Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Maalamon bala para sa isa ka Cristiano ang magpakonsulta sa isa ka doktor sa balatian sa hunahuna?
Ginapakita sang mga report gikan sa iban nga mga pungsod nga nagadamo ang balatian sa emosyon kag sa hunahuna sa sining “katapusan nga mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1) Ang mga Cristiano nagakaluoy gid kon maapektuhan ang mga masigkatumuluo, apang ginakilala nila nga ang tagsa dapat mamat-od sing personal kon bala ipabulong niya ang iya balatian kag, kon magpabulong sia, kon ano nga sahi sang pagbulong.a “Ang kada isa magadala sang iya kaugalingon nga lulan.” (Galacia 6:5) Ang iban nga nagabalatian sing schizophrenia, bipolar disorder, deep clinical depression, obsessive-compulsive disorder, self-mutilation, kag iban pa makapahuol nga mga balatian, nag-ayo sa tapos makatigayon sing husto propesyonal nga bulig.
Sa iban nga mga duog nangin uso ang pagtigayon sing terapiya. Sa madamo nga kaso ang pasyente wala sing malala nga balatian sa hunahuna kundi ginabudlayan sa paglandas sing pila ka kahimtangan sa kabuhi. Apang, ang Biblia amo ang nagahatag sing pinakaepektibo nga bulig sa pag-atubang sa mabudlay nga mga problema sa kabuhi. (Salmo 119:28, 143) Paagi sa Biblia, si Jehova nagahatag sing kaalam, ikasarang sa paghunahuna, kag matuod nga ihibalo—mga butang nga nagapalig-on sa aton sa hunahuna kag sa emosyon. (Hulubaton 2:1-11; Hebreo 13:6) Kon kaisa ang matutom nga mga alagad sang Dios mahimo makahambal sing dinagakaigo bangod sang tuman nasulod nga kahuol. (Job 6:2, 3) Ang Santiago 5:13-16 nagapalig-on sa sining mga tawo nga magpangayo sing bulig kag laygay sa mga gulang. Ang isa ka Cristiano mahimo nga nagabalatian sa espirituwal, ukon mahimo nga ginabudlayan sia bangod sang wala nagabag-o nga kahimtangan ukon sang tuman nga mga kahuol, ukon ayhan nagabatyag nga biktima sia sing inhustisya. (Manugwali 7:7; Isaias 32:2; 2 Corinto 12:7-10) Ina nga tawo makatigayon sing bulig sa mga gulang, nga ‘magapahid sa iya sing lana’—nga amo, ang malantipon nga paghatag sing laygay sa Biblia—kag subong man “nagapangamuyo sa iya.” Ang resulta? “Ang pangamuyo sang pagtuo magapaayo sa isa nga ginaluyahan, kag pabangunon sia ni Jehova [gikan sa iya kalisod ukon sang pagbatyag nga ginpabay-an sia sang Dios].”
Paano, nian, kon nagapadayon ang mental nga kahuol kag pagkagumon sang isa walay sapayan sang malantipon nga bulig sang espirituwal nga mga manugbantay? Ginpakamaayo sang iban nga may amo sini nga problema nga magpakonsulta sing maid-id. (Ipaanggid ang Hulubaton 14:30; 16:24; 1 Corinto 12:26.) Ang pisikal nga problema mahimo nga amo ang kabangdanan sang emosyonal ukon mental nga problema. Ang pagbulong sina nga sahi sang problema sa pila ka kaso nakapaumpaw sa tawo nga may balatian sa emosyon.b Kon wala sing masapwan nga pisikal nga problema, ang manugbulong, sa pangabay sang pasyente mahimo magrekomendar sing isa ka propesyonal sa balatian sa hunahuna. Ano nian ang himuon mo? Subong sang ginsambit, isa ini ka desisyon nga dapat binagbinagon mismo sang indibiduwal. Ang iban indi dapat magmulay ukon maghukom.—Roma 14:4.
Walay sapayan, kinahanglan ang praktikal nga kaalam kag paghalong nga indi pagkalimtan ang mga prinsipio sang Biblia. (Hulubaton 3:21; Manugwali 12:13) Sa kaso sang pisikal nga balatian, ang mga pasyente ginaatubang sing nanuhaytuhay nga pililian sa pagbulong, gikan sa dinumaan nga bulong tubtob sa mga terapiya subong sang naturopathy, acupuncture, kag homeopathy. May madamo man nga sahi sang mga manugbulong sa balatian sa hunahuna. Lakip sa ila amo ang mga analytic psychotherapist kag iban pa, nga ayhan magausisa sang personal nga kasaysayan sang pasyente agod hibaluon ang mga kabangdanan sang nagabulubag-o nga mga pagginawi ukon masakit nga mga emosyon. Mahimo buligan sang behavioral psychotherapist ang pasyente sa pagtuon sing bag-o nga mga pagginawi. Ang iban nga mga manugbulong sa balatian sa hunahuna nagapati nga ang kalabanan sang mental nga mga balatian dapat bulngon paagi sa mga droga.c Suno sa report, ang iban nagarekomendar sing pagdieta kag mga bitamina.
Ang mga pasyente kag ang ila mga pamilya dapat maghalong kon ginabinagbinag ini nga mga pililian. (Hulubaton 14:15) Sing talalupangdon, si Propesor Paul McHugh, direktor sang Department of Psychiatry and Behavioral Sciences sa Johns Hopkins University School of Medicine, nagsiling nga ang propesyon sa balatian sa hunahuna “isa ka dinumaan nga arte sang pagbulong. Kulang ini sing ebidensia sa mga panayasat kag pagbulong ilabi na tuhoy sa mga balatian sang labing masibod nga mga bahin sang tawhanon nga kabuhi—ang hunahuna kag pagginawi.” Ining kahimtangan nagahatag sing kahigayunan sa pagpatiko kag pagdaya, subong man sa may maayo sing katuyuan nga mga pagbulong nga mahimo magdala sing dugang nga kahalitan sangsa kaayuhan.
Indi man dapat kalipatan, nga walay sapayan nga ang mga psychiatrist kag mga sikologo may propesyonal, postgraduate nga mga tinun-an, madamo sang iban nga wala sing bisan anong propesyonal nga kalipikasyon ang nagapamulong nga wala sing nagabantay subong mga manuglaygay ukon terapista. Ang pila ka indibiduwal naghinguyang sing madamo nga kuwarta sa pagpakonsulta sa sinang dikalipikado nga mga tawo.
Bisan gani sa hanas, kalipikado nga mga propesyonal sa balatian sa hunahuna, may mga butang nga dapat binagbinagon. Kon nagapili sing doktor ukon manugbusbos, dapat naton pat-uron nga tahuron niya ang aton pasad sa Biblia nga mga pagtamod. Sing kaanggid, makatalagam ang magpakonsulta sa isa ka propesyonal sa balatian sa hunahuna nga wala nagatahod sa aton relihioso kag moral nga mga pagtamod. Madamong Cristiano ang nagatinguha sing lakas, walay sapayan sang mental kag emosyonal nga mga problema, sa pagtigayon sing “pareho nga panimuot ni Cristo Jesus.” (Roma 15:5) Makatarunganon nila nga ginakabalak-an ang mga panimuot ni bisan sin-o nga mahimo makaapektar sang ila panghunahuna ukon pagginawi. Ginatamod sang iban nga mga manugbulong ang pila ka pagdumili nga ginapatuman sang Kasulatan subong dikinahanglanon kag makahalalit sa hunahuna. Mahimo ginatugutan, ukon ginarekomendar pa gani nila, ang mga buhat nga ginapakamalaut sang Biblia, subong sang homoseksuwalidad ukon pagluib sa tiayon.
Ining mga ideya nalakip sa ginasiling ni apostol Pablo nga “mga pagsumpakilay sang ginatawag sing sayop nga ‘ihibalo.’ ” (1 Timoteo 6:20) Ginapamatukan nila ang kamatuoran tuhoy kay Cristo kag bahin sang “pilosopiya kag walay pulos nga pagpatalang” sining kalibutan. (Colosas 2:8) Maathag ang talaksan sang Biblia: “Walay kaalam, ukon bisan anong paghantop, ukon bisan anong laygay batok kay Jehova.” (Hulubaton 21:30) Ang mga manugbulong sa balatian sa hunahuna nga nagasiling “ang maayo malain kag ang malain maayo” “malain nga mga kaupdanan.” Sa baylo nga nagabulig sa mga problema sa hunahuna ‘ginadunot nila ang maayong mga pamatasan.’—Isaias 5:20; 1 Corinto 15:33.
Gani ang isa ka Cristiano nga nagabatyag nga kinahanglan sia magpakonsulta sa isa ka propesyonal sa balatian sa hunahuna dapat magausisa sa mga kalipikasyon, panimuot, kag reputasyon sang manugbulong kag ang posible nga epekto sang bisan anong ginarekomendar nga pagbulong. Kon indi ini mahimo sang isa ka ginaligban nga Cristiano, mahimo makabulig ang isa ka hamtong, suod nga abyan ukon paryente. Mahimo masapwan sang isa ka Cristiano nga wala nakasigurado sa isa ka partikular nga pagbulong nga mabuligon ang makigsugilanon sa mga gulang sa kongregasyon—walay sapayan nga ang katapusan nga desisyon iya (ukon iya sang iya mga ginikanan, ukon pareho nga desisyon sang bana kag asawa).d
Madamo karon sing mahimo ang siensia kon ipaanggid sa nagligad sa pagbuhin sing pag-antos. Sa gihapon, madamo sing balatian—pisikal kag mental—nga sa karon wala sing bulong kag dapat batason sa kabug-usan sining sistema sang mga butang. (Santiago 5:11) Samtang yari kita sa sini, “ang matutom kag mainandamon nga ulipon,” ang mga gulang kag ang tanan iban pa sa kongregasyon nagabulig kag nagasakdag sa mga nagabalatian. Kag ginapalig-on mismo sila ni Jehova sa pagbatas tubtob sa mahimayaon nga tion nga wala na sing balatian.—Mateo 24:45; Salmo 41:1-3; Isaias 33:24.
[Mga footnote]
a Kon kaisa ang isa ka indibiduwal mahimo pangabayon nga magpaidalom sa psychiatric nga pagpakonsulta, ayhan kon ginarekomendar sa isa ka mataas nga posisyon sa trabaho. Kon bala ang indibiduwal magpaidalom sa sina nga sahi sang pagpakonsulta ukon indi isa ka personal nga desisyon, apang dapat tandaan nga ang psychiatric nga pagpakonsulta indi isa ka psychiatric nga pagbulong.
b Tan-awa ang “Pagdaug sa Pagpakig-away Batok sa Kapung-aw,” sa Marso 1, 1990, nga guwa sang Ang Lalantawan.
c Ang iban nga mga balatian sa hunahuna daw nagaayo sa husto nga mga bulong. Apang ini nga mga bulong dapat gamiton sing mahalungon sa idalom sang panuytoy sang malantipon kag eksperiensiado nga mga manugbulong ukon mga psychiatrist, bangod mahimo nga may malubha nga lamita nga mga epekto kon ang mga dosage indi mapasibu sing husto.
d Tan-awa ang artikulo “Balatian sa Hunahuna—Kon Nagaapektar Ini sa Isa ka Cristiano” sa Oktubre 15, 1988, nga guwa sang Ang Lalantawan.