Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • bt karoa 8 rau 60-67
  • Kongrigeisen be “Maino Negana ai Idia Noho”

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Kongrigeisen be “Maino Negana ai Idia Noho”
  • Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • “Dahaka Dainai Lau Oi Dagedage Henia Noho?” (Kara 9:1-5)
  • “Egu Tadikaka Saulo E, Lohiabada . . . ese Lau Ia Siaia” (Kara 9:6-17)
  • Ia ese “Iesu Ia Harorolaia” (Kara 9:18-30)
  • ‘Momo be Abidadama Taudia ai Idia Lao’ (Kara 9:31-43)
  • Iesu ese Saulo Ia Abia Hidi
    Baibel amo Do Oi Dibaia Gaudia
  • Dagedage Tauna ese Diari Badana Ia Itaia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Damaseko Ia Lao Henia Dalana Dekenai
    Lauegu Baibel Sivarai Bukana
  • Kara Dika Taudia ese Edia Kara Idia Haidaua Diba, A?
    Hadibaia Tauna Badana amo Diba Ita Abia
Ma Haida Itaia
Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
bt karoa 8 rau 60-67

KAROA 8

Kongrigeisen be “Maino Negana ai Idia Noho”

Dagedage tauna Saulo be haroro goadagoada tauna ai ia lao

Kara 9:1-43 amo

1, 2. Saulo ia ura Damaseko ai dahaka ia karaia?

TATAU haida be mai badu ida Damaseko hanua idia lao henia noho, bona unuseniai gau dikana ta do idia karaia. Idia ese Iesu ena hahediba taudia be edia ruma amo do idia veria raka-lasi, do idia guidia, hahemaraia, bona Ierusalema dekenai do idia hakaua lao bona Sanhedrin ena kota ese do ia panisidia.

2 Unai orea ia gunalaia tauna, Saulo, be mai ena kerere rara dekenai.a Daudau lasi gunanai, ena bamodia ese Stefano—Iesu ena hahediba tauna goadana—idia hodoa mase neganai, unai kara ia abia dae. (Kara 7:57–8:1) Saulo ia laloa Ierusalema sibona dekenai Iesu murinai idia raka taudia do ia dagedage henia be hegeregere lasi, unai dainai gabu ma haida dekenai ia lao Keristani taudia ia dagedage henia totona. Ia ura “Lohiabada ena dala” idia badinaia taudia ia hadikaia ore, ia dekenai idia be tomadiho orea dikana.​—Kara 9:1, 2; inai maua, “Saulo—Damaseko Ai” itaia.

3, 4. (a) Saulo dekenai dahaka ia vara? (b) Dahaka henanadai do ita lalodia?

3 Karaharaga, diari ta be Saulo ia hagegea. Ia idia bamoa taudia idia hoa bona idia diba lasi dahaka do idia gwauraia. Unai negai Saulo ena matana idia kepulu bona ia moru. Saulo be gau ta ia itaia diba lasi, to guba amo gado ta ia kamonai, ia gwau: “Saulo e, Saulo e, dahaka dainai lau oi dagedage henia noho?” Saulo ia hoa, bona ia henanadai: “Tau badana e, oi be daika?” Saulo ia kamonaia haerena ese ena kudouna ia hamarerea bada: “Lau be Iesu, oi dagedage henia noho tauna.”​—Kara 9:3-5; 22:9.

4 Iesu ese Saulo dekenai ia gwauraia herevadia amo dahaka ita dibaia? Saulo ena kara ia haidaua negana ai gau haida idia vara, unai ita riviulaia ese edena bamona ita ia durua diba? Saulo ena kara ia haidaua murinai, maino negana ia vara, kongrigeisen ese unai nega idia gaukaralaia karana amo dahaka ita dibaia?

SAULO BE DAMASEKO AI GWAUMAORO IA ABIA

Edena dala ai Saulo be gwaumaoro ia abia tano ma ta ai Keristani taudia ia dogoatao totona? Sanhedrin bona hahelaga tauna badana ese gabu ibounai idia noho Iuda taudia idia biagua, bona hahelaga tauna be mai ena maoro kara dika tauna ia panisia totona. Unai dainai, hahelaga tauna badana ena revareva ese Damaseko sinagoga ena tatau badadia edia lalona do ia veria, kara ta idia karaia totona.​—Kara 9:1, 2.

Roma gavamani ese Iuda taudia dekenai gwaumaoro ia henia, sibona edia hekwakwanai idia hanamoa totona. Unai dainai edia taravatu hegeregerena, aposetolo Paulo be “nega 39” idia kwadia. (2 Kor. 11:24) Histori bukana ta (1 Maccabees) ia hahedinaraia, lagani 138 B.C.E. ai, Roma gavamani totona ia gaukara tauna ta ese Aigupito tauna, Ptolemy Namba 8, ia tore henia bona ia gwau: “Bema kerere idia karaia Iuda taudia haida be emu tano dekenai idia heau mai, hahelaga tauna badana Simona dekenai idia oi henia, unai amo edia taravatu hegeregerena idia do ia panisia.” (1 Macc. 15:21) Lagani 47 B.C.E. ai, Julius Caesar ese guna hahelaga tauna badana ia karaia gaukarana ia abia, bona Iuda taudia huanai idia vara hekwakwanai be ia ese ia hamaoromaoroa.

“Dahaka Dainai Lau Oi Dagedage Henia Noho?” (Kara 9:1-5)

5, 6. Iesu ese Saulo dekenai ia gwauraia herevadia amo dahaka ita dibaia?

5 Iesu ese Damaseko ena dala ai Saulo ia koua neganai, ia gwau lasi: “Dahaka dainai egu hahediba taudia oi dagedage henia?” To ataiai herevana ia gwauraia: “Dahaka dainai lau oi dagedage henia noho?” (Kara 9:4) Oibe, Iesu be ena murinai idia raka taudia ese idia mamia hisihisi ia mamia danu.​—Mat. 25:34-40, 45.

6 Keriso oi abidadama henia dainai dagedage oi davaria neganai, namona be inai oi diba: Iehova bona Iesu be unai idia itaia. (Mat. 10:22, 28-31) Hari, Iehova ese unai hekwakwanai do ia kokia lasi. Laloatao, Iesu ia itaia, Saulo ese Stefano ena mase ia abia dae bona Ierusalema ai hahediba taudia be edia ruma amo ia veridia raka-lasi. (Kara 8:3) To, Iesu ese unai kara ia koua lasi. Iehova ese Keriso amo Stefano bona hahediba taudia ma haida dekenai goada ia henia, edia abidadama idia dogoatao noho totona.

7. Dagedage oi haheaukalaia totona, dahaka oi karaia be namo?

7 Oi danu be dagedage do oi haheaukalaia, bema inai gaudia oi badinaia: (1) Herevana dahaka ia vara, to emu lalona oi hadaia Iehova oi badinaia noho. (2) Iehova ena heduru totona oi guriguri. (Fili. 4:6, 7) (3) Dika ena davana oi henia lasi, to Iehova dekenai oi rakatania. (Roma 12:17-21) (4) Namona be oi abia dae Iehova ese oi dekenai goada do ia henia unai hahetoho oi haheaukalaia totona, ela bona nega maorona ai unai do ia kokia.​—Fili. 4:12, 13.

“Egu Tadikaka Saulo E, Lohiabada . . . ese Lau Ia Siaia” (Kara 9:6-17)

8, 9. Anania ese ia abia gaukarana be edena bamona ia laloa?

8 Iesu ese Saulo ena henanadai, “Tau badana e, oi be daika?” ia haerelaia murinai, Saulo ia hamaoroa: “Oi toreisi bona siti lalonai oi vareai, bona ta ese oi dekenai do oi karaia gauna do ia hadibaia.” (Kara 9:6) Saulo ena matana idia kepulu dainai, haida ese Damaseko dekenai ia idia hakaua lao, unuseniai ia aniani lasi bona dina toi ia guriguri. Unai negai, Iesu be Damaseko ai ia noho hahediba tauna, Anania ia hereva henia. Damaseko ai idia noho “Iuda taudia ibounai idia gwau ia be tau namona.”​—Kara 22:12.

9 Anania ena hemami mani oi laloa! Kongrigeisen ena Kwarana, Iesu Keriso be Anania ia abia hidi, mai anina bada gaukarana ia karaia totona. Unai be hahenamo badana, to ia be gaukara badana danu! Iesu ese ia hamaoroa Saulo do ia hereva henia neganai, Anania ia gwau: “Lohiabada e, taunimanima momo amo unai tau ena sivarai lau kamonai vadaeni, Ierusalema ai ia ese emu helaga taudia ia hahisia bada. Bona dubu biagudia amo gwaumaoro ia abia, bona ia mai emu ladanai idia boiboi taudia ibounai ia dogoatao totona.”​—Kara 9:13, 14.

10. Iesu ese Anania ia kara henia dalana amo, dahaka ita dibaia?

10 Anania be ena lalohadai ia gwauraia neganai, Iesu ese ia sisiba henia lasi. To, Anania ese do ia karaia gauna ia gwauraia. Bona Iesu ese Anania dekenai ia henia gaukara ena badina ia herevalaia karana amo, ia hahedinaraia ia ese Anania ia matauraia. Iesu ese Anania dekenai Saulo ia herevalaia, ia gwau: “Inai tauna be lau abia hidi vadaeni hodu bamona, ia ese bese idauidau, king taudia bona Israela besena dekenai egu ladana do ia gwauraia. Egu ladana dainai, do ia davaria hisihisi ibounai be ia dekenai do lau hahedinaraia.” (Kara 9:15, 16) Anania be maoromaoro Iesu ena hereva ia badinaia. Ia ese dagedage tauna Saulo ia davaria bona ia hamaoroa: “Egu tadikaka Saulo e, dala ai oi mai neganai oi dekenai ia hedinarai tauna, Lohiabada Iesu, ese lau ia siaia, unai amo do oi itaia lou diba bona lauma helaga amo do oi honu.”​—Kara 9:17.

11, 12. Iesu, Anania, bona Saulo dekenai idia vara gaudia amo dahaka ita dibaia?

11 Iesu, Anania, bona Saulo dekenai idia vara gaudia amo gau haida ita dibaia. Hegeregere, Iesu ese haroro gaukara ia gunalaia, guna ia gwauhamata do ia karaia hegeregerena. (Mat. 28:20) Ena be hari Iesu ese ita ia hereva henia lasi, to hesiai tauna mai ena kamonai oreana amo haroro gaukara ia gunalaia, Iesu ese unai orea ia abia hidi ena hesiai taudia ia naria totona. (Mat. 24:45-47) Hakaua Oreana ese pablisa bona painia taudia ia siaia, Keriso idia ura diba taudia idia tahua totona. Karoa 7 ai ita herevalaia bamona, unai bamona taudia be Dirava ena hakaua dalana totona idia guriguri murinai, Iehova ena Witnes taudia ese idia davaridia.​—Kara 9:11.

12 Anania be mai kamonai ida unai gaukara ia abia dae bona Dirava ese ia hanamoa. Ena be sivarai namona harorolaia gaukarana dainai oi lalohekwarahi, to unai hahegani oi badinaia, a? Haida ese ruma-ta-ruma-ta gaukarana bona idau taudia hereva henia karana idia lalohekwarahilaia. Bona haida dekenai ia auka, gaukara gabuna ai, dala ai, bona telefon o revareva amo taunimanima idia haroro henia totona. Anania ese ena gari ia hanaia bona Saulo ia durua lauma helaga ia abia totona.b Anania be ena gari ia hanaia, badina Iesu ia abidadama henia bona ia abia dae Saulo be ena Keristani tadikaka ai do ia lao. Anania bamona, ita danu be eda gari do ita hanaia bema ita abia dae Iesu ese haroro gaukara ia gunalaia, taunimanima edia hemami ita laloa, bona ita idia hagaria taudia be eda tadikaka bamona ita laloa.​—Mat. 9:36.

Ia ese “Iesu Ia Harorolaia” (Kara 9:18-30)

13, 14. Bema hari Baibel oi stadilaia bona oi do bapatiso lasi, Saulo ena haheitalai amo dahaka oi dibaia?

13 Saulo be ia dibaia gaudia ia badinaia haraga. Ena matana ia namo murinai, bapatiso ia abia bona Damaseko ai idia noho hahediba taudia ia bamoa matamaia. To unai sibona lasi, ia be “maoromaoro sinagoga lalodiai Iesu ia harorolaia, ia gwau inai tauna be Dirava ena Natuna.”​—Kara 9:20.

14 Bema hari Baibel oi stadilaia, to oi do bapatiso lasi, Saulo bamona emu lalona oi hadaia bapatiso oi abia totona, a? Momokani, Saulo be Keriso ese ia karaia hoa karana ia itaia, bona unai ese ia doria kara ta ia karaia totona. To ma haida be Iesu ena hoa karadia idia itaia danu, to gau ta idia karaia lasi. Hegeregere, Iesu ese imana dika tauna ta ia hanamoa neganai, Farisea taudia haida ese unai idia itaia, bona Iuda taudia momo idia diba Iesu ese Lasaro be mase amo ia hatorea isi lou. To momo idia ura lasi Iesu ena sivarai idia kamonai, bona ia idia inai henia. (Mar. 3:1-6; Ioa. 12:9, 10) To Saulo be unai bamona lasi, badina ia helalo-kerehai momokani. Dahaka dainai Saulo be unai bamona ia karaia, to ma haida be lasi? Badina ia ese Dirava ia gari henia, to taunimanima lasi bona Keriso ese ia dekenai ia hahedinaraia hebogahisina ia laloa bada. (Fili. 3:8) Bema unai bamona oi kara, vadaeni gau ta ese oi do ia koua lasi haroro gaukara oi karaia, bona do oi hegeregere bapatiso oi abia totona.

15, 16. Saulo be sinagoga ai dahaka ia karaia, bona Damaseko ai idia noho Iuda taudia be dahaka idia karaia?

15 Mani oi laloa, Saulo be sinagoga lalonai Iesu sivaraina ia harorolaia neganai, hutuma idia hoa bona idia badu. Idia henanadai: “Inai tauna ese Ierusalema ai Iesu ena ladanai idia boiboi taudia ia dagedage henia bada, ani?” (Kara 9:21) Saulo be ena lalohadai ia haidaua ena badina ia herevalaia neganai, “ia hamomokania goevagoeva Iesu be Keriso.” (Kara 9:22) To ena hereva goevagoeva karana ese edia lalona ia haidaua lasi. Badina idia ese edia sene karadia idia badinaia goadagoada bona idia hekokoroku dainai, edia lalohadai idia haidaua lasi. To, Saulo ia hesiku lasi.

16 Lagani toi idia ore murinai, Damaseko ai idia noho Iuda taudia ese Saulo idia inai henia noho. Bena dala idia karaia ia idia hamasea totona. (Kara 9:23; 2 Kor. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Saulo be unai ia diba neganai, aonega dalanai unai hanua ia rakatania, tadikaka ese bosea ta lalonai ia idia atoa bona magu ena windo amo idia hadihoa bena ia heau mauri. Luka ia hahedinaraia, unai hanuaboi ai Saulo idia durua taudia be “ena hahediba taudia.” (Kara 9:25) Unai hereva ese ia hahedinaraia, Damaseko ai haida be Saulo ena haroro herevana idia abia dae bona Keriso ena murinai idia raka.

17. (a) Baibel ena hereva momokani abia dae karana dekenai, taunimanima edia kara be edena bamona? (b) Dahaka ita karaia noho be namo, bona dahaka dainai?

17 Matamanai, oi ese emu famili, turadia, bona ma haida dekenai oi dibaia gau namodia oi herevalaia neganai, reana oi laloa idia ese Baibel ena hereva momokani do idia abia dae, badina ena anina ia hedinarai goevagoeva. Reana haida ese emu hereva idia abia dae, to momo idia abia dae lasi. Momokani, reana emu ruma bese taudia ese oi idia inai henia. (Mat. 10:32-38) To, Baibel siri herevalaia namonamo dalana oi dibaia noho bona Keristani kara namodia oi hahedinaraia neganai, oi idia dagedage henia taudia ese edia kara do idia haidaua.​—Kara 17:2; 1 Pet. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Banaba ese idia ia hamaoroa Saulo be hahediba tauna neganai, dahaka namo ia vara? (b) Edena dala ai Saulo bona Banaba ita tohotohoa diba?

18 Saulo be Ierusalema dekenai ia lao neganai, hahediba taudia idia abia dae lasi ia be hahediba tauna ta. To Banaba ese idia ia hamaoroa Saulo be hahediba tauna ta neganai, ia idia abia dae bona nega sisina idia ida ia noho. (Kara 9:26-28) Saulo be mai aonega ida ia kara bona sivarai namona dainai ia hemarai lasi. (Roma 1:16) Ia be mai gari lasi ida Ierusalema dekenai ia haroro, guna unai gabu ai Iesu Keriso ena hahediba taudia ia dagedage henia bada. Ierusalema ai idia noho Iuda taudia idia diba Saulo be Keristani tauna ta ai ia lao neganai, dala idia tahua ia idia hamasea totona. Baibel ia gwau: “Tadikaka be unai idia diba neganai, [Saulo] idia abia diho Kaisarea dekenai bona Taso dekenai idia siaia lao.” (Kara 9:30) Saulo be kongrigeisen amo Iesu ena hakaua dalana ia badinaia. Unai dainai, ia bona kongrigeisen taudia ese namo idia abia.

19 Banaba ese dala ia karaia Saulo ia durua totona. Momokani, unai ese idia ia durua tura namodia ai idia lao totona. Banaba bamona, mai emu ura ida kongrigeisen ai kamonai matamata taudia ida umui haroro hebou bona oi durua hereva momokani lalonai idia goada idia lao totona, a? Bema unai bamona oi karaia, namo bada do oi davaria. Bema oi be sivarai namona harorolaia pablisa matamata ta, Saulo bamona haida ese oi dekenai idia henia heduru oi abia dae, a? Bema pablisa goadadia ida oi gaukara hebou, emu haroro daladia do oi hanamoa, emu moale do oi habadaia, bona idia noho daudau turadia oi davaria diba.

‘Momo be Abidadama Taudia ai Idia Lao’ (Kara 9:31-43)

20, 21. Dirava ena hesiai taudia idaunegai bona hari ese edena dala ai “maino negana” idia gaukaralaia?

20 Saulo ena kara ia haidaua bona idia ia rakatania murinai, “Iudea, Galilea, bona Samaria tanodia ibounai dekenai kongrigeisen taudia be maino negana ai idia noho.” (Kara 9:31) Hahediba taudia ese unai nega namona be edena bamona idia gaukaralaia? (2 Tim. 4:2) Baibel ia gwau, kongrigeisen taudia “idia goada” idia lao. Aposetolo taudia bona maduna idia huaia tadikakadia ese hahediba taudia edia abidadama idia hagoadaia bona kongrigeisen idia gunalaia neganai, kongrigeisen taudia be “Iehova gari henia dalanai idia raka, bona lauma helaga ese idia ia hagoadaia.” Hegeregere, Petero ese unai nega ia gaukaralaia, Luda ai idia noho hahediba taudia ia hagoadaia totona, unai taoni be Sarona ena tano palaka gabunai ia noho. Iena gaukara goada dainai, unai taoni kahirakahira idia noho taudia momo be “Lohiabada idia abidadama henia.” (Kara 9:32-35) Hahediba taudia ese edia mauri lalonai gau ma haida idia atoa guna lasi, to idia heduru heheni bona sivarai namona idia harorolaia. Unai dainai kongrigeisen be “ia bada ia lao” noho.

21 Lagani 1900 ena dokonai, tano momo ai Iehova ena Witnes taudia be unai bamona “maino negana” lalonai idia vareai. Lagani momo lalonai, Dirava ena taunimanima idia hahisia gavamani aukadia edia siahu idia ore bona haroro gaukara dekenai taravatu idia kokia. Witnes taudia tausen momo ese unai nega idia gaukaralaia namonamo idia haroro totona, bona unai ese anina namona ia havaraia.

22. Bema tomadiho idia koua lasi tanona ai oi noho, edena dala ai unai nega oi gaukaralaia namonamo diba?

22 Bema oi noho tanona dekenai haroro gaukara idia koua lasi, unai nega oi gaukaralaia namonamo, a? Unai bamona tanona dekenai, Satani ia ura bada Iehova hesiai henia karana oi hadokoa bona tanobada ena kohu oi tahua. (Mat. 13:22) Namo lasi gau idauidau ese emu lalona ia veria! To namona be hari unai maino negana oi gaukaralaia namonamo. Unai be nega namona sivarai namona oi harorolaia guguru bona kongrigeisen oi hagoadaia totona. Laloatao, emu noho dalana be karaharaga ia idau diba.

23, 24. (a) Tabita ena sivarai amo dahaka ita dibaia? (b) Eda lalona ita hadaia dahaka ita karaia totona?

23 Mani hahediba hahinena, Tabita o Doreka dekenai ia vara gauna ita laloa. Ia be Iopa ai ia noho, unai taoni be Luda kahirakahira ia noho. Unai abidadama taihu ese ena nega bona kohu ia gaukaralaia namonamo, “kara namodia momo ia karaia bona hebogahisi dainai ogogami taudia ia durua.” To ia gorere bona ia mase.c Iena mase dainai Iopa ai idia noho hahediba taudia idia lalohisihisi, to vabu momo ese unai idia lalohisihisilaia momokani, badina Tabita ese idia ia durua bada. Petero be Tabita ena mase tauanina ia noho rumana dekenai ia ginidae neganai, hoa karana ta ia karaia, unai kara be guna Iesu Keriso ena aposetolo taudia huanai idia karaia lasi. Petero ia guriguri bona Tabita be mase amo ia hatorea isi lou! Petero ese idia lalohisihisi vabu bona hahediba taudia ma haida be daiutu lalonai ia boiridia, bena idia itaia Tabita ia mauri neganai, idia moale bada, ani? Idia vara gaudia ese idia ia hagoadaia bada, unai amo gabeai do idia davaria hahetoho idia haheaukalaia diba! Oibe, Petero ese ia karaia hoa karana dainai, “Iopa dekenai idia noho taudia ibounai ese unai sivarai idia kamonai bona momo be Lohiabada idia abidadama henia.”​—Kara 9:36-42.

Taihu ta ese buruka bona gorere taihu ta dekenai flaoaflaoa ia henia.

Edena dala ai Tabita oi tohotohoa diba?

24 Tabita ena sivarai amo mai anina bada gaudia rua ita dibaia. (1) Mauri be kwadogi. Unai dainai ita mauri noho lalonai, gau badana be Dirava vairanai ladana namona ita abia! (Had. 7:1) (2) Toreisi lou helarona be do ia vara momokani. Iehova ese Tabita ena kara namodia momo ia itaia, bona ia dekenai davana namona ia henia. Iehova ese iseda kara namodia do ia laloatao bona bema Aramagedono ia do mai lasi lalonai ita mase, vadaeni ita do ia hatorea isi lou. (Heb. 6:10) Unai dainai bema hari ita be “nega dikadia” ita haheaukalaia eiava “maino negana” ita moalelaia, namona be Keriso harorolaia guguru karana ita goadalaia.​—2 Tim. 4:2.

FARISEA TAUNA SAULO

Stefano be nadi amo idia hodoa mase neganai, Taso tauna, Saulo ia noho danu, bona Kara bukana ese unai ia sivarailaia. Taso hanua be Roma ena provinsi Kilikia ena hanua badana, ia be Turkey ena saut kahanai. (Kara 7:58) Unuseniai Iuda taudia momo idia noho. Baibel ia gwau, Saulo be ‘dina namba 8 ai ena kopina idia utua. Ia be Israela bese tauna, Beniamina iduhuna amo, ia be Heberu tauna bona ena tama sina be Heberu taudia, taravatu badinaia karana dekenai ia be Farisea tauna.’ Unai dainai Iuda tauna ta bamona ia idia matauraia bada!​—Fili. 3:5.

Farisea tauna Saulo.

Saulo ena ruma be taga bada hanuana ai ia noho, unuseniai Grik mauri dalana ia goada. Saulo be Taso dekenai ia tubu daekau dainai, Grik gado ia diba. Reana ena edukeisen be Iuda sikuli ta dekenai ia abia. Saulo be palai karaia tauna ai ia lao, ena hanua taudia momo be unai gaukara idia karaia. Toana be Saulo ia do matamata neganai, unai gaukara be ena tamana amo ia dibaia.​—Kara 18:2, 3.

Kara bukana ese ia hahedinaraia danu, Saulo ena vara negana amo ia be Roma tauna. (Kara 22:25-28) Anina be Saulo ena sene tubuna ta be idaunegai Roma tauna ta ai ia lao vadaeni. Saulo ena famili be Roma taudia ai idia lao dalana be ita diba lasi. Herevana dahaka, to unai hahenamo dainai idia be unai provinsi ena ladana bada taudia huanai idia noho. Saulo ena mauri bona edukeisen dainai, ia ese Iuda, Grik, bona Roma taudia edia mauri dalana ia diba namonamo.

Toana be Saulo ena mauri lagani be 13 neganai, ena edukeisen habadaia totona, kilomita 840 bamona Ierusalema dekenai ia lao. Unuseniai, Gamaliela ese ia hadibaia, ia be momo ese idia matauraia bada Farisea tauna.​—Kara 22:3.

Saulo ia lao sikulina be iunivesiti bamona, Toretore Helagadia bona Iuda taudia edia sene taravatudia ia stadilaia bona ia laloatao totona, ia gwauraia loulou. Gamaliela ena stiuden ta ia kwalimu neganai, ia be gaukara namona ia karaia diba, bona Saulo be unai bamona stiuden ta. Gabeai ia gwau: “Iuda tomadiho lalonai lau goada lau lao, bona egu bese taudia huanai lau be egu mauri lagani tamona taudia bamona lasi, badina lau be mai ura bada ida egu tamadia edia sene karadia lau badinaia.” (Gal. 1:14) Oibe, Saulo ese Iuda taudia edia sene taravatudia ia laloa bada dainai, unai ese ia ia hauraia, unai negai ia noho Keristani kongrigeisen matamatana ia dagedage henia totona.

TABITA—“IA BE KARA NAMODIA MOMO IA KARAIA”

Tabita ese heduru totona ia noinoi tauna ta dekenai hariharia gauna ia henia.

Tabita be Iopa kongrigeisen ai ia noho, unai taoni be davara badinai. Ena tadikaka taihu ese ia idia lalokau henia, badina “ia be kara namodia momo ia karaia bona hebogahisi” hahinena. (Kara 9:36) Iuda taudia be Idau Bese taudia ida idia noho hebou dainai, Iuda taudia be mai edia ladana rua, Tabita bamona, ena ladana ta be Heberu o Aramia gado ai, bona ma ta be Grik o Latin gado ai. Iena Grik ladana Doreka be Aramia ai idia hahanaia neganai, idia gwauraia “Tabita.” Unai ladana rua edia anina be, “Dia Maragina.”

Tabita ia gorere bona ia mase. Vaia edia kastom bamona, ena tauanina idia huria bona idia hegaegaelaia guria totona. Bona ena mase tauanina be ruma ena atai daiutuna dekenai idia atoa. Middle East be siahu gabudia dainai, idia mase taudia be unai dina ai eiava murina dinana ai idia guria. Iopa Keristani taudia idia kamonai, aposetolo Petero be Luda dekenai ia noho, unai be edia badina hanuana. Tabita idia do guria lasi lalonai, nega ia noho Petero be Iopa dekenai ia lao totona, badina unai hanua rua edia padana be 18 kilomita—hora foa bamona do ia raka. Kongrigeisen taudia ese tatau rua idia siaia, unai amo Petero idia noia do ia mai haraga. (Kara 9:37, 38) Diba bada tauna ta ia gwau: “Idaunegai Iuda tomadihona lalonai, nega momo gwaukau taudia rua idia siaia, unai amo ta ese ta ena hereva ia hamomokania diba.”

Petero ia ginidae neganai, dahaka ia vara? Baibel ia gwau: “Ataiai daiutuna dekenai idia hakaua daekau, bona vabu ibounai be ia vairanai idia taitai bona Doreka ia mauri neganai, ia turia dabua ibounai be ia dekenai idia hahedinaraia.” (Kara 9:39) Kongrigeisen taudia ese Tabita idia lalokau henia ena badina ta be, idia totona dabua idauidau ia turia. Tabita ese unai dabua edia davana ia henia eiava ia turidia sibona be Baibel ese ia gwauraia lasi. Herevana dahaka, to taunimanima ia “hebogahisi” henidia bona kara namodia ia karaia dainai, ia idia lalokau henia.

Petero be unai ruma lalonai idia ibounai ia itaia neganai, ia hebogahisi. Diba bada tauna, Richard Lenski, ia gwau: “Edia taitai karana be Iairo ena ruma ai idia karaia gauna amo ia idau, badina unuseniai hahine haida idia hoia idia taitai totona, bona fluti gadaralaia taudia idia noho danu, unai dainai regerege be bada. To Tabita ena ruma ai unai bamona idia karaia lasi.” (Mat. 9:23) Mai kudouna ibounai ida idia taitai. Baibel ese Tabita ena adavana ia gwauraia lasi, unai dainai momo idia gwau ia headava lasi.

Iesu ese ena aposetolo taudia dekenai gaukara ia henia neganai, idia dekenai siahu ia henia ‘mase taudia idia hatoredia isi’ lou totona. (Mat. 10:8) Petero ese Iesu ena hoa karadia momo ia itaia, idia ta be Iairo ena natuna kekeni ia hatorea isi lou. To unai murinai, aposetolo taudia ese mase amo taunimanima idia hamauria karana be Baibel ese ia hahedinaraia lasi. (Mar. 5:21-24, 35-43) To Petero be hoa karana ta ia karaia, ia ese ataiai daiutuna lalonai idia noho taudia ia siaia murimuri dekenai, bena ia guriguri goadagoada bona Tabita be matana ia kehoa, ia toreisi bona ia helai. Petero ese helaga taudia bona vabu ia boiridia bona idia itaia Tabita ia mauri neganai, idia huanai moale bada ia vara!​—Kara 9:40-42.

a Inai maua, “Farisea Tauna Saulo” itaia.

b Lauma helaga ena harihari gaudia be aposetolo taudia sibona ese ma haida dekenai idia henia. To unai negai, Iesu ese Anania dekenai maoro ia henia, Saulo dekenai lauma helaga ena harihari gauna ia henia totona. Saulo ena kara ia haidaua murinai, nega sisina daudau lalonai aposetolo taudia ida ia gaukara hebou lasi. Toana be unai nega lalonai ia do goada noho. Unai dainai Iesu ia itaia, Saulo ia hegeregere haroro gaukara ia karaia totona.

c Inai maua, “Tabita—‘Ia be Kara Namodia Momo Ia Karaia’” itaia.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia