Daidia be Iehova ese Do Ia Lalo-Namo Henidia?
“Emui hahemauri do umui tahua noho. Badina be Dirava ese umui lalona dekenai ia gaukara noho. Ia ese ura namodia bona goada umui dekenai ia henia noho, vadaeni iena ura karadia do umui karaia.“—FILIPI 2:12, 13.
DINA badana ta ia ginidae unai. Ioane Bapatiso be Dirava ena hereva ia harorolaia noho bona helalo-kerehai taudia be ranu lalonai ia habapatisodia noho. Bena tau ta be ia kahirakahira dekenai ia raka mai, bona Ioane ia diba ia be kara maoromaoro tauna; Iesu unai. Ia be kara dika lasi dainai kara dika amo ia helalo-kerehai be anina lasi, to Ioane ia noia do ia habapatisoa, ‘Dirava ena ura be do idia karaia’ totona.—Mataio 3:1-15.
2 Ioane ese ia habapatisoa murinai, Iesu be ranu amo ia daekau neganai, “guba be ia kehoa vadaeni, Iesu ese Dirava ena Lauma ia itaia, pune bamona ia diho.” Bona “gado ta guba dekena amo ia boiboi, ia gwau, ‘Inai be lauegu Natuna, egu lalokau, lau moale bada ia dekenai.’ ” (Mataio 3:16, 17; Mareko 1:11) Unai hereva be mai anina bada! Ita ibounai ita moale ita matauraia tauna ita hamoalea neganai. (Kara 6:3-6; 16:1, 2; Filipi 2:19-22; Mataio 25:21) Vadaeni, bema siahu ibounai Diravana ese oi ia hereva henia, ia gwau, ‘Lau moale bada oi dekenai,’ do oi moale bada herea, ani?
3 Hari inai nega lalonai Dirava ese taunimanima ia lalo-namo henidia diba a? Hegeregere, bema tau ta be ‘Dirava lasi bona gabeai mauri hanaihanai ena naria laloa namona ia diba lasi,’ danu, bema hari ia be ‘Dirava ena mauri ia davaria diba lasi,’ unai noho dikana do ia rakatania diba bena Iehova ese do ia lalo-namo henia, a? (Efeso 2:12; 4:18) Bema oibe, edena bamona unai ia karaia diba? Mani inai henanadai ena haere ita tahua.
Iena Hereva Edia Anina be Dahaka?
4 Dirava ena hereva “Lau moale bada [Iesu] dekenai” be edia Evanelia bukadia ai idia torea taudia, ese Greek hereva eu·do·keʹo idia torea. (Mataio 3:17; Mareko 1:11; Luka 3:22) Unai hereva ena anina be “moale bada, lalo-namo henia, moale henia,” bona ena anina ma haida be “lalo-namo, moale namona, ura.” Eu·do·keʹo ena anina be Dirava ena lalo-namo o moale sibona lasi, to taunimanima edia danu. Unai hegeregerena, Keristen taudia Makedonia dekenai ese edia moni be haida idia harihari henidia ‘mai edia moale ida.’ (Roma 10:1; 15:26, NW; 2 Korinto 5:8; 1 Tesalonika 2:8; 3:1) To, Iesu ia abia lalo-namo henia herevana be Dirava ese ia gwauraia, taunimanima ese idia gwauraia lasi. Unai hereva be Iesu dekenai ia gwauraia lasi ela bona bapatiso ia abia murinai. (Mataio 17:5; 2 Petero 1:17) Luka 2:52 lalonai hereva idauna ta—khaʹris—idia gwauraia, unai siri lalonai bapatiso lasi merona Iesu ia gwauraia. Ia gwau Dirava bona taunimanima ese idia “ura henia.”
5 Goevadae lasi taudia ita hegeregerena be Dirava ese ia lalo-namo henidia diba a? Ita moale, badina be ia lalo-namo henidia diba. Iesu ia vara neganai, aneru idia gwau: “Atai momokani dekenai Dirava do ita hanamoa, bona tanobada dekenai be maino, Dirava ia moale henidia taudia ese inai maino do idia abia.” Greek gado ai, aneru ese “lalo-namo taudia” o “Dirava ese ia lalo-namo henidia taudia” do idia abia hahenamona idia anelaia unai. Unai hegeregerena, Iehova ena Witness taudia be nega daudau lalonai idia harorolaia herevana hegeregerena, Luka 2:14 ese ia hahedinaraia gwauhamata bona bapatiso amo goevadae lasi taudia be lalo-namo taudia ai idia lao diba, Dirava ese ia lalo-namo henidia taudia unai!
6 To, reana oi diba vadaeni, tau ta be ‘Dirava ena inai tauna ai ia lao bona kara dikadia ia laloa loulou’ be idau, bona iseda hahemaoro goevagoeva bona aonega Diravana ese unai tau ia lalo-namo henia bona ena turana ai ia halaoa be ma ia idau vaitani. (Kolose 1:21, NW; Salamo 15:1-5) Unai dainai, ena be oi moale badina be oi kamonai taunimanima ese Dirava ena lalo-namo idia abia diba, to reana oi ura unai ena anina do oi diba. Dirava be idau negai ia karaia karadia ese ita idia hadibaia.
Taunimanima Ia Abidia Dae
7 Luka 2:14 ena hereva be aneru ese idia do gwauraia lasi neganai, nega daudau herea lalonai Iehova ese taunimanima ia abidia dae, do idia mai bona ia do idia tomadiho henia totona. To, momokani, Iehova ese Israel besena sibona ia kara henia, unai bese taudia ese ia idia gwauhamata henia vadaeni. (Esodo 19:5-8; 31:16, 17) To mani inai oi laloa, Israel taudia ese Aigupito idia rakatania neganai, “orea idauidau taudia momo herea danu idia bamoa lao.” (Esodo 12:38) Unai Israel lasi taudia, reana Dirava ena bese taudia idia diba bona Dirava ese Aigupito ia hahisia karadia idia itaia taudia unai, be edia lalona idia hadaia idia be Israel ida do idia lao. Reana gabeai idia haida ese Israel taudia edia tomadiho dalana idia badinaia momokani.
8 Mose ena Taravatu ese ia hahedinaraia Dirava ena lalohadai unai Israel lasi taudia dekenai be dahaka bona iena bese taudia be edena bamona do idia kara henidia be namo. Unai idau bese taudia haida be Israel tanona idia noholaia sibona; ala-ala taravatuna bona Sabati taravatuna bona unai bamona taravatu badadia ma haida idia utua diba lasi. (Nehemia 13:16-21) Israel taudia ese unai idau bese taudia idia abidia dae lasi sibodia edia varavara bamona, to idia hereva henidia negadia ai eiava idia kara henidia negadia ai, idia naria namonamo, badina be idia be Dirava ena bese taudia ai idia do lao lasi. Unai hegeregerena, ia mase kava gauna, ena rara idia bubua lasi gauna unai, be Israel tauna ese ia hoia diba lasi bona ia ania diba lasi, to unai bamona idau bese taudia, Israel ena tomadiho oreana lalonai idia do vareai lasi taudia, be idia hoia diba bona idia ania diba. (Deuteronomi 14:21; Esekiel 4:14) Reana gabeai unai idau bese taudia, Israel tanona idia noholaia taudia, be ma idau bese taudia haida hegeregeredia Israel taudia edia tomadiho dalana idia badinaia bona edia kopina idia utua. Unai bamona idia karaia neganai Israel taudia ese tomadiho momokani lalonai idia abidia dae edia varavara bamona, bona idia taravatudia, Taravatu ibounai do idia badinaia. (Levitiko 16:29; 17:10; 19:33, 34; 24:22) Moab hahinena, Ruta, bona Suria lepra tauna, Naaman, be Israel lasi taudia, to Dirava ese ia abidia dae.—Mataio 1:5; Luka 4:27.
9 King Solomon ena nega lalonai danu, Dirava ese Israel lasi taudia ia abidia dae. Solomon ese dubu helagana ia hahelagaia neganai, Dirava ia guriguri henia, ia gwau: “Idau tauna ta, emu bese Israel tauna ta lasi, be oiemu ladana dainai tano daudauna amo do ia mai . . . bena inai dubu do ia vaira henia, do ia guriguri, unai neganai emu noho gabuna guba dekenai mani oi kamonai, . . . unai amo tanobada besedia iboudiai ese oiemu ladana do idia diba bona oi do idia gari henia, emu bese Israel hegeregeredia.” (1 Hanua Pavapavadia 8:41-43) Oibe, Iehova ese, idau taudia, mai edia momokani ida ia idia tahua taudia edia guriguri ia abia dae. Reana idia danu be iena taravatu do idia dibalaia, edia kopina do idia utua, bona iena bese taudia ai do idia lao bena ia ese do ia abidia dae.
10 Gabeai unai bamona ia karaia tauna ta be dagi badana tauna ta, gabu daudauna Etiopia ena lohia hahinena, Kandake ena kohu naria tauna. Iuda taudia bona edia tomadiho edia sivarai ia kamonai matamaia neganai, reana Iehova ese ena mauri dalana eiava tomadiho dalana ia moalelaia lasi. Unai dainai, hari idau tauna be Iuda taudia bogaragidiai Taravatu ia tahua namonamo Dirava ena hahegani do ia diba totona neganai, idia haheauka henia be namo. Lauma dalanai ia goada ia lao bona iena kara ia haidaua murinai ia hegeregere ena kopina do idia utua totona. Kara 8:27 lalonai ia gwau “guriguri totona ia lao Ierusalema dekenai.” (Esodo 12:48, 49) Unai ese ia hahedinaraia unai neganai ia be Iuda edia tomadiho dalana ia badinaia vaitani. Unai dainai ia hegeregere Mesia do ia abia dae bona bapatiso do ia abia bona ena hahediba tauna ai do ia lao, unai amo Dirava ena ura ia badinaia.
Ekalesia Lasi Taudia bona Keristen Kongregesen
11 Iesu ese ena hahediba taudia ia hamaorodia, ia gwau: “Unai dainai do umui lao, bese ibounai be diba tahua taudia do umui halaoa, bona Tamana, Natuna, Lauma Helaga ena ladanai do umui bapatiso henia idia dekenai. Bona idia dekenai do umui hadibaia, umui dekenai lau henia hereva ibounai be do idia badinaia.” (Mataio 28:19, 20) Hari Etiopia tauna be Filipo ese ia durua, Iesu na Mesia, Dirava ena Natuna hegeregerena do ia abia dae totona, bena ia hegeregere bapatiso do ia abia, badina be Iehova bona lauma helaga ia diba vadaeni. Unai dala amo ia be Iehova ena orea tauna ta ai ia lao, Keriso idia badinaia oreana unai. Momokani, namona be Keriso ese Keristen taudia ia henidia haheganidia iboudiai do ia badinaia; bema lasi Dirava ese do ia hahemaoro henia. To unai maduna ia abia neganai, ia ese helaro namo hereana danu ia abia: hahemauri unai!
12 Gabeai, Paulo ia gwau namona be Keristen taudia iboudiai be ‘mai gari bona mai heudeheude danu edia hahemauri do idia tahua noho.’ Unai bamona do idia karaia diba, badina be Dirava be ‘edia lalona dekenai ia gaukara noho. Ia ese ura namodia bona goada idia dekenai ia henia noho, vadaeni iena ura karadia do idia karaia.’—Filipi 2:12, 13.
13 Unai Etiopia tauna ese bapatiso ia abia haraga, to Keristen taudia momokanidia ese idia haroro henidia taudia haida be idia hegaegae lasi bona idia hegeregere lasi bapatiso be unai bamona do idia abia haraga. Idia haida be Iuda lasi taudia eiava Iuda taudia edia tomadiho dalana badinaia lasi taudia, unai dainai Iehova bona ena dala idia diba sisina sibona eiava idia diba lasi; bona ena kara maoromaoro taravatudia idia badinaia lasi. Vadaeni, Keristen taudia ese edena bamona idia kara henidia be namo? Namona be Iesu ena kara idia tohotohoa. Momokani ia ese kara dika ia gwauraia namo lasi. (Ioane 5:14) To, kara dika taudia, ia idia tahua bona idia ura Dirava ena dala do idia badinaia taudia, be ia ese ia boga hisihisi henidia.—Luka 15:1-7.
14 Paulo ese Korinto dekenai idia karaia heboudia ia gwauraidia neganai, ia hahedinaraia Keristen taudia ese Dirava idia dibalaia matamaia taudia idia boga hisihisi henidia bona idia haheauka henidia. Unai nega lalonai lauma helaga ena harihari gaudia, hoa karadia unai, ese idia hahedinaraia Dirava ese Keristen tomadihona ia hanamoa noho; Paulo ese unai kara ia gwauraia neganai, “ekalesia taudia” bona “ekalesia lasi taudia” danu ia herevalaidia. (1 Korinto 14:22) “Ekalesia taudia” be Iesu idia abia dae bona idia bapatiso vadaeni. (Kara 8:13; 16:31-34) “Korinto taudia momo danu, Paulo ena haroro idia kamonai, idia abia dae danu bona bapatiso idia abia.”—Kara 18:8.
15 Korinto Ginigunana 14:24 ese ia hahedinaraia, Korinto dekenai ‘ekalesia dalana diba lasi o Dirava abidadama henia lasi taudia’ danu be hebou lalodiai idia vareai bona Keristen taudia ese idia abidia dae.a Reana, idia haida be Dirava ena Hereva stadilaia bona badinaia karana dekenai idia goada idia lao haraga, to ma haida be unai bamona lasi. Reana idia haida ese kara dika idia karaia noho. Reana ma haida be idia abidadama vadaeni, edia kara haida idia haidaua vadaeni, bona bapatiso idia do abia lasi neganai, idia dibalaia herevadia be ma haida idia hadibalaidia.
16 To momokani, unai bamona bapatiso lasi taudia iboudiai be ‘ekalesia taudia lasi.’ (1 Korinto 7:39) Bema guna idia ese kara dika rohorohodia idia karaia bona lauma dalanai idia kerere bada, idia ese Dirava ena taravatu idia badinaia haraga diba lasi. To bema idia ese kongregesen taudia edia abidadama bona edia kara goeva idia hadikaia toho lasi, kongregesen taudia ese idia abidia dae. Unai ekalesia lasi taudia ese hebou dekenai idia itaia gaudia bona idia kamonai herevadia ese ‘edia kudoudia ia pidia diba,’ bena ‘edia hunia laloa do idia gwauraia hedinarai.’—1 Korinto 14:23-25; 2 Korinto 6:14.
Dirava ena Lalo-Namo Dogoatao Hahemauri Abia Totona
17 Aposetolo edia nega lalonai Keristen taudia be taunimanima vairadiai idia haroro dainai taunimanima tausen momo be sivarai namona idia kamonai. Idia kamonai herevadia be idia abidadama henidia, bena edia kara gunadia amo idia helalo-kerehai, bona bapatiso idia abia, ‘inai abidadama be edia ududia dekenai idia gwauraia hedinarai, mauri do idia davaria totona.’ (Roma 10:10-15; Kara 2:41-44; 5:14; Kolose 1:23) Ita diba momokani unai nega lalonai Iehova ese bapatiso taudia ia lalo-namo henidia, badina be lauma helaga amo ia horodia, iena lauma natudia ai ia halaodia. Aposetolo Paulo ia gwau: “Dirava ese gunaguna ita ia makaia. Iena ura be Iesu Keriso dekena amo, ia ese iena natuna ita do ia halaoa. Inai be sibona ena palani bona sibona ena ura [eu·do·kiʹan].” (Efeso 1:5) Unai dala amo, aneru be Iesu ena vara neganai idia perovetalaia gauna be ia vara matamaia: “Dirava ia moale henidia taudia ese . . . maino do idia abia.”—Luka 2:14.
18 Unai “Dirava ese ia moale henidia taudia” be unai maino do idia abia noho totona, namona be ‘mai gari bona mai heudeheude danu edia hahemauri do idia tahua noho.’ (Filipi 2:12) Unai idia karaia be auka, badina be idia be goevadae lasi taudia. Hedibagani bona hahetoho do idia davaria. Bema idia moru bona kara dika idia karaia, Dirava ese do ia lalo-namo henidia lasi. Unai dainai, Iehova be mai ena lalokau ida dala ia karaia, naria taudia ese lauma dalanai kongregesen do idia durua bona do idia naria totona.—1 Petero 5:2, 3.
19 Unai kongregesen ena elda taudia ese Paulo ena sisiba do idia laloa namonamo, ia gwau: “Bema tau ta ia kerere neganai, umui Lauma kamonai henia taudia ese unai tau do umui hakaua lou, mai manau danu. To oi naria namonamo, hedibagani ese oi danu do ia koia garina.” (Galatia 6:1) Momokani, bapatiso be mai anina bada dainai, ta be bapatiso ia abia murinai bema ia kara kerere, Dirava ese ia hahemaoro henia. Unai be ia kerere idau tauna, ena kopina ia utua bona Israel edia tomadiho oreana lalonai ia vareai momokani tauna, dekenai ia vara gauna hegeregerena. To, ia bapatiso vadaeni Keristen tauna bema ia kara kerere, heduru mai lalokauna be kongregesen lalonai ia davaria diba.
20 Elda taudia edia orea kongregesen lalonai ese kara dika badana lalonai ia moru tauna idia durua toho diba. Iuda ia gwau: “Daradara taudia do umui bogahisihisi henidia. Haida lahi dekena amo do umui veria mauri. Ma haida do umui bogahisihisi henia, mai emui gari danu. To haida edia tauanina edia kara dikadia dainai, edia dabua be idia miro vadaeni. Edia dabua idia hamiroa karadia do umui ura henia lasi momokani.” (Iuda 22, 23) Ekalesia tauna, ia bapatiso vadaeni tauna, be unai bamona idia durua neganai, Iehova ena lalo-namo, bona aneru ese Iesu ena vara neganai idia gwauraia mainona danu, be ia abia noho diba.
21 Unai neganai kerere taudia ta ta sibodia be idia helalo-kerehai lasi. Bena elda taudia ese unai bamona tauna kongregesen amo idia atoa siri, kongregesen goevana do ia hamiroa garina. Bapatiso tauna ta Korinto dekenai be unai bamona idia kara henia, badina be ia heudahanai noho dainai. Paulo ese unai kongregesen ia sisiba henidia, ia gwau: “Heudahanai taudia danu umui turana karaia lasi. Lau hereva lasi, Dirava diba lasi taudia, idia heudahanai, idia mataganigani, idia henaoa, idia kaivakuku tomadiho henia, do umui rakatania. Lau be inai bamona lau hereva lasi. Badina be bema idia umui ura rakatania, dala tamona be inai tanobada do umui rakatania momokani. Lasi, lauegu hereva ena anina be inai bamona: Iseda ekalesia tauna ta, bema ia be heudahanai tauna, o mataganigani tauna, o kaivakuku tomadiho henia tauna, o hereva dika tauna, o kekero tauna, o henaoa tauna, umui be ia danu do umui turana karaia lasi. Bona ia danu do umui aniani hebou lasi.”—1 Korinto 5:9-11.
22 Hari Korinto tauna be guna mai anina bada karana bapatiso ia karaia neganai, Dirava ese ia lalo-namo henia bona ia be ekalesia tauna ai ia lao; unai dainai kongregesen amo idia atoa siri be kara metauna ta. Paulo ese ia hahedinaraia Keristen taudia ese do idia bamoa lou lasi, badina be ia ese Dirava ena lalo-namo ia dadaraia vadaeni. (2 Ioane 10, 11 itaia.) Petro ese unai bamona idia atoa siri taudia ia herevalaidia, ia gwau: “Momokani, unai taudia ese kara maoromaoro dalana ena diba idia davaria lasi guna be namo. Badina korikori be, harihari unai dala idia diba, bona taravatu helagana idia abia, to idia ura lasi, bona idia negea vadaeni. Inai kara idia karaia, be aonega hereva momokani . . . bamona, [ia] gwau, ‘Sisia be iena mumuta dekenai ma ia giroa lao noho.’ ”—2 Petero 2:21, 22.
23 Iehova ese unai bamona taudia ia lalo-namo henidia noho diba lasi, badina be edia kara kereredia amo idia helalo-kerehai lasi dainai kongregesen amo idia atodia siri. (Heberu 10:38; ma 1 Korinto 10:5 danu itaia.) Kongregesen amo idia atodia siri taudia be momo lasi. “Hariharibada bona maino” be Dirava ena amo idia abia bona “sibona ena palani bona sibona ena ura” hegeregerena ‘iena natuna ai ia halaodia’ taudia momo ese ia idia badinaia hanaihanai.—Efeso 1:2, 5, 8-10.
24 Hari inai nega lalonai danu be unai bamona. To mani inai ita laloa: “Ekalesia dalana diba lasi o Dirava abidadama henia lasi” taudia be edena bamona do ita durudia diba Iehova ena lalo-namo do idia abia totona, bona bema ita durudia noho lalonai idia kara kerere, edena bamona do ita durudia? Hereva gabena ese inai do ia herevalaia.
[Footnote]
a “Greek gado herevana ta, ἄπιστος (apistos, ‘abidadama lasi tauna’) bona Greek gado herevana ma ta, ιδιώτης (idiōtēs, ‘diba lasi tauna,’ ‘diba ia tahua tauna’) amo abidadama lasi taudia idia gwauraidia, idia be Keristen taudia hegeregeredia lasi.”—The Expositor’s Bible Commentary, Volume 10, rau 275.[2]
Inai Oi Laloatao A?
◻ Buka Helaga ena hereva hegeregerena, edena nega amo bona edena dala amo Dirava ese taunimanima ia lalo-namo henidia diba?
◻ Idau taudia, Dirava ena bese taudia bogaragidiai idia noho, be Dirava ese edena bamona ia lalodia, to dahaka dainai Israel taudia ese idia haheauka henidia sibona lasi to idia dekenai idia naria namonamo danu be namo?
◻ ‘Dirava abidadama henia lasi taudia’ be Keristen heboudia dekediai idia mai Korinto dekenai; unai dainai ita be dahaka ita diba?
◻ Dirava ese dahaka ia karaia, bapatiso Keristen taudia be iena hesiai taudia hegeregeredia do ia lalo-namo henidia noho diba totona?
[Study Questions]
1, 2. Iesu be dahaka ia karaia neganai, Dirava ia gwau ia lalo-namo henia, bona dahaka dainai unai sivarai ita laloa be namo?
3. Dahaka dainai Dirava ena lalo-namo ita laloa be namo?
4. (a) Inai Greek hereva eu·do·keʹo ena anina be dahaka? (b) Inai hereva amo Dirava ese Iesu ia hanamoa; dahaka dainai unai ita laloa bada be namo?
5. (a) Dahaka ese ia hahedinaraia Dirava ese goevadae lasi taudia ia lalo-namo henidia? (b) Daidia be “Dirava ia moale henidia taudia”?
6. Dirava ena lalo-namo dekenai ma dahaka ita diba be namo?
7. Esodo 12:38 ese Dirava ena lalohadai edena bamona ia hahedinaraia?
8. Idau taudia, Israel taudia dekenai idia noho, edia orea rua be dahaka dahaka, bona dahaka dainai Israel taudia ese dala idauidau amo idia kara henidia?
9. Solomon ese Dirava ena lalohadai idau taudia dekenai edena bamona ia hamomokania?
10. Iuda ese Etiopia tauna edena bamona idia kara henia, bona kopina utua karana ena namo ia dekenai be dahaka?
11, 12. (a) Etiopia tauna be bapatiso ia abia neganai, ia be edena bamona ma ia idau lou? (b) Unai ese Filipi 2:12, 13 edena bamona ia hamomokania?
13. Keristen taudia ese unai bamona idia bapatiso haraga lasi taudia be edena bamona idia kara henidia?
14, 15. Horoa Keristen taudia sibodia lasi, to edena bamona taudia danu be hebou dekenai idia lao Korinto dekenai, bona lauma dalanai idia be edena bamona idia idauidau?
16. Kongregsen ena hebou dekediai unai bamona taudia be Keristen taudia ida idia hebou neganai, dahaka namo idia davaria diba?
17. Luka 2:14 ena hereva be edena bamona ia vara momokani, aposetolo edia nega lalonai?
18. Dahaka dainai horoa Keristen taudia be idia gwau diba lasi Dirava ese ia lalo-namo henidia dainai dika do idia davaria diba lasi?
19, 20. Dirava be dahaka ia karaia, bapatiso Keristen taudia be iena hesiai taudia hegeregeredia do ia lalo-namo henidia noho diba totona?
21, 22. Bema ta be kara dika ia karaia murinai ia helalo-kerehai lasi, dahaka do ia vara bona kongregesen taudia mai edia kamonai ese dahaka do idia karaia?
23. Aposetolo edia nega lalonai, Keristen taudia momo ese Dirava ena lalo-namo idia dogoatao eiava?
24. Dahaka do ita tahua namonamo be namo?