Baibel—Mauri Durua Bukana
“DIRAVA ena hereva be ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu. Ia be mai ena matana momokani. Iena matana ese kaia mai ena kahana ruaosi ena matana ia hereaia momokani. . . . Bona ia ese iseda lalona bona iseda kudouna ena ura ibounai ia tahua diba.” (Heberu 4:12) Dirava ena Hereva ese ia karaia diba gaudia be unai bamona ia gwauraia ese ia hahedinaraia Baibel be buka namona ta sibona lasi.
Tomadiho toretore tauna ta ese inai bamona ia gwauraia goevagoeva: “Ena hereva be mai anina bada iseda mauri lalonai, hodahoda be mai anina bada bamona.” Bena ma ia gwau: “Hari ita ura bada dika gaudia ibounai do idia namo, bona unai lalohadai oi dogoatao lalonai, Baibel oi duahia neganai, anina namona do oi davaria.” Lamepa ia diaridiari bamona, Baibel ese hari mauri lalonai ita davaria hekwakwanai bona henanadai aukadia dekenai haere ia henia.—Salamo 119:105.
Momokani, Baibel lalonai ia noho aonegana be mai ena siahu iseda lalohadai ia haidaua totona, ita ia durua hekwakwanai ita hamaoromaoroa totona, iseda mauri ia hanamoa, bona ita ia durua ita haidaua diba lasi gaudia ita haheaukalaia totona. To mai anina bada gauna be, Baibel ese ita ia durua Dirava ita diba bona lalokau henia totona.
Iseda Mauri Dekenai Badina Ia Henia Bukana
Baibel ia Torea Tauna, Iehova Dirava, be ‘iseda kara ibounai ia diba.’ Iena diba iseda tauanina, hemami, bona lauma dabu gaudia dekenai ese iseda diba ia hereaia momokani. (Salamo 139:1-3) Ia ese taunimanima ia lalodia dainai edia kara ena hetoana ia hahedinaraia goevagoeva. (Mika 6:8) Ia be aonega karana bema unai hetoana idauidau bona hadibaia herevadia ita lalo-pararalaia toho bona ita badinaia daladia ita dibaia. Salamo torea tauna ia gwau, ‘Lohiabada ena Taravatu dekenai ia moale’ tauna be ia moale momokani. ‘Ena gaukara ibounai ena anina ia vara.’ (Salamo 1:1-3) Unai bamona hahenamo ita tahua be namo.
Hanaihanai Maurice, ritaea tisa ta, ia abia dae Baibel dekenai histori bona duahiduahi gaudia namodia idia noho. To, Dirava ena lauma amo ia vara karana ia daradaralaia. Dirava ese taunimanima dekenai ena Hereva ia henia ena badina ia kamonai murinai, Maurice ese Baibel ena peroveta herevadia idauidau ia tahua. Ia matamata neganai, ia ese idaunegai histori, idia torea buka idauidau, saiens, bona geography ia stadilaia. Ia gwau sibona ena aonega ia laloa bada dainai Baibel idia hamomokania gaudia momo herea ia abia dae lasi. “Noho namona, taga, bona mauri ena moale idauidau tahua kava karana ese lau ia koua. Madi, taunimanima ese idia torea bukadia ia hereaia momokani bukana ena hairai bona ena momokani be lau diba lasi.”
Hari Maurice ena mauri lagani be 70 mai kahana, bona ia ese Iesu be aposetolo Toma dekenai ia hedinarai karana ia laloa dainai, mai moale danu ia gwau: “Lauegu imana be ia ‘rara berona’ dekenai idia atoa, bona unai ese egu lalona amo daradara ibounai ia kokia, hanaihanai do lau diba Baibel be hereva momokani.” (Ioane 20:24-29) Aposetolo Paulo ia hereva bamona, Baibel ese kudouna ena ura idauidau ia hahedinaraia diba, bona mauri dekenai anina ia henia. Momokani ia be mauri durua bukana.
Hekwakwanai Maurina Ia Hanamoa
Baibel ese danu taunimanima ia durua idia manadalaia karadia dikadia idia hadokoa totona. Daniel ese kuku ania karana ia hadokoa diba, bona pati dikadia lao henia karana bona kekero muramura ia gaukaralaia kava karana ia hadokoa diba danu. (Roma 13:13; 2 Korinto 7:1; Galatia 5:19-21) Momokani, unai bamona karadia ita kokia bona “mauri matamata” ita atoa be mai ena hekwarahi bada. (Efeso 4:22-24) Daniel ia gwau: “Ia be mai ena hekwarahi bada, badina ita be kara dika taudia momokani.” To, ia kwalimu. Hari dina iboudiai Daniel ese Dirava ena Hereva ia duahia, bona unai kara dainai Iehova kahirakahira ai ia noho.
Ia tubu daekau neganai, hanaihanai Daniel ese Baibel ia matauraia—ena be ia duahia lasi—bona hanuaboi iboudiai Dirava ia guriguri henia. To gau ta dekenai ia dabu. Moale be ia amo ia boio. Nega ginigunana Baibel lalonai Dirava ena ladana ia itaia neganai, ena mauri ia haidaua momokani. (Esodo 6:3; Salamo 83:18) Unai nega amo, ia guriguri neganai unai ladana Iehova ia gaukaralaia, bona ia mamia ia guriguri henia tauna ia diba. “Iehova be lau kahirakahira dekenai ia noho tauna ai ia lao, bona ia be lauegu turana namona ai ia do lao noho.”
Baibel amo diba ia do abia lasi neganai, Daniel ia laloa vaira neganai helaro be lasi. Ia gwau: “Taunimanima ibounai ese idia itaia diba tanobada dekenai dahaka ia vara. Lau gari, bona lau hekwarahi unai gauna be egu lalona amo lau koua totona.” Bena ia idia hadibaia Dirava ese hahemaoro maoromaoro be tanobada goevana ai do ia karaia bona unuseniai kamonai taudia ese maino bona moale hanaihanai do idia moalelaia. (Salamo 37:10, 11; Daniela 2:44; Apokalupo 21:3, 4) Hari Daniel be mai ena helaro momokanina. Unai Baibel ena hanamoa karana dainai ia ese lalohadai maorona mauri dekenai ia abia.
Hekwakwanai Hemami Dekenai Ia Hanamoa
George ena mauri lagani be 7 neganai iena sinana ia mase. Ia gari hanuaboi ai ia mahuta totona, ia diba lasi bema kerukeru do ia noga. Bena Iesu ese mase bona toreisi lou ia herevalaia herevana ia duahia: “Nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese [Iesu ena] gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi.” Iesu ena hereva ese ena kudouna ia hamarerea danu, ia gwau: “Toreisi lou be lau inai, mauri danu be lau. Lau dekenai ia abidadama henia tauna, ia be do ia mase, to do ia mauri lou.” (Ioane 5:28, 29; 11:25) Ia laloa unai lalohadai idia maoro, momokani, bona ena lalona idia hagoadaia. George ia gwau: “Inai hereva momokani ese lalona ia hamoalea sibona lasi to kudouna ia hamarerea danu.”
Guna ita herevalaia tauna, Daniel, danu be mai ena gari gaudia. Iena sinana sibona ese ia naria diba lasi dainai, heubu taudia idauidau edia ruma ai ia noho. Hanaihanai ia mamia ia idia ura henia lasi bona ia ura dikadika lalokau ruma besena ta lalonai do ia noho namo. Gabeai, ia ese ia tahua gauna be Baibel stadilaia karana amo ia davaria. Daniel be Iehova ena Witnes taudia edia Keristani kongregesen ia bamoa bona lauma ruma besena ta ena kahana ai ia lao, unuseniai ia mamia ia idia abia dae bona lalokau henia. Momokani, Baibel be mai ena namo bada bona hemami dalanai heduru bada ia henia.
Namona be oi laloatao, Iehova ese iseda kudouna dekenai ia noho gauna ia itaia bona ia diba dahaka ita tahua. Dirava ese “oiemu lalona gaudia ia tohoa noho” bona ia ese ‘idia ta ta dekenai, edia davana korikori ia henia.’—Aonega Herevadia 21:2; Ieremia 17:10.
Sisiba Namona Ruma Bese Maurina Dekenai
Baibel ese taunimanima edia noho hebou dalana dekenai sisiba namona ia henia. George ia gwau: “Ta ena kara be ma ta amo ia idau eiava idia lalo-parara kerere karadia be mauri lalonai lalo-hekwarahi idia havaraia gaudia haida.” Unai gaudia be edena bamona ia hanaia? “Bema lau mamia ta be lau dekenai ia badu, lau ese Mataio 5:23, 24 ena sisiba lau badinaia: ‘Oiemu tadikakana danu maino do umui karaia.’ Lau ese unai hepapahuahu lau herevalaia diba ese anina ia havaraia. Dirava ena maino, Baibel ese ia gwauraia mainona, lau mamia. Baibel ena sisiba be ia gaukara. Ia be heduru gauna momokanina.”—Filipi 4:6, 7.
Tau bona hahine idia lalo-tamona lasi neganai, namona be idia ruaosi be ‘hereva dekenai do idia kamonai haraga, to hereva do idia gwauraia haraga lasi. Bona do idia badu haraga lasi.’ (Iamesi 1:19) Unai bamona sisiba ese herevahereva karana ia hanamoa. George be ma ia gwau: “Lau ese egu adavana do lau lalokau bona lau kara henia lau sibona lau kara henia hegeregerena ena sisiba lau badinaia neganai, karaharaga ena anina lau itaia. Egu adavana ese lau ia matauraia haraga.” (Efeso 5:28-33) Oibe, Baibel ese ita ia hadibaia edena bamona iseda kerere ita dibaia bona ita hanamoa diba bona ma haida edia manoka gaudia ita haheaukalaia diba.
Ia Noho Hanaihanai Sisibana
Aonega King Solomona ia gwau: “Lohiabada do oi abidadama henia, mai emu kudouna ibounai. Oi sibona oiemu diba do oi abidadama henia lasi. Oi karaia gaudia ibounai lalonai, Lohiabada do oi laloa, vadaeni ia ese dala maorona, be oi dekenai do ia hadibaia.” (Aonega Herevadia 3:5, 6) Unai hereva be ia auka lasi, to ena anina be bada herea momokani!
Baibel be namo havaraia gauna. Ia ese Dirava idia lalokau henia taudia ia durua edia mauri idia hamaoromaoroa Iena ura hegeregerena bona “Lohiabada ena taravatu hegeregerena idia noho” dainai idia moale. (Salamo 119:1) Herevana iseda noho dalana be edena bamona, to Baibel lalonai ita idia hakaua hereva bona sisiba mai anina bada idia noho. (Isaia 48:17, 18) Dina iboudiai oi duahia, oi duahia gaudia oi laloa dobu, bona oiemu mauri lalonai oi badinaia. Ia ese emu lalona do ia hagoevaia bona gau goevadia bona namodia do oi laloa noho diba. (Filipi 4:8, 9) Mauri namona bona mauri oi moalelaia dalana do oi dibaia sibona lasi, to mauri ia Havaraia Tauna lalokau henia dalana do oi dibaia danu.
Unai dala oi badinaia neganai, oi dekenai—taunimanima ma milioni haida dekenai bamona—Baibel be buka namona sibona lasi. Do ia hedinarai goevagoeva ia be mauri durua bukana momokanina!
[Picture on page 6]
Baibel ese oi ia hagoadaia oi do idia hadikaia diba karadia oi hanaia totona
[Picture on page 7]
Baibel ese oi ia hadibaia Dirava kahirakahira oi lao totona