Hekokoroku Karana Dainai Ita Naria Namonamo
“Dirava ese hekokoroku taudia edia dala ia koua.”—IAMESI 4:6.
1. Edena bamona heagi karana be kerere lasi? Mani haheitalai ta oi gwauraia.
GAU namona ta ia vara dainai oi heagi, a? Ita momo be unai bamona moale mamina ita mamia vadaeni. Unai bamona heagi karana be kerere lasi. Hegeregere, bema Keristani tama sina be edia natuna kekeni ena sikuli ripoti amo idia itaia ena kara be namo bona ia gaukara goada, unai do idia moalelaia diba. Paulo bona ena bamodia be Tesalonika kongrigeisen matamata idia haginia bona idia heagilaia, badina unuseniai idia noho tadikaka ese dagedage karana idia haheaukalaia.—1 Tesalonika 1:1, 6; 2:19, 20; 2 Tesalonika 1:1, 4.
2. Dahaka dainai hekokoroku karana be kerere?
2 Ataiai idia noho haheitalai ese idia hahedinaraia gau namona ta ia vara dainai ita heagi diba. Bona unai heagi karana ita hahedinaraia badina ita moale. To, hekokoroku be idau, nega momo, ta be ena diba, ena toana, kohu eiava dagi dainai ma haida ia laloa maragi. Unai be ena kara eiava toana amo ia hedinarai. Ita be Keristani taudia dainai, unai bamona hekokoroku karana ita dadaraia be namo. Dahaka dainai? Badina ita be Adamu ena natudia dainai, iseda kudouna dekenai sibona laloa bada urana ia noho. (Genese 8:21) Unai dainai ita hekokoroku diba. To, namo lasi Keristani taudia be edia bese, kohu momo, edukeisen, diba, eiava edia gaukara dainai idia laloa idia ese ma haida idia hereaia. Iehova ese unai bamona hekokoroku taudia ia ura henidia lasi.—Ieremia 9:23; Kara 10:34, 35; 1 Korinto 4:7; Galatia 5:26; 6:3, 4.
3. Mai hekokoroku ida ma haida ita inai henia karana ena anina be dahaka, bona Iesu be unai kara dekenai dahaka ia gwau?
3 Hekokoroku karana ita dadaraia ena badina ta be unai kara ese ma haida inai henia karana ia havaraia diba. Mai hekokoroku ida ma haida ita inai henia ena anina be dahaka? Hekokoroku tauna ia laloa ia be ma haida ia hereaia sibona lasi, to ia be ma haida ia laloa maragi, ia laloa idia be anina lasi. (Luka 18:9; Ioane 7:47-49) Iesu ia hahedinaraia, “hekokoroku kara” bona kara dikadia ma haida be ta ena “lalona” amo idia mai, bona idia ese “taunimanima idia hamiroa.” (Mareko 7:20-23) Keristani taudia idia diba hekokoroku karana idia dadaraia be gau badana.
4. Baibel lalonai hekokoroku taudia edia sivarai ese edena bamona ita idia durua?
4 Baibel lalonai hekokoroku taudia edia sivarai ese oi do idia durua, unai kara oi dadaraia totona. Unai ese oi do ia durua hari eiava gabeai hekokoroku lalohadaina ia vara neganai, oi dadaraia diba. Bema unai bamona oi karaia, Dirava ese kara dika taudia ia hamasea neganai, oi be dika do oi davaria lasi. Iehova ia gwau: “Umui emui huanai dekena amo, hekokoroku bona dagedage taudia ibounai do lau kokia ore. Bona umui be do umui hekokoroku lou lasi, egu ororo helagana latanai.”—Sepanaia 3:11.
Dirava ese Hekokoroku Taudia Ia Hahemaraidia
5, 6. Farao be edena dala ai ia hekokoroku, bona unai dainai dahaka ia vara?
5 Iehova ese siahu bada lohia tauna Farao ia kara henia dalana amo Iehova ena lalohadai hekokoroku karana dekenai ia hedinarai. Ita daradara lasi Farao be hekokoroku tauna. Ia sibona ia gwauraia ia be dirava ta, bona Israela taudia ia badu henidia. Mose bona Arona ese Farao idia noia Israela taudia do ia ruhaia bona tano gagaena ai Iehova totona “aria” ta do idia karaia. To Farao ena haere mani oi laloa. Mai hekokoroku ida ia gwau: “Lohiabada be daika? Badina be dahaka iena hereva dohore lau kamonai? Israela taudia lauegu imana dekena amo dohore lau negea, badina be dahaka?”—Esodo 5:1, 2.
6 Hisihisi 6 murinai, Iehova ese Mose ia hamaoroa Aigupito ena king Farao dekenai ia noinoi totona, do ia gwau: “Do oi hekokoroku noho lauegu orea taudia edia vairana dekenai, bona do oi ura lasi oiemu imana dekena amo oi negea idia.” (Esodo 9:17) Vadaeni, Mose ese hisihisi namba 7 ia gwauraia—unai be medu, aisi nadi bamona ese tano ia hadikaia. Hisihisi 10 murinai, Farao ese Israela taudia ia ruhaia, to gabeai ena lalona ia haidaua bona Israela taudia murinai ia lao. Farao bona ena tuari taudia be davara kakakakana ese ia koua neganai, edia hemami mani oi laloa! Farao be ia hekokoroku dainai dahaka ia vara? Ena tuari taudia idia gwau: “Israela taudia edia vairana dekena amo do ita heau, badina be Lohiabada ese durua ia henia idia dekenai, to ia tuari henia ita dekenai.”—Esodo 14:25.
7. Edena dala ai Babulonia ena lohia taudia ese hekokoroku karana idia hahedinaraia?
7 Mai hekokoroku ida idia lohia taudia ma haida be Iehova ese ia hahemaraidia danu. Idia ta be Senakeriba, Asuria ena king. (Isaia 36:1-4, 20; 37:36-38) To, Babulonia taudia ese Asuria tanona idia abia, bona gabeai Babulonia ena hekokoroku king rua be dika idia davaria danu. King Belesasa ese ia karaia aria badana ta mani ita laloa. Ia ese lohia taudia ia boiria bona Iehova ena dubu helaga amo idia abia kapusi idia gaukaralaia uaina idia inua bona Babulonia edia dirava idia hanamodia. Unai nega ai tau ta ena imana ia hedinarai bona haba dekenai hereva ta ia torea. Vadaeni, Belesasa ese peroveta tauna Daniela ia noia unai toretore ena anina ia gwauraia hedinarai neganai, Daniela ese ia hamaoroa: “Ataiai Momokani Dirava ese oiemu tamana Nebukanesa ia abia isi, ia be king badana. . . . To ia hekokoroku . . . dainai, iena terona dekena amo Dirava ese ia kokia, bona mataurai gabuna dekena amo ia atoa diho. To oi, iena natuna, oi be inai gau ibounai oi diba, to oi sibona oi atoa diho lasi.” (Daniela 5:3, 18, 20, 22) Unai hanuaboi ai, Mede Parasa ena tuari taudia ese Babulonia idia abia, bona Belesasa idia alaia mase.—Daniela 5:30, 31.
8. Iehova ese hekokoroku taudia dekenai dahaka ia karaia?
8 Iehova ena taunimanima idia inai henia hekokoroku taudia ma haida be: Pilistia tauna Goliata, Parasa ena Praiminista Hamana, bona Iudea provinsi ena King Heroda Agripa. Unai tatau toi edia hekokoroku karana dainai, Dirava ese ia hahemaraidia guna bena ia hamasedia. (1 Samuela 17:42-51; Eseta 3:5, 6; 7:10; Kara 12:1-3, 21-23) Iehova ena kara unai hekokoroku taudia dekenai ese Baibel ena hereva ia hamomokania: “Hekokoroku be hadikaia gabuna dekenai ia lao noho, bona sibona ia gwauraia bada tauna, be do ia moru momokani.” (Aonega Herevadia 16:18) Oibe, “Dirava ese hekokoroku taudia edia dala ia koua.”—Iamesi 4:6.
9. Turo ena king taudia edia kara be edena bamona?
9 Turo ena king be Aigupito, Asuria, bona Babulonia edia hekokoroku lohia taudia amo ia idau. Badina Turo ena king be Dirava ena taunimanima ia durua. Davida bona Solomona idia lohia negadiai, Turo ena king ese gaukara taudia bona kohu ia henia Dirava ena dubu helagana bona Davida bona Solomona edia ruma haginia totona. (2 Samuela 5:11; 2 Sivarai 2:11-16) To madi, gabeai Turo ena king taudia be Iehova ena taunimanima ia tuari henia. Dahaka dainai unai ia vara?—Salamo 83:3-7; Ioela 3:4-6; Amosa 1:9, 10.
“Oiemu Kudouna Ia Hekokoroku”
10, 11. (a) Daika be Turo ena king bamona? (b) Dahaka dainai Turo taudia be Israela taudia idia tuari henia?
10 Iehova ese peroveta tauna Esekiela ia abia hidi Turo ena king ena dika ia hahedinaraia totona. Esekiela ese ia torea revareva ese ia hahedinaraia “Turo ena king” bona ‘hereva momokani ia badinaia lasi’ tauna Satani edia kara be hegeregere. (Esekiela 28:12; Ioane 8:44) Guna Satani be lauma tauna namona bona Iehova ena guba orea lalonai hesiai gaukara ia karaia. Esekiela amo Iehova Dirava ese ia hahedinaraia dahaka dainai Turo ena king bona Satani be Dirava idia dadaraia:
11 “Oi be Eden dekenai oi noho, Dirava ena uma gabuna be unai. Herahera nadidia idauidau ibounai oiemu dabua dekenai oi atoa . . . Kerubi aneru latana, gimaia aneru unai . . . Oiemu vara dinana dekena amo, oi be mai emu kerere lasi, oiemu dala ibounai lalonai, ia lao bona oiemu kara dika, be oiemu lalona dekenai ia vara hedinarai. Oiemu hoihoi karadia momo herea dainai, oiemu lalona dekenai dagedage ia vara, bona oi kara dika. Unai dainai . . . Oiemu kudouna be ia hekokoroku lao, oiemu hairai bada dainai. Oi ese oiemu aonega oi hamiroa, oiemu hairaina dainai. Unai dainai lau ese tanobada dekenai oi lau negea diho. King taudia edia vairanai lau ese oi lau hahemaraia, idia ese oi do idia itaia noho, bona do idia gari totona.” (Esekiela 28:13-17) Turo be bisinesi gabuna badana ai ia lao bona taunimanima momo idia diba kohu namodia be unuseni idia noho. (Isaia 23:8, 9) Turo ena king idia hekokoroku dainai Iehova ena taunimanima idia tuari henia.
12. Dahaka dainai Satani ia koikoi, bona dahaka ia do karaia noho?
12 Satani be unai bamona, unai ladana Satani ia do abia lasi neganai, ia be aneru namona bona Dirava ena hesiai gaukara ia karaia. To, ia be tanikiu karana ia hahedinaraia lasi, ia “hekokoroku” bona Dirava ena lohia dalana ia inai henia. (1 Timoteo 3:6) Ia be sibona ia laloa bada, unai dainai ia ura Adamu bona Heva ese ia idia tomadiho henia. Unai ura dikana ese kara dika ia havaraia. (Iamesi 1:14, 15) Satani ese Heva ia koia, bona Dirava ese ia taravatua au huahua ia ania. Bena Satani ese Heva ia gaukaralaia Adamu ena lalona ia veria unai au huahua ia ania totona. (Genese 3:1-6) Unai amo Adamu bona Heva be Dirava ena lohia siahuna idia dadaraia bona Satani idia tomadiho henia. Satani ia hekokoroku bada herea. Ia ura guba bona tanobada dekenai idia noho taudia ibounai, Iesu Keriso danu, do ia koia bona ia do idia tomadiho henia.—Mataio 4:8-10; Apokalupo 12:3, 4, 9.
13. Hekokoroku karana ese dahaka ia havaraia?
13 Hari oi diba hekokoroku karana be Satani ese ia havaraia; bona hekokoroku ese kara dika, hisihisi, bona kara gageva ia havaraia. Satani be “inai tanobada ena dirava” dainai, ia ese dala idauidau amo hekokoroku karana ia habadaia noho. (2 Korinto 4:4) Ia diba ena nega be kwadogi, unai dainai Keristani taudia ia tohodia noho. Ia ura Dirava amo ia hakaudia siri, unai amo sibona edia ura do idia tahua bona idia hekokoroku. Baibel ia gwau “nega ena dokona” dekenai hekokoroku karadia be do idia bada herea.—2 Timoteo 3:1, 2; Apokalupo 12:12, 17.
14. Edena dala ai Iehova ese taunimanima ia kara henia?
14 Iesu Keriso ese Satani ena hekokoroku karana amo idia vara kara dika ia herevalaia. Nega toi hekokoroku Farisea taudia vairanai, Iesu be Iehova ese taunimanima ia kara henia dalana ia hahedinaraia. Ia gwau: “Sibona ia hekokoroku tauna be henunai do ia noho, to sibona ia manau tauna be do idia hanamoa.”—Luka 14:11; 18:14; Mataio 23:12.
Kudouna Naria Namonamo
15, 16. Dahaka dainai Hagara ia hekokoroku?
15 Reana oi itaia ataiai ita herevalaia hekokoroku taudia be ladana bada taudia sibona. To, ladana bada lasi taudia be idia hekokoroku diba lasi, a? Lasi. Aberahamo ena bese lalonai ia vara gauna mani oi laloa. Aberahamo be natuna lasi, bona Sara be ia buruka dainai, ia hegeregere lasi natudia ia havaraia totona. Unai negai, bema tau ta be natudia lasi, Aberahamo bamona, hahine ma ta ia adavaia diba natudia ia havaraia totona. Dirava ese adavana momo adavaia karana ia koua lasi, badina unai nega ai tomadiho momokani taudia huanai adavana momo abia karana ia do taravatua lasi.—Mataio 19:3-9.
16 Sara ese Aberahamo ia noia iena Aigupito hesiai hahine amo natuna mero ta do ia havaraia totona. Aberahamo ese unai ia abia dae bona Hagara ia adavaia, bena Hagara ia rogorogo. Hagara be unai hahenamo dainai ia moale lasi, to ia hekokoroku. Baibel ia gwau: “Hagara ia diba ia be rogorogo vadaeni dainai, iena biaguna hahine dekenai ia matauraia lasi.” Unai kara ese Aberahamo ena ruma bese lalonai hekwakwanai badana ia havaraia dainai, Sara ese Hagara ia lulua. To, hamaoromaoroa dalana ia noho. Aneru ese Hagara ia sisiba henia: “Oi giroa lou, bona iena hereva oi kamonai henia.” (Genese 16:4, 9) Hagara ese unai sisiba ia badinaia, bona ena kara Sara dekenai ia haidaua. Unai sisiba ia kamonai dainai Hagara be bese momo ena tubuna ai ia lao.
17, 18. Dahaka dainai ita ibounai be hekokoroku karana dekenai ita naria namonamo be namo?
17 Hagara ena haheitalai ese ia hahedinaraia ta ena mauri lalonai gau namodia ia davaria neganai, ia hekokoroku diba. Ita ia hadibaia gauna be inai: Mai kudouna ibounai ida Dirava ia hesiai henia tauna be hekokoroku tauna ai ia lao diba, bema ia be kohu momo eiava dagi ta ia abia. Bona ta be hekokoroku ia hahedinaraia diba bema ma haida ese ena kwalimu, aonega bona diba dainai ia idia hanamoa. Oibe, Keristani tauna be kudouna amo hekokoroku mamina ia kokia be namo. Unai ia karaia be namo, bema dagi ta ia abia eiava gau namona ta ia karaia namonamo.
18 Dirava ese hekokoroku karana ia inai henia momokani dainai, unai kara ita dadaraia be gau badana. Baibel ia gwau: “Kara dika taudia ese sibodia idia habadaia noho, bona inai edia hekokoroku ese, edia kara ia biagua noho. Inai be kara dika.” (Aonega Herevadia 21:4) Baibel ese “kohu momo” Keristani taudia ia sisiba henia, “idia hekokoroku lasi” totona. (1 Timoteo 6:17; Deuteronomi 8:11-17) Namo lasi kohu momo lasi Keristani taudia be ma haida dekenai idia mama, to namona be idia laloatao taga taudia bona ogogami taudia ese hekokoroku karana idia hahedinaraia diba.—Mareko 7:21-23; Iamesi 4:5.
19. King Usaia ena ladana namona be edena bamona ia hadikaia?
19 Hekokoroku karana bona kara dikadia ma haida ese hetura karana namona Iehova ida ia hadikaia diba. Hegeregere, King Usaia ia lohia matamaia negana mani oi laloa: “Usaia ese Lohiabada ena vairanai ia kara maoromaoro . . . Lohiabada ia tahua. . . . Bona Usaia ese Lohiabada ia tahua negadia ibounai lalonai, Dirava ese ia durua, bona iena mauri ia hanamoa.” (2 Sivarai 26:4, 5) To, King Usaia be ena ladana namona ia hadikaia, badina ia “hekokoroku.” Ia hekokoroku dainai dubu dekenai ia vareai bona ia ura muramura mai bonana namona ia gabua. Hahelaga taudia ese ia idia hamaoroa unai kara do ia karaia lasi neganai, “Usaia be ia badu.” Unai dainai Iehova ese lepera gorere ia henia, bona ia lalonamo henia lasi ela bona ia mase.—2 Sivarai 26:16-21.
20. (a) Edena dala ai King Hesekaia ese kahirakahira ena ladana namona ia hadikaia? (b) Hereva gabena ai dahaka do ita herevalaia?
20 Usaia ena sivarai be King Hesekaia ena sivarai amo ia idau. Hesekaia ese kahirakahira ena ladana ia hadikaia badina hekokoroku lalohadaina ia abia. To, “iena hekokoroku ia negea, bona ia manau lou” bona Dirava ese ia lalonamo henia lou. (2 Sivarai 32:25, 26) Mani oi laloa, Hesekaia ia manau dainai, hekokoroku karana ia dadaraia diba. Oibe, manau be hekokoroku karana amo ia idau vaitani. Unai dainai, hereva gabena ai do ita itaia edena dala ai Keristani tauna be manau karana ia hahedinaraia diba.
21. Manau Keristani taudia be edena nega idia naria?
21 Namona be ita laloatao hekokoroku karana ese dika bada ia havaraia. “Dirava ese hekokoroku taudia edia dala ia koua” dainai, namona be hekokoroku karana ita dadaraia. Dirava ena dina badana ai ita roho mauri totona, manau karana ita hahedinaraia be gau badana. Unai nega ai, hekokoroku bona kara dika taudia do ia kokia, bona ita be unai nega ita naria noho. Unai neganai “taunimanima edia hekokoroku do ia ore, bona sibodia edia ladana idia abia isi taudia, be do idia manau. Bona unai dina dekenai danu, Lohiabada ena ladana sibona, be taunimanima do idia hanamoa.”—Isaia 2:17.
Inai Do Oi Laloa Namonamo
• Hekokoroku tauna be edena bamona tauna?
• Hekokoroku karana be daika ese ia hamatamaia?
• Dahaka dainai ta be ia hekokoroku diba?
• Dahaka dainai hekokoroku karana dekenai ita naria namonamo?
[Picture on page 5]
Farao ia hekokoroku dainai dika ia davaria
[Picture on page 6]
Hagara be hahenamo ia abia dainai ia hekokoroku
[Picture on page 7]
Hesekaia ia manau dainai Dirava ese ia lalonamo henia lou