Nahibaluan Mo Bala?
Pagkatapos maihaw ang mga sapat nga ginahalad sa templo, paano ginatinluan sang mga saserdote ang halaran nga madamo sang dugo?
ANG mga saserdote sa Israel sadto nagahalad sang linibo ka mga sapat sa halaran sang templo kada tuig. Suno sa isa ka historian sang unang siglo nga si Josephus, sobra 250,000 ka kordero ang ginahalad sa tion sang Paskua. Bangod sini, madamo nga dugo ang nagailig halin sa halaran. (Lev. 1:10, 11; Num. 28:16, 19) Diin nagakadto ining tanan nga dugo?
Sang ginkutkot sang mga archaeologist ang palibot sang templo nga ginpatindog ni Herodes, may nakita sila nga kanal sa idalom sang duta. Gingamit ini asta nga ginlaglag ang templo sang 70 C.E. Sa sini nga kanal nagailig ang mga dugo pagua sa templo.
Ari ang duha ka rason kon ngaa makasiling kita nga pirme matinlo ang halaran:
May mga buho sa idalom sang halaran: Ginlaragway sa Mishnah ang parte sa sini nga kanal. Isa ini ka daan nga libro nga ginsulat pagkatapos sang 200 C.E., kag parte ini sa kasuguan kag tradisyon sang mga Judiyo. Suno sa sini nga libro, may duha ka buho sa isa ka kilid sang halaran. Nagailig sa sini ang dugo sang mga sapat kag ang tubig nga ginatinlo sa halaran. Nagadiretso ini sa kanal sa idalom kag nagalusot sa nalupyakan sang Kidron.
Nagaugyon ang mga archaeologist sa ginsiling sining daan nga libro. Kag ang libro nga The Cambridge History of Judaism nagsiling nga may ara gid man sing mga kanal malapit sa templo nga posible amo ang ginailigan sang tubig kag sang dugo sang mga sapat.
May bastante nga tubig: Kinahanglan sang mga saserdote ang bastante nga tubig para pirme matinlo ang salog sang halaran kag ang kanal. Gani, may suplay sila sang tubig nga halin sa siudad. Para makalab-ot sa ila ang tubig, may ginhimo nga mga linya sang tubig kag pulunduhan sini. Ang archaeologist nga si Joseph Patrich nagsiling nga wala na sang iban pa nga templo sadto nga may amo sini kanami nga paagi sang pagsuplay sang matinlo nga tubig kag pagpagua sang mahigko nga tubig.