Dagedage Tauna ese Diari Badana Ia Itaia
SAULO be Iesu ena murinai idia raka taudia ia badu henidia mai dagedage danu. Ierusalema dekenai idia ia dagedage henia vadaeni karana, Stefano danu be nadi amo idia hodoa mase karana, dekenai ena lalona ia hegeregere lasi dainai, dala ia tahua unai kara ia habadaia totona. “Saulo be Lohiabada ena diba tahua taudia hagaria bona alaia hereva momo ia gwauraia noho. Bona ia lao Hahelagaia Tauna Badana dekenai, ia noia, revareva do ia henia, Damaseko dubudia dekenai, . . . Iesu ena taudia ia davaria neganai, tatau o hahine do ia kwatua, bona mailaia Ierusalema dekenai.”—Kara 9:1, 2.
Saulo be Damaseko ena dala dekenai ia raka lao lalonai, reana ena gaukara do ia karaia namonamo dalana ia laloa. Hahelaga tauna badana amo siahu ia abia dainai, unai hanua dekenai Iuda orea ena lohia taudia be ia ida do idia gaukara hebou. Saulo be idia dekenai heduru do ia tahua danu.
Reana Saulo be ia lao henia gabuna ia kahirakahira neganai, iena moale ia bada herea. Ierusalema bona Damaseko edia padana be daudau—dina 7 eiava 8 lalonai kilomita 220 bamona idia raka. Dina tubua bamona lalonai, dina ena diari ia hanaia diarina be Saulo ia koua hagegea haraga, bona tano dekenai ia moru diho. Bena gado ta, Heberu gado dekenai ia kamonaia, ia gwau: “Saulo e, Saulo e, badina dahaka lau dekenai oi dagedage? Oi sibona ikoko matana oi moia, vadaeni oi hisihisi.” Saulo ia henanadai, ia gwau: “Lohiabada e, oi be daika?” Haere ia kamonai, ia gwau: “Lau be Iesu, oi ese lau oi dagedage henia. To oi toreisi, oi gini maoro. Oi dekenai lau hedinaraia badina be inai: Lauegu hesiai tauna do lau halaoa oi. Oi itaia gaudia, bona oi dekenai do lau hedinaraia gaudia danu be do oi gwauraia hedinarai.” Saulo ia henanadai, ia gwau: “Lohiabada e, dahaka dohore lau karaia?” Iesu ia haere: “Oi toreisi, Damaseko oi lao, unuseni tau ta do ia hadibaia dahaka gau ibounai do oi karaia.”—Kara 9:3-6; 22:6-10; 26:13-17.
Saulo danu idia raka hebou taudia be gado ta idia kamonai, to ia hereva tauna idia itaia lasi eiava ia herevalaia gauna be idia lalo-parara lasi. Unai diari ese Saulo ena matana ia koua dainai, ia toreisi neganai gau ta ia itaia lasi, unai dainai iena imana dekenai idia hakaua. “Dina toi lalonai gau ta ia itaia lasi, aniani ia ania lasi, bona ranu ia inua lasi.”—Kara 9:7-9; 22:11.
Dina Toi Ia Laloa Momo
Saulo be Iuda, dala ladana Maoro dekenai ia noho tauna, ena ruma dekenai ia noho.a (Kara 9:11) Damaseko dekenai unai dala—Arabia gado ai ena ladana Darb al-Mustaqim—be dala badana ta. Mani Saulo ena lalohadai Iuda ena ruma dekenai ia noho neganai oi laloa. Idia vara gaudia dainai, Saulo ia matakepulu bona ia hoa. Hari ia be unai gaudia edia anina ia laloa momo.
Unai dagedage tauna be guna ia laloa kavakava gauna ia laloa noho. Idia hasatauroa tauna Lohiabada Iesu Keriso—mai edia siahu Iuda gunalaia taudia ese idia gwauraia dika bona ‘taunimanima ese idia negea bona idia rakatania’ tauna—be ia mauri noho. Oibe, ia be “diaridiari bada” lalonai Dirava ena idiba kahana dekenai ia gini danu! Iesu be Mesia. Stefano bona ma haida edia hereva be maoro. (Isaia 53:3; Kara 7:56; 1 Timoteo 6:16) Saulo ia kerere momokani, badina Iesu sibona ese ia hahedinaraia Saulo ese ia dagedage henia taudia bona Ia be tamona! To, edena bamona Saulo be ‘ikoko matana ia moia’ noho? Gwau-edeede boromakau tau be ena biaguna ese ia gwadaia diba, ia ura henia gabuna do ia lao totona. Saulo be Iesu ena ura badinaia karana ia dadaraia neganai, ia be sibona ia hahisia bada.
Iesu be Mesia, unai dainai Dirava ese ia gwauraia dika lasi. To, Iehova ese ia koua lasi dainai mase dikana mai ena hemarai ia hisihisilaia bona Taravatu ena hahemaoro herevana henunai, ia gwau: “Badina be tau ta be au dekenai idia taua dae neganai, Dirava ese unai tau ia hadikaia noho.” (Deuteronomi 21:23) Iesu be satauro dekenai ia noho lalonai ia mase. Idia samania, sibona ena kara dika dainai lasi, badina ia goevadae, to taunimanima edia kara dika dainai. Gabeai, Saulo ese ia gwauraia hedinarai, ia gwau: “Haida idia laloa Taravatu idia badinaia dainai Dirava ese idia do ia gwauraia maoromaoro. Inai bamona taudia be do idia dika momokani! Badina be Buka Helaga be inai bamona ia gwau: ‘Daika tauna Taravatu ena hereva ta ta ibounai ia badinaia lasi, be Dirava ese unai tau do ia gwauraia dika momokani.’ Hari ita diba tau ta be Dirava ena vairanai ia maoromaoro diba lasi Taravatu ia badinaia dekena amo. . . . To ita hamauria totona, Keriso ese inai ladana ia abia: ‘dika momokani tauna,’ bona inai dekena amo ia ese ita ia hoia lou. Bona Buka Helaga ia torea, ia gwau: ‘Au dekenai idia taua dae, idia mase taudia ibounai be Dirava ese dika momokani ia gwauraidia.’ ”—Galatia 3:10-13.
Iesu ena boubou be dava bada gauna. Unai boubou gauna ia abia dae neganai, Iehova ese laulau dalanai Taravatu bona kerere davana be satauro dekenai ia kokoa kau. Saulo be unai gaudia ia lalo-pararalaia neganai, ia ese “Dirava ena aonega,” “Iuda taudia ia habadua” satauro herevana unai, ia laloa bada diba. (1 Korinto 1:18-25; Kolose 2:14) Vadaeni, bema hahemauri be taravatu badinaia dekenai amo ia vara lasi, to Dirava ese kara dika taudia, hegeregere Saulo, ia hebogahisi henidia dainai, momokani Taravatu henunai idia noho lasi taudia dekenai unai hahemauri dalana ia kehoa. Bona unai dainai Iesu ese Saulo ia siaia Idau Bese taudia dekenai.—Efeso 3:3-7.
Ita diba lasi Saulo ia helalo-kerehai negana ai, unai hereva ibounai ia lalo-pararalaia eiava. Iesu ese gabeai ma ia hereva henia, reana nega momo iena gaukara, idau bese taudia hadibaia gaukara, ia herevalaia lou. Ma danu, lagani haida murinai Saulo be lauma helaga ena heduru dainai, unai sivarai ibounai ia torea. (Kara 22:17-21; Galatia 1:15-18; 2:1, 2) To, dina haida murinai Saulo ese iena Lohiabada matamatana amo hakaua hereva ia abia.
Anania ese Ia Vadivadi Henia
Iesu be Saulo dekenai ia hedinarai murinai, ia be Anania dekenai ia hedinarai danu, bona ia hamaoroa, ia gwau: “Dala ladana ‘Maoro’ dekenai oi lao. Unuseni tau ta ladana Iuda ena ruma dekenai Taso tauna ladana Saulo oi tahua, badina be ia guriguri noho. Ia ese mata hanai lalonai tau ta ena ladana Anania ia itaia, ia raka vareai, iena imana ia latanai ia atoa, iena matana ia kehoa totona.”—Kara 9:11, 12.
Anania be Saulo ia diba dainai, ita lalo-parara dahaka dainai Iesu ena hereva dekenai ia hoa. Ia gwau: “Lohiabada e, unai tau ena sivarai lau kamonai vadaeni, taunimanima momo idia gwauraia, oiemu helaga taudia Ierusalema dekenai ia hadikaia bada herea. Inai gabu dekenai danu, dubu biagudia ese siahu idia henia, oiemu ladana idia gwauraia taudia ibounai kwatua totona.” To, Iesu ese Anania ia hamaoroa, ia gwau: “Oi lao, badina inai tau be lau ese lau abia hidi vadaeni, idau bese taudia bona king bona Israela taudia edia vairanai lauegu ladana do ia gwauraia.”—Kara 9:13-15.
Unai ia diba namonamo murinai, Anania be Iesu ena hereva hegeregerena ia karaia. Anania ese Saulo ia davaria bona ia hanamoa murinai, iena imana ruaosi be iena latanai ia atoa. Unai sivarai ia gwau “karaharaga gau haida momoru bamona Saulo ena matana dekena amo idia moru, vadaeni iena matana idia kehoa.” Hari Saulo ia kamonai diba. Anania ena hereva ese ia hahedinaraia, Saulo be Iesu ena hereva amo reana inai ia lalo-pararalaia, ia gwau: “Iseda sene edia Dirava ese oi ia abia hidi vadaeni, iena ura be do oi diba, bona Kara Maoromaoro Tauna do oi itaia, bona iena uduna ena hereva danu do oi kamonai. Badina be, ia dainai, oi itaia bona oi kamonai gaudia do oi gwauraia hedinarai, taunimanima ibounai edia vairanai. Vadaeni, dahaka oi naria? Oi toreisi, bapatiso oi abia, oiemu kara dika ia huria totona, iena ladana dekenai oi boiboi dainai.” Unai dainai, dahaka ia vara? Saulo “ia toreisi, bapatiso ia abia. Vadaeni ia aniani, bona iena tauanina ia goada lou.”—Kara 9:17-19; 22:12-16.
Abidadama tauna Anania ese ena maduna ia hagugurua murinai, unai sivarai lalonai ia hedinarai lou lasi, bona iena sivarai ia ore. To, Saulo ena sivarai idia kamonai taudia ibounai be idia hoa bada! Guna ia dagedage tauna, Iesu ena hahediba taudia dogoatao totona Damaseko dekenai ia lao tauna, be dubu dekenai ia haroro matamaia bona ia hamomokania Iesu be Keriso.—Kara 9:20-22.
‘Iuda Lasi Taudia Totona Aposetolo Gaukara Ia Karaia’
Damaseko ena dala ai Saulo dekenai ia vara karana ese ena dagedage karana ia hadokoa. Saulo be Mesia ia dibaia dainai, Heberu Revarevadia dekenai Iesu idia kikilaia lalohadai bona peroveta herevadia momo herea ia gwauraia diba. Saulo dekenai Iesu ia hedinarai bona ‘ia hagoadaia’ bona ia hagania ‘Iuda lasi taudia totona aposetolo gaukara do ia karaia’ ese ena mauri ia haidaua momokani. (Filipi 3:12; Roma 11:13) Hari ia be aposetolo Paulo dainai, unai hahenamo bona dagi badana be mai anina iena tanobada maurina lalonai sibona lasi, to Keristani mauri dalana dekenai danu.
Lagani haida murinai, Paulo ena aposetolo dagina idia hepapahuahulaia neganai, Damaseko ena dala ai ia dekenai ia vara karana ia herevalaia, ena dagi ia hamomokania totona. Ia henanadai, ia gwau: “Lau be aposetolo tauna, ani? Iseda Lohiabada Iesu lau ese lau itaia vadaeni, ani?” Bona Saulo (Paulo) be haida dekenai ia toreisi lou tauna Iesu ia hedinarai ia kikilaia murinai, ia gwau: “Idia ibounai idia itaia murinai, lau danu ese Iesu lau itaia, to lau be mero ta ia vara dika bamona.” (1 Korinto 9:1; 15:8) Saulo ese Iesu mai ena guba hairai ida ia itaia neganai, toana be lauma maurina ai ia vara bamona, eiava ia toreisi lou, ena be unai toreisi lou korikorina be gabeai do ia vara.
Saulo ese ena dagi ia abia dae bona ia hekwarahi ia ena gaukara ia hagugurua totona. Ia gwau: “Badina be aposetolo ibounai ese lau idia hereaia, lau be namo lasi aposetolo tauna lau idia gwauraia. Badina be Dirava ena ekalesia oreana lau dagedage henia. To . . . lau dekenai [Dirava ena] hariharibada be ia henia kava lasi, badina be gaukara bada herea lau karaia vadaeni, aposetolo taudia ibounai lau hereaia vadaeni. To inai be lauegu goada dekenai lasi, Dirava ena hariharibada be lau danu ia noho, ia ese ia karaia.”—1 Korinto 15:9, 10.
Reana Saulo bamona, nega ta oi laloatao, unai nega lalonai oi lalo-parara Dirava ena lalo-namo oi abia totona, nega daudau oi dogoatao tomadiho lalohadaidia oi haidaua be namo. Oi moale bada herea Iehova ese oi ia durua hereva momokani oi davaria totona. Saulo be diari ia itaia bona ena anina ia dekenai ia lalo-pararalaia neganai, ia daradara lasi. Bona iena tanobada maurina ibounai lalonai unai gaukara ia goadalaia mai ena ura bada ida. Hari inai negai, unai be haheitalai hereadaena Iehova ena ura idia laloa bada taudia totona!
[Footnote]
a Diba bada tauna ta ia laloa, Iuda be reana Iuda taudia edia lohia tauna ta eiava Iuda hanua ena loaloa taudia edia noho rumadia ia biagua tauna.
[Picture on page 27]
Hari inai negai Damaseko dekenai ia noho dala ena ladana Maoro
[Credit Line]
Photo by ROLOC Color Slides