Lalotamona—Tomadiho Momokani Ena Toana
“Lau ese umui do lau haboua, mamoe naria tauna ese iena mamoe edia magu lalonai ia haboudia lou bamona.”—MIKA 2:12.
1. Edena dala ai Dirava ese ia havaraia gaudia ese ena aonega idia hahedinaraia?
SALAMO torea tauna ia gwau: “Lohiabada e, oi ese gau ibounai oi karaia vadaeni. Mai oiemu aonega bada danu idia ibounai oi karaia. Inai oi ese oi karaia gaudia ibounai ese, inai tanobada idia hahonua momokani.” (Sal. 104:24) Dirava ese ia havaraia tubutubu gaudia, manumanu maragidia, animal bona gau ma haida be idia heduru heheni bona unai ese Dirava ena aonega ia hahedinaraia. Danu, emu tauanina ena kahana badadia ela bona sel maragidia be idia gaukara hebou, unai amo emu tauanina ia gaukara namonamo bona oi mauri noho diba.
2. Rau 13 ai ia noho laulau bamona, dahaka dainai haida ese Keristani taudia huanai ia noho lalotamona karana dekenai idia hoa?
2 Dirava ese taunimanima ia havaraia do idia gaukara hebou bona heduru heheni totona. Taunimanima edia toana, kara bona diba be idauidau. Ma danu, ia ese Adamu bona Heva dekenai iena kara haida ia henia, unai amo idia ruaosi be idia heduru heheni diba. (Gen. 1:27; 2:18) To, hari taunimanima be Dirava amo idia daudau bona idia lalotamona lasi. (1 Ioa. 5:19) Unai dainai, Keristani kongrigeisen ginigunana lalonai Efeso hesiai taudia, ladana bada Greek hahinedia, aonega Iuda tatau, bona guna kaivakuku idia tomadiho henia taudia be mai lalotamona ida idia noho be hoa gauna.—Kara 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1.
3. Keristani taudia huanai ia noho lalotamona karana be Baibel ese edena bamona ia herevalaia, inai stadi lalonai dahaka do ita herevalaia?
3 Iseda tauanina ena kahana idauidau idia gaukara hebou hegeregerena, tomadiho momokani ese taunimanima ia durudia idia lalotamona bona idia gaukara hebou totona. (1 Korinto 12:12, 13 duahia.) Inai stadi lalonai do ita herevalaia gaudia haida be inai: Edena dala ai tomadiho momokani ese lalotamona ia havaraia? Dahaka dainai Iehova sibona ese bese idauidau amo idia mai taudia ia hatamonaia diba? Edena dala ai Iehova ese ita ia durua iseda lalotamona ia hadikaia diba gaudia ita hanaia totona? Lalotamona ita herevalaia neganai, edena dala ai tomadiho momokani be Kerisendom amo ia idau?
Tomadiho Momokani ese Lalotamona Ia Havaraia Dalana
4. Edena dala ai tomadiho momokani ese lalotamona ia havaraia?
4 Keristani taudia momokanidia idia diba gau ibounai be Iehova ese ia havaraia, unai dainai ia be mai ena maoro guba bona tanobada ia lohiaia totona. (Apok. 4:11) Unai dainai ena be Keristani taudia be gabu idauidau ai idia noho bona edia noho daladia be idauidau, to Dirava ese ia henidia taravatu bona hakaua herevadia idia badinaia. Bona Iehova idia guriguri henia neganai, ia idia gwauraia edia “Tamana.” (Isa. 64:8; Mat. 6:9) Danu, idia be tadikaka korikori bamona bona salamo torea tauna ese ia gwauraia lalotamona karana idia moalelaia, ia gwau: “Bema Dirava ena taudia do idia noho hebou, mai edia laloa tamona neganai, unai kara be namo, bona mai ena moale danu.”—Sal. 133:1.
5. Keristani taudia momokanidia edia toana korikorina be dahaka?
5 Ena be Keristani taudia momokanidia be goevadae lasi, idia be mai lalotamona ida Iehova idia tomadiho henia bona idia be ta ta do idia lalokau henia daladia idia dibaia. Iehova ese idia ia hadibaia ta ta idia lalokau henia be mai anina bada. (1 Ioane 4:7, 8 duahia.) Baibel ia gwau: “Inai bamona karadia, dabua bamona do umui atoa: Bogahisihisi, durua, manau, manada bona haheauka. Bema tau ta ese iena bamona tauna ia maumauraia, ia kara dika henia dainai, namona be unai dika do ia gwauatao. Lohiabada ese umui emui dika ia gwauatao, vadaeni unai bamona do umui karaia danu. To unai kara ibounai ia hereaia kara be lalokau. Do umui lalokau henia, vadaeni do umui noho hebou namo herea, mai laloa tamona danu.” (Kol. 3:12-14) Lalokau be Keristani taudia momokanidia edia toana korikorina. Oi sibona ese oi hamomokania diba lalotamona karana be tomadiho momokani ena toana.—Ioa. 13:35.
6. Edena dala ai Basileia ena helaro ese lalotamona ia havaraia?
6 Keristani taudia momokanidia huanai lalotamona ia noho badina edia helaro be Dirava ena Basileia sibona ese taunimanima edia hekwakwanai ia haorea diba. Idia diba kahirakahira Dirava ena Basileia ese taunimanima edia gavamani do ia haorea bona ia idia kamonai henia taudia ese maino bona noho namo do idia moalelaia. (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44) Oibe, Keristani taudia ese Iesu ena sisiba idia badinaia: “Idia be tanobada ena lasi, lau hegeregerena, lau be tanobada ena lasi.” (Ioa. 17:16) Keristani taudia momokanidia be tanobada taudia edia tuari amo idia gini siri; unai dainai ena be tuari idia vara, to edia huanai lalotamona ia noho.
Iehova be Ita Ia Hadibaia Tauna Badana
7, 8. Edena dala ai Dirava Ena Hereva ese lalotamona ia havaraia?
7 Keristani taudia ginigunadia be Iehova ese ia hadibadia dainai, idia huanai lalotamona ia noho. Idia laloparara Ierusalema ai idia noho aposetolo bona kwarana taudia be Iesu ese ia gaukaralaidia kongrigeisen idia hadibaia bona gunalaia totona. Unai taudia be abia hidi ta idia karaia neganai, Dirava ena Hereva idia badinaia bona loaloa naria taudia idia siaia tano idauidau ai idia noho kongrigeisen dekenai edia hereva idia hadibaia. Baibel ese unai loaloa naria taudia ia herevalaia, ia gwau: “Hanua ibounai idia raka hanaia neganai, aposetolo bona kwarana taudia Ierusalema dekenai edia leta ena sisiba idia henia, Keristani taudia dekenai. Idia hamaoroa, do idia kamonai henia noho.”—Kara 15:6, 19-22; 16:4.
8 Unai hegeregerena hari inai negai, lauma helaga ese ia horoa Hakaua Oreana be tanobada hegegemadai kongrigeisen iboudiai lalonai lalotamona ia havaraia. Hakaua Oreana ese gado idauidau ai Baibel ena hereva idia gwauraia buka bona magasin idia halasia. Unai dainai, taunimanima idia hadibaia herevadia be sibodia edia lalohadai amo idia torea lasi, to idia be Iehova ena lalohadai.—Isa. 54:13.
9. Edena dala ai Dirava ese ita ia henia gaukarana ese lalotamona ia havaraia?
9 Keristani elda taudia be haroro gaukara idia gunalaia dainai, unai ese lalotamona ia havaraia. Dirava ena hesiai taudia be tura korikoridia bona ta ta idia laloa bada, idia be tanobada taudia bamona lasi. Keristani kongrigeisen idia haginia ena badina be Iehova ena ladana idia hanamoa, bona mai anina bada gaukarana idia karaia totona. Unai gaukara be sivarai namona do idia harorolaia, taunimanima be hahediba taudia ai do idia halaoa bona ta ta do idia hagoadaia. (Roma 1:11, 12; 1 Tes. 5:11; Heb. 10:24, 25) Unai dainai aposetolo Paulo ese Keristani taudia ia herevalaia, ia gwau: “Lau diba, mai emui laloa tamona bona ura tamona, Sivarai Namona abidadama henia totona do umui tuari hebou noho.”—Fili. 1:27.
10. Edena dala ma haida ai Dirava ena taunimanima idia lalotamona?
10 Unai hegeregerena, ita be Iehova ena taunimanima dainai Iehova ena lohia siahuna ita abia dae, iseda tadikaka ita lalokau henidia, bona elda taudia ita matauraia dainai ita ibounai be lalotamona ai ita noho. Ma danu, ita be goevadae lasi taudia dainai, iseda kara o lalohadai ese eda lalotamona karana ia hadikaia diba, to Iehova be ita ia durua unai ita hanamoa totona.—Roma 12:2.
Hekokoroku Bona Mama Hanaia Dalana
11. Dahaka dainai hekokoroku karana ese lalotamona ia hadikaia? Bona edena dala ai Iehova ese ita ia durua unai kara ita dadaraia totona?
11 Hekokoroku karana ese taunimanima ia hapararaia. Hekokoroku tauna ia laloa ia ese ma haida ia hereaia bona ia heagi momo. To unai kara ese lalotamona ia havaraia lasi; bona iena heagi herevadia dainai ma haida idia mama diba. Aposetolo Iamesi ese ita ia hamaoroa: “Unai bamona hekokoroku ibounai be dika.” (Iam. 4:16) Bema ita laloa ma haida be anina lasi, unai be lalokau karana lasi. Iehova be haheitalai namona ita ibounai totona, badina ena be ita be goevadae lasi taudia to ia ese ita ia laloa bada. Davida ia gwau: “Oi ese lau oi durua dainai, lau be tau badana lau lao.” (2 Sam. 22:36) Dirava ena hereva ese ita ia durua lalohadai maorona ita abia bona hekokoroku karana ita dadaraia. Paulo ia gwau: “Egu turana e, edena bamona oi be hekokoroku momo? Oi davaria gaudia ibounai be Dirava ese oi dekenai ia henia vadaeni, ani? Oibe, Dirava ese inai gau oi dekenai ia henia, harihari gaudia bamona. Unai dainai, badina dahaka oi hekokoroku, inai gau sibona oiemu goada dekena amo oi abia bamona?”—1 Kor. 4:7.
12, 13. (a) Dahaka dainai mama karana ia vara? (b) Iehova ita tohotohoa neganai, dahaka namo ia havaraia diba?
12 Mama karana ese lalotamona ia hadikaia diba. Ita be kara dika taudia dainai, herevana nega daudau lalonai Iehova ita hesiai henia, to ma haida edia noho dalana, edia kohu, edia dagi, bona edia diba dainai ita mama henidia diba. (Had. 4:4) Hegeregere, headava tauna mai ena natudia be ia headava lasi ful-taim hesiai gaukara ia karaia tadikaka ta dekenai ia mama badina ia be hahenamo idauidau ia abia. To, ia diba lasi unai headava lasi tadikaka be ia dekenai ia mama danu badina ia be mai ena adavana bona natudia. Dahaka ita karaia diba unai bamona mama lalohadaina ese iseda Keristani lalotamona karana ia hadikaia lasi totona?
13 Baibel ese horoa Keristani taudia be tauanina ena kahana idauidau ida ia hahegeregerea. Unai ita lalopararalaia neganai, ita ia durua mama karana ita dadaraia totona. (1 Korinto 12:14-18 duahia.) Herevana emu kudouna be tauanina lalonai ia noho bona oi itaia diba lasi, bona emu udu baubau be oi itaia diba, to idia ruaosi be mai anina bada oi dekenai, ani? Unai hegeregerena, kongrigeisen lalonai ita itaia ena be haida be maduna momo idia huaia bona haida be lasi, to Iehova ese tadikaka taihu ibounai ia laloa bada. Oibe, Iehova bamona ita laloa be namo. Ma haida ita mama henia lasi, to idia ida ita gaukara hebou bona durua be namo. Unai bamona ita karaia neganai, ita hahedinaraia Keristani taudia momokanidia be Kerisendom taudia amo idia idau.
Kerisendom Taudia be Idia Lalotamona Lasi
14, 15. Edena dala ai Kerisendom taudia huanai lalotamona ia noho lasi?
14 Keristani taudia momokanidia huanai lalotamona ia noho, to Kerisendom ena dubu idauidau be idia heiriheiri heheni. Lagani 300 C.E. bamona lalodiai, aposteit taudia be momo herea bona Roma ena lohia tauna ta ese edia koikoi hahediba hereva ia abia dae, unai amo Kerisendom ia matamaia. Lagani haida murinai, Roma ese ia biagua tanodia be Roma amo idia parara, bona sibodia edia tomadiho idia haginia.
15 Lagani handred momo lalodiai, unai tano idauidau be ta ta idia tuari henia. Lagani 1600 ia lao 1800 lalodiai, Britain, France bona United States be sibodia edia tano o bese abia isi karana idia laloa bada, unai dainai unai kara be tomadiho karana ai idia halaoa. Lagani 1800 amo ema bona hari, taunimanima momo be bese abia isi karana idia laloa bada. Daudau lasi murinai, Kerisendom ena dubu idia parara bona tomadiho orea maragidia idia hamatamaia bona bese abia isi karana idia abia dae. Idia ese edia dubu tamona taudia tano ma ta ai idia tuari henidia. Unai dainai hari, Kerisendom be tomadiho orea maragidia bona bese abia isi karana dainai ia parara.
16. Kerisendom ena dubu momo idia parara ena badina be dahaka?
16 Lagani 1900 lalodiai, Kerisendom ena dubu maragidia momo idia gaukara goada lalotamona idia havaraia totona. To lagani momo murinai dubu haida sibona idia gaukara hebou, bona dubu idia lao taudia be evolusen, bogana lalonai natuna hamasea karana, tatau be tatau (o hahine be hahine) ida idia sihari heheni, bona hahine be diakono ai idia lao hahediba herevadia dekenai idia lalotamona lasi. Kerisendom ena dubu haida edia gunalaia taudia idia gwau idia lalotamonalaia lasi hahediba herevadia be gau badana lasi. To, unai lalohadai dainai taunimanima dekenai Baibel ena hereva momokani idia hadibaia lasi, unai dainai Kerisendom ena dubu momo be idia lalotamona lasi bona idia parara.
Tomadiho Momokani be Bese Abia Isi Karadia Ia Dadaraia
17. Mika ena peroveta herevana ese dahaka ia hahedinaraia?
17 Ena be taunimanima be idia lalotamona lasi bona idia parara, to Keristani momokani taudia be mai lalotamona ida idia gaukara hebou. Peroveta tauna Mika ia gwau: “Lau ese umui do lau haboua, mamoe naria tauna ese iena mamoe edia magu lalonai ia haboudia lou bamona.” (Mika 2:12) Mika ena peroveta herevana ese ia hahedinaraia, tomadiho momokanina ese kaivakuku tomadiho henia karana o bese abia isi karana do ia hereaia, ia gwau: “Nega gabeai dinadia neganai, Dubu Helaga ia gini ena ororo, be ataiai herea do ia lao. Ororo ibounai edia lata be ia ese do ia hanaia. Bese idauidau taudia momo, be inai ororo dekenai do idia mai. Bese ta ta ibounai ese sibodia edia dirava, edia dirava idia tomadiho henia bona kamonai henia. To ita ese Lohiabada, iseda Dirava do ita tomadiho henia.”—Mika 4:1, 5.
18. Tomadiho momokani ese ita ia durua dahaka gaudia ita haidaua totona?
18 Danu, Mika ia gwau tomadiho momokani ese guna idia inai heheni taudia do ia hatamonaia. Ia gwau: “Lohiabada ena ororo dekenai do ita lao, Israela taudia edia Dirava ena Dubu Helaga be unuseni. Badina ia ura ita karaia gaudia, be ia ese ita do ia hadibaia. Ita ese Dirava ena ura dalana dekenai do ita raka, badina be Lohiabada ena hadibaia hereva, be Ierusalema dekena amo ia mai noho. . . . Idia ese edia tuari kaia, be hama dekenai do idia botaia, bona tano geia auridia do idia halaoa. Bona edia io danu be hama dekena amo, au rigidia utua kaia do idia halaoa. Bese idauidau ese tuari do idia karaia lou lasi, ma idia ese tuari ena dala do idia tahua lou lasi.” (Mika 4:2, 3) Guna haida be kaivakuku idia tomadiho henia o bese abia isi karana idia laloa bada, to hari tanobada hegegemadai idia ibounai be mai lalotamona ida Iehova idia tomadiho henia noho. Dirava ese idia ia hadibaia ta ta do idia lalokau henia totona.
19. Tomadiho momokani ese taunimanima milioni momo ia hatamonaia karana be dahaka ia hahedinaraia?
19 Tanobada hegegemadai Keristani taudia momokanidia be mai lalotamona ida idia gaukara hebou be hoa gauna, bona unai ese ia hahedinaraia Iehova be lauma helaga amo iena taunimanima ia do hakaua noho. Guna, idia be unai bamona idia gaukara hebou diba lasi. Unai ese Apokalupo 7:9, 14 ena peroveta herevana ia hagugurua. Unai siri ia hahedinaraia kahirakahira Dirava ena aneru ese “lai 4” do idia ruhaia bona inai tanobada dikana do idia haorea momokani. (Apokalupo 7:1-4, 9, 10, 14 duahia.) Tanobada hegegemadai tadikaka oreana lalonai mai lalotamona ida ita noho be hahenamo badana, ani? Edena dala ai unai lalotamona karana ita habadaia diba? Stadi gabena ai unai do ita herevalaia.
Edena Bamona Do Oi Haere?
• Edena dala ai tomadiho momokani ese taunimanima ia hatamonaia?
• Dahaka ita karaia be namo ma haida mama henia karana ese iseda lalotamona ia hadikaia lasi totona?
• Dahaka dainai bese abia isi karana ese tomadiho momokani taudia ia hapararaia lasi?
[Picture on page 13]
Keristani taudia ginigunadia be bese idauidau taudia
[Pictures on page 15]
Kingdom Hall ai gaukara idauidau ita karaia ese edena dala ai lalotamona ia havaraia diba?