Oi be Iesu Bamona Oi Karaia, A?
“Taunimanima momo ia itaia neganai ia bogahisihisi idia dekenai, badina idia be mamoe hegeregere, bona naria tauna lasi. Vadaeni, ia ese mauri sivarai momo ia hadibaia.”—MAREKO 6:34.
1. Taunimanima ese kara namodia idia hahedinaraia be dahaka dainai ita lalo-parara diba?
GUNAGUNA amo ema bona hari, taunimanima momo be kara namodia idia hahedinaraia. Unai ena badina oi lalo-pararalaia diba. Iehova Dirava be lalokau, kara namo, hariharibada, bona ita laloa bada karadia ma haida danu ia hahedinaraia. Taunimanima be Dirava ena toana hegeregerena ia karadia. Unai dainai ita lalo-parara dahaka dainai momo ese lalokau, kara namo, hebogahisi, bona Dirava ena kara ma haida idia hahedinaraia, momo be mai edia lalona ena mamina idia badinaia hegeregerena. (Genese 1:26; Roma 2:14, 15) To, reana oi lalo-parara taunimanima haida be unai kara idia hahedinaraia momo to ma haida be lasi.
2. Taunimanima ese idia karaia kara namodia haida be dahaka, bona idia karaia dainai reana idia laloa Keriso idia tohotohoa?
2 Reana oi be tau bona hahine haida oi diba nega momo idia be gorere taudia idia vadivadi henia eiava idia durua, tauanina dika taudia dekenai idia hebogahisi, eiava mai edia hariharibada ida ogogami taudia idia durua. Danu, hebogahisi dainai edia mauri ibounai lepera taudia eiava tama sina lasi natudia idia naria gabudia dekenai idia gaukara taudia, hospital eiava hospital bamona gabudia dekenai volantia gaukara idia karaia taudia, eiava ruma lasi eiava heau mauri taudia durua totona idia hekwarahi taudia mani oi laloa. Reana, idia haida idia laloa idia be Iesu, Keristani ena dala ia hahedinaraia tauna, idia tohotohoa. Evanelia bukadia dekenai ita duahia vadaeni Keriso be gorere taudia ia hanamoa bona hitolo taudia ia ubua. (Mareko 1:34; 8:1-9; Luka 4:40) Iesu ena lalokau bona hebogahisi karadia ese “Keriso ena laloa” idia hahedinaraia, bona ia ese ena guba Tamana ia tohotohoa.—1 Korinto 2:16.
3. Iesu ena kara namodia ita laloa maoromaoro totona, dahaka ita laloa be namo?
3 To, hari Iesu ena lalokau bona hebogahisi idia laloa bada taudia momo ese Keriso ena laloa dekenai mai anina bada gauna idia laloa bada lasi be oi itaia vadaeni, a? Mareko karoa 6 ita tahua namonamo neganai, unai do ita lalo-pararalaia diba. Unuseniai ita duahia taunimanima be Iesu dekenai gorere taudia idia mailaia, ia ese ia hanamodia totona. Danu, badina siridia dainai ita diba, Iesu be ia dekenai idia mai taudia hutuma edia hitolo ia itaia neganai, ia ese hoa dalanai ia ubudia. (Mareko 6:35-44, 54-56) Gorere taudia ia hanamoa bona hitolo taudia ia ubua karana ese ia hahedinaraia Iesu be lalokau bona hebogahisi tauna, to unai be taunimanima ia durua dalana badana, a? Bona edena dala ai ena haheitalai goevadaena lalokau, kara namo, bona hebogahisi dekenai ita tohotohoa namonamo diba, Iehova ia tohotohoa hegeregerena?
Lauma Dalanai Idia Dabu Taudia Ia Durua
4. Mareko 6:30-34 ena sivarai ese dahaka ia herevalaia?
4 Iesu be ia dekenai idia mai taudia ia hebogahisi henia ena badina badana be lauma dalanai idia dabu. Unai lauma gaudia be gau badadia, tauanina gaudia idia hereaia momokani. Mareko 6:30-34 ena hereva mani oi laloa. Unai kara be Galilea Gohuna ena kone dekenai ia vara, unai be lagani 32 C.E. ena Pasova aria ia kahirakahira neganai. Aposetolo taudia idia moale, bona unai be badina namona dainai. Edia loaloa idia haorea murinai, Iesu dekenai idia giroa mai, bona idia ura idia dekenai idia vara gaudia idia herevalaia. To, taunimanima hutuma idia hebou. Hutuma be bada herea dainai, Iesu bona ena aposetolo taudia be nega lasi idia aniani bona idia laga-ani totona. Iesu ese ena aposetolo taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Umui mai, taunimanima noho lasi gabuna dekenai ita lao, ita laga-ani sisina.” (Mareko 6:31) Kaperanauma kahirakahira dekenai, bouti ta ai idia gui, bona Galilea Gohuna idia hanaia, taunimanima idia noho lasi gabuna ta dekenai idia lao. To, hutuma be kone dekenai idia heau lao bona idia ginidae guna. Iesu be edena bamona ia kara? Iena laga-ani dalana idia koua dainai, ia badu henidia, a? Lasi vaitani!
5. Iesu be ia dekenai idia mai hutuma ia itaia neganai ena hemami be edena bamona, bona unai dainai dahaka ia karaia?
5 Iesu be unai taunimanima tausen tausen, gorere taudia danu, idia naria noho ia itaia ese ena kudouna ia hamarerea. (Mataio 14:14; Mareko 6:44) Mareko be Iesu ena hebogahisi ia havaraia gauna bona Ia kara henidia dalana ia herevalaia, ia gwau: “Taunimanima momo ia itaia neganai ia bogahisihisi idia dekenai, badina idia be mamoe hegeregere, bona naria tauna lasi. Vadaeni, ia ese mauri sivarai momo ia hadibaia.” (Mareko 6:34) Iesu be hutuma sibona ia itaia lasi. Ia be lauma dalanai idia dabu taudia ia itaia. Idia be mamoe idia loaloa kava bamona, mamoe naria tauna be lasi, rei ania gabuna dekenai idia ia hakaua eiava idia ia gimaia totona. Iesu ia diba hebogahisi lasi tomadiho gunalaia taudia, edia gaukara be mamoe do idia naria taudia, be taunimanima idia laloa maragi bona edia dabu gaudia lauma dalanai idia laloa lasi. (Esekiela 34:2-4; Ioane 7:47-49) To Iesu ena kara idia dekenai be idau, kara namo hereana ia karaia. Idia dekenai Dirava ena Basileia ia hadibaia matamaia.
6, 7. (a) Evanelia bukadia ese idia hahedinaraia, Iesu ese taunimanima ia durua neganai dahaka be mai anina bada gauna? (b) Dahaka dainai Iesu ese haroro bona hadibaia gaukarana ia karaia?
6 To, idia vara gaudia ena sivarai ma ta lalonai idia herevalaia guna, bona unai amo idia hahedinaraia ia be mai anina bada, gauna mani oi itaia. Unai be Luka ese ia torea, ia be doketa tauna bona ma haida edia namo tauanina dalanai ia laloa bada. ‘Taunimanima momo be Iesu ena murina dekenai idia raka lao. Vadaeni ia ese idia ia abia dae, Dirava ena Basileia herevana ia haroro henia idia dekenai, bona gorere hanamoa ura taudia ia hanamoa.’ (Luka 9:11; Kolose 4:14) Ena be hoa karadia edia sivarai ibounai be unai bamona lasi, to Luka ese Dirava ena lauma amo ia torea sivaraina lalonai ia herevalaia gauna ginigunana be dahaka? Iesu be taunimanima ia hadibaia.
7 Unai be Mareko 6:34 ese ia hahedinaraia gauna hegeregerena. Unai siri lalonai, Iesu ese ena hebogahisi ia hahedinaraia dalana badana ia hedinarai goevagoeva. Taunimanima ia hadibaia, bona edia dabu lauma dalanai ia hanamoa. Matamanai, Iesu ena haroro gaukara lalonai, ia gwau: “Lau be Dirava ena Basileia ena Sivarai Namona hanua idauidau dekenai do lau harorolaia, Dirava ese lau ia siaia ena badina be unai.” (Luka 4:43) To, do ita laloa kerere bema ita laloa Iesu be maduna sibona dainai Basileia ena sivarai ia harorolaia, hegeregere unai haroro gaukara be ia karaia kava gaukarana ta sibona. Lasi, to taunimanima ia lalokau henidia bona hebogahisi henidia dainai, idia dekenai sivarai namona ia harorolaia. Iesu ese taunimanima—gorere taudia, lauma dikadia ese idia hahisia taudia, ogogami taudia, eiava hitolo taudia—dekenai ia havaraia namo bada be idia ia durua, Dirava ena Basileia ena hereva momokani idia dibaia, abia dae, bona ura henia totona. Unai hereva momokani ese gau ibounai ia hereaia, badina unai Basileia ese Iehova ena lohia siahuna do ia hamomokania bona taunimanima dekenai ia noho daudau hahenamo do ia mailaia.
8. Iesu be ena haroro bona hadibaia gaukarana be edena bamona ia laloa?
8 Iesu ese Basileia ia harorolaia goadagoada karana be tanobada dekenai ia mai ena badina badana ta. Iesu ena tanobada haroro gaukarana ena dokona ia kahirakahira neganai, Pilato ia hamaoroa, ia gwau: “Hereva momokani gwauraia hedinarai totona lau vara, bona lau mai inai tanobada dekenai. Hereva momokani idia badinaia taudia ibounai ese lauegu hereva idia kamonai henia.” (Ioane 18:37) Hereva ginigunadia rua dekenai ita itaia bamona, Iesu be hebogahisi tauna—taunimanima ia hebogahisi henia, ia dekenai idia hereva diba, ia lalodia bada, ia abidadama henidia, bona unai gaudia ibounai ia hanaia gauna be ia lalokau henidia. Bema ita ura Keriso ena laloa ita lalo-pararalaia, namona be ia hahedinaraia karadia ita laloa bada. Unai hegeregerena namona be ita lalo-parara Keriso ena laloa dekenai haroro gaukara bona hahediba gaukara be mai anina bada.
Ma Haida Ia Hagoadaia Idia Haroro Totona
9. Daidia ese haroro bona hadibaia gaukarana idia laloa bada be namo?
9 Haroro bona hadibaia gaukara laloa bada karana—lalokau bona hebogahisi hahedinaraia dalana—be Iesu sibona totona lasi. Ia ese ena murinai idia raka taudia ia hagoadaia, iena lalohadai idia biagua gaudia, ia atoa guna gaudia, bona iena kara idia tohotohoa totona. Hegeregere, Iesu be ena aposetolo taudia 12 ia abia hidi murinai, dahaka idia karaia be namo? Mareko 3:14, 15 be ita ia hamaoroa, ia gwau: “Taudia 12 ia abia hidi, ia dekenai dohore idia noho totona. Ia ese idia do ia siaia, haroro idia karaia totona. Bona lauma dikadia lulua siahu ia henia idia dekenai.” Aposetolo taudia ese do idia atoa guna gauna oi itaia, a?
10, 11. (a) Iesu ese aposetolo taudia ia siaia neganai, ia hamaorodia dahaka idia karaia totona? (b) Aposetolo taudia ia siaia ena badina be dahaka?
10 Gabeai, Iesu be idia 12 dekenai siahu ia henia, haida idia hanamoa bona lauma dikadia idia lulua totona. (Mataio 10:1; Luka 9:1) Bena ia siaidia ‘idia be idia boio vadaeni mamoe bamona Israela besena dekenai idia lao.’ Dahaka do idia karaia? Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Umui raka noho neganai do umui haroro, umui gwau, ‘Guba Basileia be kahirakahira ia mai vadaeni.’ Gorere taudia do umui hanamoa, mase taudia do umui hatorea isi, lepera taudia do umui hagoevaia, lauma dikadia do umui lulua murimuri dekenai.” (Mataio 10:5-8; Luka 9:2) Dahaka idia karaia? “Vadaeni, idia lao, [1] idia haroro, edia haroro anina be, taunimanima edia lalona idia giroa. [2] Idia ese danu lauma dikadia momo idia lulua murimuri dekenai, bona gorere taudia momo edia latanai dehoro idia atoa, idia namo lou.”—Mareko 6:12, 13.
11 Nega ibounai hadibaia gaukarana idia herevalaia guna lasi dainai, ataiai herevana lalonai idia herevalaia guna gauna ita laloa neganai, idia atoa guna gauna bona edia kara idia biagua hemami edia anina ita habadaia kava, a? (Luka 10:1-9) Namona be ita laloaboio lasi nega momo hadibaia gaukarana idia gwauraia guna bona hanamoa karana idia gwauraia murinai. Mani unai sivarai ena badina siridia oi laloa. Iesu be aposetolo taudia 12 ia do siaia lasi neganai, taunimanima hutuma edia noho ia itaia bona ia hebogahisi henidia. Ita duahia, ia gwau: “Iesu be hanua badadia bona hanua maragidia dekenai ia loaloa, edia dubu lalonai ia hadibaia karaia, Basileia ena Sivarai Namona ia harorolaia, gorere taudia bona hisihisi taudia ibounai ia hanamoa. Taunimanima momo Iesu ese ia itaia, vadaeni ia bogahisihisi idia dekenai, badina be edia tauanina idia manokamanoka, bona idia lao idau gabu idau gabu dekenai, mamoe idia naria lasi bamona. Vadaeni Iesu ese iena diba tahua taudia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, ‘Uiti ena anina abia negana ia ginidae vadaeni, to utua taudia be momo lasi. Uma ena biaguna dekenai umui noinoi, ia ese utua taudia ma haida do ia siaia, iena uiti do idia utua.’ ”—Mataio 9: 35-38.
12. Iesu bona aposetolo taudia edia hoa karadia ese dahaka namo ma ta idia havaraia?
12 Aposetolo taudia be ia ida idia noho dainai, Keriso ena laloa idia abia sisina. Idia itaia diba, bema taunimanima idia lalokau henia bona idia hebogahisi henia momokani, idia dekenai Basileia do idia harorolaia bona hadibaia—unai be do idia karaia kara namona badana. Unai hegeregerena, idia be tauanina dalanai idia karaia kara namodia, hegeregere gorere taudia idia hanamoa, be dabu taudia durua karana sibona lasi. Oi abia dae diba, reana taunimanima haida be gorere idia hanamoa bona hoa dalanai aniani idia henia karana ese ia veridia. (Mataio 4:24, 25; 8:16; 9:32, 33; 14:35, 36; Ioane 6:26) To, unai kara ese tauanina dalanai taunimanima idia durua sibona lasi, to idia itaia dainai taunimanima idia abia dae Iesu be Dirava ena Natuna bona Mose ia perovetalaia “peroveta tauna.”—Ioane 6:14; Deuteronomi 18:15.
13. Deuteronomi 18:18 ena peroveta herevana ese ia hahedinaraia do ia mai “peroveta tauna” ena gaukara be dahaka?
13 Dahaka dainai Iesu be “peroveta tauna” be mai anina bada? Idia perovetalaia tauna ena gaukara badana be dahaka? Taunimanima ese unai “peroveta tauna” do idia diba, badina hoa dalanai gorere taudia ia hanamoa eiava hebogahisi dainai hitolo taudia dekenai aniani ia henia, a? Deuteronomi 18:18 ia gwau: “Lau ese edia bese huanai dekenai amo peroveta tauna ta do lau abia hidi, oi hegeregere, bona lauegu hereva be iena uduna dekenai do lau gwauraia. Bona lauegu oda hereva ibounai be ia ese taunimanima dekenai do ia hamaoroa.” Unai dainai, aposetolo taudia ese lalokau bona idia hahedinaraia daladia idia dibaia neganai, idia lalo-parara diba Keriso ena laloa be edia haroro gaukara bona hadibaia gaukara lalonai ia hedinarai danu be namo. Unai be taunimanima totona idia karaia diba gaukara hereadaena. Unai dala ai, gorere taudia bona ogogami taudia ese edia mauri ena nega kwadogina lalonai heduru eiava aniani haida idia abia sibona lasi, to nega daudau ia noho namo idia abia diba.—Ioane 6:26-30.
Hari Keriso Ena Laloa Oi Abia
14. Keriso ena laloa ita abia ena anina iseda haroro gaukara lalonai be dahaka?
14 Ita ta ia gwau lasi Keriso ena laloa be gau badana aposetolo taudia edia negai sibona—Iesu bona hahediba taudia ginigunadia dekenai, aposetolo Paulo be idia dekenai ia gwau: “Ita be Keriso ena laloa ita abia vadaeni.” (1 Korinto 2:16) Bona ita abia dae haraga, sivarai namona ita harorolaia bona hahediba taudia halaoa gaukarana be iseda maduna. (Mataio 24:14; 28:19, 20) To, unai gaukara ita karaia neganai, iseda kara ia biagua siahuna ita lalohadailaia be namo. Namo lasi ia be maduna dainai sibona ita karaia. Haroro gaukara ita karaia ena badina badana be Dirava ita lalokau henia, bona bema ita be Iesu bamona, hebogahisi karana ese ita ia veria haroro bona hadibaia gaukara ita karaia totona.—Mataio 22:37-39.
15. Dahaka dainai hebogahisi be mai anina bada iseda haroro gaukara lalonai?
15 Momokani, nega haida ita abia dae herevadia idia ura henia lasi taudia ita hebogahisi henia be auka, bona bema ita harorolaia gaudia idia laloa bada lasi, ita idia dadaraia, eiava idia dagedage henia neganai, ita hebogahisi henia be auka momokani. To, bema taunimanima ita lalokau bona hebogahisi henia karana ita haboioa, Keristani hesiai gaukara karaia totona ita ia veria siahuna badana do ita haboioa diba. Vadaeni, hebogahisi karana be edena bamona ita habadaia diba? Namona be Iesu bamona taunimanima ita laloa, ia itaia “edia tauanina idia manokamanoka, bona idia lao idau gabu idau gabu dekenai, mamoe idia naria lasi bamona.” (Mataio 9:36) Unai be hari idia noho taudia momo ese idia hahedinaraia, ani? Idia be tomadiho koikoi gunalaia taudia ese idia naria lasi bona idia dainai lauma dalanai idia matakepulu. Unai dainai, Baibel lalonai ita davaria hakaua herevadia namodia eiava kahirakahira Dirava ena Basileia ese tanobada ai do ia havaraia Paradaisona idia diba lasi. Idia be dina ta ta mauri lalonai idia vara hekwakwanai—ogogami, ruma bese idia lalo-tamona lasi, gorere, bona mase—idia davaria, to Basileia helarona idia abia lasi. To ita be idia dabu gauna ta ita abia: hari guba dekenai idia haginia vadaeni Dirava ena Basileia ena hahemauri sivaraina!
16. Dahaka dainai ita ura ma haida dekenai sivarai namona ita harorolaia be namo?
16 Oi kahirakahira idia noho taudia edia dabu lauma dalanai oi laloa neganai, unai ese oiemu kudouna ia hamarerea dainai oi ura idia dekenai Dirava ena lalokau palanina oi gwauraia, ani? Oibe, iseda gaukara be hebogahisi gaukarana. Bema Iesu bamona taunimanima ita hebogahisi henia, iseda gadona ena regena, iseda vairana ena toana, bona iseda hadibaia dalana ese unai do ia hahedinaraia. Unai ibounai dainai, ita halasia herevana ese “mauri hanaihanai idia ura kudou-maoro taudia” do ia veria momokani.—Kara 13:48, NW.
17. (a) Ma haida dekenai iseda lalokau bona hebogahisi do ita hahedinaraia daladia haida be dahaka? (b) Dahaka dainai kara namodia karaia gaukarana bona haroro gaukarana amo ta sibona ita abia hidi diba lasi?
17 Oibe, iseda mauri ibounai lalonai, iseda lalokau bona hebogahisi ita hahedinaraia be namo. Unai dainai dabu taudia, gorere taudia, bona ogogami taudia ita kara namo henia—ita hekwarahi edia hisihisi ita hamaragia totona. Unai dainai, ita hekwarahi iseda hereva bona kara amo mase lalonai edia lalokau taudia idia haboioa taudia edia lalohisihisi ita kokia totona. (Luka 7:11-15; Ioane 11:33-35) To, unai bamona lalokau, kara namo, bona hebogahisi ita hahedinaraia be iseda kara namodia lalonai ita karaia kara badana ai ita halaoa lasi be namo, taunimanima dekenai heduru idia henia taudia haida bamona. Unai kara badadia, Dirava ese ia hahedinaraia karadia, ese anina bada do idia havaraia bema Keristani haroro bona hadibaia gaukarana lalonai ita hahedinaraia. Mani Iesu ese Iuda tomadiho gunalaia taudia ia herevalaia dalana oi laloa, ia gwau: “Aniani edia ava maragimaragi ibounai dekenai umui haria be kahana 10 umui karaia, kahana ta be boubou gauna dekenai umui halaoa. To taravatu ena hereva badadia, kota henia, bona bogahisihisi, bona abidadama, umui negea. Bema umui badinaia, bona kara namodia haida danu bema umui badinaia be ia namo.” (Mataio 23:23) Iesu be idau, ia be kara rua—tauanina dalanai taunimanima ia hanamoa karana eiava idia dekenai mauri do ia havaraia lauma gaudia ia hadibaia karana—amo ta ia abia hidi lasi. Iesu be unai gaukara rua ia karaia. To, ia hedinarai goevagoeva iena hadibaia gaukarana be gau badana, badina unai gaukara ese heduru ia havaraia ela bona hanaihanai.—Ioane 20:16.
18. Namona be Keriso ena laloa ita laloa karana ese ita ia durua dahaka ita karaia totona?
18 Iehova be ita dekenai Keriso ena laloa ia hahedinaraia dainai, ita moale bada! Evanelia bukadia amo, ita ese tau hereadaena ena lalohadai, hemami, kara, gaukara, bona ia atoa guna gaudia ita dibaia namonamo. Maduna be ita dekenai, Baibel lalonai Iesu ena sivarai ita duahia, laloa dobu, bona ita badinaia totona. Namona be oi laloatao, bema ita ura Iesu ena kara ita tohotohoa, gau ginigunana be iena lalohadai, hemami, bona laloa dalana ita dibaia, goevadae lasi taudia idia karaia diba hegeregerena. Vadaeni, namona be iseda lalona ita hadaia Keriso ena laloa ita habadaia bona ita hahedinaraia totona. Unai be dala hereadaena ita noho namonamo totona, taunimanima ita kara henidia totona, bona ita bona ma haida be iseda hebogahisi Diravana, Iehova, Keriso ese ia tohotohoa tauna, kahirakahira ita lao totona.—2 Korinto 1:3; Heberu 1:3.
Edena Bamona Do Oi Haere?
• Iesu ese taunimanima edia dabu gaudia ia henia karana dekenai, Baibel ese dahaka ia hahedinaraia?
• Iesu ese ia murinai idia raka taudia ia siaia neganai, dahaka ia gwauraia hedinarai?
• Iseda gaukara lalonai “Iesu ena laloa” be edena bamona ita hahedinaraia diba?
[Full-page picture on page 23]
[Picture on page 24]
Keristani taudia be ma haida dekenai idia karaia kara namona badana be dahaka?