Katuigan 1990—Isa ka Dekada sang Walay Kapat-uran

ANG pamanagbanag sang katuigan 1990 nagdala sing bag-ong mga paglaum para sa bug-os kalibutan nga paghidait. Apang nagdala man ini sing walay tupong nga walay kapat-uran kag kagumon.

Halimbawa, may yara daku nga walay kapat-uran sa kon ano ang matabo sa mga pungsod nga nagasikway sang sentralisado nga ekonomiya nga napaslawan. Ang pila sining kadutaan nagasaylo sa free-market nga kapitalismo. Apang madamo nga pungsod nga mga kapitalista na ang may daku nga kaimulon kag pagkawalay trabaho, mataas nga implasyon kag utang. Bisan ang Estados Unidos may daku nga nasulod nga utang—mga tatlo ka milyon milyon dolyares—kag amo man ang pinakadaku nga manugpautang sa internasyonal nga negosyo.

Ang isa ka resulta sang mga kailo sa ekonomiya sang kalibutan ginpatalupangod sang isa ka editoryal sang New York Times, nga nagsiling: “Mas madamo karon sing imol sa kalibutan.”

Sa bahin bangod sang nagadugang nga pagkawalay kapat-uran, madamo ang nagliso sa kakagod: ang ako-anay nga panimuot, materyal nga kakagod, handum para sa hinali nga kaayawan bisan ano man ang matabo. Ang lapnag nga pag-abuso sa droga isa ka ebidensia sini. Si Christopher Lasch, propesor sa maragtas sang Unibersity of Rochester, naglaragway sini: “Nalusod ang moralidad sang aton kultura.”

Ang ginakilala sang mga pungsod nga ekonomista nga si Arjo Klamer nagsiling: “Ang mga artist, mga ekonomista, mga negosyante kag mga pamilya nadulaan sing pagtuo sa mga kapat-uran karon. . . . Ang pagbag-o sang sala nga pagdumdom nangin isa ka emosyon nga ginaambitan sang mga tawo sa nanuhaytuhay nga mga latagon kag mga talaksan.” Sa tapos masiling nga “nagaluntad ang kagumon,” sia nagdugang: “Pagbahinbahin. Pagkawalay katuyuan. Pagsumpakilay. Kagubot. Amo ini ang pila sang mga tinaga nga uso karon. Ginalaragway sini nila ang masibod nga lawa sang resulta sang modernismo nga sa diin nadula ang moderno nga mga tawo.”

Masakit apang maathag ang ebidensia nga ang politikal, ekonomiko, kag sosyal nga mga sistema sang kalibutan wala sing permanente nga mga remedyo sa daku nga mga problema kag mga walay kapat-uran karon. Apang ini gid nga kahimtangan gintagna sa mga tagna sang Biblia para sa aton tion. Talupangda ang pila ka halimbawa: “Sa katapusan nga mga adlaw magaabot ang makahalanguyos nga mga tion.” “Sa duta may kalisang sang mga pungsod, nga indi nahibal-an ang dalan paguwa . . . samtang ang mga tawo nagakalalipong sa kahadlok kag sa kalangkag sa magaabot sa napuy-an nga duta.”—2 Timoteo 3:1; Lucas 21:25, 26.

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 31]

Fotografía de Publicaciones Capriles, Caracas, Venezuela