Karisma—Kadayawan sa Tawo Ukon Himaya sa Dios?

“DAPAT labawan sang isa ka manuggahom ang iya mga sakop nga indi lamang mangin maayo pa sa ila, kundi dapat nga mabalani man niya sila,” sulat ni Xenophon, isa ka bantog nga Griego nga heneral. Sa karon, madamo ang nagatawag sa sining “balani” subong karisma.

Sa pagkamatuod, indi tanan nga manuggahom may karisma. Apang ang mga may yari sini nagagamit sang ila abilidad sa pagpukaw sing debosyon kag sa pagmaniobra sa mga tawo para sa ila kaugalingon nga mga katuyuan. Ayhan ang pinakamalain nga halimbawa sining karon lang amo si Adolf Hitler. “[Sang 1933] para sa kalabanan nga Aleman naangkon ni Hitler​—⁠ukon sa indi madugay maangkon​—⁠ang kinaiya sang isa ka lider nga may matuod nga karisma,” sulat ni William L. Shirer sa iya libro nga The Rise and Fall of the Third Reich. “Daw mga bulag nga ginsunod nila sia, subong bala nga daw may diosnon sia nga paghukom, sa sulod sang masunod nga dose ka magarot nga tuig.”

Ang maragtas sang relihion napun-an man sang may karisma nga mga lider nga nag-inspirar sa mga tawo agod mangin debotado sa ila apang nagdala sing kapahamakan sa ila mga sumulunod. “Maghalong nga wala sing magpatalang sa inyo,” paandam ni Jesus, “kay madamo ang magakari sa akon ngalan nga nagasiling ‘Ako ang Cristo’, kag patalangon nila ang madamo.” (Mateo 24:​4, 5, Phillips) Ang butig nga mga Cristo nga may karisma wala lamang magtuhaw sang unang siglo. Sadtong katuigan 1970, gindeklarar ni Jim Jones ang iya kaugalingon nga “mesias sang People’s Temple.” Ginlaragway sia subong “isa ka may karisma nga klerigo” nga may “makatalanhaga nga gahom sa mga tawo,” kag sang 1978 ginsugyot niya ang isa sang labing daku tingob nga paghikog sa maragtas.a

Sing maathag, ang karisma mahimo mangin isa ka makatalagam nga dulot. Apang, ang Biblia nagasugid sing isa ka tuhay nga sahi sang dulot, ukon mga dulot, gikan sa Dios, nga matigayon sang tanan kag para sa kaayuhan sang tanan. Ang Griegong tinaga para sa sining dulot amo ang khaʹri·sma, kag makita ini sing 17 ka beses sa Biblia. Ginhatag sang isa ka Griegong iskolar ang kahulugan sini subong ‘isa ka wala sing bayad kag dibagay nga dulot, isa ka butang nga ginhatag sa isa ka tawo nga wala ginpangabudlayan kag wala ginhimud-usan, isa ka butang nga ginhatag bangod sang kaalwan sang Dios kag indi gid matigayon ukon mapanag-iyahan paagi sa pagpanikasog sang tawo.’

Gani gikan sa pagtamod sang Kasulatan, ang khaʹri·sma isa ka dulot nga nabaton bangod sang dibagay nga kaluoy sang Dios. Ano ang pila sining mga dulot nga maluluy-on nga ginhatag sang Dios sa aton? Kag paano naton ini magamit agod maghatag sing himaya sa iya? Binagbinagon naton ang tatlo sining maalwan nga mga dulot.

Kabuhi nga Walay Katapusan

Wala sing duhaduha nga ang labing daku nga dulot amo ang kabuhi nga walay katapusan. Si Pablo nagsulat sa kongregasyon sa Roma: “Ang bayad nga ginabayad sa sala amo ang kamatayon, apang ang dulot [khaʹri·sma] nga ginahatag sang Dios amo ang kabuhi nga walay katapusan paagi kay Cristo Jesus nga aton Ginuo.” (Roma 6:23) Talalupangdon gid nga ang “bayad” (kamatayon) butang nga naagom naton, bisan pa sing dikinabubut-on, paagi sa aton makasasala nga kahimtangan. Sa pihak nga bahin, ang kabuhi nga walay katapusan nga ginatanyag sang Dios isa ka butang nga indi gid nagakabagay nga maagom naton kon sa aton lamang kaugalingon nga panikasog.

Ang dulot nga kabuhi nga walay katapusan dapat pakabahandion kag ipaambit. Mahimo naton buligan ang mga tawo nga makilala si Jehova, alagaron sia kag sa amo bugayan sing dulot nga kabuhi nga walay katapusan. Ang Bugna 22:17 nagasiling: “Ang espiritu kag ang nobya padayon nga nagasiling: ‘Kari!’ Kag ang bisan sin-o nga makabati magsiling: ‘Kari!’ Kag ang bisan sin-o nga ginauhaw magkari; ang bisan sin-o nga luyag mag-inom sing tubig sang kabuhi sa walay bayad.”

Paano naton maubayan ang iban sa sining nagahatag kabuhi nga tubig? Paagi sa maayo nga paggamit sing Biblia sa aton ministeryo. Matuod nga sa pila ka bahin sang kalibutan, ang mga tawo talagsa lang nagabasa ukon nagahunahuna tuhoy sa espirituwal nga mga butang; walay sapayan, may mga kahigayunan pirme nga ‘mapukaw ang igdulungog’ sang isa. (Isaias 50:⁠4) Tuhoy sini, makasalig kita sa nagapahulag nga puwersa sang Biblia, “kay ang pulong sang Dios buhi kag gamhanan.” (Hebreo 4:12) Praktikal man ini nga kaalam sang Biblia, ukon lugpay kag paglaum nga ginatanyag sini, ukon pagpaathag sini tuhoy sa katuyuan sang kabuhi, ang Pulong sang Dios makatandog sang tagipusuon kag makatuytoy sa mga tawo sa dalan padulong sa kabuhi.​—⁠2 Timoteo 3:​16, 17.

Dugang pa, ang pasad sa Biblia nga mga literatura makabulig sa aton nga magsiling “Kari!” Gintagna ni manalagna Isaias nga sa tion sining espirituwal nga kadulom, ‘si Jehova magasilak’ sa iya katawhan. (Isaias 60:⁠2) Ang mga publikasyon sang Watch Tower Society nagapabanaag sini nga kabulahanan gikan kay Jehova, kag kada tuig ginatuytuyan sini ang linibo ka tawo padulong kay Jehova, ang Tuburan sang espirituwal nga kasanagan. Sa bug-os nga mga pahina sini wala ginahatagan sing daku nga importansia ang mga indibiduwal. Subong ginapaathag sa introduksion sa Ang Lalantawan, “ang katuyuan sang Ang Lalantawan amo ang pagbayaw kay Jehova nga Dios subong ang Soberanong Ginuo sang uniberso. . . . Nagapalig-on ini sing pagtuo sa nagagahom karon nga Hari sang Dios, si Jesucristo, nga ang dugo nga iya ginpatulo nagabukas sing dalan para sa katawhan sa pagtigayon sing dayon nga kabuhi.”

Ang isa ka bug-os tion nga Cristianong ministro, nga sa sulod sang madamong tuig may talalupangdon nga kadalag-an sa iya ministro, nagkomento tuhoy sa balor sang Ang Lalantawan kag Magmata! sa pagbulig sa katawhan nga magmalapit sa Dios: “Sang ginbasa kag naluyagan sang akon mga estudyante sa Biblia Ang Lalantawan kag Magmata!, madasig ang ila pag-uswag. Nakita ko nga ang mga magasin mapuslanon sa pagbulig sa mga tawo nga makilala si Jehova.”

Mga Pribilehiyo sa Pag-alagad

Si Timoteo isa anay ka Cristianong disipulo nga ginhatagan sing isa pa ka dulot nga takus gid talupangdon. Si apostol Pablo nagsiling sa iya: “Indi pagpatumbayai ang dulot [khaʹri·sma] nga yara sa imo nga ginhatag sa imo paagi sa tagna kag sang gintakdungan ka sang mga tigulang nga lalaki sang ila mga kamot.” (1 Timoteo 4:​14) Ano ining dulot? Nahanungod ini sa pagtangdo kay Timoteo subong isa ka nagalakbay nga manugtatap, isa ka pribilehiyo sa pag-alagad nga dapat niya himuon sing masaligan. Sa amo man nga teksto, ginpalig-on ni Pablo si Timoteo: “Mag-ukod ka sa pagbasa sa dayag, sa pagpangwali, sa pagpanudlo. Hatagi sing dalayon nga igtalupangod ang imo kaugalingon kag ang imo panudlo. Magpadayon ka sa sining mga butang, kay sa paghimo sini maluwas mo ang imo kaugalingon kag ang mga nagapamati sa imo.”​—⁠1 Timoteo 4:​13, 16.

Dapat man pakahamilion sang mga gulang karon ang ila mga pribilehiyo sa pag-alagad. Subong sang ginpatalupangod ni Pablo, ang isa ka paagi nga mahimo nila ini amo ang ‘paghatag sing igtalupangod sa ila panudlo.’ Sa baylo nga ilugon ang kalibutanon nga mga lider nga may karisma, ginadirekta nila ang igtalupangod sa Dios, indi sa ila kaugalingon. Si Jesus, ang ila Huwaran, isa ka talalupangdon nga manunudlo nga may makabalani gid nga personalidad, apang mapainubuson niya nga ginhatag ang himaya sa iya Amay. “Ang akon ginatudlo indi akon, kundi iya sang nagpadala sa akon,” siling niya.​—⁠Juan 5:​41; 7:​16.

Ginhimaya ni Jesus ang iya langitnon nga Amay paagi sa paggamit sing Pulong sang Dios subong awtoridad sa iya panudlo. (Mateo 19:​4-6; 22:​31, 32, 37-​40) Ginpadaku man ni Pablo ang kinahanglanon para sa mga manugtatap sa ‘pagpanguyapot sing malig-on sa matutom nga pulong may kaangtanan sa ila arte sa pagpanudlo.’ (Tito 1:⁠9) Paagi sa pagpasad sing malig-on sa Kasulatan sang ila mga pamulongpulong, ang mga gulang, subong resulta, nagasiling man subong sa ginsiling ni Jesus: “Ang mga butang nga akon ginapamulong sa inyo wala ko ginapamulong gikan sa akon kaugalingon.”​—⁠Juan 14:⁠10.

Paano ang mga gulang ‘makapanguyapot sing malig-on sa matutom nga pulong’? Paagi sa pagsentro sang ila mga pamulongpulong kag mga bahin sa miting sa Pulong sang Dios, kag paagi sa pagpaathag kag sa pagpadaku sa mga teksto nga ila ginagamit. Ang dramatiko nga mga ilustrasyon ukon makahalam-ot nga mga istorya, ilabi na kon ginapasobrahan, mahimo magpahilayo sang igtalupangod sang mga tagpalamati gikan sa Pulong sang Dios kag magbuyok sang atension sa abilidad mismo sang manugpamulongpulong. Ang mga bersikulo sang Biblia, sa pihak nga bahin, amo ang magalab-ot sa tagipusuon kag magapahulag sa tagpalamati. (Salmo 19:7–​9; 119:40; ipaanggid ang Lucas 24:32.) Ina nga mga pamulongpulong wala nagahatag sing atension sa mga tawo kundi nagahimaya sing labi pa sa Dios.

Ang isa pa ka paagi agod ang mga gulang mangin labi pa ka epektibo nga mga manunudlo amo ang pagtuon gikan sa isa kag isa. Subong nga ginbuligan ni Pablo si Timoteo, mabuligan man sang isa ka gulang ang iban. “Ang salsalon nagapatalom sang salsalon. Sa amo ang tawo nagapatalom sang nawong sang iban.” (Hulubaton 27:17; Filipos 2:⁠3) Makabenepisyo ang mga gulang paagi sa pagpaambitay sing mga ideya kag mga panugda. Ang isa ka bag-o lang gintangdo nga gulang nagpaathag: “Ang isa ka eksperiensiado nga gulang naghinguyang sing tion agod ipakita sa akon kon paano niya ginabalay ang isa ka pamulongpulong publiko. Sa iya paghanda, ginalakip niya ang retoriko nga mga pamangkot, mga ilustrasyon, mga halimbawa, ukon malip-ot nga mga eksperiensia, subong man ang mga teksto sa Biblia nga gintun-an niya sing maid-id. Natun-an ko gikan sa iya kon paano himuon nga makawiwili ang akon mga pamulongpulong agod indi ini mangin makatalaka kag ordinaryo lamang.”

Tanan kita nga may mga pribilehiyo sa pag-alagad, mga gulang man kita, ministeryal nga mga alagad, ukon mga payunir, dapat magpakabahandi sang aton dulot. Wala lamang madugay antes sia mapatay, ginpahanumdom ni Pablo si Timoteo ‘nga padabdabon kaangay sang kalayo ang dulot [khaʹri·sma] sang Dios nga yara sa iya,’ nga sa bahin ni Timoteo nagalakip sang pila ka pinasahi nga dulot sang espiritu. (2 Timoteo 1:⁠6) Sa mga puluy-an sang mga Israelinhon anay, ang kalayo masami nga amo lamang ang nagabaga nga mga uling. Posible ‘ini padabdabon’ agod magsiga kag mag-init pa gid. Sa amo ginapalig-on kita nga magmaukod sa aton mga asaynment, ginapadabdab kaangay sang kalayo ang bisan ano nga espirituwal nga dulot nga gintugyan sa aton.

Espirituwal nga mga Dulot nga Dapat Ipaambit

Ang gugma ni Pablo para sa iya mga kauturan sa Roma nagtiklod sa iya sa pagsulat: “Nagahandum ako sa pagpakigkita sa inyo, agod nga mapaambit ko sa inyo ang pila ka espirituwal nga mga dulot [khaʹri·sma] agod mapalig-on kamo; ukon, sa baylo, agod may pagbayluhanay sing pagpalig-on sa tunga ninyo, ang kada isa paagi sa pagtuo sang iban, ang inyo kag ang akon.” (Roma 1:​11, 12) Gintamod ni Pablo ang aton ikasarang sa pagpalig-on sa pagtuo sang iban paagi sa aton pagpakighambal sa ila subong isa ka espirituwal nga dulot. Ang pagbayluhanay sinang espirituwal nga mga dulot magapabakod sing pagtuo kag magapalig-on sa isa kag isa.

Kag kinahanglanon gid ini. Sa sining malauton nga sistema nga ginapuy-an naton, nagaatubang kita tanan sing mga kapiutan. Apang, ang tayuyon nga pagpalig-unay makabulig sa aton nga makabatas. Ang ideya sang pagbayluhanay​—⁠paghatag kag pagbaton​—⁠importante agod mahuptan ang espirituwal nga kusog. Matuod, nagakinahanglan kita tanan sing pagpalig-on kon kaisa, apang kita tanan sarang man makapabakod sa isa kag isa.

Kon alisto kita sa pagtalupangod sa mga masigkatumuluo nga ginaluyahan, mahimo kita ‘makalugpay sa mga yara sa bisan anong kapipit-an paagi sa lugpay nga ginalugpay mismo sa aton sang Dios.’ (2 Corinto 1:​3-5) Ang Griegong tinaga para sa lugpay (pa·raʹkle·sis) literal nga nagakahulugan sing “pagtawag palapit sa tupad sang isa.” Kon yara kita sa tupad sang aton utod nga nakahanda sa pagbulig, kon kinahanglanon, wala sing duhaduha nga makabaton man kita sing mahigugmaon nga pagsakdag kon kinahanglan naton.​—⁠Manugwali 4:​9, 10; ipaanggid ang Binuhatan 9:​36-​41.

Daku man nga bulig ang mahigugmaon nagabantay nga mga pagduaw sang mga gulang. Bisan pa may mga higayon nga ang mga pagduaw ginhimo agod maghatag sing Makasulatanhon nga laygay tuhoy sa butang nga nagakinahanglan sing atension, ang kalabanan sang nagabantay nga pagduaw mga panahon para sa pagpalig-on, ‘paglugpay sa mga tagipusuon.’ (Colosas 2:⁠2) Kon ang mga manugtatap nagahimo sining makapalig-on sing pagtuo nga mga pagduaw, sa pagkamatuod nagapaambit sila sing espirituwal nga dulot. Kaangay ni Pablo, masapwan nila nga ining pinasahi nga porma sang paghatag makapaladya, kag mapalambo nila ang ‘paghandum’ sa ila kauturan.​—⁠Roma 1:⁠11.

Nangin matuod ini sa kaso sang isa ka gulang sa Espanya, nga nagasugid sing masunod nga eksperiensia: “Si Ricardo, isa ka 11-anyos nga bata nga lalaki, daw wala sing interes sa mga miting kag sa kongregasyon sa kabilugan. Gani nagpangayo ako sing pahanugot sa mga ginikanan ni Ricardo nga duawon ang ila anak, nga sa sini nagpasugot sila dayon. Nagapuyo sila sa kabukiran nga nagakinahanglan sing mga isa ka oras nga pagmaneho halin sa akon puluy-an. Maathag nga nahamuot si Ricardo sa interes nga akon ginpakita sa iya, kag naghulag sia gilayon. Wala magdugay nangin isa sia ka dibawtismado nga manugbantala kag isa ka aktibo nga katapo sang kongregasyon. Ang iya pagkamahuluy-on ginbuslan sang isa ka masinadyahon kag mainabyanon nga personalidad. Madamo sa kongregasyon ang namangkot: ‘Ngaa nagbalhin sing daku si Ricardo?’ Daw karon pa lang nila natalupangdan si Ricardo. Nagahunahuna sadtong importante nga nagabantay nga pagduaw, nabatyagan ko nga daku pa ang natigayon ko sangsa kay Ricardo. Kon magsulod sia sa Kingdom Hall, masadya ang iya pangguyahon, kag dalidali sia nga nagapalapit kag nagatamyaw sa akon. Makalilipay makita ang iya pag-uswag sa espirituwal.”

Wala sing duhaduha, ang nagabantay nga mga pagduaw kaangay sini, ginapakamaayo gid. Ina nga mga pagduaw nahisuno sa pangabay ni Jesus: “Tatapa ang akon magamay nga mga karnero.” (Juan 21:16) Sa pagkamatuod, indi lamang mga gulang ang makahatag sining espirituwal nga mga dulot. Ang tanan sa kongregasyon mahimo makapukaw sa iban sa gugma kag sa maayong mga buhat. (Hebreo 10:​23, 24) Subong nga ang mga manugtaklad sing bukid talabid nga ginahigtan sing lubid, kita man talabid nga ginahigtan sing espirituwal nga mga higot. Indi malikawan nga ang aton ginahimo kag ginahambal nagaapektar sa iban. Ang mayubiton nga panghambal ukon maparas nga pagmulay makapaluya sa mga higot nga nagahiusa sa aton. (Efeso 4:29; Santiago 3:⁠8) Sa pihak nga bahin, ang pinili nga mga pulong sang pagpalig-on kag mahigugmaon nga bulig makabulig sa aton kauturan nga malandas ang ila mga kabudlayan. Sa sining paagi nagapaambit kita sing espirituwal nga mga dulot nga may dayon nga kapuslanan.​—⁠Hulubaton 12:⁠25.

Nagapabanaag sing Himaya sang Dios sa Bug-os nga Kasangkaron

Maathag nga ang tagsa ka Cristiano may karisma sa pila ka kasangkaron. Ginhatagan kita sing malahalon nga paglaum nga kabuhi nga walay katapusan. May espirituwal nga mga dulot man kita nga mahimo naton mapaambit sa isa kag isa. Kag makapanikasog kita nga papagsikon ukon pahulagon ang iban sa nagakaigo nga mga tulumuron. Ang pila may dugang nga mga dulot sa porma sang mga pribilehiyo sa pag-alagad. Ini tanan nga dulot pamatuod sang dibagay nga kaluoy sang Dios. Kag sanglit ang aton bisan ano man nga dulot nabaton naton halin sa Dios, wala gid kita sing rason agod magpabugal.​—⁠1 Corinto 4:⁠7.

Subong mga Cristiano, maayo nga pamangkuton naton ang aton kaugalingon, ‘Gamiton ko bala ang akon karisma sa paghatag sing himaya kay Jehova, ang Manughatag sang “tagsa ka maayong dulot kag tagsa ka himpit nga regalo”? (Santiago 1:17) Ilugon ko bala si Jesus kag mag-alagad sa iban suno sa akon masarangan kag sirkunstansia?’

Ginsumaryo ni apostol Pedro ang aton responsabilidad may kaangtanan sini: “Suno sa dulot [khaʹri·sma], nga nabaton sang kada isa, gamita ini sa pag-alagad sa isa kag isa subong maayong mga tulugyanan sang dibagay nga kaluoy sang Dios nga ginpakita sa lainlain nga paagi. Kon may nagahambal, ihambal niya ini subong sang sagrado nga mga pagpahayag sang Dios; kon may nagaalagad, mag-alagad sia nga nagasalig sa kusog nga ginahatag sang Dios; agod sa tanan nga butang mahimaya ang Dios paagi kay Jesucristo.”​—⁠1 Pedro 4:​10, 11.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa pahina 23]

Corbis-Bettmann

UPI/Corbis-Bettmann