Karoa 5
Iehova Tomadiho Henia Taudia Edia Ura Kwalimu
1, 2. (a) Dirava ese tau bona hahine ginigunadia dekenai edena bamona ura kwalimu ia henia? (b) Adamu bona Heva edia kara idia biagua taravatudia haida oi gwauraia.
IEHOVA ese tau bona hahine ginigunadia ia havaraia neganai, edia ura kwalimu ese hari idia noho taudia edia ura kwalimu ia hereaia. Edia noho gabuna be Paradaiso, Eden Uma Gabuna mai hairaina. Edia lalona bona tauanina be goevadae dainai, gorere ese edia moale ia hadikaia lasi. Mase be edia vairanai ia noho lasi, gabeai taunimanima vairanai ia noho ema bona hari bamona. Danu, idia be robot bamona lasi, to harihari gauna namona, ura kwalimu, idia abia, anina be idia hegeregere abia hidi idia karaia totona. To, unai ura kwalimu namo hereana idia moalelaia noho totona, Dirava ena taravatu idia matauraia be gau badana.
2 Hegeregere, Dirava ese ia atoa guba bona tanobada idia biagua taravatudia oi laloa. Momokani, reana Dirava ese unai taravatu ia gwauraia hedinarai lasi, to Adamu bona Heva ia havaraia dalana dainai unai taravatu do idia badinaia be edia kara korikori bamona. Idia hitolo neganai idia aniani; idia ranu mase neganai ranu idia inua; dina ia diho neganai idia mahuta be namo. Iehova ese idia dekenai gaukara ia henia danu. Unai gaukara be taravatu bamona, badina edia kara ia biagua. Natudia do idia havaraia, tanobada ena mauri gaudia idauidau do idia biagua, bona Paradaiso do idia habadaia ela bona tanobada ibounai. (Genese 1:28; 2:15) Unai be idia ia durua taravatu namona! Unai amo idia moalelaia gaukarana idia abia, bona dala namodia ai edia diba do idia gaukaralaia badabada. Danu, mai edia ura kwalimu ida unai gaukara idia karaia daladia idia abia hidi diba. Unai be mauri namo hereana, ani?
3. Edena dala ai Adamu bona Heva ese edia ura kwalimu be mai aonega ida idia gaukaralaia diba, abia hidi idia karaia totona?
3 To momokani, ena be Adamu bona Heva ese gwaumaoro idia abia gau haida idia abia hidi totona, to ita gwau lasi idia abia hidi gaudia ibounai ese namo sibona idia havaraia. Abia hidi idia karaia diba, to Dirava ena taravatu bona hakaua herevadia hegeregerena unai idia karaia be namo. Edena dala ai unai taravatu bona hakaua herevadia idia dibaia diba? Namona be idia ia Karaia Tauna ena hereva idia kamonai bona ia karaia gaudia idia stadilaia. Dirava ese Adamu bona Heva dekenai aonega ia henia, idia dibaia gaudia idia badinaia totona. Idia ia karaia goevadae dainai, edia kara korikori be abia hidi idia karaia neganai Dirava ena kara idauidau do idia hahedinaraia. Oibe, unai do idia karaia namonamo, bema Dirava ese idia totona ia karaia gaudia idia laloa bada bona idia ura ia idia hamoalea.—Genese 1:26, 27; Ioane 8:29.
4. (a) Adamu bona Heva be au ta ena huahua idia ania diba lasi taravatuna ese edia ura kwalimu ia kokia, a? (b) Dahaka dainai unai be taravatu maorona?
4 Unai dainai, Dirava, edia Mauri Henia Tauna, ese ia idia badinaia karana, bona ia atoa hetoana lalonai edia ura kwalimu idia gaukaralaia urana, ia tohoa be kara maorona. Iehova ese Adamu dekenai inai taravatu ia henia: “Uma gabu dekenai gini au ibounai edia huahua oi ania diba, idia be taravatu lasi, to kara namo bona kara dika hadibaia au ena huahua oi ania lasi, badina be inai huahua oi ania dina dekenai do oi mase momokani.” (Genese 2:16, 17) Heva ia havaraia murinai, ia dekenai unai taravatu idia hadibaia danu. (Genese 3:2, 3) Unai taravatu ese edia ura kwalimu ia kokia, a? Lasi momokani. Idia moalelaia aniani idauidau be momo herea dainai, Dirava ese ia taravatua auna ena huahua idia ania be badina lasi. (Genese 2:8, 9) Namona be idia abia dae tanobada be Dirava ena, badina ia ese ia havaraia. Unai dainai, ia be mai ena maoro iena ura idia hagugurua bona taunimanima idia durua taravatudia ia atoa.—Salamo 24:1, 10.
5. (a) Edena dala ai Adamu bona Heva ese idia abia ura kwalimu namo hereana idia haboioa? (b) Dahaka gaudia ese Adamu bona Heva edia ura kwalimu ena gabu idia abia, bona unai amo dahaka ia vara ita dekenai?
5 To dahaka ia vara? Aneru ta ese sibona ena namo ia tahua dainai, ena ura kwalimu ia gaukaralaia kerere bona Satani, anina be “Gwau-Edeede Tauna,” ai ia lao. Heva dekenai Dirava ena ura ida ia hegeregere lasi herevana ta ia gwauraia bona unai amo Heva ia koia. (Genese 3:4, 5) Adamu be Heva ida Dirava ena taravatu ia utua. Ta ena gau idia abia dainai, edia ura kwalimu namo hereana idia haboioa. Kara dika be edia biaguna ai ia lao, bona Dirava ese ia gwauraia hegeregerena, ena davana be mase. Edia natudia dekenai idia henia hanai gauna be kara dika—kara dika urana be edia lalonai ia noho. Kara dika ese ia havaraia manoka amo, gorere, buruka, bona mase idia vara. Satani ese idia lalonai ia noho kara dika urana ia gaukaralaia dainai, taunimanima edia histori lalonai inai henia karadia, taravatu utua karadia, dagedage, bona taunimanima milioni momo idia hamasea tuaridia idia vara. Unai be Dirava ese matamanai taunimanima dekenai ia henia ura kwalimu amo ia idau momokani!—Deuteronomi 32:4, 5; Iobu 14:1, 2; Roma 5:12; Apokalupo 12:9.
Ura Kwalimu Ita Davaria Dalana
6. (a) Edena dala ai ura kwalimu korikorina ita davaria diba? (b) Iesu ese edena bamona ura kwalimu ia herevalaia?
6 Hari inai negai gabu iboudiai dekenai dika ia bada dainai, ita hoa lasi taunimanima idia ura bada ura kwalimu idia davaria. To ura kwalimu korikorina be edena bamona ita davaria diba? Iesu ia gwau: “Bema lauegu hadibaia hereva umui badinaia neganai, umui be lauegu diba tahua taudia momokani. Hereva momokani be do umui diba, bona hereva momokani ese umui do ia ruhaia.” (Ioane 8:31, 32) Unai ura kwalimu be taunimanima ese lohia ta eiava gavamani ta idia dadaraia bona ma ta idia abia hidi neganai idia tahua gauna bamona lasi. To, unai ura kwalimu ese taunimanima edia hekwakwanai edia badina korikorina ia hahedinaraia. Iesu be kara dika amo ita ia ruhaia karana ese ia havaraia ura kwalimu ia herevalaia. (Ioane 8:24, 34-36) Unai dainai, ta be Iesu Keriso ena hahediba tauna momokanina ai ia lao karana ese ena mauri ia haidaua momokani, badina kara dika ena igui amo do ia ruhaia!
7. (a) Hari inai negai edena dala ai kara dika ese ita ia biagua lasi? (b) Unai ura kwalimu ita davaria totona, dahaka ita karaia be namo?
7 To ita gwau lasi kara dika urana ese hari inai negai Keristani taudia momokanidia ia veria lasi. Idia be kara dika idia abia hanai dainai, idia do hekwarahi noho. (Roma 7:21-25) To, bema ta be Iesu ena hadibaia herevadia ia badinaia momokani, kara dika ese ia do ia biagua momokani diba lasi. Hari kara dika ena oda ia badinaia kava lasi. Anina lasi maurina, ena lalona ena mamina ia hadikaia maurina unai, ia rakatania diba. Dirava vairanai lalona ena mamina namona do ia moalelaia, badina Keriso ena boubou gauna ia abidadama henia dainai Dirava ese ena kara dika ia gwauatao. Reana ena ura dikadia ese ia idia do biagua toho, to Keriso ena hadibaia hereva goevadia ia laloatao dainai unai ia dadaraia neganai, ia hahedinaraia hari kara dika ese ia do ia biagua diba lasi.—Roma 6:12-17.
8. (a) Keristani dala momokanina dainai dahaka ura kwalimu ita davaria? (b) Gavamani ena siahu taudia be edena bamona ita laloa be namo?
8 Ita Keristani taudia ita davaria ura kwalimu mani oi laloa. Hahediba hereva koikoidia, sene karadia kereredia, bona kara dika ena hesiai gaukara ita rakatania vadaeni. Hereva momokani namodia mase taudia edia noho bona toreisi lou dekenai ese mase gari henia kava karana amo ita idia ruhaia vadaeni. Ita be mai eda helaro, badina ita diba Dirava ena kara maoromaoro Basileiana ese daudau lasi murinai, taunimanima edia gavamani dikadia edia gabu do ia abia. (Daniela 2:44; Mataio 6:10) To, ena be unai bamona ura kwalimu ita davaria, to unai ese gwaumaoro ia henia lasi gavamani ena siahu taudia bona edia taravatu ita matauraia lasi totona.—Tito 3:1, 2; 1 Petero 2:16, 17.
9. (a) Iehova ese edena bamona mai lalokau ida ita ia durua, hari taunimanima ese idia davaria diba ura kwalimu badana ita abia totona? (b) Aonega dalana be edena bamona ita abia hidi diba?
9 Iehova ese ita ia rakatania lasi dala idauidau ita tahua ela bona dala namona ita davaria totona. Ita ia karaia dalana, ita idia hamoalea gaudia, bona ita dekenai noho hanaihanai hahenamo idia havaraia gaudia ia diba. Ia diba dahaka kara ese ta ena hetura karana Ia ida bona taunimanima ida ia hadikaia, bona reana tanobada matamatana ai ia vareai diba dalana ia koua. Mai lalokau ida Iehova ese Baibel bona ena tanobada oreana amo unai gaudia ibounai ita dekenai ia hadibaia. (Mareko 13:10; Galatia 5:19-23; 1 Timoteo 1:12, 13) Iseda maduna be Dirava ese ita dekenai ia henia ura kwalimu do ita gaukaralaia bona iseda raka dalana ita abia hidi. Bema Adamu bamona ita karaia lasi to Baibel ena hereva ita abia dae momokani, aonega dalana do ita abia hidi. Do ita hahedinaraia iseda hetura karana Iehova ida be iseda mauri lalonai ita laloa bada gauna.
Haida ese Idia Ura Henia Ura Kwalimu Idauna
10. Iehova ena Witnes taudia haida ese edena bamona ura kwalimu idia tahua?
10 Nega haida matamata Iehova ena Witnes taudia—bona idia bada taudia haida danu—ese ura kwalimu idauna idia ura henia. Reana tanobada ena toana be namo herea, bona unai idia laloa bada neganai, tanobada taudia momo ese idia karaia Keristani lasi karadia dekenai edia ura ia bada ia lao. Reana unai taudia idia laloa lasi drag do idia ania kava, do idia kekero, eiava do idia sihari kava. To Keristani momokani lasi taudia idia bamoa matamaia, bona idia ura unai taudia ese idia do idia abia dae. Reana edia hereva dalana bona kara idia tohotohoa matamaia danu.—3 Ioane 11.
11. Nega haida daika ese ta ia veria kara dika ia karaia totona?
11 Nega haida, sibona ia gwauraia Iehova ena hesiai tauna ese ta ia veria Keristani lasi karadia ia karaia totona. Keristani taudia ginigunadia haida dekenai unai ia vara, bona iseda negai unai ia vara diba danu. Nega momo unai taudia idia laloa idia dekenai moale idia havaraia karadia idia ura karaia, to unai kara ese Dirava ena taravatu idia utua. Ma haida idia hagoadaia “moale” do idia tahua. Idia ese ura kwalimu idia gwauhamatalaia, to idia “sibona be dika bona mase ena hesiai taudia.”—2 Petero 2:19.
12. Dirava ena taravatu bona hakaua herevadia idia utua karadia ese dahaka idia havaraia?
12 Unai kara, idia gwauraia ura kwalimu, ese hanaihanai dika ia havaraia, badina unai amo Dirava ena taravatu idia utua. Hegeregere, mahuta hebou karadia kereredia ese hemami dikana, gorere, mase, bona rogorogo kava idia havaraia, bona reana headava idia hadikaia danu. (1 Korinto 6:18; 1 Tesalonika 4:3-8) Drag idia ania kava taudia haida idia badu kava, idia hereva bona idia itaia namonamo diba lasi, edia kwarana ia giroagiroa, idia hahodi namonamo diba lasi, idia kava, bona idia mase. Haida ese drag ania kava karana idia rakatania diba lasi, bena taravatu utua karadia idia karaia drag idia hoia diba totona. Inuinu kekero karana ese ia havaraia gaudia be unai bamona danu. (Aonega Herevadia 23:29-35) Unai bamona karadia idia karaia taudia be reana idia laloa idia be ura kwalimu taudia, to gabeai idia davaria idia be kara dika ena hesiai taudia vadaeni. Bona kara dika be biaguna aukana! Unai gaudia be hari ita laloa namonamo be namo, unai gau dikadia be ita dekenai idia vara lasi totona.—Galatia 6:7, 8.
Hekwakwanai Idia Matamaia Gabuna
13. (a) Hekwakwanai idia havaraia urana be nega momo edena bamona idia vara? (b) Hebamo be hebamo dikana ita lalo-pararalaia totona, daika ena lalohadai ita diba be namo? (c) Paragraf 13 ai idia noho henanadai oi haerelaia neganai, Iehova ena lalohadai oi gwauraia hedinarai.
13 Nega momo hekwakwanai idia matamaia dalana mani oi laloa. Baibel ia gwau: “Dibagani ena badina korikori be, tau ta sibona ena ura dainai, kara dika ta ese ia veria noho, bona ia koia noho. Vadaeni iena ura dikadia be idia rogorogo bamona, unai murinai kara dika ia havaraia. Bona kara dika ia tubu bona ia bada neganai, mase ia havaraia.” (Iamesi 1:14, 15) Unai ura be edena bamona ia vara? Lalona dekenai idia vareai gaudia amo. Nega momo unai be Baibel ena hakaua herevadia idia badinaia lasi taudia bamoa karana amo ia vara. Momokani, ita ibounai ita diba hebamo dikana ita dadaraia be namo. (1 Korinto 15:33) To edena hebamo be hebamo dikana? Iehova ena lalohadai be dahaka? Henunai idia noho henanadai ita laloa namonamo bona idia gwauraia to idia torea lasi siridia ita duahia karana ese ita ia durua haere maorona ita davaria totona.
Taunimanima haida edia kara ia namo dainai, idia be hebamo namona, a? (Genese 34:1, 2, 18, 19)
Edia herevahereva, reana edia hevaseha herevadia, ese idia hahedinaraia idia ita bamoa be namo, a? (Efeso 5:3, 4)
Iehova idia lalokau henia lasi taudia be iseda turadia ai ita halaoa neganai, Iena hemami be edena bamona? (2 Sivarai 19:1, 2)
Ena be ita abia dae herevadia idia abia dae lasi taudia ida ita gaukara eiava ita sikuli hebou, to dahaka dainai ita naria namonamo be namo? (1 Petero 4:3, 4)
Televisen bona muvini piksa ita itaia, Internet ita gaukaralaia, bona buka, magasin, bona niuspepa ita duahia be ma haida ita bamoa daladia. Unai gaudia amo edena bamona diba ita abia, bona unai dainai ita naria namonamo be namo? (Aonega Herevadia 3:31; Isaia 8:19; Efeso 4:17-19)
Iehova ese ita tura henia taudia ia itaia neganai, dahaka ia diba ita dekenai? (Salamo 26:1, 4, 5; 97:10)
14. Hari mai kamonai ida Dirava ena Hereva ena sisiba idia badinaia taudia ese edena ura kwalimu namo hereana do idia davaria?
14 Dirava ena tanobada matamatana be kahirakahira momokani. Dirava ena guba Basileia gavamanina amo, Satani ena siahu bona ena tanobada dikana amo taunimanima do ia ruhaia. Sisina sisina, kara dika ese ia havaraia gaudia ibounai be kamonai taudia amo do ia kokia, unai amo eda lalona bona tauanina do idia goevadae, bena mauri hanaihanai Paradaiso lalonai do ita moalelaia diba. Mauri gaudia ibounai ese “Iehova ena lauma” ida ia hegeregere ura kwalimuna do idia davaria. (2 Korinto 3:17, NW ) Hari Dirava ena Hereva ena sisiba ita negea karana amo unai gaudia ibounai do ita haboioa be aonega karana, a? Namona be hari inai negai aonega dalanai iseda Keristani ura kwalimu ita gaukaralaia karana amo, ita ibounai ita hahedinaraia goevagoeva iseda ura gauna badana be “Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena.”—Roma 8:21, NW.
Riviu Henanadai
• Tau bona hahine ginigunadia edia ura kwalimu be edena bamona? Hari inai negai taunimanima be unai bamona ura kwalimu idia davaria, eiava?
• Keristani taudia momokanidia edia ura kwalimu be edena bamona? Edena dala ai unai be tanobada ese ia gwauraia ura kwalimu amo ia idau?
• Dahaka dainai hebamo dikana ita dadaraia be gau badana? Ita be Adamu bamona lasi, to daika ena lalohadai kara dika dekenai ita abia dae?
[Pictures on page 46]
Dirava ena Hereva ia gwau: ‘Umui laloa kerere lasi. Bema kara dika taudia umui turana karaia emui kara namona do idia hadikaia’