Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w92 9/15 rau 3-7
  • Dahaka Dainai Taunimanima Namodia Idia Hisihisi?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dahaka Dainai Taunimanima Namodia Idia Hisihisi?
  • 1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iobu Ena Hisihisi
  • Dirava Ia Kerere Lasi
  • Taunimanima Namodia bona Dikadia Idia Hisihisi
  • Dirava Idia Abia Dae Taudia Idia Hisihisi Ena Badina
  • Kahirakahira​—Hisihisi Do Ia Ore!
  • Iobu—Dirava Ia Badinaia Bona Ia Haheauka Tauna
    2006 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2006
  • Iobu Ia Haheauka—Ita Haheauka Diba Danu!
    1994 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iobu ese Iehova Ena Ladana Ia Hanamoa
    2009 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Dahaka Dainai Dirava ese Hisihisi Ia Koua Lasi?
    Diba ese Mauri Dekenai Ita Ia Hakaua Lao
Ma Haida Itaia
1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w92 9/15 rau 3-7

Dahaka Dainai Taunimanima Namodia Idia Hisihisi?

LAGANI 1914 ai, tanobada ibounai dekenai tuari ia vara. Gorere ta ladana typhus be Serbia ena dibura kampa dekenai ia vara. To unai be gau ginigunana sibona. Murinai, unai gorere dikana be hanua taudia dekenai ia hanai bona hua 6 lalodiai 150,000 idia mase. Unai tuari negana bona gavamani hamorua negana lalonai, Russia dekenai taunimanima milion toi be unai gorere typhus amo idia mase. Reana oi gwau taunimanima namodia momo idia mase bona edia varavara taudia namodia momo idia lalohisihisi unai gorere ia vara dainai.

Unai be taunimanima idia davaria hisihisi tamona sibona. Reana oiemu lalokau taudia ese gorere, aksiden, eiava dika ma ta idia davaria neganai oi ese lalohisihisi mamina oi davaria vadaeni. Bema oi itaia kara maoromaoro tauna ta be idia hanamoa diba lasi gorere dikana ia abia bona ia hisihisi noho neganai, reana oi lalohisihisi bada. Bema taunimanima namona ta​—reana ia be mai ena ruma bese bona ia gaukara goadagoada tauna ta​—be aksiden amo ia mase neganai, reana oi lalohisihisi bada. Ena varavara taudia edia lalohisihisi oi itaia neganai oiemu lalona danu do ia hisihisi.

Taunimanima momo idia laloa kara namo idia karaia taudia be hisihisi amo idia ruhaia davana namona idia abia be namo. Haida idia laloa bema tau ta ese hisihisi ia ania unai ese ia hahedinaraia ia be dika karaia tauna ta. Lagani 3,600 gunanai idia mauri taudia toi be unai bamona idia laloa. Idia be tau namona Iobu ia noho neganai idia mauri danu. Namona be idia edia nega lalonai ia vara sivaraina ita tahua bena inai henanadai ena haere do ita diba: Dahaka dainai taunimanima namodia idia hisihisi?

Iobu Ena Hisihisi

Iobu ena turadia koikoi toi idia vadivadi henia neganai, ena gorere dainai bona idia vara gaudia dainai ia ese hisihisi bada herea momokani ia mamia. Iena natudia 10 idia mase bona ena kohu ibounai idia boio. Guna taunimanima be Iobu idia laloa bada to hari idia gwau dika henia. Danu, ena hahine ese ia durua lasi bona ena lalona ia ania, ia gwau namona be Dirava do ia gwau dika henia bena ia mase.​—Iobu 1:1–2:13; 19:​13-19.

Dina 7 bona hanuaboi 7 lalodiai, Iobu ena vadivadi taudia be idia hereva lasi, to ena hisihisi idia itaia noho sibona. Bena murinai idia ta ia gwau Iobu ena kara be ia maoro lasi dainai hisihisi davana ia abia. Elifasa ia gwau: “Inai oi laloa, ena be ia kerere lasi to ia mase tauna be daika? Eiava edeseniai kara maoromaoro taudia ia negedia daure? Lau itaia vadaeni, dika idia havaraia taudia bona hekwarahi idia hadoa taudia be gara lou neganai unai anina sibona do idia abia. Dirava ese idia ia hahodi henia bena do idia mase, ena badu siahuna ese idia do ia araia ore.”​—Iobu 4:​7-9.

Oibe, Elifasa ia gwau Iobu ia kara dika dainai Dirava ese ia panisi henia. Danu, hari inai negai, taunimanima haida idia gwau, dika haida idia vara neganai, unai be Dirava ena kara taunimanima ia panisi henidia edia dika karadia dainai. To Iobu be ena kara maoromaoro lasi karadia dainai Iehova ese ia panisi henia lasi. Unai ita diba badina gabeai Dirava be Elifasa dekenai ia gwau: “Egu badu be bada herea, oi bona turamu raruosi dekenai, badina egu sivarai maorona umui gwauraia lasi, hari lauegu hesiai tauna Iobu ese ia gwauraia hegeregerena.”​—Iobu 42:7.

Dirava Ia Kerere Lasi

Hari inai nega lalonai, taunimanima milion momo​—taunimanima namodia momo danu—​be idia ogogami bona idia hitolo mase gwauraia. Taunimanima haida idia badu bona idia gwau Dirava ena kerere dainai hisihisi idia ania. To ia ese doe ia mailaia lasi. Ia be taunimanima dekenai aniani ia Henia Tauna.​—Salamo 65:9.

Taunimanima be sibodia edia ura idia tahua, idia mata-ganigani eiava edia kara ma haida dainai dala ia koua hitolo taudia dekenai aniani idia siaia lasi totona. Tuari be doe ia havaraia gauna ta. Hegeregere, The World Book Encyclopedia ia gwau: “Tuari neganai biru taudia ese edia gaukara idia rakatania bona tuari orea lalonai idia vareai neganai doe ia vara diba. Nega haida, tuari orea ese doe ia havaraia edia inai taudia idia hitolo bena idia hadareredia totona. Ami orea be edia inai taudia ese idia haboua aniani bona edia uma idia hadikaia bona dala idia koua dainai aniani idia abia diba lasi. Dala idia koua dainai, Nigeria Tuari lalonai (1967-70) Biafra dekenai aniani idia abia lasi. Doe ia vara, bona Biafra taudia milion tamona bona ma haida idia mase.”

Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana lalonai, taunimanima namodia momo be hisihisi idia ania bona idia mase neganai, taunimanima idia gwau unai be Dirava ena kerere, to unai be maoro lasi. To, taunimanima be idia inai heheni bona idia tuari heheni neganai idia be Dirava ena taravatu idia hamakohia. Iesu Keriso idia nanadaia, idia gwau taravatu iboudiai amo edena taravatu be “badana?” Ia haere ia gwau: “Ginigunana be inai, ‘Israela taudia e, umui kamonai, [Iehova] iseda Dirava be [Iehova] tamona. [Iehova] oiemu Dirava oi ura henia, mai oiemu lalona ibounai, mai oiemu lauma ibounai, mai oiemu aonega ibounai, mai oiemu goada ibounai.’ Namba 2 be inai, ‘Oiemu dekena tauna oi ura henia, oi sibona oi ura henia bamona.’ Taravatu haida ese inai rua idia hanaia diba lasi.”​—Mareko 12:​28-31.

Taunimanima be Dirava ena taravatu idia hamakohia bona idia ala-ala heheni dainai momo idia mase, unai neganai ia vara hisihisina be Dirava ena kerere ita gwauraia be maoro, a? Bema tama eiava sina ta ese ena natudia dekenai ia gwau namo lasi idia heai heheni, to iena sisiba namona idia kamonai henia lasi dainai bero idia davaria, unai be tama eiava sina ena kerere, a? Tama eiava sina ena kerere lasi. Unai hegeregerena, bema taunimanima ese Dirava ena taravatu idia dadaraia bona hisihisi idia davaria unai be Dirava ena kerere lasi.

Ena be Iehova ena taravatu idia dadaraia neganai hisihisi idia vara diba, to taunimanima dekenai dika ta ia vara neganai, Bible ia gwau lasi edia kerere dainai Dirava ese unai dika ia siaia ia panisi henidia totona. Taunimanima ginigunadia rua idia kara dika neganai, idia ese Dirava ena hahenamo bona ena heduru idia haboioa. Ena be nega ta ta ai Iehova ese kara ia karaia iena ura ia hagugurua totona, to dina ta ta iboudiai taunimanima dekenai idia vara gaudia be inai Bible taravatu bamona, ia gwau: “Heau helulu ai idia heau haraga taudia be idia guna lasi, bona tuari ai idia goada taudia be idia kwalimu lasi, bona aonega taudia be aniani idia abia lasi, bona lalo-parara taudia be kohu momo idia abia diba lasi, bona diba taudia be taunimanima ese idia lalo-namo henidia lasi; badina be nega bona kara idia vara kava sibona iboudiai dekenai.”​—Kohelete 9:11.

Taunimanima Namodia bona Dikadia Idia Hisihisi

Momokani, taunimanima namodia bona dikadia be hisihisi idia ania badina kara dika bona goevadae lasi karadia be taunimanima iboudiai dekenai idia hanai dainai. (Roma 5:12) Hegeregere, kara maoromaoro karaia taudia bona kara dika karaia taudia ese gorere mai hisihisidia idia abia. Mai ena abidadama Keristen tauna Timoteo be “gorere nega momo” ia abia. (1 Timoteo 5:23) Aposetolo Paulo ia gwau ‘ginigini ta ese iena kopina ia gwadaia’ neganai, reana ia ese ena tauanina ena manoka ta ia herevalaia. (2 Korinto 12:​7-9) Hari inai nega lalonai, Dirava ese manoka ta eiava gorere ta be iena abidadama hesiai taudia dekena amo ia kokia lasi.

Dirava idia abidadama henia taudia be nega haida dala ta idia abia hidi kerere neganai eiava Bible ena sisiba idia badinaia lasi neganai, hisihisi idia ania diba. Haheitalai ta be inai: Bema ta ese Dirava ena hereva ia dadaraia bona Witness lasi tauna eiava kekeni ia adavaia, hekwakwanai do ia davaria diba, to bema Dirava ena hereva ia badinaia neganai unai bamona hekwakwanai do ia davaria lasi. (Deuteronomi 7:​3, 4; 1 Korinto 7:39) Bema Keristen tauna ta be ia aniani namonamo lasi bona ia laga-ani namonamo lasi neganai, reana do ia gorere bona hisihisi do ia ania.

Bema ita manoka bona tauanina ena kara dikana ta ita karaia neganai iseda lalona do ia hisihisi diba. Pavapava David be Bataseba ida ia heudahanai neganai, hisihisi bada herea ia davaria. (Salamo 51) Iena kara dika ia hunia toho neganai, ena lalona ia hisihisi bada herea. Ia gwau: “Egu kara dika lau gwauraia hedinarai lasi neganai, lauegu tauanina ia hisihisi dina iboudiai lau ganagana noho dainai. . . . Egu tauanina ia kaukau lahara negana ena dina siahu ese lau ia raraia bamona.” (Salamo 32:​3, 4) Ena kara dika dainai David ia hemarai bona unai ese ena goada ia hamaragia, hegeregere, doe neganai eiava siahu neganai au ta ese ena ranu ia ore neganai ia marai bamona. Ena lalona dekenai bona ena tauanina dekenai hisihisi ia ania. To, Salamo 32 ese ia hahedinaraia bema ita helalo-kerehai bona iseda kerere ita gwauraia hedinarai, bona Dirava ese iseda dika do ia gwauatao neganai lalohisihisi ena mamina sisina ita kokia diba.​—Hereva Lada-isidia 28:13.

Nega momo taunimanima dikadia be hisihisi idia ania badina kara bodaga idia karaia dainai, Dirava ese idia ia panisia dainai lasi. Heroda Badana be kara bodaga ia karaia dainai gorere ia abia. Idau negai sivarai ia torea Iuda tauna, Josephus, ia gwau Heroda ena mauri dina dokodia neganai, “hisihisi bada herea ia davaria. Ena tauanina ia hemaihemai dainai ia kakasia hanaihanai, ena bogana lalonai toto idia noho, bona ena tauanina hehuni dekenai toto mai bonana bona gaigaigaigai idia noho. Callirrhoe dekenai, ranu lohilohi ena ranu sisina siahu lalonai ia digu ena laga-tuna bona mase rea karadia ia hanamoa toho totona, to ia hanamoa diba lasi. . . . Heroda ese hisihisi bada herea ia ania dainai sibona ia gwadaia toho, to ena varavara ta ese ia koua.”​—Josephus: The Essential Writings bukana, Paul L. Maier ese ia hahanaia bona ia sekea.

Dirava ena taravatu ita badinaia neganai, reana sihari kava karana amo idia vara goreredia do ita abia lasi. To, taunimanima be Dirava ena lalo-namo idia tahua neganai, dahaka dainai idia momo ese hisihisi idia davaria?

Dirava Idia Abia Dae Taudia Idia Hisihisi Ena Badina

Dirava idia abia dae taudia ese hisihisi idia davaria ena badina badana ta be idia be kara maoromaoro taudia. Bese kwarana tauna Iakobo ena natuna Iosef ese unai ia hahedinaraia goevagoeva. Ena be Potifara adavana be nega momo Iosef ia hamaoroa do idia mahuta hebou totona, to Iosef ia gwau: “Inai kerere badana do lau karaia, Dirava ena vairana dekenai do lau kara dika be edana bamona?” (Genese 39:9) Ena be ia maoro lasi to idia atoa dibura rumana dekenai, bona Iosef be kara maoromaoro tauna dainai ia ese hisihisi ia ania.

Dahaka dainai Dirava ese ena abidadama hesiai taudia edia hisihisi dalana ia koua lasi? Idau negai, gwau-edeede aneru Satana Diabolo ia havaraia hepapahuahu herevana dekenai haere do ita davaria. Abidadama karana Dirava dekenai idia hepapahuahulaia. Edena bamona unai ita diba? Ita herevalaia vadaeni sivaraina lalonai kara maoromaoro tauna, Iobu, ese unai ia hahedinaraia.

Guba dekenai Dirava ena aneru iboudiai idia hebou neganai, Iehova ese Satana dekenai inai henanadai ia henia, ia gwau: “Egu hesiai tauna Iobu oi itaia vadaeni, a? Tanobada dekenai ia bamona tauna ta be lasi, ia be kerere lasi tauna, bona kara maoromaoro tauna; Dirava garina ia gari, bona kara dika amo ia raka oho, ani?” Diabolo ena haere ese ia hahedinaraia daradara ia noho, taunimanima be hahetoho neganai Iehova do idia abidadama henia noho eiava lasi idia hepapahuahulaia. Satana ia gwau Iobu be Dirava ia hesiai henia badina tauanina dalanai hahenamo momo ia abia dainai, ia gwau Iobu ia karaia lasi Dirava ia lalokau henia dainai. Bena Satana ia gwau: “Harihari emu imana oi atoa, [Iobu] ena orea bona ena gau iboudiai do oi kokidia totona; bena ia ese oi do ia gwauraia dika.” Iehova ia haere henia, ia gwau: “Itaia, ena orea bona ena gau iboudiai be oiemu imana dekenai lau atoa; to gau tamona, iena mauri do oi daua toho lasi.”​—Iobu 1:​6-12.

Ena be Satana ese Iobu dekenai dika idauidau ia havaraia, to Iobu be ia kara maoromaoro noho bona ia ese ia hahedinaraia goevagoeva Iehova ia lalokau henia dainai ia hesiai henia. Momokani, Iobu ese ia idia gwauraia dika taudia dekenai ia gwau: “Lau gwau diba lasi umui be kara maoromaoro taudia, lasi momokani; harihari ela bona do lau mase, egu laloa maoromaoro do lau negea diba lasi.” (Iobu 27:5) Oibe, abidadama taudia be edia kara maoromaoro dainai idia gari lasi hisihisi idia ania dainai. (1 Petero 4:​14-16) Bible lalonai, sivarai momo ese idia hahedinaraia taunimanima momo be mai edia lalokau danu Dirava idia abidadama henia, bona edia mauri lalonai kara goeva idia badinaia Dirava ena ladana idia hanamoa bona Satana ena hereva idia hakoikoia totona, Satana ia gwau taunimanima iboudiai be Iehova dekena amo ia hakaudia diba. Taunimanima ta ta ibounai, bema hisihisi idia ania Dirava idia abidadama henia dainai, do idia moale badina idia diba edia kara dainai Diabolo ena hereva idia hakoikoia bona idia be Iehova ena kudouna idia hamoalea.​—Hereva Lada-isidia 27:11.

Dirava ese ena abidadama hesiai taudia edia hisihisi ia itaia. Salamo torea tauna David ia gwau: “Iehova ese idia moru taudia iboudiai ia abidia isi; idia lalo-hekwarahi taudia iboudiai ia veridia toreisi.” (Salamo 145:14) Mauri ena hisihisi iboudiai idia haheaukalaia totona bona idia be iena hesiai taudia dainai dagedage idia davaria idia haheaukalaia totona, Iehova dekenai edia mauri idia gwauhamatalaia taudia be reana sibodia idia goada lasi. To Dirava ese idia ia hagoadaia bona idia ia durua bona idia dekenai aonega ia henia hetoho iboudiai idia haheaukalaidia totona. (Salamo 121:​1-3; Iakobo 1:​5, 6) Bema dagedage taudia ese Iehova ena abidadama hesiai taudia haida idia hamasedia, Dirava ese idia dekenai helaro ia henidia, do idia toreisi lou totona. (Ioane 5:​28, 29; Kara 24:15) Oibe, herevana Dirava idia lalokau henia taudia be dahaka hisihisi do idia davaria, ia ese ia vara gauna do ia haidaua diba. Iobu ena hisihisi ia hadokoa bona murinai unai kara maoromaoro tauna dekenai hahenamo momo ia henia. Ita daradara lasi, hari inai negai danu, ita diba Iehova ese iena taunimanima do ia rakatanidia lasi.​—Iobu 42:​12-16; Salamo 94:14.

Kahirakahira​—Hisihisi Do Ia Ore!

Vadaeni, ita ibounai be hisihisi ita davaria badina kara dika be ita ibounai dekenai ia hanai bona ita be goevadae lasi dainai, bona inai tanobada dikana lalonai ita mauri noho dainai. Dirava idia abia dae taudia idia diba Iehova idia abidadama henia noho neganai hisihisi do idia davaria. (2 Timoteo 3:12) To idia moale diba, badina daudau lasi Dirava ese taitai, mase, lalohisihisi, bona hisihisi do ia haoredia. Unai hereva dekenai, aposetolo Ioane ia gwau:

“Vadaeni guba matamatana bona tanobada matamatana lau itaia. Badina be guba gunana bona tanobada gunana be idia lao ore vadaeni. Davara danu be ia ore vadaeni. Bona Hanua Helagana, Ierusalema matamatana lau itaia, guba dekena amo ia diho mai noho, Dirava dekena amo. Inai Hanua Helagana be headava matamata kekeni bamona, ia herahera namo herea, dabua namona ia karaia, iena adavana totona ia hegaegae vadaeni. Gado ta lau kamonai, helai gabuna badana dekena amo ia mai, ia hereva badabada, ia gwau, ‘Harihari Dirava ena noho gabuna be taunimanima edia huanai do ia noho, bona idia be iena bese taudia do idia lao. Dirava be idia danu do ia noho, bona ia be edia Dirava do ia lao. Ia ese matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua. Mase bona lalohisihisi, bona taitai, bona hisihisi be do idia ore momokani. Badina be gau gunadia be idia ore vadaeni.’ Vadaeni helai gabuna badana latanai ia helai Diravana ia hereva, ia gwau, ‘Harihari be gau ibounai lau karaia matamata inai.’ Ma lau dekenai ia hereva, ia gwau, ‘Harihari inai hereva do oi torea, badina ia be maoromaoro bona momokani vadaeni, bona inai hereva do umui abidadama henia diba.’ ”​—Apokalupo 21:​1-5.

Unai hereva hegeregerena, aposetolo Petro ia gwau: “Dirava [Iehova] ese ia gwauhamata vadaeni guba matamata bona tanobada matamata do ia havaraia. Inai totona do ita naria noho. Unai gabu dekenai be kara maoromaoro sibona do ia noho.” (2 Petero 3:13) Dina vairai hahenamo namodia do idia vara! Oi ese tanobada paradaisona dekenai mai moale danu do oi mauri noho diba. (Luka 23:43) Unai dainai, namo lasi hari oi davaria hisihisina dainai oi badu. To, namona be mai moale danu dina vairai dekenai do idia vara gau namodia oi lalodia. Dirava bona ena kahirakahira do ia vara tanobada matamatana dekenai oi tabekau. Iehova Dirava ia ura henia dalana oi abia dae, bona oi danu be hisihisi lasi tanobadana dekenai mauri hanaihanai do oi abia diba.

[Picture on page 4]

Ena be Iobu be hisihisi ia ania, to ia ese Dirava ia ura henia dalana ia abia hidi

[Picture on page 7]

Oi be hisihisi lasi tanobada lalonai do oi mauri noho diba

[Picture Credit Line on page 3]

Collier’s Photographic History of the European War

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia