Goeva Karana Ena Anina Ia Bada, A?
GOEVA karana ena anina taunimanima idauidau dekenai be tamona lasi. Hegeregere, bema sinana ese ena mero maragina ia hamaoroa, ena imana bona vairana do ia huria, reana mero ia laloa ena ima kwakikwakina bona udu bibina be ranu sisina amo ia hapariparia be hegeregere. To, sinana ia diba momo. Digu ruma lalonai ia abia lou bona ranu momo bona sopu amo ena imana bona vairana ia huria namonamo—ena be mero ia boiboi bada!
Momokani, tanobada hegegemadai ai goeva karana ena lalohadai be tamona lasi bona taunimanina idia tubu daekau neganai unai lalohadai idauidau idia abia dae. Guna tano momo ai, ia goeva sikuli gabuna namona ese sikuli taudia ia durua, dala namodia ai goeva karana idia hahedinaraia totona. Hari, momoru bona idia dika gaudia momo be sikuli gabudia haida dekenai idia noho dainai, toana be gadara bona eksasais gabuna lasi, to momoru negea gabuna bamona. To, klasrum be edena bamona? Australia ena haisikuli ia hagoevaia tauna ladana Daren ia gwau: “Hari miro bada be klasrum dekenai ita itaia danu.” Sikuli taudia haida idia laloa inai hereva “Momoru oi gogoa” eiava “Oi hagoevaia” be panisi idia abia bamona. Hekwakwanai be inai, tisa haida be hagoevaia karana be panisi dalana ta bamona idia gaukaralaia.
To, dina ta ta maurina bona bisinesi lalonai, taunimanima badadia be goeva karana dekenai haheitalai namona idia hahedinaraia lasi. Hegeregere, taunimanima idia noho gabudia idia hagoevaia lasi, bona edia toana be namo lasi. Faktori haida be gabu idia hadikaia. To, faktori bona bisinesi ese unai idia karaia lasi, to taunimanima ese. Reana tanobada hegegemadai, hodahoda hadikaia karana bona ia amo idia vara dika idauidau edia badina badana be mataganigani, to ena badina ma ta be taunimanima ese goeva karana idia badinaia lasi. Australia ena Commonwealth ena dairekta-jeneral gunana be unai ia abia dae dainai, ia gwau: “Taunimanima edia helt hanamoa gaudia ibounai lalonai, tau tamona, hahine tamona, bona natuna tamona ita laloa be namo.”
To, haida idia laloa noho goeva karana be taunimanima ta ta ese ena ura hegeregerena ia badinaia diba, bona ma ta be unai ia laloa be namo lasi. Unai be momokani, a?
Iseda aniani ita laloa neganai, goeva karana be mai anina bada—herevana maketi ai ita hoia, aniani rumana dekenai ita ania, eiava turana ta ena ruma dekenai ita aniani. Ita ania aniani idia karaia taudia eiava unai aniani idia henia taudia ese goeva karana idia laloa bada be namo. Ima mirodia—edia eiava iseda—ese gorere momo idia havaraia diba. Hospital be edena bamona—gabu iboudiai amo ita ura unuseniai goeva karana idia badinaia? The New England Journal of Medicine ese ia ripotilaia bamona, doketa bona sista ese edia imana idia huridia lasi dainai, hospital dekenai idia noho gorere taudia be roho hanai gorere idia abia bona dola bilioni 10 be edia gorere hanamoa totona lagani tamona lalonai idia gaukaralaia. Ita ura lasi ta ena miro karadia ese ita do idia hadikaia be maoro.
Danu, dika bada ia vara bema ta be—mai ena ura ida eiava ia laloa namonamo lasi dainai—iseda ranu gabudia ia hadikaia. Bona kone dekenai aena kavakava ita raka be namo, bema drag ania taudia bona ma haida ese idia gaukaralaia bona rakatania kodoa gaudia idia noho, a? Bona namona be ita ese ita laloa bada henanadai be: Iseda ruma dekenai goeva karana ita hahedinaraia, a?
Suellen Hoy be ena buka ladana Chasing Dirt dekenai henanadai ta ia henia: “Guna bamona ita goeva, a?” Ia haere: “Reana lasi.” Ia gwau unai ena badina be hari taunimanima edia mauri daladia idia idau. Taunimanima be ruma dekenai idia noho momo lasi dainai, edia ruma hagoevaia totona ta dekenai davana idia henia. Unai dainai, gabu hagoevaia namonamo karana be hari idia laloa bada lasi. Tau ta ia gwau: “Lau be digu rumana lau hagoevaia lasi—sibona lau hagoevaia. Unai dainai, ena be egu ruma ia miro, to lau miro lasi.”
To, goeva karana be ta ena toana gauna sibona lasi. Ia be taunimanima edia mauri do ia hanamoa gauna badana. Ia be iseda lalona bona kudouna edia lalohadai mauri taravatudia bona tomadiho dekenai. Mani ita itaia edena bamona unai ia vara.