Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 2/1 rau 4-6
  • Helaro Lalohadaina Ena Badina Korikorina Hari Inai Negai

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Helaro Lalohadaina Ena Badina Korikorina Hari Inai Negai
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Aberahamo Ena Helaro Lalohadaina Ena Davana Namona
  • Spai Taudia Rua mai Edia Helaro
  • Iona Ia Daradara
  • Helaro Lalohadaina Dika Badadia Bogaraginai
  • Helaro Momokanina Ia Noho!
  • Iehova Ena Hebogahisi—Iona ese Ia Dibaia
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iehova Ena Dina Ia Mai Kahirakahira Lalonai, Taunimanima be Edena Bamona Ita Lalodia be Namo?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2003
  • Ma Haida Oi Itaia Iehova ese Idia Ia Itaia Bamona
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2003
  • Iehova be Iona Dekenai Ia Haheauka
    Baibel amo Do Oi Dibaia Gaudia
Ma Haida Itaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 2/1 rau 4-6

Helaro Lalohadaina Ena Badina Korikorina Hari Inai Negai

LAGANI 1866 ai ia vara bona taunimanima edia noho ia stadilaia tauna H. G. Wells ena siahu be bada lagani 1900 murinai idia noho taunimanima edia lalohadai dekenai. Ena toretore amo ena lalohadai ia hahedinaraia. Ia laloa saiens taudia edia diba ia bada ia lao negana lalonai, taunimanima do idia noho namo danu. Unai dainai, Wells ese nega ibounai ena lalohadai ia hagoadaia neganai, Collier’s Encyclopedia ia gwau Wells ena helaro be “helaro mai ena hetoana lasi.” To ia gwau danu, Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ia matamaia neganai, ena helaro be ia boio.

Chambers’s Biographical Dictionary ia gwau, Wells ia itaia “saiens ese namo bona dika danu ia havaraia diba” neganai “ena helaro ia boio, bona helaro lasi lalohadaina ia abia dae.” Dahaka dainai unai ia vara?

Wells ese ena abidadama bona helaro be taunimanima idia karaia gaudia latanai ia haginia. Ia lalo-parara taunimanima be ena Noho Gabuna Namona idia davaria diba lasi neganai, ma gau ta ese ena helaro ia hagoadaia diba lasi. Daradoko amo helaro lasi lalohadaina ia vara haraga.

Hari inai negai, taunimanima momo dekenai unai bamona ia vara ena badina be tamona. Idia matamata neganai idia moale mai edia helaro namona ida to idia buruka idia lao neganai edia helaro ia boio bona idia moale lasi. Matamata taudia haida danu be taunimanima ese vaia idia noholaia mauri dalana idia rakatania bona drag ania kava karana, lebulebu karadia, bona mauri hadikaia karadia ma haida idia badinaia. Haere be dahaka? Mani inai haheitalaia haida, Baibel negadiai idia vara gaudia oi laloa, bona badina be dahaka helaro namona ia noho​—guna, hari, bona nega vaira totona​—do oi itaia.

Aberahamo Ena Helaro Lalohadaina Ena Davana Namona

Lagani 1943 B.C.E. ai, Aberahamo be Harana ia rakatania, Euperate Sinavai ia hanaia, bona Kanana tanona dekenai ia vareai. Aberahamo idia gwauraia abidadama taudia ibounai edia tamana, bona ia ese haheitalai namona ia hahedinaraia!—Roma 4:11, NW.

Aberahamo ena tadina ena natuna mero, Lota, ena tamana bona sinana idia mase vadaeni, bona ena ruma bese be Aberahamo idia bamoa. Murinai, hitolo bada be tano dekenai ia vara neganai, unai ruma bese rua be Aigupito dekenai idia lao, bona gabeai idia giroa hebou. Unai negai Aberahamo bona Lota ruaosi ese kohu bada idia abia vadaeni, bona ubua animal momo idia abia danu. Edia animal idia naria taudia huanai heai ia vara neganai, Aberahamo ia gwau: “Ita be varavara, oiemu taudia bona lauegu taudia idia heai be dika. Ita parara be namo. Oiemu ura tano mani oi abia hidi, vadaeni oi ese lau oi rakatania. Oi be kahana oi lao, lau be kahana do lau lao.”​—Genese 13:​8, 9.

Ena mauri lagani be bada dainai Aberahamo ese sibona ena namo ia tahua diba, bona Lota be ena tamana maragina ia matauraia dainai, reana ia gwau diba namona be Aberahamo ese tano do ia abia hidi guna. To idau, “Lota ese iena matana ia negea, Ioridane Sinavai ena koura ia itaia, ibounai be mai edia ranu. Ia be Lohiabada ena uma gabu bamona, bona Aigupito ena tano bamona danu, ia lao bona Soara. (Inai be Lohiabada ese Sodoma hanua bona Gomora hanua ia hadikaia ore lasi neganai.) Vadaeni Lota ese Ioridane koura ibounai ia abia hidi.” Unai ia abia hidi dainai, Lota be mai badina gau ibounai do idia namo lalohadaina ia abia totona. To Aberahamo be edena bamona?​—Genese 13:​10, 11.

Aberahamo be kavakava karana ia karaia, badina ena ruma bese ena namo ia atoa guna lasi, a? Lasi. Aberahamo ena laloa dalana namona bona hariharibada karana dainai davana namona ia abia. Iehova be Aberahamo dekenai ia gwau: “Inai gabu dekena amo oiemu matana oi negea kahana ibounai dekenai. Hari oi itaia noho tano ibounai oi dekenai, bona oiemu tubuna dekenai do lau henia, ia lao bona hanaihanai.”​—Genese 13:​14, 15.

Aberahamo ena helaro lalohadaina be mai ena badina korikorina. Ena helaro be Dirava ese ia henia gwauhamatana latanai ia haginia. Dirava ese Aberahamo ia hamaoroa ia amo bese bada herea do ia havaraia, “taunimanima ese [Aberahamo amo] namo bada do idia davaria” totona. (Genese 12:​2-4, 7) Ita danu be idia vara gaudia dainai ita lalo-goada diba, badina ita diba Dirava ena kara dainai “Dirava idia lalokau henia taudia dekenai, dahaka dahaka idia vara gaudia ibounai ese unai taudia edia mauri do idia hanamoa.”—Roma 8:28.

Spai Taudia Rua mai Edia Helaro

Lagani 400 idia hanaia murinai, Israela taudia idia gini hegaegae, Kanana, “rata bona hani dekenai ia honu tanona” dekenai idia vareai totona. (Deuteronomi 6:⁠3; Esodo 3:8) Mose ese iduhu lohia taudia 12 ia siaia ‘tano do idia itaia, bona sivarai do idia mailaia, edena dala dekenai do idia raka, bona edena hanua do idia davaria.’ (Deuteronomi 1:​22; Numera 13:2) Unai tano ena namo idia herevalaia neganai spai taudia 12 idia lalo-tamona, to idia 10 be helaro lasi sivaraina idia gwauraia dainai taunimanima idia gari.​—Numera 13:31-33.

To, Iosua bona Kaleba be idau, idia ese taunimanima dekenai idia hahedinaraia sivaraina be mai ena helaro bona idia hekwarahi taunimanima edia gari idia haorea totona. Edia lalohadai bona idia gwauraia sivaraina idia hahedinaraia idia abia dae momokani Iehova ese ena hereva ia hagugurua diba bona Gwauhamata Tanona dekenai do idia vareai​—to taunimanima idia kamonai lasi. To, “Israela taudia ibounai ese nadi dekenai idia do idia alaia gwauraia.”​—Numera 13:30; 14:​6-​10.

Mose ese taunimanima ia hagoadaia Iehova do idia abidadama henia, to idia ura lasi idia kamonai. Edia helaro lasi lalohadaina idia dogoatao auka dainai, unai bese ibounai be lagani 40 lalonai tano gagaena dekenai idia loaloa. Unai spai taudia 12 amo, Iosua bona Kaleba sibona ese helaro lalohadaina ena davana namona idia abia. Unai taudia edia hekwakwanai badana be dahaka? Abidadama lasi, sibona edia aonega dekenai idia tabekau.​—Numera 14:​26-​30; Heberu 3:​7-​12.

Iona Ia Daradara

Iona be lagani 900 B.C.E. murinai ia noho. Baibel ese ia hahedinaraia Ieroboama Iharuana ena nega lalonai, ia be Iehova ena abidadama peroveta tauna iduhu 10 basileiana, Israela dekenai. To ia ura lasi Nineva dekenai ia lao bona taunimanima ia hadibaia idia be dika do idia davaria. Histori ia torea tauna Josephus ia gwau Iona “ia laloa ia heau boio” bona Iopa dekenai ia lao be namo. Unuseniai bouti ta dekenai ia guia bona Tarasisi, hari Spain, dekenai ia lao. (Iona 1:​1-3) Iona ia laloa ena gaukara ese namo do ia havaraia lasi ena badina be Iona 4:2 ese ia hahedinaraia.

Dokonai Iona ese ena gaukara ia abia dae, to Nineva taudia be idia helalo-kerehai neganai ia badu. Unai dainai ena keru dekenai Iona ia helai au maragina ia hamasea karana amo Iehova ese hebogahisi karana ia hadibaia Iona dekenai. (Iona 4:​1-8) Iona ese unai au ia mase neganai ia hahedinaraia lalohisihisina be Nineva taudia, edia imana idibana bona imana laurina edia idau idia diba lasi taudia, 120,000 dekenai ia hahedinaraia be maoro.​—Iona 4:​11, NW.

Iona ena sivarai amo dahaka ita diba? Hesiai gaukara helagana lalonai helaro lasi lalohadaina ita abia be maoro lasi. Bema Iehova ena hakaua herevana ita dibaia bona mai abidadama ida ita badinaia, namo do ita davaria.​—Aonega Herevadia 3:​5, 6.

Helaro Lalohadaina Dika Badadia Bogaraginai

King Davida ia gwau: “Do umui laloa hekwarahi lasi kara dika taudia dainai. Kara kerere taudia dainai do umui mama lasi.” (Salamo 37:1) Momokani, unai be mai aonega sisibana, badina hari inai negai kara gageva bona kara dika bogaraginai ita noho.​—Hadibaia Tauna 8:​11.

Ena be kara maoromaoro lasi taudia ita mama henia lasi, to kara dika taudia ese kerere lasi taudia idia hahisia eiava ita sibona be dika ita davaria neganai ita badu haraga diba. Unai bamona gaudia idia vara dainai reana daradoko bona helaro lasi lalohadaina ita abia. Unai bamona lalohadai ita abia neganai, dahaka do ita karaia be namo? Gau ginigunana be, namona be ita laloaboio lasi kara dika taudia idia laloa diba lasi edia kara dika ena davana be do idia abia lasi. Salamo karoa 37 ese siri 2 lalonai ita ia hagoadaia, ia gwau: “Tau dikadia be do idia dika, rei kaukau ia dika bamona, bona au edia raurau idia kakoro bamona.”

Ma danu, ita be kara namo ita karaia noho diba, helaro lalohadaina ita dogoatao noho diba, bona Iehova ita naria diba. Salamo torea tauna be ma ia gwau: “Kara dika do oi rakatania, kara namo do oi karaia, vadaeni tano dekenai do oi noho namo hanaihanai. Badina be Lohiabada ese, kara maoromaoro ia ura henia noho. Iena abidadama taudia, be ia ese do ia rakatania lasi.”—Salamo 37:27, 28.

Helaro Momokanina Ia Noho!

To, iseda nega vaira be edena bamona? Baibel bukana Apokalupo ese “kahirakahira do idia vara gaudia” ia herevalaia. Unai gaudia ta be ia hahedinaraia hosi kakakakana ai ia guia tauna ese tuari ia laulaulaia bona “tanobada dekena amo maino do ia kokia.”—Apokalupo 1:1; 6:4.

Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana lalonai Britain dekenai taunimanima momo idia abia dae lalohadaina​—mai ena helaro​—be inai, unai tuari be tuari badana ginigabena. Lagani 1916 ai, Britain ena gavamani tauna David Lloyd George ena lalohadai be mai ena lalo-parara. Ia gwau: “Inai tuari, bona do ia vara tuarina, be tuari haorea totona.” Ena lalohadai be maoro. Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ese nega tamona taunimanima momo hamasea gaudia idia karaia karana ia haharagaia sibona. Hari lagani 50 idia ore murinai, tuari edia dokona ita do itaia lasi.

Unai Apokalupo bukana tamona ai, hosi guia taudia ma haida edia sivarai ita duahia​—idia ese hitolo, gorere, bona mase idia laulaulaia. (Apokalupo 6:​5-8) Idia be nega edia toana ma haida.​—Mataio 24:​3-8.

Unai gaudia dainai helaro lasi lalohadaina ita abia be maoro, a? Lasi momokani, badina unai matahanai lalonai ‘hosi kurokurona ta ia noho. Hosi dekenai ia guia tauna be mai ena peva. Unai tau dekenai kwara gauna namona idia henia, vadaeni mai goada danu ia lao, do ia kwalimu totona.’ (Apokalupo 6:​2) Unuseniai ita itaia, guba dekenai ia noho King Iesu Keriso ese dika ibounai ia kokia bona hosi ia guia, tanobada hegegemadai maino bona noho namo do ia haginia totona.a

Pavapava dagina do ia abia Tauna, Iesu Keriso, be tanobada dekenai ia noho neganai, ena hahediba taudia ia hadibaia unai Basileia do idia gurigurilaia. Reana oi dekenai danu “Aiemai Tamana” eiava Lohiabada Ena Guriguri idia hadibaia. Unai guriguri lalonai ita ese Dirava ena Basileia do ia mai ita gurigurilaia, ena ura guba dekenai ia vara hegeregerena tanobada dekenai do ia vara.​—Mataio 6:​9-​13.

Iehova ese ena Mesia Pavapavana, Iesu Keriso, amo inai tanobada ena oromana do ia hanamoa lasi, to do ia kokia momokani. Iehova ia gwau, ena gabu ai ia ‘ese tanobada matamata bona guba matamata ia karaia noho, bona kara gunadia be do idia laloa lou lasi, do idia laloaboio momokani.’ Unai guba Basileia gavamanina henunai, tanobada be maino bona moale gabuna ai do ia lao taunimanima ese idia noholaia totona, bona unuseniai mauri bona gaukara ese moale sibona idia havaraia. Iehova ia gwau: “Lau ese lau karaia gauna dainai do umui moale bada ela bona hanaihanai. . . . Lauegu abia hidi taudia ese, edia imana gaukara dekenai idia karaia gaudia do idia moalelaia.” (Isaia 65:​17-​22) Bema unai gwauhamata, ia moru diba lasi gwauhamatana latanai oiemu nega vaira helarona do oi haginia, badina namona dainai​—hari bona hanaihanai​—oi laloa diba gau ibounai idia namo!

[Footnote]

a Unai matahanai ena kahana idauidau oi diba totona, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia bukana ladana Apokalupo​—Ena Hagugurua Negana be Kahirakahira! ena karoa 16 oi itaia.

[Picture on page 4]

H. G. Wells

[Credit Line]

Corbis-Bettmann

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia