Nega Daudau Herea Lalonai Namo ese Dika Ia Tuari Henia
GUNA, muvini piksa ai nega ibounai “tau namona” ese dika ia hadarerea. To idia vara momokani gaudia be unai bamona lasi. Nega momo dika ia kwalimu.
Dina dina iboudiai reidio bona TV ai kara dikadia idauidau edia sivarai idia halasidia. United States ai, Milwaukee tauna ta ese taunimanima 11 ia hamasedia bena edia tauanidia be ena frisa ai ia hunidia, bona Texas ai, tau ta ese aniani gabuna ta ai ia vareai bena miniti 10 lalodiai taunimanima 22 ia pididia mase bena sibona ia pidia mase. Korea ai, badu tauna ta ese Iehova ena Witness taudia edia Kingdom Hall ta ia gabua neganai taunimanima 14 ia hamasedia.
Unai bamona kara dikadia sibodia lasi, to idau bese taudia hamasedia karadia danu idia vara. Ripoti haida ese idia hahedinaraia, lagani 1900 amo ema bona hari, bese bona politikol oreadia taudia haoredia karadia ai, Armenia taudia 1,000,000, Iuda taudia 6,000,000, bona Cambodia taudia 1,000,000 mai kahana idia hamasedia. Tano ta, guna ena ladana idia hatoa Yugoslavia, ai idau bese idia haoredia karana ai taunimanima momo idia hamasedia. Taunimanima idia diba lasi, tanobada hegegemadai kerere lasi taudia hida be haida ese idia hahisidia mai edia dagedage ida.
Unai dika idia vara dainai, ita henanadai ita gwau, Dahaka dainai taunimanima be unai bamona idia kara? Ita gwau diba lasi kavakava taudia haida mo be unai bamona idia kara, badina be hari inai nega lalonai dika ia bada herea dainai.
Kara dika anina be, ta be kara namo bona kara dika edia idau ia diba bona ta ia abia hidi diba, to ia laloa namonamo lasi, ena lalona ia gageva bamona, bena dika ia kwalimu. To dahaka dainai bona edena bamona unai ia vara?
Tomadiho taudia ese dika ena anina idia gwauraia, to edia hereva momo be hegeregere lasi. Katolik tauna ta ladana Thomas Aquinas be ia gwau: “Bema Dirava ese dika ia koua vaitani, gau namodia momo do idia boio.” Protestant taudia momo danu be unai bamona idia laloa. The Encyclopædia Britannica ia gwau Gottfried Leibniz ia laloa dika ese “namo ena anina ia habadaia; ia idau dainai namo ena toana ia hahedinaraia goevagoeva.” Ena hereva ena anina be, dika ia noho be namo, namo ena anina ita moalelaia bada diba totona. Unai be hegeregere ta ese kensa tauna ia hamaoroa ia gorere be namo, haida be unai dainai sibodia edia mauri namona do idia moalelaia totona.
Ura dikadia be Dirava ese ia havaradia, a? Baibel ia gwau: “Bema tau ta ese hedibagani ia davaria, o dika ta ese ia veria noho neganai, inai bamona do ia hereva lasi, ‘Dirava ese lau ia dibagania noho.’ Badina be . . . Dirava ese tau ta do ia dibagania lasi.” Bema Dirava ese ia havaradia lasi, daika ese? “Hedibagani ena badina korikori be, tau ta sibona ena ura dainai kara dika ta ese ia veria noho, bona ia koia noho. Vadaeni iena ura dikadia be idia rogorogo bamona, unai murinai kara dika ia havaraia.” (Iakobo 1:13-15) Ta ese ura dikana ta ia negea lasi to ia goadalaia neganai, kara dika ia havaraia.
Baibel ese ia hahedinaraia, ura dikadia idia vara badina be taunimanima idia goevadae lasi. “Tau tamona dekena amo kara dika ia vareai mai tanobada dekenai, bona iena kara dika ese mase ia mailaia. Unai dainai mase be taunimanima ibounai ese idia abia, badina be ibounai be mai edia kara dika.” (Roma 5:12) Kara dika ai ita vara dainai, eda lalohadai ai dagedage ese hebogahisi do ia halusia reana.
Momokani, taunimanima momo idia diba kara haida be dika. Dirava ese edia lalodia ai ia torea taravatuna ese ia koudia bena idia kara dika lasi. (Roma 2:15) To, bema dagedage taudia bogaragidiai idia noho, unai taravatu ena mamina be edia lalodia ai idia abia lasi, bona bema unai mamina idia dadaraia loulou, edia lalodia do ia mase bamona.a—1 Timoteo 4:2.
Hari inai negai dika ia bada ia lao, ena badina tamona be taunimanima idia goevadae lasi dainai, a? Toretore tauna ta ladana Jeffrey Burton Russell ia gwau: “Momokani, ita ibounai lalonai dika ia noho, to ena be unai dika momo ita haboua, Auschwitz ai idia karaia karadia edia badina do ita davaria lasi . . . Unuseniai idia vara karadia dikadia be idau bona edia momo be idau danu.” Iesu Keriso ese unai dika idauna ena badina ia gwauraia hedinarai.
Iesu ia gwau ia idia alaia mase gwauraia taudia be sibodia edia ura mo dainai unai bamona idia kara lasi. Idia itaia diba lasi siahuna ta ese ia hakaudia. Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Umui be emui tamana Satani dekena amo umui mai, bona umui ura emui tamana ena ura dikadia do umui karaia. Hamatamaia nega dekena amo ia be alaia tauna.” (Ioane 8:44) Satana, Iesu ese “inai tanobada ena lohia” ia gwauraia tauna, ese dika momo ia havaraia.—Ioane 16:11; 1 Ioane 5:19.
Taunimanima edia kerere bona Satana ena siahu dikana dainai, lagani 6,000 bamona lalodiai taunimanima ese hisihisi idia ania. Bona toana be unai dika ia maragi ia lao lasi. Vadaeni, dika do ia noho hanaihanai a? Eiava gabeai namo ese dika do ia haorea a?
[Footnotes]
a Memero kekeni edia kerere idia tahudia taudia ese vanegai idia davaria, unai kerere momo idia karadia badina be dagedage karadia be TV ai idia raraia dainai, o raskol momo idia noho gabudia ai idia noho dainai, o edia ruma bese idia parara dainai. Nazi Germany ai, idau besedia inai henidia herevadia idia halasidia hanaihanai dainai, haida idia gwau Iuda taudia bona Slav taudia hadikadia karana be maoro.
[Picture Credit Line on page 2]
Cover: U.S. Army photo
[Picture Credit Line on page 3]
U.S. Army photo