Abidadama Sibona Lasi, to Kara Namodia Ita Karaia Danu Dalana be Dahaka?
“Do umui abidadama sibona lasi, to kara namodia do umui karaia danu.”—2 PETERO 1:5.
1, 2. Dahaka dainai ita laloa Iehova ena taunimanima be kara namona do idia karaia be namo?
IEHOVA be nega hanaihanai kara namodia ia karaia. Iena kara be maoro bona namo. Unai dainai, aposetolo Petro ia gwau diba Dirava be ‘Iena hairai bona ena kara namona’ dainai horoa Keristen taudia ia boiridia Tauna. Edia guba Tamana ena kara namona dekenai diba maorona idia abia dainai, edia mauri lalonai Dirava abidadama henia momokani badinaia dalana idia diba.—2 Petero 1:2, 3.
2 Aposetolo Paulo ese Keristen taudia ia hagoadadia, ia gwau: “Umui be Dirava ena natuna, iena lalokau. Unai dainai, Dirava ena kara bamona do umui karaia be namo.” (Efeso 5:1) Unai dainai, edia guba Tamana hegeregerena, herevana dahaka do ia vara, to namona be Iehova idia tomadiho henia taudia be kara namona do idia karaia. To kara namona ena anina be dahaka?
Kara Namona Ena Anina
3 Hari inai negai diksenari bukadia idia gwau “kara namona” ena anina be “mauri ena kara goeva; namo karana.” Ia be “kara bona lalohadai maoro karadia; ia be kara namo tauna ena kara.” Kara namona ia karaia tauna be kara maoromaoro tauna. Kara namona ena anina ma ta be “maoro badinaia karana.” To, Keristen taudia dekenai, Dirava ese iena Hereva Helagana, Baibel amo dahaka be “maoro badinaia karana” ia abidia hidi bona ia hahedinaraia goevagoeva.
4. Petero Iharuana 1:5-7 ai, ita itaia Keristen taudia do idia hekwarahi dahaka karadia do idia habadaia totona?
4 Keristen momokanidia ese Iehova ia gwauraia kara maoromaoro gaudia idia badinaia, bona edia abidadama karana amo idia hahedinaraia iena gwauhamata herevadia idia abidia dae. Danu, idia be Petro ena sisiba idia badinaia, ia gwau: ‘Emui abidadama dekenai, kara namodia, diba, tauanina edia ura biagua namonamo, haheauka, Dirava badinaia, tadikaka hebogahisi henia, bona lalokau karadia do idia noho be namo.’ (2 Petero 1:5-7) Unai kara do idia manadalaia totona Keristen taudia do idia hekwarahi bada be namo. Dina haida eiava lagani haida lalodiai unai kara do ita manadalaia momokani diba lasi, to iseda mauri ibounai lalonai do ita hekwarahi noho unai kara ita manadalaia momokani totona. Ita abidadama sibona lasi, to kara namona ita karaia danu be hekwarahi bada gauna!
5. Baibel ia gwau kara namona ena anina be dahaka?
5 Diksenari ena hereva haboudia tauna M. R. Vincent ia gwau “kara namona” be Greek hereva gunana amo idia hahanaia bona ena anina be “namo momokani gaudia.” Petro ese Keristen taudia be Dirava ena ‘namo momokani gaudia’ eiava ena kara namodia do idia harorolaia ia gwauraia neganai, ia ese unai Greek hereva ma ia gaukaralaia. (1 Petero 2:9) Baibel lalonai, kara namona karana ena anina be “mauri ena kara namo siahuna, mauri ena kara namo goadana, souli ena goada.” Kara namona ia gwauraia neganai, Petro be Dirava ena hesiai taudia be gari lasi dekenai kara namo momokani karadia idia badinaia noho karana ia laloa. To, ita be goevadae lasi taudia dainai, Dirava vairanai kara namona do ita karaia diba, a?
Goevadae Lasi to Kara Namodia Karaia Taudia
6 Goevadae lasi karana bona kara dika be idia hanai ita dekenai, unai dainai reana ita laloa Dirava vairanai kara namona ita karaia diba lasi. (Roma 5:12) Iseda kudou do idia goeva totona, Iehova ena heduru ita abia be gau badana, unai neganai lalohadai, hereva, bona kara namona be idia dekena amo idia mai diba. (Luka 6:45 itaia danu.) Bataseba ida ia kara dika murinai, ia helalo-kerehai tauna David ena noinoi be inai: “Dirava e, lalo-goevagoeva be egu lalona ai oi havaraia, bona lauma matamatana bona maoromaorona be egu lalona ai oi atoa.” (Salamo 51:10) Dirava ese David ena dika ia gwauatao bona ia durua kara maoromaoro dalana do ia badinaia totona. Unai dainai, bema dika badana ta ita karaia to ita helalo-kerehai bona Dirava bona kongregesen elda taudia edia heduru ita abia dae, kara maoromaoro dalanai do ita badinaia lou bona ita rakalaia noho diba.—Salamo 103:1-3, 10-14; Iakobo 5:13-15.
7, 8. (a) Ita be kara namona taudia ai ita lao totona, dahaka ita karaia noho be gau badana? (b) Keristen taudia ese kara namona idia karaia totona, dahaka heduru idia abia?
7 Kara dika be ita dekenai ia hanai dainai, gau badana be hanaihanai iseda lalona ita hagoadaia noho kara namona ita badinaia totona. Kara namona ita badinaia noho totona, gau badana be ita gima noho kara dika ena hesiai gaukara ita karaia garina. Namona be “kara maoromaoro” ena hesiai gaukara ita karaia, namona be hanaihanai iseda lalohadai, iseda hereva, bona iseda kara amo kara namona do ita hahedinaraia. (Roma 6:16-23) Momokani, iseda kara dika tauanina bona ura dikadia siahuna be bada, bona hanaihanai unai ura dikadia ese Dirava ia ura ita karaia kara namona idia heai henia bamona. Vadaeni, dahaka do ita karaia?
8 Gau tamona be, Iehova ena lauma helaga, eiava ena siahuna, ena hakaua dalana ita badinaia be gau badana. Unai dainai Paulo ena sisiba ita badinaia be gau badana, ia gwau: “Lauma Helaga ese emui mauri dala ia hakaua be namo, vadaeni tauanina ena ura dikadia do umui karaia lasi. Badina be iseda tauanina ena ura be idau, Lauma Helaga ena ura danu be idau. Idia ruaosi ta ta idia heatu henia. Unai dainai iseda ura karadia do ita karaia lasi.” (Galatia 5:16, 17) Oibe, kara maoromaoro hahedinaraia totona ita ia durua gauna be Dirava ena lauma siahuna, bona kara maoromaoro do ita diba totona, heduru gauna be iena Hereva ita abia. Danu, mai lalokau danu Iehova ena orea ese ita ia durua bona “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” oreana amo sisiba ita abia. (Mataio 24:45-47) Vadaeni, iseda tauanina ena ura dikadia ita koudia diba. (Roma 7:15-25) Momokani, bema lalohadai dikana ita abia, karaharaga ita negea bona ita guriguri Dirava ena heduru ita abia unai hedibagani ita hanaia totona bona kara namona ita karaia totona.—Mataio 6:13.
Kara Namona Bona Iseda Lalohadai
9 Tau ta ena lalohadai dalana amo kara namona ia vara matamaia diba. Dirava ese ita ia lalo-namo henia totona, gau badana be kara maoromaoro, kara goevagoeva, bona kara namona ita lalohadailaidia. Paulo ia gwau: “Lauegu varavara taudia e, lauegu hereva orena be inai. Inai bamona karadia sibona do umui laloa: kara namodia, taunimanima edia ladana idia hanamoa karadia, momokani karadia, [hebogahisi] henia karadia, kara maoromaoro, kara goevagoeva, lalokau karadia, mai mataurai karadia.” (Filipi 4:8) Gau badana be iseda lalona ita hadaia kara maoromaoro, kara goevagoeva gaudia ita karaia totona, bona kara dikadia do ita ura henidia lasi. Paulo ia gwau diba: “Lau dekena amo umui davaria gaudia, lauegu hadibaia hereva bona lauegu kara danu, inai sibona do umui karaia.” Bema ita be Paulo bamona—iseda lalohadai, iseda hereva, bona iseda kara be idia dika lasi—ita be turana namona, ita be haheitalai namona Keristen ena mauri kara dekenai, bona ‘maino ia henia Diravana be ita danu do ia noho.’—Filipi 4:9.
10. Korinto Ginigunana 14:20 ena hereva ita badinaia neganai, edena bamona ita ia durua kara namona ita karaia noho totona?
10 Bema ita ura kara namona lalohadailaia noho taudia ai ita lao bona unai amo iseda guba Tamana ita hamoalea, gau badana be Paulo ena sisiba ita badinaia, ia gwau: “Natuna maragi bamona do umui laloa lasi. Momokani, dika karaia totona natuna maragi bamona do umui laloa karaia. To inai laloa dobu gaudia totona, tau badadia bamona inai gaudia do umui laloa.” (1 Korinto 14:20) Ita be Keristen taudia dainai, unai ena anina be dika karadia ita tahua lasi bona ita ura karaia lasi. Namo lasi kara dikadia ese iseda lalohadai idia hadikaia, to namona be natuna maragi bamona kara dikadia dekenai do ita laloa lasi. To, ita diba momokani, Iehova vairanai, heudahanai bona kara kerere be kara dika karadia. Bema iseda lalona ibounai ida kara namona amo ita ura ia ita hamoalea, namo do ita davaria, badina unai kara ese ita do ia doria moale kara dikadia ita dadaraidia totona bona Satana ena siahu henunai idia noho tanobada kara ma haida ese iseda lalohadai do idia hadikaia lasi.—1 Ioane 5:19.
Kara Namona Bona Iseda Hereva
11 Bema kara namona ena lalohadai ita abia, unai be iseda hereva dalana do ia biagua. Kara namo taudia ai ita lao neganai, iseda hereva do idia goeva, idia namo, idia momokani, bona taunimanima idia hagoadaia. (2 Korinto 6:3, 4, 7) Iehova be “hereva momokani Diravana.” (Salamo 31:5) Ena kara iboudiai dekenai ia kara maoromaoro, bona ia gwauhamatalaia hereva iboudiai do idia guguru badina ia koikoi diba lasi. (Numera 23:19; 1 Samuel 15:29; Tito 1:2) Dirava ena Natuna, Iesu Keriso, be ‘hebogahisi kara bona hereva momokani dekenai ia honu momokani.’ Tanobada ai ia noho neganai, nega ibounai hereva momokani be iena Tamana amo ia kamonai hegeregerena ia herevalaia. (Ioane 1:14; 8:40) Ma danu, Iesu be “kara dika ta ia karaia lasi. Bona iena uduna dekena amo hereva koikoi ta ia gwauraia lasi.” (1 Petero 2:22) Bema ita be Dirava bona Keriso edia hesiai taudia momokanidia, do ita hereva momokani bona kara maoromaoro do ita karaia, “hereva momokani ena beleta” ese ita ia hagegea bamona.—Efeso 5:9; 6:14.
12. Bema kara namona ita karaia, dahaka hereva do ita dadaraia be gau badana?
12 Bema ita be kara namona karaia taudia, hereva haida do ita dadaraidia. Ita be Paulo ena sisiba do ita badinaia, ia gwau: “Heai, dagedage, badu do umui koua. Hereva dika, laloa dika, bona samania koikoi hereva ibounai do umui hadokoa.” “Umui be Dirava ena taudia dainai heudahanai bona matabodaga bona kohu ura dikadika kara, be do umui herevalaia lasi. Lebulebu hereva, hereva kavakava, hevaseha hereva mai miro danu be namo lasi, to Dirava do umui tanikiu henia be namo.” (Efeso 4:31; 5:3, 4) Taunimanima ma haida do idia ura ita idia bamoa badina iseda kudoudia ese ita idia doria Keristen lasi herevadia ita dadaraidia totona.
13. Dahaka dainai Keristen taudia ese edia malana idia biagua be gau badana?
13 Bema ita ura Dirava ita hamoalea bona ita ura kara namona ita herevalaidia, unai ese ita ia durua iseda malana ita biagua totona. Tauanina ena ura dikana ita dekenai ia noho dainai, ita iboudiai be nega haida hereva dekenai ita kerere. To, hahediba tauna Iakobo ia gwau bema “hosi edia uduna dekenai auri ita atoa,” unai auri ita veria neganai, hosi be iseda ura gabunai do ia lao. Unai dainai, namona be ita hekwarahi bada iseda malana ita biagua totona bona kara namona karaia totona ita gaukaralaia. Malana biagua lasi karana be “kara dika idauidau ia havaraia diba.” (Iakobo 3:1-7) Dirava dadaraia tanobadana ia havaraia dika iboudiai idia vara ena badina be taunimanima ese edia malana idia biagua lasi dainai. Malana idia biagua lasi dainai, samania koikoi, badu, bona ladana hadikaia herevadia idia gwauraia. (Isaia 5:20; Mataio 15:18-20) Bema tau ta ena malana ia biagua lasi bena ia badu, lalona hahisia, eiava ladana hadikaia herevadia ia gwauraia, unai be mase muramurana bamona.—Salamo 140:3; Roma 3:13; Iakobo 3:8.
14. Keristen taudia idia hereva neganai, dahaka hereva rua nega tamona do idia herevalaia lasi be gau badana?
14 Iakobo ia hereva bamona, bema ‘Iehova hanamoa’ herevana amo Dirava ita gwauraia namo, to danu iseda malana amo ‘taunimanima hadikaia’ herevana amo ita gwauraidia dika, unai be namo lasi. Hebou dekediai Dirava hanamoa anedia ita anelaidia bona murinai ita danu idia hebou taudia ita gwauraidia dika be kara dikana! Ranu guri tamona dekena amo ranu ena mamina namo bona ranu ena mamina dika ia lohilohi daekau noho lasi. Bema Iehova ita hesiai henia, taunimanima idia laloa kara namodia do ita herevalaidia be namo, hereva dikadia ita herevalaidia be namo lasi. Unai dainai, namona be hereva dikadia ita dadaraidia bona ita idia bamoa taudia durudia totona bona lauma dalanai hagoadadia totona, hereva namodia ita gwauraia.—Iakobo 3:9-12.
Kara Namona Bona Iseda Kara
15 Kara namona badinaia Keristen tauna ena lalohadai bona ena hereva idia namo be gau badana, unai dainai iseda kara be edena bamona? Dirava ese ita ia lalo-namo henia dalana tamona be kara namo ita karaia. Bema Iehova ena hesiai tauna be kara namo ia karaia lasi, to ia kara koikoi, namo lasi ia laloa Dirava ese unai kara do ia abia dae. Hereva Lada-isidia 3:32 ia gwau: “Kara koikoi tauna be Iehova ese ia inai henia bada, to kara maoromaoro taudia Ia tura henidia.” Bema iseda turana karana Iehova Dirava dekenai ita laloa bada, unai lalona veria herevadia ese ita idia durua kara kerere eiava kara koikoi havaraia gaudia ita dadaraidia totona. Iehova ia ura henia lasi momokani gaudia 7 amo, ta be “lalohadai dikadia ia laloa lalona”! (Hereva Lada-isidia 6:16-19) Unai dainai, namona be kara dikadia ita dadaraidia bona kara namodia ita karaia, bona unai amo taunimanima ita durudia diba bona iseda guba Tamana ena ladana do ita hahairaia.
16. Dahaka dainai Keristen taudia idia koikoi lasi be gau badana?
16 Kara namona ita karaia totona gau badana be ita koikoi lasi. (Heberu 13:18) Koikoi tauna be ena hereva bamona ia karaia lasi, ia be kara namo karaia lasi tauna. Greek gado ai “koikoi tauna” idia gwauraia (hy·po·kri·tesʹ), bona ena anina be “haere henia tauna” drama haheitalaia tauna ta bamona. Drama haheitalaia neganai, Greek bona Roma taudia ese gau ta amo edia vairana idia koua, unai negana amo unai hereva idia gaukaralaia koikoi tauna ena kara idia hahedinaraia totona. Koikoi taudia be ‘abidadama idia rakatania taudia.’ (Luka 12:46 bona Mataio 24:50, 51 itaia danu.) Koikoi karana (hy·poʹkri·sis) ena anina danu be dika bona koikoi hehuni karadia. (Mataio 22:18; Mareko 12:15; Luka 20:23) Bema ta ese tau ta ia abidadama henia, to unai tau ese kiri amo, hanamoa koikoi herevana amo, bona ma kara koikoi haida amo ia koia, madi! To, bema ita diba ita kara henia taudia be Keristen taudia, ita moale badina idia dekenai ita abidadama diba. Bema kara namona ita karaia bona kara koikoi ita karaia lasi, Dirava ese ita ia hanamoa. Ia ese ‘ekalesia varavara idia lalokau henidia’ taudia bona “kara koikoi lasi amo idia abidadama” taudia ia lalo-namo henidia.—1 Petero 1:22; 1 Timoteo 1:5, NW.
Kara Namona be Mai Ena Gaukara
17 Abidadama sibona lasi, to kara namona ita karaia neganai, iseda lalohadai amo, iseda hereva amo, bona iseda kara amo Dirava ia ura lasi karadia do ita karaia lasi. To, Keristen ena kara namona ita hahedinaraia totona, gau badana be kara maorona ita karaia. Oibe, kara namona ena anina be kara maorona. Bona kara maorona be Iehova ena lauma huahuana ta, ia be taunimanima edia hekwarahi amo ia vara lasi. (Galatia 5:22, 23) Ena be taunimanima be mai edia kara dika, to kara maorona ena lauma huahuana ita hahedinaraia neganai, unai ese ita ia durua taunimanima do ita lalodia namo totona bona edia kara namodia dainai do ita hanamodia totona. Reana lagani momo lalodiai mai edia abidadama danu Iehova idia hesiai henia, ani? Vadaeni, namona be ita matauraidia bona idia bona edia hesiai gaukara Dirava dekenai do ita gwauraidia namo. Iseda guba Tamana ese iena ladana idia ura henia bada taudia bona mai abidadama danu kara namona idia karaia taudia ia lalodia, bona ita lalodia danu be namo.—Nehemia 13:31b; Heberu 6:10.
17, 18. Kara maorona ena lauma huahuana ita hahedinaraia neganai, taunimanima be edena bamona do ita kara henidia?
18 Kara namona ita karaia neganai, ita ia durua ita haheauka, ita lalo-parara, bona ita hebogahisi totona. Bema Iehova tomadiho henia tauna ia lalohisihisi eiava ia lalo-metau, namona be mai hebogahisi danu do ita hereva henia bona ita durua toho, iseda lalokau guba Tamana ese ita ia durua hegeregerena. (2 Korinto 1:3, 4; 1 Tesalonika 5:14) Edia lalokau tauna ta ia mase neganai, lalohisihisi taudia ita hebogahisi henidia. Bema mai iseda dalana taunimanima edia hisihisi mamina ita hamaragia totona, vadaeni ita karaia, badina kara namona ura henia tauna be lalokau, bona hebogahisi karaia tauna.
19. Iseda lalohadai, hereva, bona kara idia namo neganai, taunimanima be edena bamona ita do idia kara henia?
19 Iehova ita herevalaia namo neganai ita hanamoa, unai hegeregerena bema iseda lalohadai, iseda hereva, bona iseda kara amo kara namona ita hahedinaraia, taunimanima be ita do idia hanamoa. (Salamo 145:10) Aonega herevana ta ia gwau: “Kara maoromaoro tauna kwarana ai hahenamo ia noho, to kara dika tauna uduna ai dagedage ia noho hehuni.” (Hereva Lada-isidia 10:6) Kara namona ia karaia lasi tauna be dika bona dagedage karadia ia karaia dainai taunimanima idia ura henia lasi. Ia hadoa hegeregerena ia davaria, bona hereva namodia amo taunimanima do idia hanamoa diba lasi. (Galatia 6:7) Iehova ena hesiai taudia be kara namona amo edia lalohadai, edia hereva, bona edia kara idia hahedinaraia, bona idia noho namo! Unai kara dainai taunimanima edia lalokau, abidadama, bona hemataurai idia abia, bona idia dekena amo hanamoa hereva bona hereva namo idia abia. Ma danu, Dirava dekena amo kara namona idia karaia dainai Iehova dekena amo hahenamo bada idia davaria.—Hereva Lada-isidia 10:22.
20. Iseda lalohadai, hereva, bona kara namodia be edena bamona Iehova ena kongregesen taudia idia durua diba?
20 Kara namona ena lalohadai, hereva, bona kara ese Iehova ena kongregesen taudia ia hanamodia. Bema tadikaka be mai moale bona mai hemataurai idia kara heheni neganai, tadikaka lalokau heheni karana be ia bada. (Ioane 13:34, 35) Hereva namona, hanamoa herevadia bona hagoadaia herevadia danu, be gaukara hebou bona lalo-tamona karana ia havaraia. (Salamo 133:1-3) Bona kudou ia hamoalea kara namona ese taunimanima edia kudou ia hamareredia unai bamona kara idia karaia totona. Gau badana be iseda Keristen kara namona dainai iseda guba Tamana, Iehova, be ita do ia ura henia bona ita do ia hanamoa. Unai dainai, namona be iseda abidadama karana amo ita goada karaia Dirava ena gwauhamata herevadia ita badinadia totona. Oibe, namona be ita goada karaia ita abidadama sibona lasi to kara namona do ita karaia danu.
Emu Haere be Dahaka?
◻ “Kara namona” ena anina oi gwauraia, bona dahaka dainai ita gwau diba goevadae lasi taudia be kara namo taudia ai idia lao diba?
◻ Kara namona karaia totona iseda lalohadai be edena bamona be namo?
◻ Kara namona ena anina be dahaka iseda hereva dekenai?
◻ Kara namona ena anina be dahaka iseda kara dekenai?
◻ Kara namona amo dahaka namo haida ita davaridia?
3. Haida idia gwau “kara namona” ena anina be dahaka?
6. Ena be ita goevadae lasi, to dahaka dainai ita gwau diba Dirava vairanai kara namona ita karaia diba?
9. Kara namona ita karaia totona, iseda lalohadai dalana be edena bamona?
11. Kara namo taudia ai ita lao totona, iseda hereva be edena bamona, bona unai dala dekenai, Iehova Dirava bona Iesu Keriso edia haheitalai namona be dahaka?
15. Dahaka dainai koikoi karadia ita dadaraia be gau badana?
[Picture on page 21]
Gabu tamona dekena amo ranu namona bona ranu dikana ia lohilohi daekau noho lasi, unai hegeregerena, taunimanima idia laloa Iehova ena hesiai taudia be kara namodia sibona idia herevalaia be namo