European Court—Ginsakdag ang Kinamatarong nga Mangindi sa Pagsoldado Bangod sa Konsiensia

Kon Paano Nakalab-ot sa European Court ang Kaso

Natawo si Vahan sa Armenia sang Abril 1983. Sang 1996, sia kag ang pila ka miembro sang ila pamilya nagtuon sang Biblia sa mga Saksi ni Jehova. Nabawtismuhan sia sa edad nga 16 anyos. Sa iya pagtuon sang Biblia, natandog gid sia sa mga panudlo ni Jesucristo, lakip ang iya sugo sa iya mga sumulunod nga indi maggamit sang armas. (Mateo 26:52) Gani, wala magdugay pagkatapos sia mabawtismuhan, kinahanglan niya maghimo sing mabudlay nga desisyon.

Estrikto nga ginapatuman sang kasuguan sang Armenia nga dapat magsoldado ang tanan nga 18 anyos nga lalaki. Kon mangindi sila, mahimo sila mapriso asta tatlo ka tuig. Gusto man buligan ni Vahan ang iya mga kasimanwa, pero indi niya gusto supakon ang iya konsiensia nga nahanas sa Biblia. Ano ang ginhimo niya?

Sang 2001, sang 18 anyos na sia, naghimo si Vahan sang mga sulat sa gobierno sang Armenia. Ginpaathag niya sa iya mga sulat nga supak sa iya konsiensia kag mga ginapatihan ang pagsoldado. Nagsiling man sia nga handa sia nga himuon ang iban nga serbisyo nga tal-us sa sini.

Pagligad sang sobra isa ka tuig, sige gihapon ang apelar ni Vahan sa gobierno. Pero sang Septiembre 2002, gin-aresto sia kag ginkasuhan kay wala sia magtuman sa sugo nga magsoldado. Ginsentensiahan sia sing 18 ka bulan nga pagkabilanggo. Pero indi kontento sa sini ang piskal. Pagligad lang sang isa ka bulan, ginpasaka niya ini sa court of appeals para dugangan ang sentensia. Nagsiling sia nga “wala sing basihan kag makatalagam” ang pagpangindi ni Vahan nga magsoldado bangod sa iya konsiensia. Ginpaboran sang court of appeals ang piskal kag ginhimo nga 30 ka bulan nga pagkabilanggo ang sentensia kay Vahan.

Gin-apelar ini ni Vahan sa Supreme Court sang Armenia. Sang Enero 2003, gin-ugyunan sang Supreme Court ang desisyon sang court of appeals. Gani ginsaylo dayon si Vahan sa prisuhan sang mga manugpatay, nagabaligya sang droga, kag mga rapist.

Mga Hitabo sa European Court

Sugod sang 2001, ang Armenia miembro na sang Council of Europe. Gani ang mga pumuluyo sini may kinamatarong nga mag-apelar sa European Court of Human Rights (ECHR) kon nahimo na nila ang tanan sa ila pungsod para makuha ang hustisya. Amo ini ang ginhimo ni Vahan. Sa iya pag-apelar, nangatarungan sia nga lapas sa Article 9 sang European Convention on Human Rights ang desisyon sa iya kaso. Gani ginpangabay niya nga protektahan sini nga artikulo ang iya kinamatarong nga mangindi sa pagsoldado bangod sa konsiensia. Pero wala pa gid magdaug sa korte ini nga pangatarungan.

Sang Oktubre 27, 2009, nagdesisyon ang ECHR. Base sa pareho nga mga kaso nga nadesisyunan na, nagsiling ang korte nga indi sakop sang Article 9 sang European Convention ang kinamatarong nga mangindi sa pagsoldado bangod sa konsiensia.

Sa amo nga tion, madugay na nga nakagua sa prisuhan si Vahan, may asawa na sia kag bata nga lalaki. Nasubuan gid si Vahan sa desisyon sang korte. Mahimo niya ini iapelar sa Grand Chamber sang ECHR ukon pabay-an na lang. Nag-apelar sia. Pililion lang nga kaso ang ginabaton sang Grand Chamber, gani nalipay si Vahan sang nagdesisyon ini nga usisaon ang iya kaso.

Sang Hulyo 7, 2011, sa Strasbourg, France, nagdesisyon ang Grand Chamber sang ECHR. Sa 17 ka huwes, 16 ang nagsiling nga ginlapas sang Armenia ang kinamatarong ni Vahan Bayatyan nga sundon ang iya konsiensia. Ang huwes lang nga halin sa Armenia ang wala nagpabor kay Vahan.

Ngaa importante ina nga desisyon? Bangod amo ini ang una nga tion nga ang desisyon sang ECHR nagsakdag sa kinamatarong nga mangindi sa pagsoldado bangod sa konsiensia kag ginaprotektahan ini sang Article 9 sang Convention. Gani para sa korte, ang pagbilanggo sa mga nagapangindi sa pagsoldado bangod sa konsiensia isa ka paglapas sa kinamatarong sang isa ka pumuluyo sa demokratiko nga pungsod.

Amo ini ang ginsiling sang Grand Chamber parte sa panindugan sang mga Saksi ni Jehova: “Indi maduhaduhaan sang Korte ang kabangdanan sang pagpangindi sang aplikante sa pagsoldado nga amo ang iya relihioso nga pagpati, nga ginasunod gid niya kag supak gid sa iya obligasyon nga magsoldado.”

Reaksion sa Desisyon

Sa sulod sang 20 ka tuig, sobra sa 450 ka Saksi ni Jehova sa Armenia ang ginsentensiahan bangod nangindi sila sa pagsoldado. Samtang ginahimo ini nga artikulo, 58 pa ka pamatan-on nga lalaki ang napriso sa Armenia bangod sa ila panindugan. Lima sa ila ang ginpriso sa tapos madesisyunan ang kaso nga Bayatyan v. Armenia.a Ang isa sa ila nagpetisyon nga untaton ang kaso batok sa iya, pero wala ini ginbaton sang piskal. Amo ini ang ginsiling sang piskal: “Ang desisyon sang European Court sa kaso nga Bayatyan v. Armenia, sang Hulyo 7, 2011, indi puede sundon sa sini nga kaso kay indi man pareho ang kahimtangan.”

Ngaa amo sina ang desisyon sang piskal? Sang ginkasuhan si Vahan Bayatyan, wala pa sang iban nga serbisyo nga tal-us sa pagsoldado. Pero nagsiling ang gobierno sang Armenia nga pagkatapos sadto nga kaso, naghimo sila sang layi nga puede na makapili sang tal-us nga serbisyo ang mga indi magsoldado. Apang, ini nga serbisyo ginadumalahan sang militar, gani indi ini gihapon mahimo sang mga nangindi sa pagsoldado bangod sa konsiensia.

Nalipay gid si Vahan Bayatyan sa tumalagsahon nga desisyon pabor sa iya. Bangod sini nga desisyon, dapat untatan na sang Armenia ang pagpasaka sang kaso kag pagbilanggo sa mga nangindi sa pagserbisyo sa militar bangod sa ila panindugan nga nabase sa Biblia.

Indi tuyo sang mga Saksi ni Jehova nga bag-uhon ang kasuguan sang bisan diin nga pungsod. Sa baylo, pareho sa ginhimo ni Vahan Bayatyan, gusto nila nga kilalahon ang ila kinamatarong base sa mga kasuguan sang ila pungsod. Ngaa? Para padayon sila nga magkabuhi sing malinong samtang hilway nila nga ginasunod ang tanan nga sugo sang ila Lider nga si Jesucristo.