PAGMAHAL SANG MGA BALAKLON—ANO ANG PUEDE MO HIMUON?

Mangin Maalamon sa Paggamit sang Imo Kuarta

Apektado gid kita tanan kon magmahal ang presyo sang mga balaklon. Pero indi magbatyag nga daw wala ka na sang may mahimo. May pila ka butang nga puede mo himuon para mangin mas maayo ang imo sitwasyon.

KON NGAA IMPORTANTE INI

Kon indi mo paggamiton sing maayo ang imo kuarta, mahimo nga mamigado ka kag makadugang ini sa imo mga problema kag mga ginakabalak-an. Bisan iguigo lang ang imo kuarta, may pila ka butang nga puede mo himuon para maggamit mo ini sing maayo.

ANG PUEDE MO HIMUON

Indi maggasto sing sobra sangsa imo masarangan. Kon himuon mo ini, mangin mas kalmado ka kag mangin preparado kon may mga wala ginapaabot nga galastuhan.

Kon ginalista mo ang imo kinitaan kag ang imo galastuhan, makabulig ini sa imo nga indi maggasto sing sobra sangsa imo masarangan. Dayon, samtang ginatan-aw mo ang imo listahan, binagbinaga kon ano gid ang imo kinahanglanon. Tinguhai nga sunda gid ini pero mag-adjust man kon magbag-o ang imo sueldo ukon ang mga presyo sang balaklon. Siempre, kon may asawa ka ukon bana, dapat ninyo istoryahan ang inyo mga desisyon.

Testingi ini: Kon may baklon ka, likawi nga mangutang gamit ang credit card ukon installment plan. Kon masarangan mo man lang, bayari ini dayon sing bilog paagi sa cash. Paagi sa sini, natalupangdan sang iban nga nakakinot sila sing maayo kag wala sila nalubong sa utang. Tan-awa man pirme ang imo kuarta sa bangko para mabal-an mo kon pila ang imo nagasto sa sulod sang isa ka bulan ukon maghimo sang listahan sang imo mga gasto kada adlaw. Kay kon nabal-an mo kon pila ang nabilin sa imo kuarta, mas makontrol mo ang imo gasto gani mahaganhagan ang imo stress.

Mabudlay gid man magpaiguigo sang imo kuarta. Pero daku gid ang mabulig kon naplano kag nabadyet mo ini sing maayo, kay mabuhinan ang imo kabalaka sa kuarta.

‘Sumaha ang gasto.’—Lucas 14:28.

Tinguhai nga indi ka madulaan sing obra. Ano ang puede mo himuon? Mag-abot sing temprano. Mangin malipayon sa imo obra. Buligi ang iban, kag mangin mapisan. Mangin matinahuron. Sunda ang mga kasuguan kag pauswaga pa gid ang imo mga ikasarang.

Indi pag-usiki ang imo kuarta. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Pirme bala ako nagabakal sang mga butang nga indi ko man kinahanglan ukon makapalain sa akon?’ Halimbawa, madamo nga tawo ang nagausik sang ila kinitaan sa drugs, pagpanahor, pagpanigarilyo, ukon pagpahubog. Bangod sini, mahimo sila magmasakit ukon pahalinon sa ila obra.

“Malipayon ang tawo nga nakaangkon sing kaalam . . . Ang pagtigayon sini mas maayo pa sangsa pagtigayon sing pilak.”—Hulubaton 3:13, 14.

Magpain sing kuarta para sa mga emerhensia. Kon posible, magsupot sing bisan gamay lang nga kuarta para sa wala ginapaabot nga galastuhan ukon emerhensia. Ang imo sinuptan makabulig sa imo kon magmasakit ka ukon ang miembro sang imo pamilya, kon madulaan ka sing obra, ukon kon may matabo nga wala mo ginapaabot.

“Ang tion kag ang wala ginapaabot nga hitabo nagakatabo sa [aton] tanan.”—Manugwali 9:11.

Kon Paano Mo Makinot ang Imo Kuarta

Likawi ang pagkaon pirme sa gua.

Magasto gid ang pagkaon pirme sa gua ukon ang pagbakal sang luto na nga mga pagkaon. Siempre, makakalapoy kag daku nga tion ang kinahanglan kon magluto sa balay. Pero kon himuon mo ini, makakinot ka kag masigurado mo nga masustansia ang imo ginakaon.

Pamensari sing maayo kon ano lang ang dapat mo baklon.

Maghimo sing listahan kon mag-grocery ka, kag sunda gid ini. Likawi nga magbakal sing padasudaso.
Kon masarangan sang imo badyet, magbakal sing tingob sa tion nga barato ini. Pero siguraduha nga may talaguan ka sang mga pagkaon nga dali madunot ukon mapan-os para indi ini mausik.
Kon posible, magbakal sang mas barato nga brand kon maayo lang man ang kalidad sini.
Magbakal online kay kon kaisa mas makabarato ka diri kag para makontrol mo ang imo paggasto. Kon available ang online shopping sa inyo lugar, puede mo bala ini matestingan?
Pangitaa ang mga naka-sale, kag kon may mga coupon, gamita ini. Ikumparar ang mga presyo, kag ilakip diri ang gasto sa tubig kag kuryente.

Pamensari sing maayo antes ka magbakal sang pinakabag-o nga gadyet.

Ang mga nagahimo sang mga cell phone kag iban pa nga produkto pirme nagapagua sang bag-o nga mga model para magdaku ang ila ginansia. Gani pamensari sing maayo: ‘Ano ang makuha ko kon baklon ko ang pinakabag-o nga model? Kinahanglan ko gid bala nga mag-upgrade subong? Kon huo, ang pinakabag-o gid bala nga model ang kinahanglan ko?’

Kay-uha ang imo mga gamit ukon magbakal sang secondhand.

Halungi ang imo mga appliances para maglawig ini, kag kon barato lang magpakay-o, ipakay-o ini kon maguba. Kon posible, puede ka man makabakal sang secondhand nga mga gamit.

Magpananom.

Puede ka bala makatanom sang mga ulutanon sa inyo ugsaran? Kon himuon mo ini, mabuhinan ang imo gasto sa pagkaon, kag puede mo man ini i-barter, ibaligya, ukon ipanghatag.

“Ang mga plano sang mapisan pat-od nga magamadinalag-on.”—Hulubaton 21:5.

“Ginabantayan namon ang presyo sang mga balaklon adlaw-adlaw kag pati man ang amon paggamit sang credit card.”—Miles, England.

“Antes kami mag-grocery, ginalista gid namon sang akon pamilya ang mga kinahanglan lang namon baklon.”—Jeremy, U.S.A.

“Gina-adjust namon pirme ang amon badyet para masigurado nga masarangan pa namon ang ginaplano namon nga baklon, kag nagatigana kami sang kuarta para sa wala ginapaabot nga mga galastuhan.”—Yael, Israel.

“Ginatudluan namon ang amon mga bata nga kay-uhon nila ang naguba nga mga gamit imbes nga magbakal sang bag-o. Ginakay-o namon ang amon salakyan pati ang amon mga gamit sa balay. Kami nga mag-asawa wala man nagabakal dayon sang pinakabag-o nga model.”—Jeffrey, U.S.A.

“Nabuhinan ko ang akon mga galastuhan paagi sa pagtanom sang mga utan kag pagsagod sang mga manok. Kon kaisa, ginapanghatag ko pa gani ang akon mga utan sa iban.”—Hono, Myanmar.

Lalaki nga nagapamuksi sang sarisari nga utan sa iya garden.