Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 12/1 rau 9-14
  • Oi Hesiku Lasi!

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Oi Hesiku Lasi!
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iseda Lalona Idia Hahisia Neganai
  • Ita Hekwakwanai Negadiai
  • Iseda Gaukara Ena Bada Ita Moalelaia Lasi Neganai
  • Gau Momo Ita Dekenai Idia Tahua Neganai
  • Dokona Ia Do Ginidae Lasi Dainai
  • Iehova ese Hesiku Tauna Ia Hagoadaia
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • “Vairana Kahana Do Oi Itaia Noho”
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia (Stadi)—2020
  • Elda Taudia E, Aposetolo Paulo Umui Tohotohoa Noho
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu (Stadi)—2022
  • “Harihari Gaudia” Oi Laloa Bada
    1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 12/1 rau 9-14

Oi Hesiku Lasi!

“Kara namodia ita karaia be namo, ita hesiku lasi. Bema ita manoka lasi, nega do ia ginidae huahua do ita abia.”​—GALATIA 6:9.

1, 2. (a) Laiona ese ena vamu be edena bamona ia tahua? (b) Diabolo ia ura bada daidia do ia abia?

LAIONA ese dala idauidau amo ena vamu ia tahua. Nega haida gohu ai o animal ese idia rakalaia momo daladia ai ia abia. Buka ladana Portraits in the Wild ia gwau, ma nega haida laiona ese “ia davaria kava gauna ia abia​—reana sebra natuna ta ia davaria, ia mahuta noho.”

2 Aposetolo Petero ia gwau: “Umui dekenai ia tuari henia tauna, Satani, be laiona mai ena boiboi bada bamona. Ia ese hunia dekenai ia raka loaloa noho, do ia ania ore taudia ia tahua noho.” (1 Petero 5:8) Satani ia diba ena nega orena be kwadogi, unai dainai taunimanima ia doridia goadagoada, Iehova ena hesiai do idia lao henia lasi totona. To, unai “laiona mai ena boiboi bada” ese Iehova ena hesiai taudia ia tahudia goadagoada. (Apokalupo 12:​12, 17) Ia tahudia daladia be laiona korikorina ta ena kara hegeregeredia. Edena dala ai?

3, 4. (a) Edena dala amo Satani ese Iehova ena hesiai taudia ia abia toho? (b) Inai be “metau dikadia momo” negana dainai, edena bamona ita henanadai?

3 Nega haida Satani ese ita do ia abia dalana ia karaia​—badu o dagedage ia havaraia, unai dainai iseda kara maoromaoro do ita negea bona Iehova ena hesiai gaukarana do ita rakatania totona. (2 Timoteo 3:12) To, laiona hegeregerena, nega haida Diabolo ese ia vara kava gauna amo ia kwalimu toho. Ia naria ela bona ita lalo-manoka o ita lalo-hesiku, bena iseda lalo-metau ia gaukaralaia, ita do ia halusia totona. Namona be do ita naria namonamo, ita do ia abia haraga garina!

4 To ita be hekwarahi bada negana lalonai ita noho. Hari inai negai “metau dikadia momo” idia vara dainai, ita momo be nega haida ita lalo-manoka o ita lalo-metau. (2 Timoteo 3:1) Vadaeni, edena bamona do ita kara, do ita hesiku bada lasi bena Diabolo ese ita do ia abia haraga lasi totona? Aposetolo Paulo ena sisiba be edena bamona do ita badinaia? Lauma helaga ese ia hakaua hegeregerena, ia gwau: “Kara namodia ita karaia be namo, ita hesiku lasi. Bema ita manoka lasi, nega do ia ginidae huahua do ita abia.”​—Galatia 6:9.

Iseda Lalona Idia Hahisia Neganai

5 Baibel negadiai, Iehova ena hesiai taudia mai edia kamonai bada be reana nega haida idia lalo-metau. Salamo torea tauna Davida ia gwau: “Lalohisihisi dainai lau manoka noho. Hanuaboi ta ta ibounai lalonai, egu geda dekenai lau tai noho, tai noho. Egu mahuta geda be, egu matana ena ranu ese ia hapariparia vadaeni. Egu matana be idia diburadibura noho, egu lalohisihisi dainai.” Dahaka dainai Davida be unai bamona ia lalohisihisi? Ia gwau: “Badina lau [idia] hadikaia gwauraia taudia be momo herea.” Davida idia hadikaia dainai, iena lalona ia hisihisi bada bona ena matana ranuna momo ia diho. To, Davida ese Iehova ia rakatania lasi, taunimanima ese idia kara henia karadia dainai.​—Salamo 6:​6-9.

6. (a) Haida edia hereva o edia kara dainai, reana ita be edena bamona ita kara? (b) Haida be edena bamona idia kara dainai, Diabolo ese ia abidia haraga diba?

6 Unai hegeregerena, reana haida edia hereva o edia kara dainai ita lalo-hesiku bona ita lalohisihisi bada. Aonega Herevadia 12:18 ia gwau: “Ia hereva haraga tauna ena hereva, be tuari kaia ia gwadaia noho bamona.” Bema hereva haraga tauna be iseda Keristani varavarana ta, ena “kaia” ese ita ia “gwadaia” dobu diba. Ita taunimanima be reana nega daudau lalonai unai ita badulaia. Bona bema ita laloa ita ia kara auka henia o kara henia kerere, unai ena anina be bada. Reana ita davaria ita ia hadikaia tauna ita hereva henia be auka; reana ia ena amo ita raka siri loulou. Haida be edia badu ese edia lalona unai bamona ia hametaua dainai, idia hesiku bena Keristani heboudia dekenai idia mai lasi. Madi, unai amo idia ese ‘Satani ena dala idia kehoa.’​—Efeso 4:27.

7. (a) Haida ese iseda lalona idia hahisia neganai, edena bamona ita kara diba, Diabolo ena palani do ita durua lasi totona? (b) Dahaka dainai iseda badu ita negea be namo?

7 Haida ese iseda lalona do idia hahisia neganai, Diabolo ena palani durua dalana amo edena bamona do ita raka siri diba? Namona be iseda badu do ita negea toho. Namona be idia ida do ita maino lou dalana do ita tahua haraga. (Efeso 4:26) Kolose 3:13 ese ita ia sisiba henia, ia gwau: “Bema tau ta ese iena bamona tauna ia maumauraia, ia kara dika henia dainai, namona be unai dika do ia gwauatao.” Unai be maoro momokani, kerere tauna ese ena kerere ia gwauraia hedinaraia bona ia sori momokani neganai. (Salamo 32:​3-5 bona Aonega Herevadia 28:13 itaia.) To, namona be do ita laloatao, haida edia dika ita gwauatao neganai, unai amo edia kerere ita gwauraidia maoro lasi. To edia dika ita gwauatao anina be iseda badu ita negea. Badu be maduna metauna. Iseda lalona ia ania diba, bona iseda moale ia haorea diba. Ita ia hagorerea diba danu. To bema dika ita gwauatao badina be unai be maoro dainai, unai ese siboda eda namo ia havaraia. Namona be Davida hegeregerena, do ita hesiku lasi, bona haida ese ita dekenai idia gwauraia herevadia o idia karaia karadia dainai Iehova do ita rakatania lasi!

Ita Hekwakwanai Negadiai

8 Iamesi 3:2 ia gwau: “Ita ibounai ese nega momo kerere ita karaia.” Ita kerere negadiai, vaia ita lalohisihisi. (Salamo 38:​3-8) Iseda tauanina edia ura kererena ta ita koua toho lalonai, bema nega ta ta ai ita hekwakwanai, reana unai ita lalohisihisilaia bada.a Unai bamona ia hekwarahi Keristani hahinena ta ia gwau: “Lau ura lasi do lau mauri noho, badina be lau diba lasi Dirava ese do ia gwauatao lasi karana dikana lau karaia vadaeni eiava lasi. Lau laloa Iehova ena hesiai do lau lao henia be anina lasi, badina be egu dala be lasi.” Iseda kerere ita lalohisihisilaia bada dainai iseda lalona idia hesiku neganai, dala ita kehoa Diabolo ena​—bona reana do ia vareai haraga! (2 Korinto 2:​5-7, 11) Reana namona be iseda lalohadai siboda eda kerere lalohisihisilaia karana dekenai be do ita hamaoromaoroa.

9. Dahaka dainai namona be ita abia dae momokani Dirava ese ita do ia hebogahisi henia?

9 Ita kara dika murinai, unai ita lalohisihisilaia be maoro. To, nega haida unai lalohisihisi ia ore lasi, badina Keristani tauna ta ia laloa ia hegeregere lasi Dirava ese do ia hebogahisi henia. To, Baibel ese iseda lalona ia hagoadaia, ia gwau: “Bema iseda kara dika Dirava dekenai ita gwauraia hedinarai, ia ese ita do ia negea lasi. Lasi momokani. Ia be kara maoromaoro dainai, iena gwauhamata do ia badinaia, bona iseda dika do ia gwauatao.” (1 Ioane 1:9) Bema ita laloa Dirava ese ita unai bamona do ia kara henia lasi, iseda lalohadai be mai ena badina korikorina, a? Mani oi laloatao, iena Hereva lalonai Iehova ia gwau ‘kara dika ia gwauatao.’ (Salamo 86:5; 130:​3, 4) Ia koikoi diba lasi dainai, iena Hereva do ia hamomokania, bema ia dekenai do ita helalo-kerehai neganai.​—Tito 1:2.

10. Dahaka lalo hagoadaia herevana amo Gima Kohorona gunana ta ese tauanina ena ura kererena ta koua toho karana ia gwauraia?

10 To bema emu ura kererena ta oi koua toho lalonai oi hekwakwanai lou, edena bamona do oi kara be namo? Do oi hesiku lasi be namo! Reana emu hekwakwanai ese emu kwalimu ia haorea lasi. Inai magasin, February 15, 1954 gauna, ena lalo hagoadaia herevana ta be inai: “Ita manadalaia vadaeni karana dikana ta, ena siahu iseda mauri dalana gunana lalonai ita lalo-pararalaia lasi karana, be reana nega momo do ita hekwakwanailaia loulou. . . . Oi dara doko lasi. Emu lalona ai oi gwau lasi Dirava ese ia gwauatao diba lasi karana dikana oi karaia vadaeni. Satani ia ura unai bamona do oi laloa. Bema sibomu emu kara oi lalohisihisilaia, unai ese ia hahedinaraia emu helalo-kerehai dalana be ia noho. Iehova oi guriguri henia loulou mai emu manau bona mai emu momokani ida, oi noia emu dika do ia gwauatao, oi do ia hagoevaia bona durua. Herevana kerere ta dainai nega hida oi lao henia, to oi lao henia, mero ta ese dika ia davaria neganai ena tamana ia lao henia hegeregerena, bena Iehova ese ena hebogahisi dainai oi do ia durua, bona bema oi helalo-kerehai momokani, ena heduru dainai mamina do oi abia emu lalona ia hagoevaia vadaeni.”

Iseda Gaukara Ena Bada Ita Moalelaia Lasi Neganai

11 Basileia harorolaia gaukarana be mai anina bada Keristani taudia edia mauri lalonai, bona idia moalelaia. (Salamo 40:8) To idia haida idia laloa idia kerere bada, badina be edia hesiai gaukarana idia habadaia diba lasi. Unai bamona lalohadaina ese iseda moale ia haorea diba, bona reana unai dainai do ita hesiku, do ita laloa Iehova ia laloa iseda gaukara be hegeregere lasi. Haida edia lalo-hekwarahi mani oi laloa.

Keristani hahinena ta mai ena adavana ida ese edia natudia toi idia naridia. Ena revareva lalonai ia henanadai, ia gwau: “Ogogami ese nega ia haorea​—unai umui diba a? Emai moni lau naria namonamo be namo. Unai dainai dava maragi dabuadia tahua karana o dabua turia karana ai egu nega lau haorea. Lau ese danu pura ta ta iboudiai hora ta o rua be [aniani ena davana hamaragia] pepadia gaukaralaia karana ai lau haorea​—utudia, haboudia, bona hoihoilaidia karadia unai. Nega haida lau laloa lau kerere bada, unai kara lau karaia dainai; lau laloa unai nega be haroro gaukarana ai lau haorea be namo.”

Taihu ta be mai ena natuna hani, bona ena adavana be murimuri tauna. Ia gwau: “Lau laloa egu lalokau Iehova dekenai be hegeregere lasi, unai dainai iena hesiai lau lao henia mai egu hekwarahi bada ida. Ena be lau hekwarahi bada, to lau laloa unai be hegeregere lasi. Lau laloa lau be anina lasi, unai dainai lau laloa Iehova ese egu hesiai gaukarana ia dekenai be ia abia dae lasi.”

Keristani hahinena ta ese painia gaukarana ia rakatania murinai, ia gwau: “Lau haheauka diba lasi, badina lau laloa egu gwauhamata, Iehova ena hesiai do lau lao henia hanaihanai gwauhamatana, be lau hamomokania lasi. Egu lalona ia hisihisi bada! Hari unai lau laloa lou neganai lau tai.”

12 Ita be vaia ita ura Iehova ena hesiai do ita lao henia badabada. (Salamo 86:12) To haida ese edia hesiai gaukarana idia habadaia diba lasi neganai, dahaka dainai idia laloa idia kerere unai? Toana be haida be unai bamona idia laloa, badina be idia laloa idia be anina lasi; reana unai ena badina be hekwakwanai haida idia hisihisilaia vadaeni dainai. Ma haida idia laloa idia kerere, badina be Iehova ena ura ita dekenai idia laloa maoromaoro lasi dainai. Keristani hahinena ta ia gwau: “Guna lau laloa bema ta ese ena goada ia haorea vaitani lasi, ena gaukara be hegeregere lasi.” Unai dainai sibona ia doria gaukara bada herea do ia karaia totona​—bena ia hagugurua lasi neganai, ena lalohisihisi be bada.

13. Iehova ena ura ita dekenai be dahaka?

13 Iehova ena ura ita dekenai be dahaka? Ia ura iseda noho hegeregerena ai iena hesiai do ita lao henia mai eda lalona ibounai ida. (Kolose 3:23) To, reana ita ura do ita karaia gaukarana ena bada be idau, bona ita karaia diba gaukarana ena bada be ma idau vaitani. Reana ita be gaukara bada ita karaia diba lasi, badina be ita buruka, o ita gorere, o iseda tauanina idia manoka, o ita be mai eda maduna iseda famili dekenai dainai. To, ita karaia diba karadia iboudiai be ita karaia neganai, namona be ita laloa Iehova ena hesiai ita lao henia mai eda lalona ibounai ida​—ena goada bona ena noho be hegeregere dainai painia gaukarana ia karaia tauna be mai ena lalona ibounai ida ia gaukara hegeregerena.​—Mataio 13:​18-23.

14. Bema namona be heduru do oi abia, oi karaia diba gaukarana ena bada do oi laloa davari totona, edena bamona do oi kara diba?

14 Vadaeni, do oi karaia diba gaukarana ena bada be edena bamona do oi laloa davari diba? Reana oi ura unai be emu Keristani turana ta, lo tauna, oi abidadama henia tauna, ida do umui herevaherevalaia. Reana unai be elda ta o gaukara ia manadalaia hahinena ta, ia be emu diba, emu manoka, bona emu maduna emu famili dekenai be ia diba. (Aonega Herevadia 15:22) Mani oi laloatao, oiemu namo Dirava ena matana ai be emu haroro gaukarana ena bada hegeregerena lasi. Iehova ese ena hesiai taudia iboudiai ia laloa bada. (Hagai 2:7; Malaki 3:​16, 17) Emu haroro gaukarana ena bada be reana haida edia ataiai o henunai, to bema unai be emu gaukara hereana, Iehova ese ia moalelaia, bona oi hemarailaia be badina lasi.​—Galatia 6:4.

Gau Momo Ita Dekenai Idia Tahua Neganai

15 Iesu ia gwau: “Gau momo ia dekenai do idia henia tauna dekena amo, be gau momo do idia tahua.” (Luka 12:48) Momokani, kongregesen edia elda taudia dekenai ‘gau momo idia tahua.’ Paulo hegeregerena, edia nega bona edia goada be kongregesen durua karadia ai idia haorea. (2 Korinto 12:15) Hereva idia hegaegaelaidia, manoka taudia idia vadivadi henidia, hahemaoro komiti gaukaradia idia karaia​—bona sibodia edia famili naridia gaukarana idia reaia lasi. (1 Timoteo 3:​4, 5) Elda taudia haida ese danu Kingdom Hall haginidia gaukarana idia durua bada, Hospital Komiti ai idia gaukara, bona hebouhebou idauidau ai idia gaukara danu. Unai gaukara goadagoada taudia be edena bamona idia kara be namo, unai maduna edia metau dainai do idia hesiku garina?

16. (a) Dahaka sisiba maorona be Ietero ese Mose ia henia? (b) Elda tauna ta bema ia be edena bamona tauna neganai, ena gaukara haida be ma tatau haida do ia henidia be auka lasi?

16 Manau tauna Mose ese sibona ena goada be haida edia hepapahuahu hahemaorolaidia gaukarana ai ia haorea noho neganai, ena ravana, Ietero, ese sisiba maorona ia henia, ia gwau ena gaukara ena kahana be tatau namodia haida do ia henidia be namo. (Esodo 18:​17-26; Numera 12:3) Aonega Herevadia 11:2 ia gwau “manau taudia ese aonega idia davaria noho.” Oi manau, anina be emu goada ena hetoana be oi diba bona unai hegeregerena oi kara. Manau tauna ese ena gaukara ena kahana be ma tatau namodia haida ia henidia mai ena ura ida, bona ia be unai amo sibona ena dagi siahuna do ia hadikaia garina ia gari lasi.b (Numera 11:​16, 17, 26-29) Lasi, ia ura bada do ia durudia do idia goada idia lao totona.​—1 Timoteo 4:15.

17. (a) Kongregesen taudia ese elda taudia edia maduna be edena bamona idia haharagadia diba? (b) Elda taudia edia adavadia ese sibodia edia namo habadaia dalana be edena bamona idia dadaraia, bona edena bamona ita hahedinaraia diba edia kara ita laloa bada?

17 Kongregesen taudia ese elda taudia edia maduna idia haharagaia diba. Elda taudia ese sibodia edia famili idia naridia danu​—bema kongregesen taudia ese unai idia laloa, edia heduru do idia noidia momo lasi. Bona elda taudia edia adavadia edia kara, kongregesen idia durua totona idia kahudia nege karana, be do idia laloa maragi lasi. Elda tauna ta ena adavana, mai ena natuna toi hahinena, be ia gwau: “Egu adavana be elda gaukarana ia karaia diba totona, emai famili lalonai maduna ma haida lau huaia, to unai lau maumauraia lasi. Lau diba egu adavana ena gaukara dainai Iehova ese emai famili ia hanamoa bada, bona ena hekwarahi lau badulaia lasi. To, momokani, egu adavana ia bisi dainai, egu gaukara, magu hagoevaia gaukarana bona emai natudia hadibaia gaukarana, be bada.” Madi, haida ese unai taihu ena maduna badana idia laloa lasi, to ena lalona hahisia herevadia idia gwauraia, hegeregere, “Dahaka dainai painia gaukarana oi karaia lasi?” (Aonega Herevadia 12:18) Haida be idia karaia karadia dainai ita hanamodia be namo, idia karaia diba lasi karadia dainai ita maumauraidia be dika!​—Aonega Herevadia 16:24; 25:11.

Dokona Ia Do Ginidae Lasi Dainai

18 Heau helulu tauna be ia diba ena heau daudauna ena dokona be kahirakahira neganai, ia hesiku lasi. Reana ena tauanina ena goada ia ore​—ia siahu bada bona ia ranu mase​—to dokona be kahirakahira momokani dainai, ena heau ia hadokoa lasi be namo. Unai hegeregerena, ita Keristani taudia be kwalimu ahuna, mauri, abia totona hari ita heau noho, bona dokona be kahirakahira momokani. Hari be iseda heau do ita hadokoa negana lasi!​—1 Korinto 9:24; Filipi 2:16; 3:​13, 14 itaia.

18, 19. (a) Dahaka dainai mauri hanaihanai abia totona heau-heluluna ai iseda heau be hari do ita hadokoa lasi be namo? (b) Aposetolo Paulo ese Keristani taudia Ierusalema ai be edena sisiba namona ia henidia?

19 Keristani taudia aposetolo edia negai be unai bamona idia haheauka be namo. Lagani 61 C.E. bamona ai, aposetolo Paulo ese Keristani taudia Ierusalema ai ia tore henidia neganai, nega be kahirakahira ia ore​—Iuda besena dikana ena “nega” do ia “ore” negana be kahirakahira. Keristani taudia Ierusalema ai be do idia gima bona do idia kamonai be namo; tuari oreadia do idia itaia hanua idia gegea ahu neganai, do idia heautania be namo. (Luka 21:​20-24, 32) Unai dainai Paulo ese ia sisiba henidia, ia gwau: “Do umui hesiku lasi, bona do umui manoka lasi.” (Heberu 12:3) Hereva rua ia gaukaralaia unai: “hesiku” (kaʹmno) bona “manoka” (e·klyʹo·mai). Baibel tahua namonamo tauna ta ia gwau, unai Greek gado herevadia be “Aristotle ese ia gaukaralaidia, heau helulu taudia, heau ena dokona makana idia hanaia murinai idia hesiku taudia, ia herevalaia neganai. [Paulo ena revareva] idia duahia taudia be do heau helulu lalonai. Namona be do idia hesiku haraga lasi. Namona be hesiku dainai do idia maserea lasi. Ia hamaorodia lou hekwarahi do idia haheaukalaia be namo.”

20. Dahaka dainai hari inai negai Paulo ena sisiba be mai anina ita dekenai?

20 Hari inai negai Paulo ena sisiba be mai anina bada ita dekenai! Hekwarahi idia momo daekau dainai, reana nega haida iseda mamina be heau helulu tauna ta ena hegeregerena, ena aena edia goada be kahirakahira ia ore. To dokona be kahirakahira momokani dainai, do ita hesiku lasi be namo! (2 Sivarai 29:11) Iseda Inai Tauna, “laiona mai ena boiboi bada,” ia ura do ita hesiku. Iehova ita tanikiu henia, badina be ia ese “manoka bona hesiku taudia . . . hagoadaia” daladia ia karaia. (Isaia 40:29) Unai dala bona edia heduru do ita abia dalana be stadi gabena lalonai do ai herevalaia.

[Footnotes]

a Hegeregere, reana haida ese edia badu karana, idia manadalaia momokani karana, idia koua toho, eiava sibodia edia tauanidia gadaralaia karana idia hadokoa toho.​—Awake!, May 22, 1988, rau 19-21; November 8, 1981, rau 16-20 itaia; bona Memero Kekeni Edia Henanadai​—Haere Maorodia, rau 198-211; Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese idia halasia.

b Hereva ladana “Elda Taudia​—Gaukara Umui Haria!” oi itaia; ia be October 15, 1992 ena Gima Kohorona lalonai, rau 20-3 ai.

Emu Haere be Dahaka?

◻ Haida ese iseda lalona do idia hahisia neganai, edena bamona do ita kara, do ita hesiku lasi totona?

◻ Dahaka lalohadai maorona siboda eda kerere lalohisihisilaia karana dekenai ese ita do ia durua, do ita hesiku lasi totona?

◻ Iehova ena ura ita dekenai be dahaka?

◻ Manau ese kongregesen edia elda taudia edena bamona ia durudia diba, idia hesiku lasi totona?

◻ Dahaka dainai hari inai negai Paulo ena sisiba Heberu 12:3 ai be mai anina ita dekenai?

5. Dahaka dainai Davida ia hesiku, to ia be edena bamona ia kara lasi?

8. (a) Dahaka dainai nega haida Keristani taudia haida be mamina idia abia idia be mai edia kerere bada? (b) Bema siboda eda kerere lalohisihisilaia karana ese ita ia hamanokaia momokani, dahaka dika do ita davaria diba?

11. (a) Iseda ahuna Basileia harorolaia gaukarana lalonai be edena bamona ita laloa be namo? (b) Keristani taudia haida ese edia hesiai gaukarana edena bamona idia lalo-hekwarahilaia?

12. Dahaka dainai Keristani taudia haida idia lalohisihisi bada, edia haroro gaukarana idia habadaia diba lasi neganai?

15. Edena dala amo gau momo be kongregesen edia elda taudia dekenai idia tahua?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia