Iehova Ena Ruma Bese be Idia Lalo-Tamona mai Moale Ida
“Bema Dirava ena taudia do idia noho hebou, mai edia laloa tamona neganai, unai kara be namo, bona mai ena moale danu.”—SALAMO 133:1.
RUMA BESE be hari nega dikana ia abia noho. Ruma bese momo lalonai, headava be kahirakahira do idia hamakohia. Headava utua karana be ia bada momokani, bona headava utua taudia edia natudia momo be lalohisihisi bada herea idia abia noho. Ruma bese milioni momo idia moale lasi bona idia lalo-tamona lasi. To, ruma bese ta be moale korikori bona lalo-tamona momokanina ia diba. Unai be Iehova Dirava ena guba bona tanobada ruma besena. Unai ruma bese lalonai be aneru milioni milioni momo, Dirava ena ura hegeregerena ai edia gaukara ta ta idia karaia noho. (Salamo 103:20, 21) To tanobada ai unai bamona lalo-tamona karana idia moalelaia ruma besena ta ia noho danu, a?
2 Aposetolo Paulo be inai ia torea: “Unai dainai Tamana ena vairanai lau tui diho. Iena famili ibounai, guba dekenai bona tanobada dekenai, be Tamana dekena amo edia ladana idia abia.” (Efeso 3:14, 15) Ruma bese ta ta edia ladana be Dirava dekena amo ia mai badina ia be Havaraia Tauna. Ena be taunimanima edia bese ta be guba dekenai lasi, to laulau dalanai Dirava be ena guba oreana ia adavaia, bona Iesu be ena lauma adavana ida guba dekenai do idia hakapua. (Isaia 54:5; Luka 20:34, 35; 1 Korinto 15:50; 2 Korinto 11:2) Horoa taudia mai edia kamonai be hari Dirava ena guba bona tanobada ruma besena taudia, bona Iesu ena “mamoe idaudia,” edia helaro be tanobada ai do idia noho taudia, be unai ruma bese taudia ai do idia lao. (Ioane 10:16; Roma 8:14-17; Gima Kohorona, January 15, 1996, rau 31) To, Iehova ena Witness taudia be tanobada hegegemadai ruma besena ta mai edia lalo-tamona bamona.
3 Oi be Dirava ena hesiai taudia edia tanobada hegegemadai ruma bese namo hereana tauna ta, a? Bema oi be unai ruma bese tauna ta, oi be hahenamo bada hereana ta oi abia. Taunimanima milioni momo do idia hamomokania diba, Iehova ena tanobada hegegemadai ruma bese—iena tanobada oreana—be maino bona lalo-tamona ena tano namona bamona, heai bona parara tanobadana, tano kaukau bamona, lalonai. Iehova ena tanobada hegegemadai ruma besena be reana edena bamona ita herevalaia diba? Bona dahaka dahaka ese unai lalo-tamona ia havaraia?
Namo Bona mai Ena Moale!
4 Salamo torea tauna, Davida, ese tadikaka karana mai lalo-tamona ida be ia laloa bada. Dirava ena lauma ese ia hasiahua ia anelaia totona! Mani ia oi laloa, mai ena gita danu ane ia abia, ia gwau: “Bema Dirava ena taudia do idia noho hebou, mai edia laloa tamona neganai, unai kara be namo, bona mai ena moale danu. Unai be dehoro namo herea, Arona ena kwarana dekenai idia bubua bamona, Arona ena auki huina dekenai ia bubua diho noho, iena kouti dabua ena aiona gabuna dekenai danu. Unai lalokau hebou, be Heremona Ororo ena hanuaboi ranu bamona. Inai hanuaboi ranu, be Siona Ororo ena latanai danu ia moru noho. Inai gabu dekenai be Lohiabada ese ia gwauhamata vadaeni, iena hanamoa do ia atoa. Iena hanamoa be inai: Mauri hanaihanai.”—Salamo 133:1-3.
5 Unai hereva be gunaguna Dirava ena taunimanima, Israela taudia, edia tadikaka karana mai lalo-tamona ida ia herevalaia. Lagani ena aria toiosi totona Ierusalema dekenai idia lao neganai, idia noho hebou mai lalo-tamona ida. Ena be iduhu idauidau amo idia mai, to idia be ruma bese tamona bamona. Idia noho hebou karana ese mamina namona ia henidia, horoa dehorona mai ena bonana namona ese edia mamina ia hanamoa bamona. Unai bamona dehoro be Arona ena kwarana dekenai idia bubua neganai, ena auki huina dekena amo ia diho lao iena dabua ena aiona dekenai. Israela taudia dekenai, hebou karana ese mamina namona ia havaraia, idia haboua taudia ibounai huanai. Laloa kerere idia hamaoromaoroa, bena unai amo lalo-tamona idia habadaia. Unai hegeregerena, hari, Iehova ena tanobada hegegemadai ruma besena lalonai lalo-tamona ia noho. Hebou loulou karana ese lauma dalanai unai bese taudia ia durua badabada. Dirava ena Hereva ena sisiba idia badinaia neganai, unai ese edia lalohadai kereredia eiava hekwakwanai ia kokia. (Mataio 5:23, 24; 18:15-17) Iehova ena taunimanima be edia tadikaka karana mai lalo-tamona ida dainai ia vara hagoadaia hebamo karana be idia laloa bada.
6 Edena dala ai Israela taudia idia noho hebou mai lalo-tamona ida karana be Heremona Ororona ena hanuaboi paripari bamona? Kone gabuna amo, unai ororo ena dorina be mita 2,800 ataiai dainai, kahirakahira lagani ibounai lalonai sinou ese ena dorina ia koua. Heremona ena dorina ena sinou ese hanuaboi ena hodahoda amo paripari ia havaraia, bena unai ranu ese siahu negana lalonai tubutubu gaudia ia hamauria noho. Lai paraka ese Heremona ena ororo gabuna amo unai hodahoda mai paripari ia abia lao saut kahana, Ierusalema dekenai, bena unuseniai ranu ai ia lao. Unai dainai salamo torea tauna ese ‘Heremona ena hanuaboi paripari Siona Ororo ena latanai ia moru noho’ ia herevalaia be maoro. Iehova idia tomadiho henia ruma besena edia lalo-tamona ia habadaia mamina namona be ita ia hadibaia lou namo herea!
7 Keristani ekalesia idia do haginia lasi neganai, Siona, o Ierusalema, be tomadiho momokani badinaia gabuna badana. Unai dainai, Dirava ese hahenamo be unuseniai ia gwauraia. Hahenamo iboudiai edia Badina Diravana be laulau dalana ai Ierusalema ena dubu helaga dekenai ia noho dainai, hahenamo be unuseni amo do idia mai. To hari, tomadiho momokani ena gabu be tamona sibona lasi dainai, Dirava ena hesiai taudia edia hahenamo, lalokau, bona lalo-tamona be tanobada ibounai lalonai ita davaria diba. (Ioane 13:34, 35) Unai lalo-tamona ia habadaia gaudia haida be dahaka dahaka?
Lalo-Tamona Havaraia Gaudia
8 Iehova idia tomadiho henia taudia edia lalo-tamona ena badina be Dirava ena Hereva idia lalo-pararalaia maoro hegeregerena idia badinaia, anina be Iesu ena hahediba herevadia danu. Iehova ese ena natuna be hereva momokani gwauraia hedinarai totona bona boubou dalana ai do ia mase totona tanobada dekenai Ia siaia karana amo, dala ia kehoa lalo-tamona Keristani ekalesia do ia gini. (Ioane 3:16; 18:37) Unai orea taudia huanai lalo-tamona momokani do ia noho be Iesu ia guriguri neganai ia hahedinaraia; ia gwau: “Idia sibona totona lau noinoi lasi, to edia hereva dekena amo lau do idia abidadama henia taudia totona danu lau noinoi oi dekenai. Egu Tamana e, lau ura idia ibounai be do idia tamona, oi be lauegu lalona dekenai oi noho, bona lau be oiemu lalona dekenai lau noho hegeregerena, idia danu iseda lalona dekenai do idia noho. Unai dekena amo tanobada ese do ia abia dae, oi ese lau oi siaia.” (Ioane 17:20, 21) Iesu ena murinai idia raka taudia be Dirava bona ena Natuna huanai ia noho lalo-tamona hegeregerena idia abia danu. Unai ia vara badina idia ese Dirava ena Hereva bona Iesu ena hahediba herevadia idia badinaia dainai. Unai lalohadai tamona be hari inai negai Iehova ena tanobada hegegemadai ruma besena ena lalo-tamona ia havaraia gauna badana ta.
9 Iehova ena taunimanima ia hatamonaia gauna ma ta be Dirava ena lauma helaga, o gaukara siahuna, ita abia. Ita ia durua Dirava ena Hereva ese ia hahedinaraia hereva momokanidia ita lalo-pararalaia totona bena unai amo mai eda lalo-tamona ida iena hesiai gaukara ita karaia. (Ioane 16:12, 13) Unai lauma ese ita ia durua, tauanina ena hapararaia karadia, hegeregere heai, mama, badu, bona hepapahuahu ita dadaraia totona. To, ita lalonai lalo-tamona havaraia huahuadia, lalokau, moale, maino, haheauka, hebogahisi, kara namo, abidadama, manau, bona tauanina ena ura koua karana, ia atoa.—Galatia 5:19-23.
10 Mai edia lalo-tamona ruma besena taudia be idia lalokau heheni bona idia hebou neganai idia moale. Unai hegeregerena, Iehova idia tomadiho henia taudia edia lalo-tamona ruma besena ese Iehova, ena Natuna, bona edia abidadama tamona tadikakadia idia lalokau henidia. (Mareko 12:30; Ioane 21:15-17; 1 Ioane 4:21) Ruma bese korikorina ta mai edia lalokau idia aniani hebou mai moale ida hegeregerena, Dirava idia badinaia taudia be Keristani heboudia bona hebouhebou badadia dekenai idia noho neganai, hebamo namona bona lauma aniani namodia edia namo dainai idia moale. (Mataio 24:45-47; Heberu 10:24, 25) Iehova ena Witness taudia edia Hakaua Oreana tauna ta ese unai kahana be inai bamona ia herevalaia: “Tadikaka ida hebou karana be mauri ena moale bada herea gauna ta lau dekenai bona lau ia hagoadaia karana ta. Lau ura lau be Kingdom Hall dekenai idia ginidae taudia ginigunadia ta, bona dokonai idia rakatania taudia ginigabedia ta. Dirava ena taunimanima ida lau herevahereva neganai egu lalona ia moale. Idia huanai lau noho neganai egu mamina ia namo, lau be egu ruma bese taudia ida.” Oiemu mamina danu be unai bamona, a?—Salamo 27:4.
11 Mai edia lalo-tamona ruma besena be idia gaukara hebou karana amo moale idia davaria. Unai hegeregerena, Iehova idia tomadiho henia ruma besena taudia be mai lalo-tamona ida Basileia harorolaia bona hahediba taudia karaia gaukarana idia karaia lalonai moale idia davaria. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Ita karaia loulou karana amo Iehova ena Witness taudia ma haida danu ita manada momokani. Iseda mauri lalonai Dirava ena hesiai gaukara ita atoa guna bona iena taunimanima edia gaukara ibounai ita durua neganai ruma bese hemamina do ia habadaia.
Tiokratik Dalana be mai Anina Bada
12 Hakaua goadana bona lalokauna henunai ia noho bona ia heau namonamo ruma besena be do ia moale bona lalo-tamona. (Efeso 5:22, 33; 6:1) Iehova be maino Diravana, bona iena ruma bese taudia ese idia gwauraia “Atai Momokani Dirava.” (Daniela 7:18, 22, 25, 27; 1 Korinto 14:33) Idia abia dae danu ia ese ena Natuna, Iesu Keriso, ia abia hidi gau ibounai do ia biagua totona bona siahu ibounai guba dekenai bona tanobada dekenai ia henia danu. (Mataio 28:18; Heberu 1:1, 2) Keristani ekalesia ena Kwarana be Keriso, unai dainai ia be maino bona lalo-tamona oreana. (Efeso 5:23) Keristani ginigunadia edia nega lalonai idia noho kongregesen edia gaukara gunalaia totona, hakaua oreana ta ia noho, bona ia lalonai be aposetolo taudia bona lauma dalanai idia goada “kwarana taudia.” To kongregesen ta ta be mai edia naria taudia, o elda taudia, bona hesiai taudia. (Kara 15:6; Filipi 1:1) Unai hakaua taudia idia kamonai henia neganai lalo-tamona ia bada.—Heberu 13:17.
13 To unai orea hakaua dalana amo ia hedinarai gauna be hakaua maoromaorona bona hemami lasi gunalaia taudia dainai Iehova tomadiho henia taudia huanai lalo-tamona ia noho, a? Lasi momokani! Dirava bona ena orea be lalokau lasi karana ta idia hahedinaraia lasi. Iehova be lalokau karana amo taunimanima ia veridia, bona lagani ta ta ai handred tausen momo be sibodia edia ura dekena amo, mai moale ida Iehova ena orea taudia ai idia lao; bapatiso amo, mai edia lalona ibounai ida Dirava idia gwauhamata henia karana idia hahedinaraia. Edia lalohadai be Iosua ena hegeregerena, Israela taudia ia haganidia ia gwau: “Hari dina do umui abia hidi be namo. Edena dirava ena hesiai gaukara do umui karaia? . . . To lau, bona lauegu famili taudia, ai ese Lohiabada sibona ena hesiai gaukara do ai karaia.” —Iosua 24:15.
14 Ita be Iehova ena ruma bese taudia dainai, ita moale sibona lasi to ita noho namo, mai eda gari lasi ida. Unai ia vara badina iena orea be tiokratik oreana. Dirava ena Basileia be tiokratik (Greek herevadia the·osʹ, dirava, bona kraʹtos, lohia dalana) basileiana. Ia be Dirava ena lohia dalana, ia ese ia gwauraia bona haginia gauna. Iehova ese ia horoa “bese helagana” be iena lohia henunai ia noho dainai ia be tiokratik besena. (1 Petero 2:9) Tiokratik Lohia Hereadaena, Iehova, be iseda Hahemaoro Tauna, Taravatu Henia Tauna, bona Pavapava dainai, ita noho mai eda gari lasi be maoro. (Isaia 33:22) To, bema hepapahuahu ta ia vara bona unai ese iseda moale, noho namo, bona lalo-tamona ia hadikaia toho be edena bamona?
Hakaua Oreana be Lalo-Tamona Naria Karana Ia Karaia
15 Ruma bese ena lalo-tamona naria totona, nega haida reana hepapahuahu do idia hamaoromaoroa. Mani ita laloa, reana Keristani ginigunadia edia nega lalonai lauma gaudia ta dainai hepapahuahu ta ia vara, bona Dirava idia tomadiho henia ruma besena edia lalo-tamona naria totona idia hamaoromaoroa be namo. Dahaka do idia karaia? Hakaua oreana ese kara ta ia karaia, ia ese lauma gaudia dekenai dala ta idia abia hidi. Baibel ese unai kara ta ena sivarai ia gwauraia.
16 Lagani 49 C.E. ai bamona, hakaua oreana be Ierusalema ai idia hebou, hekwakwanai badana ta idia hamaoromaoroa totona bona unai amo “Dirava ena bese taudia” edia lalo-tamona idia naria. (Efeso 2:19) Lagani 13 bamona gunanai, aposetolo Petero be Korenelio ia haroro henia, bena Idau Bese taudia dekena amo ia be kamonai bapatiso tauna ginigunana ai ia lao. (Kara, karoa 10) Paulo ena misinari laolao ginigunana ai, Idau Bese taudia momo be Keristani tomadiho idia abia dae. (Kara 13:1–14:28) Momokani, Idau Bese Keristani taudia edia kongregesen ta be Antioka, Suria dekenai, idia haginia. Iuda Keristani taudia haida idia laloa Idau Bese Keristani taudia be kopina do idia utua bona Mose ena Taravatu do idia badinaia, to haida ese unai idia abia dae lasi. (Kara 15:1-5) Unai neganai, reana unai hepapahuahu ese idia ia hapararaia momokani diba, bena Iuda taudia sibodia bona Idau Bese taudia sibodia be edia kongregesen ta ta idia haginia. Hakaua oreana be kara ta idia karaia haraga Keristani taudia edia lalo-tamona idia naria totona.
17 Kara 15:6-22 lalonai ia gwau, “aposetolo bona kwarana taudia idia hebou, inai gau idia herevalaia totona.” Ma haida danu be idia hebou, bona Antioka amo idia lao taudia haida danu. Petero ese ia hahedinaraia guna ‘iena uduna dekena amo idau bese taudia be Sivarai Namona ena hereva idia kamonai bona idia abidadama henia.’ Bena “hebou taudia ibounai” ese Paulo bona Banaba edia sivarai idia kamonai henia, “Dirava ese toa bona hoa gaudia ia karaia idau bese taudia edia huanai idia dekena amo.” Gabeai Iamesi ese unai hepapahuahu reana do idia hamaoromaoroa dalana ia gwauraia. Hakaua oreana ese dala ta idia abia hidi murinai, sivarai lalonai ia gwau: “Aposetolo bona kwarana taudia, ekalesia ibounai danu idia laloa hebou. Idia gwau edia orea dekena amo tau haida do idia abia hidi, Paulo bona Banaba danu do idia lao Antioka.” Idia “abia hidi taudia”—Iuda bona Sila—ese edia abidadama tamona tadikakadia dekenai hagoadaia revarevana ta idia abia lao.
18 Hakaua oreana ese idia abia hidi dalana ia kikilaia revarevana be inai bamona ia matamaia: “Ai aposetolo taudia bona ekalesia kwarana taudia be inai revareva ai torea lao umui idau bese Keristani taudia ibounai, Antioka, bona Suria bona Kilikia dekenai umui noho, ibounai umui namo, bona umui mauri.” Ma haida be unai hebou dekenai idia lao danu, to ia hedinarai hakaua oreana taudia be “aposetolo bona ekalesia kwarana taudia.” Dirava ena lauma ese ia hakaudia, badina unai revareva ia gwau: “Lauma Helaga bona ai be inai bamona ai laloa. Ai be maduna metau haida ma do ai atoa lasi umui dekenai. To inai taravatu mai badina gaudia, idia sibona do umui naria: Kaivakuku vairana dekenai idia atoa aniani umui ania lasi, rara umui ania lasi, aiona idia gigia gaudia edia hidio umui ania lasi, bona heudahanai karadia umui karaia lasi.” (Kara 15:23-29) Keristani taudia idia hamaoroa lasi kopina do idia utua totona bona Mose ena taravatu do idia badinaia totona. Unai abia hidi ese Iuda bona Idau Bese Keristani taudia ia durudia, edia kara bona hereva ai idia lalo-tamona totona. Unai neganai kongregesen iboudiai idia moale, bona edia lalo-tamona namona ia do noho, hari inai negai, lauma dalanai Iehova ena Witness taudia edia Hakaua Oreana ena henari henunai Dirava ena tanobada hegegemadai ruma besena ia moale bona lalo-tamona hegeregerena.—Kara 15:30-35.
Tiokratik Lalo-Tamona Dalana ai Hesiai Gaukara Karaia
19 Ruma bese ena lalo-tamona ia bada bema idia ta ta idia gaukara hebou namonamo. Iehova idia tomadiho taudia edia ruma bese lalonai unai be momokani danu. Keristani ginigunadia edia ekalesia lalonai elda taudia bona ma haida danu be tiokratik dalana idia badinaia dainai, Dirava ena hesiai gaukara idia karaia lalonai hakaua oreana ida idia gaukara hebou bona ena abia hidi idia abia dae. Hakaua oreana ena heduru amo, elda taudia ese ‘sivarai namona idia harorolaia,’ bona kongregesen iboudiai taudia be ‘hereva tamona idia gwauraia.’ (2 Timoteo 4:1, 2; 1 Korinto 1:10) Unai dainai herevana idia be Ierusalema dekenai, Antioka dekenai, Roma dekenai, eiava edeseniai, to Baibel ena hereva momokanidia tamona be haroro gaukara lalonai bona hebou dekenai idia gwauraia. Unai bamona tiokratik lalo-tamona be hari ia noho danu.
20 Iseda lalo-tamona ita naria totona, namona be ita, Dirava ena tanobada hegegemadai ruma besena taudia ibounai, ese tiokratik lalokau ita hahedinaraia goadagoada. (1 Ioane 4:16) Gau badana be Dirava ena ura ita abia dae bona “hesiai tauna mai ena kamonai” bona Hakaua Oreana ita matauraia bada. Ita sibona eda ura amo bona mai moale ida Dirava ita gwauhamata henia hegeregerena, namona be iseda kamonai karana danu be unai bamona. (1 Ioane 5:3) Salamo torea tauna ese moale bona kamonai karana ia herevalaia nega tamona be maoro momokani! Ane ia abia, ia gwau: “Lohiabada dekenai ia gari tauna be namo. Lohiabada ena taravatu ia moalelaia noho tauna danu be namo.”—Salamo 112:1.
21 Iesu, ekalesia ena Kwarana, be tiokratik tauna momokani bona hanaihanai ena Tamana ena ura ia karaia. (Ioane 5:30) Unai dainai, namona be iseda raka dalana haheitalaia Tauna ita tohotohoa, tiokratik dalana ai bona mai lalo-tamona ida Iehova ena ura ita karaia lalonai, dala iboudiai dekenai Iena orea ida ita gaukara hebou. Bena iseda lalona ai mai eda moale bona tanikiu ida, salamo torea tauna ena ane do ita laloa: “Dirava ena taudia do idia noho hebou, mai edia laloa tamona neganai, unai kara be namo, bona mai ena moale danu”!
Edena Bamona Do Oi Haere
◻ Salamo 133 ese iseda Keristani lalo-tamona be edena bamona ia herevalaia?
◻ Lalo-tamona habadaia gaudia haida be dahaka dahaka?
◻ Dahaka dainai Dirava ena taunimanima edia lalo-tamona lalonai tiokratik gaukara dalana be mai anina bada?
◻ Keristani ginigunadia edia nega ai hakaua oreana be lalo-tamona karana idia naria totona edena bamona idia kara?
◻ Tiokratik lalo-tamona ai hesiai gaukara karaia ena anina oi dekenai be dahaka?
[Study Questions]
1. Ruma bese momo edia noho hari inai nega ai be edena bamona?
2, 3. (a) Daidia be hari Dirava ena guba bona tanobada ruma besena taudia, bona Iehova ena Witness taudia ibounai be dahaka bamona? (b) Dahaka henanadai do ita haerelaidia?
4. Oi sibona emu hereva amo, tadikaka edia lalo-tamona Salamo 133 ese ia herevalaia be edena bamona oi gwauraia diba?
5. Salamo 133:1, 2 ena hereva dainai, Israela taudia bona hari inai negai Dirava ena hesiai taudia edia huanai dahaka ita hahegeregerea diba?
6, 7. Israela taudia edia lalo-tamona be edena dala ai Heremona Ororona ena hanuaboi paripari bamona, bona hari Dirava ena hahenamo be edeseni oi davaria diba?
8. Ioane 17:20, 21 ai lalo-tamona karana dekenai dahaka ita diba?
9. Iehova ena taunimanima edia lalo-tamona karana dekenai lauma helaga ena gaukara be dahaka?
10. (a) Ruma bese korikorina ta taudia mai edia lalo-tamona lalonai ia noho lalokauna bona Dirava idia badinaia taudia huanai ia noho lalokauna be edena bamona ita hahegeregerea diba? (b) Hakaua Oreana tauna ta be ena tadikaka, lauma dalanai, ida ia hebou neganai ia abia hemamina be edena bamona ia gwauraia?
11. Iehova ena Witness taudia ese dahaka gaukara idia moalelaia bada, bona iseda mauri lalonai Dirava ena hesiai gaukara ita atoa guna ese dahaka namo ia havaraia?
12. Moale bona lalo-tamona ruma besena edia kara be dahaka dahaka, bona dahaka dala ese Keristani ginigunadia edia kongregesen edia lalo-tamona ia habadaia?
13. Iehova ese taunimanima be edena bamona ia veridia, bona unai amo dahaka ia vara?
14. Dahaka dainai ita gwau diba Iehova ena orea be tiokratik oreana?
15, 16. Keristani ginigunadia edia nega ai dahaka hepapahuahu ia vara, bona dahaka dainai?
17. Kara karoa 15 lalonai dahaka tiokratik dala namona ia herevalaia?
18. Hakaua oreana ese Mose ena taravatu badinaia herevana dekenai dahaka dala idia abia hidi, bona unai ese Iuda bona Idau Bese Keristani taudia be edena bamona ia durudia?
19. Iehova idia tomadiho henia ruma besena huanai dahaka dainai lalo-tamona ia bada?
20. Iseda Keristani lalo-tamona karana ita naria totona, dahaka ita karaia be gau badana?
21. Edena bamona ita hahedinaraia diba ita be tiokratik taudia?
[Picture on page 13]
Hakaua oreana be kara ta idia karaia, lalo-tamona naria totona