Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 7/15 rau 15-20
  • Keristani Hahinedia Ita Matauraia be Namo

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Keristani Hahinedia Ita Matauraia be Namo
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iesu ese Hahine Ia Kara Henidia Dalana
  • Iesu Ena Hahediba Herevadia Hahine Dainai
  • “Matauraia”
  • Dirava Ia Ura Hahine Ita Matauraia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2012
  • Dirava Ena Hesiai Taudia Gunadia ese Hahine Idia Matauraidia
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Aonega Sisibana Headava Taudia Totona
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2005
  • Dirava ese Hahine Ia Lalodia Bada, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2012
Ma Haida Itaia
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 7/15 rau 15-20

Keristani Hahinedia Ita Matauraia be Namo

“Tatau e, . . . emui adavana danu umui noho hebou ena dala do umui laloa namonamo. Hahine ena tauanina be goada herea lasi, unai dainai do umui naria namonamo, bona matauraia.”​—1 PETERO 3:7.

1, 2. (a) Ranu gurina badibadinai Iesu be Samaria hahinena ida ia herevahereva dainai, dahaka idia laloa momo, bona badina be dahaka? (Futnout danu itaia.) (b) Samaria hahinena haroro henia karana amo, Iesu ese dahaka ia hahedinaraia?

SUKARA hanuana kahirakahira dekenai, idaunegai ranu gurina dekenai, lagani 30 C.E. ena dokona kahanai, dina tubua ta ai, Iesu ese ena lalohadai, tatau ese hahine be edena bamona idia kara henidia be maoro lalohadaina, ia hahedinaraia. Daba ibounai lalonai Samaria ena ororo kahana dekenai ia laolao bena ranu gurina ai ia ginidae neganai ena tauanina ia manoka, ia hitolo, bona ia ranu mase. Ranu gurina badibadinai ia helai neganai, Samaria hahinena ta ia mai, ranu utua totona. Iesu ese ia noia, ia gwau: “Ranu sisina oi henia lau dekenai.” Hahine be ia dainai ia hoa. Ia nanadaia, ia gwau: “Badina be dahaka? Oi be Iuda tauna, lau be Samaria hahine, ma lau dekenai ranu oi noia, a?” Gabeai, ena hahediba taudia be hanua ai aniani hoia totona idia lou mai neganai, idia hoa, idia laloa dahaka dainai ia be “hahine ta danu ia herevahereva.”​—Ioane 4:​4-9, 27.

2 Dahaka dainai hahine ese Iesu be unai bamona ia nanadaia bona hahediba taudia ese Iesu ena kara idia laloa momo? Hahine be Samaria hahinena, bona Iuda taudia ese Samaria taudia idia tura henidia lasi. (Ioane 8:48) To toana be badina ma ta dainai idia laloa momo. Unai neganai, Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu dainai, tatau ese hahine be taunimanima edia vairanai idia hereva henidia lasi.a To, Iesu ese taunimanima edia vairanai inai lalo-momokani hahinena ia haroro henia, bona danu ia hamaoroa ia be Mesia. (Ioane 4:​25, 26) Unai amo Iesu ese ia hahedinaraia Baibel ese ia gwauraia lasi taravatudia, idia haida be hahine hadikadia gaudia, do ia badinaia lasi. (Mareko 7:​9-13) To, ena kara bona ena hahediba herevadia amo, Iesu ese ia hahedinaraia namona be hahine idia kara henidia mai edia hemataurai ida.

Iesu ese Hahine Ia Kara Henidia Dalana

3 Iesu ese hahine ia kara henidia dalana amo ia hahedinaraia taunimanima ia hebogahisi henidia. Hahine ta, ena gorere be rara ia diho, lagani 12 unai bamona ia gorere, be dina ta taunimanima hutuma bogaragidiai Iesu ia tahua. Ena rara kara dainai ia miro, unai dainai unuseniai ia lao be taravatu. (Levitiko 15:​25-27) To ena lalona ia hekwarahi bada dainai, hutuma bogaragidiai Iesu murinai ia raka. Iesu ena dabua ia dogoatao neganai, maoromaoro ia namo vadaeni! Ena be unai neganai Iesu be Iairo, ena natuna kekenina ia gorere dikadika tauna, ena ruma dekenai ia raka lao noho, to ia gini. Iesu ia diba siahu be iena amo ia lao murimuriai, unai dainai ia giroa, ia dogoatao tauna ia tahua. Dokonai, hahine be ia dekenai ia mai, mai heudeheudena ida ia vairanai ia tui diho. Iesu ese do ia gwau henia, badina be hutuma bogaragidiai ia noho eiava iena gwaumaoro ia abia lasi neganai iena dabua ia dogoatao dainai, a? Lasi, hahine ia davaria ia be hebogahisi bada tauna. Iesu ia gwau: “Lauegu natuna, oiemu abidadama dainai, mauri oi davaria vadaeni.” Unai nega tamona sibona ai Iesu ese hahine ta ia hereva henia, ia gwau, “Lauegu natuna.” Unai hereva ese hahine ena lalona ia hagoadaia bada!​—Mataio 9:​18-22; Mareko 5:​21-34.

3, 4. (a) Iesu ese ena dabua ia dogoatao hahinena be edena bamona ia kara henia? (b) Edena dala amo Iesu ese dala namona be Keristani tataudia ia haheitalaia, bona unai be mai anina bada elda taudia dekenai?

4 Iesu ese Taravatu ena hereva sibona ia laloa lasi. To ena anina korikorina ia laloa bona ia diba hebogahisi be gau badana. (Mataio 23:23 itaia.) Iesu ese gorere hahinena ena lalo-hekwarahi bada bona abidadama dainai ia karaia karana ia laloa. Unai amo ia ese dala namona be Keristani tataudia ia haheitalaia, bona unai be mai anina bada elda taudia dekenai. Bema Keristani taihuna ta be ena mauri lalonai hekwakwanai haida o hetoho badana ta ia davaria, elda taudia ese unai neganai ia gwauraia herevadia o ia karaia karadia idia laloa lasi be namo, to namona be inai idia laloa: Dahaka ia vara dainai bona dahaka totona unai bamona ia hereva o ia kara. Unai idia lalo-pararalaia neganai, reana idia diba namona be idia sisiba henia lasi, to haheauka, lalo-parara, bona hebogahisi idia hahedinaraia be namo.​—Aonega Herevadia 10:19; 16:23; 19:11.

5. (a) Edena dala ai Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu ese hahine idia koua? (Futnout itaia.) (b) Iesu be mase amo ia toreisi lou murinai, daidia ese idia itaia guna bena haida idia hamaorolaia?

5 Iesu be tanobada ai ia noho neganai, Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu dainai, hahine be kota lalonai uitnesi herevana idia gwauraia diba lasi.b Nisana 16, 33 C.E. ena daba kahanai, Iesu be mase amo ia toreisi lou bena nega sisina murinai ia vara gauna, mani oi laloa. Iesu be mase amo ia toreisi lou murinai, daidia ese idia itaia guna bena hahediba taudia oredia idia hadibaia edia Lohiabada ia toreisi lou vadaeni? Hahine haida ese, idia be Iesu idia hasatauroa gabuna kahanai idia noho ela bona ia mase.​—Mataio 27:​55, 56, 61.

6, 7. (a) Iesu ese gara gabuna dekenai idia lao hahinedia be dahaka ia hamaorodia? (b) Iesu ena hahediba tataudia ese unai hahine edia hereva idia kamonai neganai, edena bamona idia kara, bona unai amo dahaka ita dibaia diba?

6 Pura ena dina ginigunana ai, daba ia rere neganai, Maria, Magadala hahinena, bona hahine ma haida danu ese bonana namona muramuradia idia laohaia gara gabuna dekenai, Iesu ena tauanina do idia dahua totona. Idia davaria ena tauanina be gara gabuna lalonai lasi dainai, Maria ia heau lao, Petero bona Ioane ia hadibaia totona. Hahine oredia idia noho. Nega daudau lasi, aneru ta be idia dekenai ia hedinarai bena ia hamaorodia Iesu ia toreisi lou vadaeni. Ma ia gwau: “Umui lao haragaharaga, iena diba tahua taudia dekenai do umui hamaoroa.” Hadibaia totona idia heau lao lalonai, Iesu be idia dekenai ia hedinarai. Ia hamaorodia, ia gwau: “Umui lao, lauegu varavara taudia do umui hamaoroa.” (Mataio 28:​1-10; Mareko 16:​1, 2; Ioane 20:​1, 2) Maria, Magadala hahinena, ia diba lasi aneru be hahine dekenai ia lao vadaeni; mai ena lalohisihisi ida ia be tauanina ia noho lasi gara gabuna dekenai ia lou lao. Unuseniai Iesu be ia dekenai ia hedinarai, bena ena lalona ia parara vadaeni unai be Iesu neganai, Iesu ia gwau: “Lauegu varavara taudia dekenai oi lao, idia do oi hamaoroa egu Tamana bona emui Tamana, egu Dirava bona emui Dirava dekenai do lau daekau.”​—Ioane 20:​11-18; ma danu Mataio 28:​9, 10 itaia.

7 Bema Iesu ia ura, ia be Petero, Ioane, eiava ena hahediba tataudia ma ta dekenai ia hedinarai guna diba. To, ena lalona ia hadaia unai hahine do ia hanamodia, idia dekenai do ia hedinarai guna, unai amo ena toreisi lou hamomokania guna taudia ai ia halaodia, bona ia haganidia do idia lao ena toreisi lou sivaraina be iena hahediba tataudia do idia hamaorolaia. Unai tatau be edia hereva idia kamonai neganai, edena bamona idia kara? Baibel ia gwau: “Edia hereva be gori ena mamina bamona, vadaeni idia abia dae lasi.” (Luka 24:11) Unai hereva idia abia dae be auka, reana badina be hahine ese idia hamaorolaidia dainai, a? Bema unai bamona, gabeai Iesu be idia dekenai ia hamomokania vaitani ia be mase amo ia toreisi lou vadaeni. (Luka 24:​13-46; 1 Korinto 15:​3-8) Hari inai negai, Keristani tataudia ese edia lauma taihudia edia hereva idia laloa namonamo neganai, aonega dalanai idia kara unai.​—Genese 21:12 itaia.

8. Hahine ia kara henidia dalana amo, Iesu ese dahaka ia hahedinaraia?

8 Iesu ese hahine ia kara henidia dalana ita laloa neganai, unai ese iseda lalona ia hamoalea. Nega iboudiai hahine ia kara henidia mai ena hebogahisi bona mai ena lalo-maoromaoro ida, nega ta ia abidia isi lasi eiava ia hahemaraia lasi. (Ioane 2:​3-5) Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu, hahine idia hahemaraidia bona Dirava ena Hereva be anina lasi gauna ai idia halaoa taravatudia, be ia dadaraia. (Mataio 15:​3-9 itaia.) Iesu ese hahine ia hanamodia bona ia kara henia mai ena hemataurai ida, unai amo Iehova Dirava ena lalohadai hahine kara henia karana dekenai ia hahedinaraia. (Ioane 5:19) Iesu ese dala maorona ia haheitalaia, Keristani tataudia do idia tohotohoa totona.​—1 Petero 2:21.

Iesu Ena Hahediba Herevadia Hahine Dainai

9 Iesu ese Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu ia hakoikoidia, bona ena kara bona ena hahediba herevadia amo hahine ia matauraidia. Hegeregere, iena hahediba herevadia, adavana negea bona heudahanai karadia herevadia, mani oi laloa.

9, 10. Iesu ese Iuda tomadiho ena hadibaia taudia edia taravatu hahine dainai be edena bamona ia hakoikoidia, bona Farisea taudia ese adavana negea karana idia henanadailaia murinai dahaka ia gwau?

10 Haida ese adavana negea karana be Iesu idia nanadailaia, idia gwau: “Tau ta ese iena adavana ia negea diba bema ia ura neganai, o bema mai badina?” Mareko ese ia torea sivaraina hegeregerena, Iesu ia gwau bema tau ta ena adavana ia heudahanai lasi neganai “ia negea, bona hahine ta ia adavaia, unai be ia heudahanai karaia. Hahine danu ese bema iena adavana ia negea, bona tau ta ia adavaia, unai be ia heudahanai karaia.” (Mareko 10:​10-12; Mataio 19:​3, 9) Unai hereva amo hahine ia matauraidia. Edena dala amo?

11. Iesu ena hereva “ia heudahanai lasi” ese ia hahedinaraia headava be edena bamona?

11 Dala ginigunana be inai: Inai hereva, “ia heudahanai lasi,” (Mataio ena Evanelia ai ia noho herevana) amo, Iesu ese ia hahedinaraia namo lasi headava idia laloa maragi eiava idia hadokoa haraga. Iuda tomadiho ena hahediba herevana unai nega lalonai hegeregerena, bema hahine ese ia karaia anianina ia hadikaia eiava idau tauna ta ia hereva henia, unai gau maragidia dainai ena adavana ese ia negea diba. Inai danu, tau ta ese hahine ma ta bema ia davaria, bona ia laloa unai hahine ena hairai ese ena adavana ena hairai ia hereaia, ena adavana ia negea diba! Baibel tahua namonamo tauna ta ia gwau: “Iesu be unai bamona ia hereva neganai ia ese . . . headava be ena gabu korikorina ai ia atoa lou toho, bona unai amo hahine ia durudia.” Momokani, namona be tau bona ena adavana edia headava be noho hanaihanai gauna, ia lalonai hahine do ia noho namo diba.​—Mareko 10:​6-9.

12. Inai hereva “unai be ia heudahanai karaia” amo, Iesu ese dahaka lalohadai ia gwauraia?

12 Dala iharuana be inai: Inai hereva “unai be ia heudahanai karaia” amo, Iesu ese Iuda tomadihona ena kota lalodiai idia abia dae lasi lalohadaina ta ia gwauraia​—gauna be, tau ia heudahanai neganai ia ese ena adavana ia hadikaia. Buka ta ladana The Expositor’s Bible Commentary ia gwau: “Iuda tomadiho ena hahediba herevana hegeregerena, hahine ta be ena heudahanai amo ena adavana ia hadikaia diba; bona tau ta ese ma tau ta ena adavana bema ia sihari henia, unai tau ia hadikaia diba. To, herevana tau ta ese dahaka dahaka ia karaia, to ena sihari karana amo ena adavana ia hadikaia diba lasi. Iesu ese taravatu tamona be tau bona hahine ia henidia, unai amo hahine matauraidia karana ia abia isi.”

13 Dala ihatoina be inai: Inai hereva “hahine danu ese bema iena adavana ia negea” amo, Iesu ese ia hahedinaraia hahine ta ena adavana bema ia heudahanai, hahine be mai ena maoro do ia negea. Toana be unai neganai taunimanima be unai kara idia diba, to Iuda taravatuna henunai idia karaia momo lasi.c Idia gwau: “Herevana hahine ia ura eiava lasi, to ena adavana ese ia negea diba, to bema tau ia ura lasi, ena adavana ese ia negea diba lasi.” To, Iesu ena hereva hegeregerena, Keristani dalana dekenai taravatu be tamona tatau bona hahine dekenai.

14. Ena hahediba herevadia amo Iesu ese dahaka ia hahedinaraia?

14 Iesu ena hahediba herevadia ese idia hahedinaraia goevagoeva hahine edia namo ia tahua. Unai dainai hahine haida edia kara ena badina ita lalo-pararalaia haraga diba; Iesu idia lalokau henia bada dainai sibodia edia gau amo idia ubua. (Luka 8:​1-3) Iesu ia gwau: “Lauegu hadibaia herevadia be lauegu lasi, to lau ia siaia Diravana ena.” (Ioane 7:16) Ia hadibaia herevadia amo, Iesu ese Iehova ena hebogahisi hahine dekenai ia hahedinaraia.

“Matauraia”

15 Iesu ese hahine ia kara henidia dalana be aposetolo Petero ese sibona ena matana amo ia itaia. Lagani 30 bamona murinai, Petero ese hahine ia sisiba henidia mai ena lalokau ida bena ia gwau: “Tatau e, umui danu, emui adavana danu umui noho hebou ena dala do umui laloa namonamo. Hahine ena tauanina be goada herea lasi, unai dainai do umui naria namonamo, bona matauraia. Umui laloaboio lasi, umui, mai emui adavana danu, ese Dirava ena hariharibada umui abia hebou dainai, mauri hanaihanai umui davaria. Unai bamona do umui karaia neganai, emui guriguri haere dalana be gau ta ese do ia koua lasi.” (1 Petero 3:7) Petero ena hereva, ‘hahine umui matauraia,’ ena anina be dahaka?

16. (a) Greek gado herevana ti·meʹ, “hemataurai” be ia ida idia hahegeregerea herevana, ena anina be dahaka? (b) Iesu ena toana ia idau negana lalonai, edena dala amo Iehova ese ia hanamoa, bona unai amo dahaka ita dibaia?

16 Diksenari torea tauna ta ia gwau, Greek gado herevana ti·meʹ, “hemataurai” be ia ida idia hahegeregerea herevana, ena anina be “davana, hahenamo, hemataurai.” Unai Greek gado herevana bamona herevadia idia hahanaia neganai, “harihari gaudia” bona “namo bada herea” idia torea. (Kara 28:10; 1 Petero 2:7) Petero ese unai hereva be 2 Petero 1:17 dekenai ia gaukaralaia dalana bema ita tahua, unai amo ta ita matauraia ena anina ita lalo-pararalaia diba. Unuseniai ia ese Iesu ena toana ia idau negana ia herevalaia, ia gwau: “Tamana Dirava ese Keriso ena ladana ia hanamoa bada, bona hairai ia henia neganai, ai danu be unuseni ai noho. Unai neganai, hairai bada gabuna dekena amo Dirava ia hereva, ia gwau, ‘Inai be lauegu Natuna, lauegu lalokau, lau ese ia lau ura henia bada.’ ” Iesu ena toana ia idau neganai, Iehova ese ia hamaoroa ia lalo-namo henia, unai amo ena Natuna ia hanamoa, bona ia hereva neganai ma haida idia kamonai danu. (Mataio 17:​1-5) Vadaeni, ena adavana ia hanamoa bona ia matauraia tauna ese ia hahemaraia lasi eiava ia hadikaia lasi. To, ena hereva bona ena kara amo ia hanamoa​—sibodia idia noho neganai bona taunimanima edia vairanai idia noho neganai danu.​—Aonega Herevadia 31:​28-30.

17. (a) Dahaka dainai tau ese ena Keristani adavana ia matauraia be maoro? (b) Dahaka dainai namo lasi tau ia laloa Dirava ese ia ia laloa bada to hahine ia laloa maragi?

17 Petero ia gwau namona be tatau ese edia adavana idia matauraia, hariharibada dainai lasi, to unai bamona idia kara henidia be maoro dainai. Dahaka dainai unai be maoro? Badina be, Petero ena hereva hegeregerena, “umui, mai emui adavana danu, ese Dirava ena hariharibada umui abia hebou dainai, mauri hanaihanai umui davaria.” Aposetolo edia negai, Petero ena revareva idia abia tataudia bona hahinedia be Dirava ese ia boiria taudia, Keriso ese ia abia gaudia be idia danu do idia abia. (Roma 8:​16, 17; Galatia 3:28) Kongregesen lalonai edia gaukara be hegeregere lasi, to gabeai idia be Keriso ida do idia lohia hebou guba lalonai. (Apokalupo 20:6) Hari inai negai danu, Dirava ena orea taudia momo herea be mai edia tanobada helarona negana lalonai, bema Keristani tauna ta ia laloa iena gaukara kongregesen lalonai dainai Dirava ese ia ia laloa bada to hahine ia laloa maragi, unai be kerere bada herea. (Luka 17:10 itaia.) Dirava vairanai tatau bona hahine be lauma dalanai idia idau lasi, badina be Iesu ena boubou ese dala ia kehoa tatau bona hahine danu edia​—kara dika bona mase amo do ia ruhadia, mauri hanaihanai do idia abia totona.​—Roma 6:23.

18. Petero ia gwau dahaka dainai tau ese ena adavana ia matauraia be maoro?

18 Petero ese badina ma ta ia gwauraia, ia dainai tau ese ena adavana ia matauraia be namo; ia gwau: “[Ena] guriguri haere dalana be gau ta ese do ia koua lasi” totona. Greek gado herevana en·koʹpto, “koua” be ia ida idia hahegeregerea herevana, ena anina be “utua.” Vine ena buka ladana Expository Dictionary of New Testament Words ia gwau, unai hereva “idia gwauraia, taunimanima edia raka dalana koua totona dala idia hadikaia eiava ia dekenai hekwakwanai gauna idia atoa neganai.” Unai dainai, ena adavana ia matauraia lasi tauna be reana do ia davaria, ia guriguri neganai ia bona Dirava padadiai koua gauna ta ia noho. Reana tau ia laloa ia hegeregere lasi Dirava do ia guriguri henia, eiava reana Iehova ia ura lasi do ia kamonai. Ia hedinarai goevagoeva, tatau ese hahine idia kara henia dalana be Iehova ese ia laloa bada.​—Lalohisihisi ena Ane 3:44 itaia.

19. Edena dala amo tatau bona hahine kongregesen lalonai be mai edia hemataurai ida idia gaukara hebou diba?

19 Namona be tatau sibodia mo lasi to hahine danu ese hemataurai idia hahedinaraia. Tau ese ena adavana ia matauraia dalana be ia kara henia mai ena lalokau bona mai ena hemataurai ida, bona hahine ese ena tau ia matauraia dalana be ena adavana ia kamonai henia mai ena hemataurai ida. (1 Petero 3:​1-6) Inai danu, Paulo ese Keristani taudia ia sisiba henia ‘idia ta ta dekenai danu do idia matauraia.’ (Roma 12:10) Unai dainai namona be tatau bona hahine kongregesen lalonai idia gaukara hebou mai edia hemataurai ida. Unai bamona idia karaia neganai, Keristani hahinedia ese hakaua taudia edia siahu hadikaia dalanai do idia hereva lasi. To elda taudia do idia durua bona idia ida do idia gaukara hebou. (1 Korinto 14:​34, 35; Heberu 13:17) Bona Keristani elda taudia ese ‘hahine badadia do idia hereva henia, idia be edia sinana bamona. Kekeni taudia do idia hereva henia, edia taihuna do idia hereva henia bamona, mai edia laloa goevagoeva danu.’ (1 Timoteo 5:​1, 2) Aonega dalana be, elda taudia ese edia Keristani taihudia edia hereva do idia laloa mai edia hebogahisi ida. Unai hegeregerena, taihu ta ese ena kara amo ia hahedinaraia Dirava ena taravatu kwara dagina dekenai ia matauraia neganai, bema mai ena hemataurai ida gau ta ia henanadailaia eiava idia hamaoromaoroa be namo gauna ta ia gwauraia, elda taudia ese ena henanadai eiava ia laloa momo gauna do idia tahua mai edia moale ida.

20. Baibel ena hereva hegeregerena, tatau ese hahine be edena bamona idia kara henia be maoro?

20 Kara dika be Eden lalonai ia vara negana amo ema bona hari, bese momo lalonai hahine idia matauraidia lasi. To matamana neganai Iehova ia ura lasi tau ese hahine be unai bamona ia kara henia. Heberu bona Keristani Greek Revarevadia danu ese idia hahedinaraia goevagoeva, namona be tatau ese Dirava badinaia hahinedia idia kara henia mai edia hemataurai ida, herevana edia bese edia kara be idau. Dirava ia gwau unai hemataurai idia abia be maoro.

[Footnotes]

a Aposetolo edia negai, Iuda sivaraina torea tauna ladana Josephus, ia gwau King Heroda ena taihuna Salome ese pepa ta ia siaia ena adavana dekenai, “edia headava hadokoa pepana, to unai be Iuda taravatuna hegeregerena lasi. Badina be tau (sibona) be mai ena maoro unai bamona do ia karaia.”​—Jewish Antiquities, XV, 259 [vii, 10].

b Buka ta ladana Palestine in the Time of Christ ia gwau: “Nega haida, hahine idia kara henidia, igui hesiai taudia idia kara henia hegeregerena. Hegeregere, kota lalonai uitnesi herevana ta idia gwauraia diba lasi, edia adavana ena mase hamomokania herevana sibona idia gwauraia diba.” The Mishnah ese Levitiko 5:1 ia herevalaia, ia gwau: “ ‘Hereva momokani gwauraia hedinarai gwauhamatana’ [ena taravatu] be mai anina tatau dekenai to mai anina lasi hahine dekenai.”​—Shebuoth 4:I.

c Buka ta ladana The International Standard Bible Encyclopedia ia gwau: “Hahine be vadivadi tataudia ida idia aniani lasi, bona tatau idia sisiba henia hahine ida do idia herevahereva lasi. . . . Idia laloa taunimanima edia vairanai hahine ta ida herevahereva karana be dika rohoroho.” Mishnah, ia lalonai Iuda tomadiho ena hahediba herevadia idia haboua gauna, ena sisiba be inai: “Hahine ida umui herevahereva momo lasi. . . . Hahine ida ia herevahereva momo tauna ese sibona ia hadikaia bona Taravatu ia stadilaia lasi bona dokonai do ia lao Gehena.”​—Aboth 1:5.

Emu Haere be Dahaka?

◻ Edena sivarai ese idia hahedinaraia Iesu ese hahine ia kara henidia mai ena hemataurai ida?

◻ Edena dala amo Iesu ena hahediba herevadia ese hahine idia matauraidia?

◻ Dahaka dainai tau ese ena Keristani adavana ia matauraia be gau badana?

◻ Baibel ese Keristani taudia iboudiai ia hagania daidia do idia matauraia be namo?

13. Edena dala amo Iesu ese ia hahedinaraia Keristani dalana dekenai adavana negea taravatuna be tamona tatau bona hahine dekenai?

15. Petero ia gwau tatau ese edia adavana be edena bamona idia kara henia be maoro?

[Picture on page 17]

Iesu ia toreisi lou murinai, Dirava badinaia hahinedia ese idia itaia guna dainai idia moale, bona ia haganidia ena varavara do idia hamaorolaia

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia