Vim Li Cas Peb Yuav Tsum Muaj Kev Vam Kev Cia Siab?
YOG tus me tub Daniyees uas mob kheeb xawm uas peb nyuam qhuav tham tag hauv zaj ua ntej tuav rawv nws txoj kev cia siab, nws tus kheeb xawm puas yuav zoo tau? Nws puas tseem muaj txoj sia nyob txog niaj hnub no? Txawm cov neeg uas xav tias kev cia siab yeej pab tau los, lawv yuav tsis hais tias kho tau tus mob zoo. Yog li no tseem ceeb rau peb paub tias txawm peb muaj kev vam kev cia siab los, qhov no yuav kho tsis tau tej kab mob kev nkeeg uas peb muaj.
Ib tug kws kho mob hu uas Nathan Cherney tham hauv ib tshooj TV thiab nws qhia tias thaum hais txog kev cia siab rau ib tug neeg mob, tsis txhob hais ntau tshaj li qhov tsim nyog hais. Nws hais tias, “Peb pom muaj tej tug txiv cem lawv tus poj niam tias tus poj niam tsis siv zog xav rau qhov zoo.” Nws kuj hais ntxiv tias, “Txoj kev xav no yuam kev lawm, yuav ua rau tus mob xav tias yog nws xav qhov zoo xwb ces nws yuav tswj tau tus mob, tiam sis yog tus neeg mob ho tsis zoo ces lwm tus ho xav tias tej zaum nws tsis kub siab xav rau qhov zoo. Qhov no tsis ncaj ncees rau tus neeg mob lawm.”
Qhov tseeb, thaum ib tug uas muaj mob loj nws twb siv tag nrho nws lub dag lub zog nyiaj tus mob lawm. Yog li no tsis tsim nyog nws tsev neeg ua nyuaj rau nws thiab hais tej yam ua rau nws ntxhov siab. Tiam sis tej no puas txhais tias kev vam kev cia siab pab tsis tau peb?
Tsis yog li ntawd. Tus kws kho mob Nathan Cherney kuj yog ib tug saib xyuas cov neeg mob hnyav zoo tsis taus lawm thiab nws pab lawv kom tsis txhob mob meem txom ntsuav mus txog thaum txoj sia tu. Cov kws kho mob no pom tias yog lawv pab cov tib neeg uas muaj mob loj kom tsis txhob hnov mob heev, kuj yuav ua rau lawv nyob kaj siab zog. Twb muaj pov thawj qhia lawm tias yog ib tug neeg muaj kev vam kev cia siab yuav pab tau nws dua.
Kev Vam Kev Cia Siab Pab Tau Peb
Tus sau ntawv xov xwm uas yog ib tug kws kho mob hu ua Ken Walker hais tias, “Kev vam kev cia siab pab tau peb.” Nws tau tshuaj xyuas ntau yam kev tshawb fawb ua los qhia seb muaj nqis npaum li cas yog muaj kev txhawb siab rau ib tug neeg mob uas tsis zoo lawm. Muaj coob leej xav tias txoj kev txhawb siab no pab tau tib neeg kom muaj kev cia siab thiab xav rau qhov zoo. Nyob rau xyoo 1989 muaj ib txoj kev kawm tshawb pom tias cov neeg mob uas tau txais kev txhawb siab muaj txoj sia nyob ntev dua, tiam sis tom qab no ho muaj ib co kev kawm tshawb pom tias tsis muaj pov thawj qhia tau li ntawd. Lawv hais tias tsuas pab ib tug neeg mob kom txhob hnov mob heev thiab kom txhob nyuaj siab dhau xwb zoo dua li tus uas tsis tau kev txhawb siab.
Xav txog lwm txoj kev kawm tshawb tsi ntsees rau qhov xav zoo thiab qhov uas xav tsis zoo tias yuav muaj li cas rau kev mob plawv. Lawv tau muab ib pab txiv neej coob tshaj li 1,300 tus coj los kawm seb qhov uas xav zoo thiab qhov uas xav tsis zoo txog lub neej yuav zoo li cas rau lawv. Tom qab 10 lub xyoos lawv taug qab saib cov txiv neej no thiab pom tias muaj txog li 160 tus muaj mob plawv. Ntawm 160 tus txiv neej no, cov uas xav rau qhov tsis zoo muaj coob dua cov uas xav rau qhov zoo. Tus kws xib hwb kho mob Laura Kubzansky tau hais tias, “Tej pov thawj yav tas los uas qhia tias ‘xav txog qhov zoo’ yeej pab tau kev noj qab nyob zoo, peb tso siab tsis tau rau. Tiam sis txoj kev kawm txog pab txiv neej no, yog thawj zaug uas qhia tias qhov xav zoo yeej pab tau lub plawv.”
Muaj ib co kev tshawb fawb pom tias yog ib tug neeg xav tias nws noj qab nyob zoo, ces thaum mus phais ib tug mob twg los nws yuav zoo sai dua. Cov tshawb fawb tseem xav tias yuav pab tib neeg muaj txoj sia nyob ntev dua thiab. Muaj ib txoj kev tshuaj ntsuam saib seb cov laus xav li cas txog qhov uas lawv laus zuj zus lawm. Lawv kuj hais ntxiv tias yog cov laus tau kev txhawb siab tias yim laus yim muaj tswv yim thiab paub tab ces yuav txhawb tau cov laus muaj dag muaj zog.
Vim li cas ib txhia kws tshawb fawb ho hais tias kev cia siab thiab qhov uas xav zoo xwb zoo li pab tau peb noj qab nyob zoo? Tej zaum lawv tseem tsis tau nkag siab zoo txog tib neeg lub cev thiab txoj kev xav, lawv tsuas hais raws li qhov uas lawv tau kawm xwb. Muaj ib tug xib hwb qhia txog tib neeg lub hlwb hais tias, “Yeej zoo yog peb muaj kev zoo siab thiab kev cia siab. Thaum peb tsis muaj kev nyuaj siab peb yeej zoo siab thiab peb yeej noj qab nyob zoo. Yog peb xav qhov zoo yeej pab tau peb.
Lub tswv yim uas xav li no zoo li tshiab rau cov kws kho mob, cov kws kho mob nyuaj siab, thiab cov kws tshawb txuj tiam sis tsis yog ib yam tshiab rau cov kawm Vajlugkub. Ze li 3,000 xyoo dhau los lawm, Vajtswv tshoov Vaj Ntxwv Xalaumoos sau cov lus no: “Kev zoo siab ua hauv tshuaj kuab muaj tsuas rau koj lub cev. Kev ntxhov siab ua rau koj lub neej tsaus ntuj nti.” (Pajlug 17:22) Cov lus Xalaumoos hais no tsis txhais tias muaj kev zoo siab ces yuav kho tau tej mob zoo tiam sis tsuas hais tias kev zoo siab pab tau peb xwb.
Muab xav li no, yog kev cia siab yog ib hauv tshuaj zoo es tus kws kho mob twg thiaj tsis kam muaj rau tib neeg? Tiam sis kev vam kev cia siab tseem pab tau peb ntau tshaj li kev noj qab nyob zoo.
Qhov Xav Zoo Thiab Xav Tsis Zoo Pab Tau Peb Li Cas
Cov kws tshawb fawb pom tias cov uas xav zoo txog lub neej yeej pab tau lawv dua, tsis hais thaum lawv mus kawm ntawv, mus ua hauj lwm, thiab mus ncaws pob. Cov kws tshawb fawb thiaj ua ib txoj kev kawm soj ntsuam ib pab poj niam uas sib tw khiav. Muaj cov neeg cob qhia soj ntsuam ib tug poj niam zuj zus seb lawv tshaj lij npaum li cas thaum muaj ib txoj kev sib tw twg. Lawv kuj nug cov poj niam no seb lawv xav tias lawv yuav ua tau zoo npaum li cas rau txoj kev sib tw. Thaum kawg, cov poj niam ua tau raws li qhov uas lawv ntseeg tias lawv yuav ua tau tiam sis tsis yog ua tau raws li cov uas cob qhia xav. Yog vim li cas txoj kev cia siab yuav txhawb tau tib neeg lub zog ua luaj?
Cov kws tshawb fawb kawm tau ntau yam los ntawm cov uas xav txog qhov tsis zoo. Muaj tshaj li 50 xyoo dhau los lawm, cov kws tshawb txuj kawm tau tias tsiaj thiab tib neeg puav leej txawj tag kev cia siab. Yog li lawv thiaj li muab ob pab neeg coj los sim nyob hauv ib chav seb cov neeg no yuav ua li cas. Lawv xub muab pab ib mus tso rau chav ntawd thiab tso ib lub suab uas tsis zoo mloog thiab hais tias yog lawv xav kom lub suab nres lawv yuav tsum nias cov pob kom yog ces lub suab mam nres. Pab no kuj ua tau li ntawd.
Zaum no lawv ho muab pab ob tso rau hauv tib chav ntawd thiab kom lawv ua tib yam nkaus tiam sis thaum lawv nias cov pob tsis ua hauj lwm li. Yog li coob tus ntawm pab no txawm pib tag kev cia siab. Tom qab ntawd lawv rov muab pab no sim dua tiam sis lawv tsis kam ua dab tsi li. Lawv xav tias xyov tej uas lawv ua puas yuav ua tau dab tsi. Txawm li ntawd los ib txhia hauv pab no tseem xav qhov zoo thiab tsis kam tso tseg li.
Tus xib hwb qhia ntawv qeb siab Martin Seligman yog ib tug uas pab tsim cov kev kawm uas peb nyuam qhuav tham tag los no. Vim nws xav paub ntxiv nws thiaj txiav txim siab mus kawm txog qhov uas xav zoo thiab qhov uas xav tsis zoo. Nws ua tib zoo soj ntsuam cov tib neeg uas tsis muaj kev cia siab seb lawv xav li cas. Nws thiaj pom tias cov tib neeg no tsis muaj siab ua tej hauj lwm uas neeg niaj hnub ua. Tus xib hwb Seligman hais ntxiv li no, “Kuv twb kawm txog cov tib neeg uas xav tsis zoo tau 25 lub xyoos lawm. Kuv pom tias cov tib neeg no ntseeg tias thaum lawv raug ib yam uas tsis zoo ces yog tim lawv xwb thiab tej kev phem yeej yuav los raug lawv tas li. Lawv xav tias txawm lawv yuav ua li cas los qhov tsis zoo yeej yuav los raug lawv. Yog li kuv xav tias vim cov neeg no xav qhov tsis zoo lawv thiaj raug tej xwm phem dua li cov neeg uas xav txog qhov zoo.”
Yog li ntawd qhov uas tshawb pom li no yuav ua rau tej tug neeg niaj hnub no xav tias yog ib yam tshiab tiam sis cov kawm Vajlugkub twb paub li no lawm. Phau Vajlugkub twb qhia lawm tias: “Yog koj qaug zog thaum raug kev ntxhov siab, ces yog koj siab yau heev.” (Pajlug 24:10) Yog li yeej muaj tseeb li phau Vajlugkub hais, thaum peb xav tsis zoo yuav ua rau peb qaug zog thiab peb yuav tsis xav ua ib yam dabtsi. Yog li ntawd peb yuav ua li cas kov yeej qhov xav tsis zoo thiab peb yuav ua li cas peb thiaj muaj kev cia siab thiab xav rau qhov zoo?
[Duab]
Kev vam kev cia siab pab tau peb lub neej.