PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON
Ano ang Dapat Ko Mabal-an Parte sa Online Photo Sharing?
Kanami sang imo bakasyon kag gusto mo ini isugid sa imo mga abyan! Pero paano?
Padalhan mo ang kada isa sing postcard
Padalhan mo ang tanan mo nga abyan sing e-mail
I-post ang mga piktyur online
Sang ang imo lolo kag lola pareho sa imo edad, posible wala sing iban nga pililian kundi “A” gid lang.
Sang ang imo mga ginikanan pareho sa imo edad, posible “B” ang ila pilion.
Subong, para sa mga pamatan-on nga ginapasugtan nga mag-post sang ila mga piktyur, mas pilion nila ang “C.” Naga-post ka man bala sang imo mga pikyur? Kon huo, ini nga artikulo makabulig sa imo nga malikawan ang pila ka katalagman?
Ano ang mga benepisyo?
Madasig. “Kon may ginkadtuan ako nga ’nami nga lugar ukon naglagaw kami sang akon mga abyan, ma-share ko dayon ang mga piktyur samtang excited pa ako.”—Melanie.
Mahapos. “Mas mahapos magtan-aw sa mga piktyur nga gin-post sang akon mga abyan kay mabal-an mo dayon kon ano ang mga update sa ila sangsa maggamit sang e-mail.”—Jordan.
Ma-update ka sa nagakatabo. “May mga abyan ako kag pamilya nga ato sa iban nga lugar. Kon pirme sila naga-post sang mga piktyur kag ginatan-aw ko ini, daw pareho lang nga upod ko sila pirme.”—Karen.
Ano ang mga katalagman?
Mahimo ka mabutang sa peligro. Kon ang imo kamera naka-geotag, madamo nga impormasyon ang makuha sang iban sa imo gin-post nga mga piktyur. “Kon ang gin-post sa Internet nga mga piktyur ukon iban pa nga media nga may geolocation, puede ini gamiton sang bisan sin-o nga may tracking software kag may malain nga motibo para mabal-an ang lokasyon sang isa,” report sang website nga Digital Trends.
Pero siempre, gusto sang iban nga kriminal nga mabal-an kon san-o ka wala sa inyo balay. Suno sa isa ka report sang Digital Trends, ginsulod sang tatlo ka kawatan ang 18 ka balay samtang wala ini tawo. Paano nila nabal-an nga wala ini sang tawo? Paagi sa cybercasing, nasundan nila kon diin ang mga residente. Gani mga $100,000 (U.S.) nga pagkabutang ang ila nakawat.
Makabasa ka ukon makakita sing indi maayo. Ang iban nga tawo wala nahuya mag-post sang bisan ano para makita sang tanan. Ang tin-edyer nga si Sarah nagsiling: “Indi gid maayo kon mag-browse ka sa account sang indi mo kilala. Daw pareho ini sa paglagaw sa siudad nga indi mo sunado kag wala ka sing mapa. Mahimo ka makalab-ot sa lugar nga indi mo gid gusto kadtuan.”
Maubos ang imo oras. “Mawili ka sa pagtan-aw sang pinakabag-o nga mga post kag pagbasa sa komento sang iban,” siling sang pamatan-on nga si Yolanda. “Daw kada segundo ginatan-aw mo ang imo cellphone para mabal-an kon ano ang pinakabag-o.”
Kon maggamit ka sing photo-sharing account, dapat may pagpugong ka gid sa kaugalingon
Nagaugyon gid sini ang tin-edyer nga si Samantha. “Kinahanglan ko kontrolon ang tion nga ginagamit ko sa sini nga mga site,” siling niya. “Kon maggamit ka sing photo-sharing account, dapat may pagpugong ka gid sa kaugalingon.”
Ano ang puede mo himuon?
Mangin determinado nga likawan ang indi maayo nga mga post. Ang Biblia nagasiling: “Indi ako magbutang sang wala sing pulos sa atubangan sang akon mga mata.”—Salmo 101:3.
“Pirme ko gina-check ang mga post sang akon mga gina-follow, kag gina-unfollow ko sila kon para sa akon indi maayo ang ila gina-post.”—Steven.
Likawi ang bisan ano nga koneksion sa mga tawo nga lain ang prinsipio sa imo, kay puede nila mapaluya ang imo panindugan sa moral. Ang Biblia nagasiling: “Indi kamo magpadaya. Ang pagpakig-upod sa malain nga mga tawo nagaguba sang maayo nga moral.”—1 Corinto 15:33, footnote.
“Indi pagtan-awa ang mga photo trends sa social media bisan pa popular ini. Kay sa masami, may mabasa ka dira ukon makita nga binastos, pamuyayaw, kag iban pa nga indi maayo.”—Jessica.
Butangi sing limitasyon ang kalawigon sang oras nga ginagamit mo sa pag-browse kag pag-post sang mga piktyur. Ang Biblia nagasiling: “Padayon nga bantayi sing maayo nga ang inyo paglakat indi kaangay sang indi maalam kundi sang maalam nga mga tawo, nga nagagamit sing maayo sang inyo tion.”—Efeso 5:15, 16.
“Gina-unfollow ko ang mga tawo nga ‘overposters.’ Halimbawa, may isa nga nagkadto sa baybay kag nag-post sang 20 ka piktyur sang amo lang gihapon nga pakinhason. Daku gid nga tion ang mauyang mo sa pag-browse sa sini nga mga piktyur!”—Rebekah.
Siguraduha nga ang mga piktyur nga gina-post mo wala nagahatag sing impresyon nga parte lang ini tanan sa imo. Ang manunulat sang Biblia nga si Pablo nagsiling: “Ginasilingan ko ang tagsatagsa sa inyo nga indi kamo magpakataas sa inyo kaugalingon.” (Roma 12:3) Indi pagpensara nga ang imo mga abyan manamian sa imo mga piktyur nga gin-post ukon sa mga ginahimo mo nga gin-post mo.
“Ang iban nga tawo pirme naga-post sang ila selfie. Kon abyan ta ka, bal-an ko imo hitsura, indi na kinahanglan nga pahanumdumon mo ’ko pirme!”—Allison.