Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w96 5/1 rau 9-14
  • Dirava Bona Kaisara

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Bona Kaisara
  • 1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iehova Ena Hesiai Taudia Gunadia Bona Gavamani
  • Iesu Ena Lalohadai Gavamani Dekenai
  • Keristani Taudia Bona Kaisara
  • Metairametaira “Gavamani” Idia Lalo-Pararalaia
  • Kamonai mai Hetoana
  • Keristen Taudia Edia Lalohadai Dagi Bada Siahu Taudia Dekenai
    1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Keristen Taudia Edia Lalohadai Gavamani Ena Siahu Taudia Dekenai
    1994 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Kaisara Ena Gau Henia Kaisara Dekenai
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Dagi Bada Siahu Taudia Ita Matauraia Edia Dagi Ena Siahu Hegeregerena
    1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w96 5/1 rau 9-14

Dirava Bona Kaisara

“Kaisara ena, Kaisara dekenai do umui henia, to Dirava ena, Dirava dekenai do umui henia.”​—⁠LUKA 20:⁠25.

IESU KERISO ese unai hahegani ia henia neganai, ia diba goevagoeva Dirava ena ura karadia ena hesiai taudia edia amo be gau ginigunana, Kaisara, eiava edia Gavamani, ena ura karadia ta ese ia hereaia lasi. Iesu sibona be inai salamo torea tauna ena guriguri ena anina momokanina ia diba goevagoeva: “Oiemu King siahuna [lohia siahuna]a be do ia noho hanaihanai, bona oiemu King dagi be do ia doko diba lasi.” (Salamo 145:13) Diabolo ese tanobada ena basileia iboudiai biagua siahuna be Iesu ia henia toho neganai, Iesu ia haere, ia gwau: “Buka Helaga ia torea vadaeni inai bamona, ‘Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi tomadiho henia, ia sibona ena ura do oi karaia.’ ” (Luka 4:​5-8) “Kaisara” do idia tomadiho henia lasi vaitani, herevana Kaisara be Roma edia pavapava, eiava ma lohia tauna ta, eiava edia Gavamani unai.

2 Satani ese tanobada basileiadia ia biagua be Iesu ese ia hakoikoia lasi. Gabeai, ia ese Satani ia gwauraia “inai tanobada ena lohia.” (Ioane 12:31; 16:11) Lagani 100 C.E. ia kahirakahira neganai, aposetolo Ioane be inai ia torea: “Ita diba danu, ita be Dirava ena natuna taudia, bona Satani ese tanobada taudia ibounai ia gunalaia noho.” (1 Ioane 5:19) Ita gwau lasi ena anina be Dirava ese ena lohia siahuna tanobada latanai be ia rakatania. Mani oi laloa lou, Satani ese politikol basileiadia lohiaia dagina be Iesu ia henia toho neganai, ia gwau: “Oi dekenai siahu do lau henia, inai gau ibounai do oi naria . . . Inai gau ibounai be lauegu.” (Luka 4:⁠6) Badina be Dirava ese Satani ia koua lasi dainai, ia ese tanobada ena basileiadia biagua siahuna ia gaukaralaia.

3 Unai hegeregerena, Gavamani be ena siahu ia gaukaralaia badina Dirava, Lohia Badana unai, ese ia koudia lasi. (Ioane 19:⁠11) Unai dainai ita gwau diba “gavamani ena [“hari idia noho gavamanidia edia,” NW] siahu be Dirava ese ia henia.” Bema edia siahu be Iehova ena lohia siahuna hereadaena ida ita hahegeregerea neganai, edia siahu be maragi momokani. To, idia be ‘Dirava ena hesiai gaukara idia karaia,’ ‘Dirava ena hesiai taudia,’ dainai, anina bada gaudia idia henia, taravatu badinaia karana bona maino idia laloa, bona kara dika taudia idia panisia. (Roma 13:​1, 4, 6) Unai dainai namona be Keristani taudia idia lalo-parara, ena be Satani be inai tanobada, o inai nega oromana, ena lohia, ita itaia lasi lohiana unai, to idia ese Gavamani kamonai henia karana mai ena hetoana idia abia dae neganai, idia be Satani idia kamonai henia lasi. Idia be Dirava idia kamonai henia. Inai lagani, 1996, lalonai, politikol Gavamani be “Dirava ena gaukara dalana” lalonai ia noho, inai nega lalonai Dirava ese ia koua lasi dalana ta, bona Dirava ena hesiai taudia tanobada ai ese unai bamona idia laloa be namo.​—⁠Roma 13:⁠2, NW.

Iehova Ena Hesiai Taudia Gunadia Bona Gavamani

4 Keristani taudia edia nega ia do mai lasi neganai, Iehova ese ena hesiai taudia ia koudia lasi, gavamani lalonai dagi mai edia ladana bada idia abia neganai. Haheitalai ta be, lagani 1800 B.C.E. murinai, Iosepa be Aigupito ena praiminista ai ia lao, bona ena dagi be Farao sibona ena ese ia hereaia. (Genese 41:​39-​43) Idia vara karadia haida ese idia hahedinaraia Iehova ese dala ia lailaia, unai amo Iena ura hagugurua totona Iosepa ia gaukaralaia diba ‘Aberahamo ena tubuna,’ iena bese, do ia hamauridia. To namona be ita laloatao, Iosepa be igui hesiai totona Aigupito ai idia hoihoilaia, bona ia noho negana lalonai, Iehova ena hesiai taudia dekenai Mose ena Taravatu o “Keriso ena taravatu” be lasi.​—⁠Genese 15:​5-7; 50:​19-​21; Galatia 6:⁠2.

5 Lagani handred momo murinai Ieremia, peroveta tauna mai ena kamonai, be Iehova ese ia hasiahua Iuda taudia do ia hamaorodia Babulonia dekenai idia abidia lao bena idia noho neganai, unai gabu ena lohia taudia do idia kamonai henia bona unai hanua ena maino do idia gurigurilaia danu. Idia dekenai ia siaia revarevana ai inai ia torea: “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, ese Ierusalema dekena amo ia siaidia lao, bona Babulonia dekenai idia noho taudia dekenai inai bamona ia hamaoroa: . . . ‘Unai hanua, lau ese umui lau siaia lao, hesiai gaukara do umui karaia totona hanua, ena namo do umui tahua, bona Lohiabada dekenai do umui guriguri, unai hanua taudia dainai. Badina be bema idia ese namo idia davaria neganai, umui danu ese namo do umui davaria.’ ” (Ieremia 29:​4, 7) Nega iboudiai Iehova ena taunimanima ese sibodia dainai bona edia tano taudia dainai ‘maino idia tahua’ be mai badina, unai amo Iehova idia tomadiho henia diba mai edia ura kwalimu ida.​—⁠1 Petero 3:​11.

6 Babulonia ai idia noho negana lalonai, Daniela bona ma Iuda memero toi mai edia kamonai, Babulonia dekenai igui hesiai totona idia abia lao taudia, be unai Gavamani amo diba idia abia bena gavamani ena hesiai taudia mai edia dagi bada ai idia lao. (Daniela 1:​3-7; 2:​48, 49) To, diba idia abia noho lalonai danu, aniani kereredia idia dadaraia mai goada ida; unai dala haida bema idia badinaia neganai, edia Dirava, Iehova, ese Mose ena amo ia henia Taravatuna do idia utua diba. Unai dainai Iehova ese ia hanamodia. (Daniela 1:​8-​17) King Nebukanesa ese Gavamani ena kaivakuku ia haginia neganai, Daniela idia bamoa Heberu memero toiosi idia doria, idia ida Gavamani ena gaukara idia naria hebou taudia ida unai hebou dekenai do idia lao. Ena be idia lao, to Gavamani ena kaivakuku idia ‘tomadiho bona guriguri’ henia lasi. Unai nega ai danu, edia kamonai karana dainai Iehova ese ia hanamodia. (Daniela 3:​1-6, 13-​28) Hari danu be unai hegeregerena, Iehova ena Witness taudia be idia noho tanodia edia pepe idia matauraia, to idia dekenai tomadiho karana ta do idia karaia lasi.​—⁠Esodo 20:​4, 5; 1 Ioane 5:​21.

7 Babulonia ena lohia idauna ena nega ia doko murinai, ena gabu ai ia lohia Mede bona Parasa gavamanina henunai Daniela be gavamani ena dagi bada gaukarana ta idia henia. (Daniela 5:​30, 31; 6:​1-3) To ia ese ena kara maoromaoro be ena dagi badana dainai ia rakatania lasi. Gavamani ena taravatu ta ese ia hagania King Dariuse do ia tomadiho henia to Iehova ia tomadiho henia lasi neganai, ia badinaia lasi. Unai dainai laiona edia guri lalonai idia negea diho, to Iehova ese ia hamauria. (Daniela 6:​4-​24) Momokani, unai be Keristani taudia edia nega ia do mai lasi neganai. Keristani ekalesia ia gini neganai, Dirava ena hesiai taudia be “Keriso ena Taravatu” henunai idia noho. Iehova ese hari ena taunimanima ia kara henidia dalana hegeregerena ai, Iuda besena lalonai ia koua lasi karadia momo be dala matamata ai do idia laloa be namo.​—⁠1 Korinto 9:​21; Mataio 5:​31, 32; 19:​3-9.

Iesu Ena Lalohadai Gavamani Dekenai

8 Iesu Keriso be tanobada dekenai ia noho neganai, taravatu hereadaedia ia haginia, ena murinai idia raka taudia totona, bona politikol eiava tuari karadia lalonai ia vareai lasi. Iesu ese hoa dalanai paraoa haida bona gwarume rua amo taunimanima tausen haida ia ubudia murinai, Iuda taudia idia ura politikol dalanai edia king ai do idia halaoa. To Iesu be ororo dekenai ia lao haraga, idia edia amo ia komu totona. (Ioane 6:​5-​15) The New International Commentary on the New Testament be unai kara ia herevalaia, ia gwau: “Unai nega lalonai Iuda taudia idia ura dikadika sibodia edia bese idia biagua, bona momokani unai hoa karana idia itaia taudia momo idia laloa Dirava ese gwaumaoro ia henia hakaua tauna ta idia davaria, Roma tuari henia totona idia do ia gunalaia tauna korikorina. Unai dainai edia lalona idia hadaia ia be king ai do idia halaoa.” Ia gwau danu Iesu be unai politikol hakaua dagina be “mai goada ida ia dadaraia.” Iesu be Iuda taudia ese Roma gavamani idia tuari henia karana ta ia durua lasi. To momokani, ia ese iena mase murinai unai gwau-edeede dainai do idia vara karadia be ia gwauraidia guna​—⁠Ierusalema noholaia taudia dekenai hisihisi bada herea do ia vara bona unai hanua do idia hadikaia ore herevadia.​—⁠Luka 21:​20-​24.

9 Iesu ena mase kahirakahira neganai, ia ese Roma lohiana ena gwaukau tauna badana Iudea dekenai ia hamaoroa, ia gwau: “Lauegu Basileia be inai tanobada gauna lasi. Bema lauegu Basileia be inai tanobada gauna, egu hesiai taudia be do idia tuari, Iuda taudia edia imana dekena amo lau do idia hamauria. Gau tamona, lauegu Basileia be iniseni [amo] lasi.” (Ioane 18:36) Keriso ena hadibaia taudia be ia idia tohotohoa noho, ela bona iena Basileia ese politikol gavamani edia lohia siahuna do ia hadokoa. Idia lohia gavamanidia idia kamonai henia to edia politikol gaukaradia idia koua toho lasi. (Daniela 2:​44; Mataio 4:​8-​10) Iesu be ena hadibaia taudia dekenai hakaua hereva ia henia, bona ia gwau: “Kaisara ena gau, Kaisara dekenai umui henia, to Dirava ena gau be Dirava dekenai umui henia.” (Mataio 22:21) Iesu ena haroro ororo ai ia karaia neganai ia gwau: “Sedira tuari tauna [“mai ena siahu tauna,” NW] ta ese oi do ia hamaoroa, ‘Kilomita ta dekenai lauegu kohu do oi huaia,’ vadaeni, kilomita rua do oi huaia.” (Mataio 5:41) Ena haroro herevana amo, Iesu ese ia hahedinaraia hakaua herevana be inai: Ita idia hamaoroa karadia maorodia, bema Dirava ena taravatu idia utua lasi, do ita karaia mai eda ura ida, herevana ia be taunimanima edia kara heheni lalonai eiava gavamani ese ia noia karana ta.​—⁠Luka 6:​27-​31; Ioane 17:​14, 15.

Keristani Taudia Bona Kaisara

10 Unai hakaua hereva kwadogidia be Keristani taudia bona Gavamani idia kara heheni dalana ia biagua. Histori torea tauna, E. W. Barnes, be ena buka, The Rise of Christianity, lalonai inai ia torea: “Gabeai, lagani handred momo lalonai, bema Keristani tauna be ena maduna Gavamani dekenai ia daradaralaia neganai, ia be Iesu ena hahediba herevana mai siahuna do ia laloa. Ia be takisi do ia henia: reana idia noia davana be bada herea​—⁠Western Empire ia do moru lasi neganai idia henia ena hekwarahi be bada​—⁠to Keristani tauna be mai haheauka ida ia henia. Ia be Gavamani ia henia maduna iboudiai do ia abia dae, bema unai kara lalonai idia hamaoroa lasi Dirava ena gau be Kaisara dekenai do ia henia.”

11 Unai hereva hegeregerena, lagani 20 bamona Iesu ena mase murinai, aposetolo Paulo be Keristani taudia Roma dekenai ia hamaorodia, ia gwau: “Taunimanima ibounai ese gavamani do idia kamonai henia.” (Roma 13:⁠1) Lagani 10 bamona murinai, nega iharuana idia hadiburaia bena Roma ai idia hamasea negana kahirakahira ai, Paulo be Tito ia tore henia, ia gwau: “Oiemu taudia do oi hadibaia lou, idia ese gavana bona gavamani ena siahu taudia do idia kamonai henia. Edia oda hereva do idia badinaia, bona do idia naria hegaegae kara namodia ibounai do idia karaia totona. Idia ese tau ta do idia gwauraia dika lasi, bona do idia heai lasi, to do idia manau. Nega ibounai taunimanima ibounai dekenai manada kara do idia karaia.”​—⁠Tito 3:​1, 2.

Metairametaira “Gavamani” Idia Lalo-Pararalaia

12 Lagani 1886 ai, Charles Taze Russell be buka ladana The Plan of the Ages lalonai inai ia torea: “Iesu eiava ena Aposetolo taudia be dala ta lasi ai tanobada lohiadia idia gwau-edeede henia. . . . Ekalesia idia hadibaia taravatu do idia badinaia, bona siahu taudia be edia dagi dainai do idia matauraia, . . . edia takisi davana korikori do idia henia, bona bema idia haginia taravatudia ibounai be Dirava ena taravatu idia utua lasi (Kara 4:​19; 5:​29) do idia badinaia sibona. (Roma 13:​1-7; Mat. 22:21) Ena be Iesu bona Aposetolo taudia bona ekalesia ginigunana be inai tanobada gavamanidia edia amo idia gini siri, bona edia kara ai idia vareai lasi, to idia ibounai be taravatu idia badinaia.” Unai buka ese “ataiai siahudia” o “gavamani,” Paulo ese ia herevalaia gauna, be ia gwauraia maoro; ia gwau idia be taunimanima idia lohiaia gavamanidia. (Roma 13:⁠1, King James Version) Lagani 1904 ai buka ladana, The New Creation, ia gwau Keristani taudia momokanidia be “hari inai nega ai taravatu badinaia namo herea taudia huanai idia davaria diba be namo​—⁠heai idia havaraia lasi, idia hepapahuahu lasi, kerere idia tahua lasi.” Haida idia laloa unai ena anina be gavamani edia siahu henunai do idia noho vaitani, bona Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana ai tuari oreadia lalonai gaukara idia abia danu. To, haida idia laloa unai be Iesu ena hereva hegeregerena lasi; ia gwau: “Tuari kaia idia iusilaia taudia ibounai, be tuari kaia dekenai do idia mase.” (Mataio 26:⁠52) Momokani, Keristani taudia ese gavamani kamonai henia karana dekenai lalo-parara idia abia namonamo be namo.

13 Lagani 1929 ai, gavamani ese Dirava ena hahegani badinaia karadia idia koua bona Dirava ena taravatu idia utua taravatudia idia haginia negana ai, momo be idia laloa ataiai siahudia ena anina be Iehova bona Iesu Keriso.b Unai be Iehova ena hesiai taudia ese idia abia dae lalohadaina, Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ena nega vairanai bona lalonai ela bona Cold War mai ena gari karadia bona tuari garina dainai idia hegaegae negana lalonai danu. Ita laloa lou neganai, ia hedinarai unai lalohadai, Iehova bona Iesu edia siahu ia abia isi lalohadaina, ese Dirava ena taunimanima ia durudia, unai hekwarahi bada negana lalonai abia hidi maorona idia dogoatao noho.

Kamonai mai Hetoana

14 Lagani 1961 ai, New World Translation of the Holy Scriptures idia torea guguru. Unai idia hegaegaelaia totona, Baibel idia torea gadona idia stadilaia goevagoeva. Idia hahanaia maoromaoro herevadia ta ta, Roma karoa 13 dekenai sibona lasi to siri ma haida hegeregere Tito 3:​1, 2 bona 1 Petero 2:​13, 17 dekenai danu, ese idia hahedinaraia unai hereva “ataiai siahudia” be Atai Herea Siahuna, Iehova, bona ena Natuna, Iesu, idia herevalaia lasi to taunimanima edia gavamani siahudia ia herevalaia. Lagani 1962 ena dokona ai, Gima Kohorona dekenai Roma karoa 13 idia herevalaia maoromaoro sivaraidia idia halasia bona idia laloa dalana ia hahedinaraia namonamo; C. T. Russell ena nega ai be ia hedinarai sisina. Unai sivarai ese idia hahedinaraia Keristani taudia ese gavamani do idia kamonai henia sibona diba lasi. Edia kamonai karana be mai hetoana; bema Dirava ena taravatu idia utua lasi, do idia kamonai henia. Gima Kohorona ai gabeai idia halasia sivaraidia ma haida ese unai mai anina bada herevana idia gwauraia loulou.c

Profesa F. F. Bruce be ena buka ai Roma karoa 13 ia herevalaia neganai inai ia torea: “Inai karoa herevadia amo ia hedinarai, bona aposetolo edia hereva amo idia hedinarai hegeregerena, gavamani be Dirava ese ia haginia ena badina hetoadia hegeregerena ai taunimanima ia haganidia ia idia kamonai henia be maoro​—⁠anina be, gavamani be do idia kamonai henia lasi bema Dirava sibona dekenai do idia henia karana ta ia noia.”

15 Unai hereva, Roma karoa 13 lalo-pararalaia maoromaoro dalana ia havaraia herevadia, ese Iehova ena taunimanima ia durudia politikol gavamanidia do idia matauraia lalonai idia ese Baibel ena hakaua herevadia mai edia anina bada do idia badinaia noho bona idia marere lasi. (Salamo 97:11; Ieremia 3:​15) Idia ia durua edia turana karana Dirava ida bona edia kara Gavamani dekenai idia laloa namonamo totona. Idia ia hadibaia Kaisara ena gau idia henia lou Kaisara dekenai neganai, namona be idia laloaboio lasi Dirava ena gau idia henia lou Dirava dekenai.

16 To Kaisara ena gau korikori be dahaka? Gavamani ese mai edia maoro ida Keristani taudia edia amo idia noia gaudia be dahaka dahaka? Inai henanadai be sivarai gabena ese do ia haerelaidia.

[Footnotes]

a Salamo 103:⁠22, NW, ena futnout itaia.

b The Watchtower, June 1 bona 15, 1929.

c The Watchtower, November 1 bona 15, December 1, 1962; Gima Kohorona, August 1, 1990; February 1, 1993; July 1, 1994 itaia.

Oi Gwauraia Diba, A?

◻ Dahaka dainai gavamani ita kamonai henia be Satani kamonai henia karana lasi?

◻ Iesu ena lalohadai iena nega ena politikol karadia dekenai be dahaka?

◻ Iesu be dahaka sisiba ia henia, iena murinai idia raka taudia edia kara Kaisara dekenai ia sisibalaia totona?

◻ Paulo ese Keristani taudia dekenai tanobada lohiadia do idia kara henidia dalana be edena bamona ia sisibalaia?

◻ Ataiai siahudia ena anina lalo-pararalaia karana be lagani gunadia lalonai edena bamona idia habadaia?

[Study Questions]

1. (a) Iehova ena ataiai dagina be dahaka? (b) Dahaka gau be Iehova do ita henia to Kaisara ita henia diba lasi?

2. (a) Satani ena dagi inai tanobada dekenai be dahaka? (b) Daika ese Satani ia koua lasi dainai unai dagi ia abia?

3. (a) Iehova ena vairanai tanobada gavamanidia edia dagi be dahaka? (b) Edena dala ai ita gwau diba tanobada gavamanidia kamonai henia karana be Satani, inai tanobada ena dirava kamonai henia karana lasi?

4. Dahaka dainai Iosepa be Aigupito ena gavamani lalonai ladana bada ia abia neganai Dirava ese ia koua lasi?

5. Dahaka dainai idia abia mauri Iuda taudia be hahegani idia abia Babulonia ‘ena namo do idia tahua’?

6. Ena be Daniela bona ena bamona toiosi be gavamani ena hesiai dagi badadia idia henidia, to edena dala ai idia be Dirava ena taravatu utua karadia idia abia dae lasi?

7. (a) Herevana Babulonia ena gavamani gaukarana lalonai Daniela ena dagi be ataiai, to ia be dahaka gini auka karana hereadaena ia karaia? (b) Keristani taudia edia nega ai dahaka gau haida idia haidaua?

8. Dahaka kara ia vara ese ia hahedinaraia Iesu be ena lalona ia hadaia politikol karadia ai do ia vareai lasi?

9. (a) Iesu ese ena Basileia bona inai tanobada be edena bamona ia herevalaia? (b) Iesu be ena murinai idia raka taudia edia kara gavamani dekenai ia gwauraia neganai, dahaka hakaua sisiba ia henia?

10. Histori torea tauna ta ia gwau Keristani ginigunadia be edia lalona ena hemami dainai dahaka lalohadai Kaisara dekenai idia dogoatao?

11. Keristani taudia ese tanobada lohiadia do idia kara henidia dalana be Paulo ese edena bamona ia sisibalaia?

12. (a) Charles Taze Russell ia laloa Keristani tauna ese gavamani do ia kara henia dalana maorona be dahaka? (b) Horoa Keristani taudia be Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana lalonai dahaka lalohadai idaudia idia badinaia, tuari orea gaukaradia dekenai?

13. Lagani 1929 ai idia halasia lalohadai idauna, ataiai siahudia ese ia herevalaia gauna dekenai, be dahaka, bona edena dala ai namo ia havaraia?

14. Lagani 1962 ai, Roma 13:​1, 2 bona unai bamona siridia ma haida dekenai lalo-parara be edena bamona idia habadaia?

15, 16. (a) Lalo-parara matamata Roma karoa 13 dekenai amo dahaka lalohadai maorona ia vara? (b) Dahaka henanadai idia do noho?

[Picture on page 10]

Iesu be Satani ese politikol siahuna ia henia toho neganai, ia dadaraia

[Picture on page 13]

Russell be ena toretore ai ia gwau Keristani taudia be “hari inai nega ai taravatu badinaia namo herea taudia huanai idia davaria be namo”

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia