Mase Taudia be Edena Bamona?
TAUNIMANIMA be mase taudia idia gari henidia ena badina be inai lalohadai dainai—mase taudia be mai edia souli eiava lauma, bona mase murinai unai gauna ia mauri noho. Baibel ese ia hadibaia goevagoeva unai lalohadai be koikoi, vadaeni, mase taudia be oi idia hadikaia diba herevana ia koua. Vadaeni, Baibel be dahaka ia gwau?
Dirava ena Hereva be mase taudia inai bamona ia herevalaidia, ia gwau: “Mauri taudia idia diba do idia mase; to mase taudia be gau ta idia diba lasi; davana danu be nega ta do idia abia lasi, badina taunimanima ese idia lalodia boio. Danu, edia lalokau bona edia badu bona edia mama be idia ore vadaeni, bona dina henunai idia karaia karadia iboudiai lalodiai idia be ahuna lasi, ela bona hanaihanai.”—Kohelete 9:5, 6.
Unai ita diba dainai, mase taudia be oi idia durua diba eiava oi idia hadikaia diba? Revareva Helagadia idia gwau, Lasi. Mase taudia be gau ta idia diba lasi bona idia regerege lasi. Mauri taudia ida idia herevahereva diba lasi eiava edia hemami ta—lalokau eiava badu—idia hahedinaraia diba lasi, bona kara ta idia karaia diba lasi. Oi gari henidia lasi be namo.
Reana haida idia gwau, ‘Oibe, reana unai hereva be momokani bema tauanina ia mase oi herevalaia. To tauanina ia mase neganai mauri ia ore lasi; tauanina amo lauma ia ruhaia sibona. Unai lauma ese mauri taudia ia durudia diba eiava ia hadikadia diba.’ Tanobada ibounai dekenai taunimanima milion momo be unai bamona idia laloa.
Hegeregere, Madagascar dekenai idia laloa hari oi mauri sibona lasi to gabu ta amo oi hanai ma gabu ta ai sibona; unai dainai idia laloa mase tauna ta guria karana eiava tano amo mase tauanina kokia karana be mai anina bada to headava aria be anina maragi. Idia laloa tau ta ia mase neganai ena sene taudia dekenai ia giroa lou. Unai dainai, mauri taudia edia ruma be au bona tano biriki amo idia karaia, gabeai unai gaudia idia dika, to gara gabudia, mase taudia edia “ruma,” be nega momo idia hahairaia bona nega daudau idia noho. Mase tauanina ta be tano amo idia kokia neganai, ruma bese taudia bona turadia idia laloa hahenamo do idia davaria, bona hahine idia laloa bema mase varavara ena turia idia daua toho, natudia do idia havaradia diba. To Dirava ena Hereva be dahaka ia gwau?
Taunimanima Idia Vara Lasi Idia Mase Totona
Inai ita laloa: Iehova Dirava ese taunimanima ia havaradia idia mauri totona, bona mase ia gwauraia gwau-edeede ena davana sibona. (Genese 2:17) Madi, tau bona hahine ginigunadia idia kara dika, bona unai dainai kara dika ese taunimanima iboudiai ia abidia bona edia ahuna be mase. (Roma 5:12) Unai dainai ita gwau diba mase be tau bona hahine ginigunadia idia gwau-edeede negana amo ia vara gauna, oibe, unai be mauri lalonai hisihisi havaraia gauna. Dirava ese ita ia havaraia ita mauri totona, unai dainai ita lalo-parara diba dahaka dainai taunimanima milion momo idia abia dae diba lasi mase neganai mauri ia doko.
Baibel ena sivarai ia hahedinaraia, Satana ese tau bona hahine ginigunadia ia koidia toho mase herevana dekenai, ia gwau Dirava ena sisiba be koikoi, gwau-edeede karana ese mase do ia havaraia lasi. (Genese 3:4) To nega ia lao lalonai, ia hedinarai goevagoeva Dirava ia hereva bamona taunimanima idia mase. Unai dainai, lagani handred momo lalodiai Satana be koikoi ma ta amo unai hereva ia hanaia toho—ia gwau tauanina ia mase neganai taunimanima edia lauma ia mauri noho. Unai koikoi be Satana Diabolo ena kara, Iesu ese ia gwauraia “koikoi ibounai edia tamana.” (Ioane 8:44) To Dirava ena kara be idau, mase ia vara dainai Dirava ese ita ia hagoadaia gwauhamata ta ia gwauraia.
Dahaka Gwauhamata?
Unai gwauhamata be taunimanima momo be toreisi lou do idia abia. Greek gado ai, inai hereva a·naʹsta·sis idia hahanaia “toreisi lou.” Ena anina be “ia gini toreisi lou,” bona unai be mase amo toreisi lou karana ia herevalaia. Oibe, taunimanima be mase dekenai idia hekure, to Dirava be ena siahu amo tau ta do ia hatorea isi lou diba. Taunimanima be mauri idia haboioa diba, to Dirava ese mauri ia henia lou diba. Dirava ena Natuna, Iesu Keriso, ia gwau, “Nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese iena gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi.” (Ioane 5:28, 29) Aposetolo Paulo ia gwau ia be “mai ena abidadama Dirava dekenai . . . Mase taudia dohore idia toreisi lou, kara maoromaoro taudia, bona kara maoromaoro lasi taudia danu.” (Kara 24:15) Keristen taudia edia nega ia do mai lasi neganai, Dirava ena abidadama hesiai tauna Iobu danu ese iena helaro toreisi lou dekenai ia gwauraia, ia gwau: “Tau ta bema ia mase, do ia mauri lou diba, a? Lauegu hesiai dinadia iboudiai lalonai do lau naria ela bona lau oi ruhaia. Do oi [Dirava] boiboi, bena oi do lau haere henia.”—Iobu 14:14, 15.
Toreisi lou gwauhamatana ia hedinarai goevagoeva, unai dainai mase taudia be lauma dalana ai idia mauri noho herevana ia hakoikoia, ani? Bema mase taudia idia mauri noho bona guba eiava lauma tanobadana ta idia moalelaia, toreisi lou be anina lasi, ani? Edia davana eiava ahuna idia abia vadaeni, ani? Dirava ena Hereva ita stadilaia neganai, ia hahedinaraia mase taudia idia mase momokani, gau ta idia diba lasi, idia mahuta noho ela bona iseda lalokau Tamana, Iehova, ese ia gwauhamatalaia tanobada matamatana—paradaiso ta—lalonai, toreisi lou amo do ia hanogadia lou. To bema mase dekenai tauanina bona lauma idia parara lasi bona lauma ia mauri noho lasi, lauma taudia be mauri taudia idia hereva henidia bamona karadia be edena bamona?
Lauma Taudia Edia Gabu amo Herevadia
Nega momo sivarai ita kamonai lauma be edia gabu amo taunimanima idia hereva henidia. Unai lauma be edeseni amo idia mai? Baibel be ita ia sisiba henia, ia gwau “Satani sibona ese iena kara ia senisia diba, bona ia ese diari aneruna ena kopina ia atoa diba. Unai dainai Satani ena hesiai taudia, bema edia kara idia senisia, bona taunimanima vairanai idia be kara maoromaoro taudia bamona, inai be hoa gauna, a?” (2 Korinto 11:14, 15) Oibe, taunimanima idia koidia bona idia veria kerere haraga totona, demoni (gwau-edeede anerudia) be mauri taudia idia hereva henidia, nega haida idia durudia koikoi.
Aposetolo Paulo be unai koikoi karana be ma ia sisibalaia, ia gwau: “Tau haida ese Iesu badinaia kara do idia rakatania, lauma koikoidia do idia kamonai henia, bona lauma dikadia edia hadibaia hereva do idia abia dae.” (1 Timoteo 4:1) Unai dainai, bema taunimanima idia laloa mase taudia edia hereva idia kamonai, reana unai be demoni taudia, idia be “kara maoromaoro taudia” toana idia karaia bona tomadiho koikoi hereva idia habadaia, unai amo gari kava ese taunimanima ia guidia bona Dirava ena Hereva momokani amo idia ia hakaudia oho.
Mase taudia idia hereva diba lasi, gau ta idia karaia diba lasi, eiava gau ta idia mamia diba lasi ia hamomokania totona, Salamo 146:3, 4 ia gwau: “Lohia taudia umui abidadama henidia lasi, tanobada tauna ena natuna ta danu; idia dekenai be hahemauri dalana ta lasi. Ena lauma [mauri siahuna] ia lasi neganai ena tano dekenai ia giroa lou; bona unai dina dekenai ena lalohadai idia ore.” Unai ia “lasi” laumana be dahaka? Unai tauna ena mauri siahuna unai, ia hahodi dainai ia mauri diba. Unai dainai, ia hahodi lasi neganai, mase tauna ena hemami abia daladia be idia ore. Ia be gau ta ia diba lasi. Unai dainai mauri taudia dekenai ia be siahu lasi momokani.
Unai dainai Baibel lalonai ia gwau taunimanima idia mase be animal idia mase hegeregerena, ia gwau idia mase neganai gau ta idia diba lasi bona kahu amo idia mai dainai kahu dekenai idia giroa. Kohelete 3:19, 20 ia gwau: “Taunimanima edia natudia dekediai bona boroma dekediai ia vara dalana be tamona. Ta ia mase hegeregerena, ma ta danu ia mase; iboudiai edia lauma be tamona, unai dainai taunimanima ese boroma ia hereaia lasi, badina be iboudiai be anina lasi. Iboudiai be gabu tamona dekenai idia lao. Iboudiai be kahu amo, bona iboudiai be kahu dekenai do idia lao.”
Iehova Dirava ia diba demoni be taunimanima idia koidia toho, idia ura taunimanima idia laloa mase taudia ida idia herevahereva diba bona mase taudia be mai edia siahu idia dekenai, unai dainai Ia ese iena bese taudia, idaunega Israel taudia, ia sisiba henidia, ia gwau: “Umui bogaragidiai inai bamona tauna ta ia noho diba lasi: . . . bagu haoro karadia ia karaia tauna ta, eiava meamea tauna ta, eiava mari karadia ia karaia tauna ta, eiava babalau tauna ta, eiava vada tauna ta, eiava lauma danu ia herevahereva tauna ta, eiava gabeai do idia vara gaudia ia gwauraidia tauna ia nanadaia tauna ta, eiava mase taudia ia nanadaidia tauna ta. Badina be unai bamona idia karaia taudia iboudiai idia dika rohoroho Iehova vairanai.”—Deuteronomi 18:10-12.
Ia hedinarai namonamo, mase taudia ese ita idia hadikaia diba lalohadaina be Dirava amo ia mai lasi. Ia be hereva momokani Diravana. (Salamo 31:5; Ioane 17:17) “Lauma bona momokani dekena amo” Ia idia tomadiho henia neganai, hereva momokani idia ura henia taudia dekenai vaira nega namona do ia henia.—Ioane 4:23, 24.
Iehova, Hereva Momokani Bona Lalokau Diravana
Iseda lalokau guba Tamana ia “koikoi diba lasi,” bona iena gwauhamata be ita ia henia vadaeni: Gara gabudia ai idia noho mase taudia milion momo be toreisi lou do idia abia, bena kara maoromaoro tanobada matamatana dekenai mauri hanaihanai do idia abia diba! (Tito 1:1, 2; Ioane 5:28) Lalokau amo toreisi lou ia gwauhamatalaia dainai, unai ese ia hahedinaraia Iehova ese ia havaraia taudia edia namo ia laloa bada, bona mai ena kudouna ida ia ura mase, lalo-metau, bona hisihisi do ia haoredia. Unai dainai mase taudia ita gari henidia bona edia vaira negana ita lalodia momo be anina lasi. (Isaia 25:8, 9; Apokalupo 21:3, 4) Iseda lalokau bona kara maoromaoro Diravana, Iehova, ese do ia hatoredia isi lou diba bona unai do ia karaia, unai amo mase ena hisihisi do ia kokia.
Nega momo Baibel, Dirava ena Hereva, lalonai ia gwauhamatalaia kara maoromaoro tanobada matamatana ena toana ia herevalaia. (Salamo 37:29; 2 Petero 3:13) Unai be taunimanima iboudiai dekenai maino bona moale bona lalokau negana. (Salamo 72:7; Isaia 9:7; 11:6-9; Mika 4:3, 4) Iboudiai be ruma namodia lalonai do idia noho namo, bona idia moalelaia diba gaukarana do idia karaia. (Isaia 65:21-23) Iboudiai be aniani namodia momo do idia abia diba. (Salamo 67:6; 72:16) Iboudiai ese tauania goadadia do idia moalelaia. (Isaia 33:24; 35:5, 6) Aposetolo bona taunimanima ma haida be Iesu ida guba dekenai do idia lohia, to Baibel ia gwau lasi ma haida be idia mase murinai guba maurina lalonai hahenamo do idia moalelaia. (Apokalupo 5:9, 10; 20:6) Bema idia mase taudia bilion momo be mase murinai idia mauri noho, unai hereva rua do ita hahegeregeredia diba lasi.
To Baibel ena hahediba ia hedinarai goevagoeva, bona unai hereva ita diba neganai ita daradara lasi. Unai hahediba hereva be inai: Mase taudia be mauri soulidia lasi. Oi idia hadikaia diba lasi. Gara gabudia ai idia noho taudia idia laga-ani sibona, gau ta idia diba lasi ela bona Dirava ia ura negana ai toreisi lou do idia abia. (Kohelete 9:10; Ioane 11:11-14, 38-44) Unai dainai, iseda helaro bona ita tahua gaudia be Dirava ena ura hegeregerena. “Ita moale bona ena hahemauri karana ita moalelaia be namo.”—Isaia 25:9.
[Picture on page 7]
Dirava ena Hereva ia hahedinaraia namonamo hegeregerena, mase taudia be gau ta idia karaia diba lasi momokani ela bona toreisi lou negana