Tadikaka Lalokau Henia Karana Oi Karaia Noho!
“Nega ibounai emui Keristani varavara taudia do umui lalokau henidia, be gau badana.”—HEBERU 13:1.
1. Ia paraka bada herea hanuaboina ai lahi ia bodo lasi totona, dahaka oi karaia, bona hari ita ta ta be edena bamona gaukara, ia bamona gaukarana, ita abia?
RUMA murimurinai, ia paraka bada herea, bona ia keru ia lao. Siahu halasia gauna tamona emu ruma dekenai be lahi gabuna dekenai ia araia noho auna. Umui mauri noho totona, gau badana be ia bodo lasi. Lahi ia ore bena gida edia kakakaka be korema ai idia lao neganai, do oi helai bona itaia sibona, a? Lasi momokani. Lahi ia ore lasi totona au ma haida do oi atoa noho mai hesiku lasi. Ita ta ta be unai bamona gaukara ita karaia “lahi” idauna ta dekenai—iseda kudouna ai unai lahi ia noho be namo—unai lahi be lalokau.
2. (a) Dahaka dainai ita gwau diba hari inai nega dokona ai lalokau be ia keru? (b) Lalokau ena anina ena bada be edena bamona Keristani momokani taudia dekenai?
2 Hari be gunaguna Iesu ia perovetalaia negana, tanobada hegegemadai lalonai sibodia idia gwauraia Keristani taudia edia lalokau ia keru negana. (Mataio 24:12) Iesu be mai anina bada herea lalokauna, Iehova Dirava bona ena Hereva, Baibel, lalokau henia karana unai, ia herevalaia. Lalokau idaudia ma haida danu be idia maragi idia lao. Baibel ia perovetalaia “nega ena dokona dekenai” taunimanima momo be “lalokau do idia diba lasi.” (2 Timoteo 3:1-5) Unai be momokani! Namona be ruma bese be lalokau davaria gabuna, to ia lalonai danu dagedage idauidau—nega haida dagedage dika herea—be nega momo idia vara. To, inai tanobada ena lalokau ia keru negana lalonai, Keristani taudia be lalokau heheni haheganina idia abia sibona lasi to idia be sibona edia ura dadaraia lalokauna, ma haida idia atoa guna haheganina idia abia. Namona be unai lalokau ita hahedinaraia goevagoeva dainai, taunimanima iboudiai ese idia itaia bona Keristani kongregesen korikorina ena maka ai ia lao.—Ioane 13:34, 35.
3. Tadikaka lalokau henia karana be dahaka bona ita henia noho ena anina be dahaka?
3 Aposetolo Paulo be lauma helaga ena siahu amo ia hagania: ‘Keristani varavara taudia do umui lalokau henia noho.’ (Heberu 13:1) Diba bada taudia idia torea buka ta ia gwau Greek hereva ta, unuseniai idia hahanaia ‘Keristani varavara taudia lalokau henia’ (phi·la·del·phiʹa) “ena anina be hebogahisi, kara namo henia, laloa bada, heduru henia lalokauna.” Bona Paulo ia gwau unai lalokau ita henia noho ena anina be dahaka? Unai buka ia gwau: “Namona be ia keru lasi.” Unai dainai, iseda tadikaka ita lalokau henia sibona be hegeregere lasi; ita hahedinaraia be namo. Danu, namona be unai be lalokau daudauna, do ia keru ia lao lasi. Unai be auka, a? Oibe, to Iehova ena lauma ese ita ia durua diba, tadikaka lalokau henia karana ita habadaia bona karaia noho totona. Namona be iseda kudouna ai lalokau lahina dekenai au atoa daladia toi ita laloa.
Hebogahisi Hahedinaraia
4. Hebogahisi henia ena anina be dahaka?
4 Bema oi ura emu lalokau emu Keristani tadikaka bona taihu dekenai oi habadaia, reana gau ginigunana be edia mauri lalonai hahetoho bona hekwakwanai idia davaria neganai, idia dekenai hebogahisi oi hahedinaraia. Aposetolo Petero ena sisiba be unai, ia torea: “Umui ibounai mai lalona tamona danu do umui noho, umui ta ta dekenai durua do umui henia. Umui ta ta dekenai do umui lalokau henia, tadikaka bamona. Umui ta ta dekenai do umui bogahisihisi henia, do umui manau.” (1 Petero 3:8) “Umui ta ta dekenai durua do umui henia” be Greek herevana amo idia abia, to unai hereva ena anina ma ta be “idia danu hisihisi oi abia.” Baibel lalonai idia gaukaralaia Greek gado stadilaia tauna ta ese unai Greek hereva ta ia herevalaia, ia gwau: “Unai hereva ia hahedinaraia ma ta ena hemami be iseda hemami ai idia lao bamona.” Unai dainai, idia ita hebogahisi henia be gau badana. Iehova ia hesiai henia abidadama tau burukana ta be nega ta ia gwau: “Hebogahisi be oiemu hisihisi lauegu kudouna dekenai.”
5. Edena bamona ita diba Iehova be mai ena hebogahisi?
5 Iehova be unai bamona hebogahisi mamina ia abia danu, a? Oibe. Hegeregere, iena orea taudia Israela ese hisihisi idia abia neganai, Baibel ia gwau: “Edia hisihisi iboudiai ia hisihisilaia.” (Isaia 63:9, NW) Iehova be edia hekwakwanai ia itaia sibona lasi; iena orea taudia edia hisihisi dainai ia hebogahisi henia. Iena hemami ena goada ita itaia diba Iehova ena hereva ena taunimanima dekenai, Sekaraia 2:8 (NW) ai, ia gwau: “Umui ia daua tao tauna ese egu matana nadinadina ia daua tao.”a Unai siri ia herevalaia tauna ta ia gwau: “Matana be tauanina ena kahana namo hereana ta to danu hemami abia haraga kahana. Matana ena korema gabuna—oi itaia totona guba amo ia mai diarina ia vareai gabuna—be hemami abia haraga herea gabuna, bona ia be matana ena mai anina bada kahana ta. Iehova ena naria karana mai hebogahisina ena lalokau taudia dekenai laulaulaia totona, ma gau ta ese matana ia hereaia diba lasi.”
6. Iesu Keriso be edena dala ai ia hahedinaraia ia be mai ena hebogahisi?
6 Iesu danu be hebogahisi karana badana ia hahedinaraia hanaihanai. Iesu be gorere o hekwakwanai idia davaria taudia dainai “bogahisihisi” hemami ia abia loulou. (Mareko 1:41; 6:34) Iesu ia hahedinaraia vadaeni bema ta ese ena horoa hahediba taudia ia kara namo henia lasi, iena hemami be unai idia karaia ia dekenai. (Mataio 25:41-46) Bona hari ia be iseda guba “Hahelagaia Tauna Badana” dainai, iseda “manoka” ia “bogahisihisi henia diba.”—Heberu 4:15.
7. Tadikaka ta o taihu ta ese ita ia habadua neganai, edena dala ai hebogahisi ese ita do ia durua diba?
7 ‘Iseda manoka ia bogahisihisi henia’—unai be hagoadaia lalohadaina ta, ani? Namona be ita ura unai ita karaia heheni. To momokani, ma ta ena manoka gauna tahua be auka lasi. (Mataio 7:3-5) To, tadikaka ta o taihu ta ese oi do ia habadua neganai, reana inai oi tohoa. Unai tadikaka o taihu ena mauri oi lalohadailaia, bona emu lalona dekenai oi be ia, iena famili, ia mamia vadaeni gaudia, ena kara toana, ena manoka gaudia be oiemu. Oi gwau diba ia karaia kererena do oi karaia lasi—eiava kerere badadia ma haida do oi karaia lasi, a? Namona be gau momo ita tahua goadagoada lasi ma haida amo, namona be hebogahisi ita hahedinaraia, bona unai ese ita do ia durua laloa namonamo taudia ai ita lao, Iehova bamona. Ia laloaboio lasi “ita be tanobada ena kahu dekena amo ita ia karaia.” (Salamo 103:14; Iamesi 3:17) Iseda goada ena hetoana ia diba vadaeni. Gau momo ia ura lasi ita amo to ita henia diba gaudia sibona ia ura. (1 King Taudia 19:5-7 itaia.) Namona be unai bamona hebogahisi ita hahedinaraia ma haida dekenai.
8. Tadikaka ta o taihu ta ese hisihisi ta idia haheaukalaia neganai, dahaka ita karaia be namo?
8 Paulo ia torea kongregesen be tauanina ta bamona, ena memba taudia idauidau be mai lalo-tamona ida idia gaukara hebou be gau badana. Ma ia gwau: “Vadaeni, kahana ta do ia hisihisi neganai, kahana ibounai ese unai hisihisi ena mamina do idia abia.” (1 Korinto 12:12-26) Namona be hekwakwanai ta dainai hisihisi idia ania taudia ida ita hisihisi, edia hemami ita mamia. Elda taudia ese unai kara do idia gunalaia. Paulo be inai ia torea danu: “Bema Keristani tauna ta ia manoka neganai, lau danu iena manoka ena mamina lau abia. Bema Keristani tauna ta idia hakaua kerere, vadaeni ia moru neganai, ia dainai egu lalona ia hekwarahi, mai siahu bada.” (2 Korinto 11:29) Elda taudia bona sekit bona distrik naria taudia be Paulo idia tohotohoa. Hereva idia henia, mamoe naria gaukara idia karaia, bona hahemaoro komiti gaukara idia karaia neganai danu, idia ura hebogahisi idia hahedinaraia. Paulo ese inai sisiba ia henia: “Idia taitai taudia danu do umui tai.” (Roma 12:15) Mamoe taudia idia diba edia mamoe naria taudia ese idia ura henidia, edia goada ena hetoana idia diba, bona edia hekwarahi idia lalo-pararalaia neganai, nega momo edia sisiba, hakaua, bona matakani herevadia do idia abia dae mai edia ura ida. Hebou do idia lao henia, idia diba unuseniai edia “laumana be do idia laga-ani.”—Mataio 11:29.
Laloa Bada Karana Hahedinaraia
9. Iehova be edena dala ai ia hahedinaraia iseda kara namo ia laloa bada?
9 Tadikaka lalokau henia ena lahi ha-araia gauna iharuana be laloa bada karana. Ma haida ita laloa bada totona, namona be edia kara namo bona edia hekwarahi ita tahua bona ita laloa bada. Unai ita karaia neganai, Iehova ita tohotohoa. (Efeso 5:1) Dina ta ta iboudiai iseda kerere maragidia ia gwauatao. Kara dika badadia ia gwauatao diba danu bema helalo-kerehai korikorina ia noho. Bona iseda kara dika ia gwauatao murinai, ia laloa noho lasi. (Esekiela 33:14-16, NW) Salamo torea tauna ia henanadai: “Bema oi ese aiemai kara dika ibounai oi duahia neganai, daika ese oiemu kota lalonai ia kwalimu diba?” (Salamo 130:3) Iehova ese iena hesiai gaukara lalonai ita karaia gaudia namodia ia tahua.—Heberu 6:10.
10. (a) Dahaka dainai adavana laloa bada heheni lasi karana be dika momokani? (b) Bema ta be ena adavana ia laloa bada lasi matamaia, dahaka ia karaia be namo?
10 Famili lalonai iena haheitalai tohotohoa be mai anina bada. Tamana bona sinana be laloa bada heheni karana idia karaia, famili dekenai dala namona idia hahedinaraia. Hari inai headava idia noho daudau lasi negana ai, adavana laloa bada lasi, eiava ena kerere habadaia bona ena kara namo herevalaia lasi karadia idia vara haraga diba. Unai bamona laloa dalana kererena ese headava ia hadikaia bona moale lasi maduna ta ai ia halaoa. Bema emu adavana laloa bada karana ia maragi ia lao, sibona oi nanadaia, ‘Egu adavana be mai ena kara namodia lasi, a?’ Namona be guna oi lalokau henia bona oi adavaia ena badina idauidau oi laloa lou. Guna ia oi ura henia ena badina iboudiai idia ore, a? Lasi. Unai dainai namona be emu adavana ena kara namo oi tahua goadagoada, bona oi laloa bada gaudia oi herevalaia.—Aonega Herevadia 31:28.
11. Headava lalonai lalokau ena toana sibona ia noho lasi totona, dahaka ita karaia lasi be namo?
11 Laloa bada karana ese headava taudia ia durua toana sibona lasi to lalokau korikorina idia hahedinaraia totona. (2 Korinto 6:6; 1 Petero 1:22 itaia.) Unai bamona lalokau, ena lahi ha-araia gauna be laloa bada momokani karana, ena anina be taunimanima ma haida idia noho lasi neganai, hebogahisi lasi karadia do idia hamatamaia lasi; hahemaraia o hahisia hereva aukadia, adavana dadaraia bena dina momo lalodiai herevahereva be lasi o hemataurai hereva henia dalana be lasi, bona botaia karadia be lasi edia mauri lalonai. (Efeso 5:28, 29) Laloa bada karana idia hahedinaraia tau bona hahine ese edia adavana do idia hemataurai henia. Do idia karaia taunimanima edia vairanai sibona lasi, to Iehova vairanai idia noho neganai do idia karaia—ena anina be nega ibounai do idia karaia.—Aonega Herevadia 5:21.
12. Dahaka dainai tama sina ese edia natudia idia karaia kara namodia idia hanamoa be namo?
12 Namona be natudia danu idia diba ta ese idia ia laloa bada. Edia tama sina ese idia do idia hanamoa kava lasi, to edia kara namodia bona idia karaia momokani gau namodia do idia hanamoa. Iehova ese Iesu ia hanamoa haheitalai oi laloaboio lasi. (Mareko 1:11) Oi laloatao danu, Iesu be parabole ena “biaguna” neganai dahaka ia haheitalaia. Ia ese ‘hesiai taudia namodia, kara maoromaoro taudia,’ ia hanamoa, ena be ia henia gauna idia ta ta dekenai be idau bona idia ta ta idia havaraia gaudia be idau. (Mataio 25:20-23; Mataio 13:23 itaia.) Aonega tama sina danu ese edia natuna ta ta ena kara idaudia, ena diba, bona ia karaia haorea gaudia dainai, hanamoa daladia do idia tahua. To nega tamona ai, idia ura lasi idia karaia haorea gaudia idia gwauraia badabada dainai edia natudia idia laloa idia doria ma haida idia hanaia totona. Idia ura lasi edia natudia be mai edia badu o hesiku ida idia tubu daekau.—Efeso 6:4; Kolose 3:21.
13. Kongregesen ena memba taudia ta ta laloa bada karana idia biagua taudia be daidia?
13 Keristani kongregesen ai, elda taudia bona sekit bona distrik naria taudia ese Dirava ena mamoe oreana taudia ta ta laloa bada karana do idia gunalaia. Edia maduna be auka, badina be inai gaukara idia karaia danu, hahemaoro idia henia mai maoromaoro ida, mai manau ida kerere taudia idia durua, bona tadikaka be sisiba aukana idia abia be namo neganai idia henia. Unai maduna idauidau be edena bamona idia karaia namonamo diba?—Galatia 6:1; 2 Timoteo 3:16.
14, 15. (a) Edena dala ai Paulo be sisiba goada henia karana ia karaia namonamo? (b) Keristani naria taudia be edena dala ai kerere idia hamaoromaoroa bona hanamoa henia karana idia karaia namonamo diba? Mani haheitalai oi gwauraia.
14 Paulo ena haheitalai ese ita ia durua bada. Ia be tisa, elda, bona mamoe naria tauna namona. Hekwakwanai momo idia davaria kongregesen ia durudia, bona ia maoro neganai sisiba goadana be mai gari lasi ida ia henia. (2 Korinto 7:8-11) Paulo ena sivarai iboudiai ita itaia neganai, ia hedinarai ia be sisiba henia hanaihanai lasi tauna—namona be ia karaia negana sibona ai ia karaia. Unai dala amo Dirava ia henia aonega ia hahedinaraia.
15 Bema elda tauna ta ena hesiai gaukara kongregesen lalonai ita hahegeregerea ane ta ida, unai sisiba henia bona gwau henia gaukarana be ane ena miusik ena regerege idauidau iboudiai amo ena regerege tamona. Unai regerege be namo bema ia vara ena gabu korikori ai. (Luka 17:3; 2 Timoteo 4:2) To bema unai ane dekenai unai regerege tamona idia karaia loulou sibona, mani oi laloa. Karaharaga iseda taiana idia hesiku. Unai hegeregerena, Keristani elda taudia idia ura hadibaia dalana tamona idia gaukaralaia lasi to dala idauidau ai idia hadibaia. Idia ura lasi hekwakwanai idia hanamoa sibona. Edia hadibaia ena badina badana be hagoadaia gaukarana. Iesu Keriso bamona, lalokau elda taudia be ta ena namo do idia tahua guna idia hanamoa totona, ta ena kerere do idia tahua lasi maumauraia totona. Idia diba Keristani tadikaka ese idia gaukara goada bona unai idia laloa bada. Idia diba momokani ita momo herea be mai eda goada ibounai ida Iehova ita hesiai henia toho. Bona elda taudia ese unai diba idia herevalaia.—2 Tesalonika 3:4 itaia.
16. Paulo ena laloa bada bona hebogahisi karana ena Keristani tadikaka dekenai ese dahaka ia havaraia?
16 Momokani, Paulo ia durua Keristani taudia momo idia diba Paulo ese idia ia laloa bada bona ia hebogahisi henidia. Edena bamona unai ita diba? Edia hemami Paulo totona mani oi laloa. Ena be iena siahu be bada, to idia garilaia lasi. Lasi, ia idia lalokau henia bona mai gari lasi ida idia hereva henia. Gabu ta ia rakatania neganai, elda taudia ese “idia rosia bona idia kisi henia”! (Kara 20:17, 37) Elda taudia—bona ita ibounai danu—ita moale Paulo ena haheitalai ia noho ita tohotohoa totona! Oibe, namona be laloa bada heheni karana ita karaia.
Lalokau Hebogahisi Karadia
17. Kongregesen lalonai hebogahisi karadia ese dahaka namo idia havaraia?
17 Tadikaka lalokau henia karana ha-araia gauna badana ta be gau maragidia amo hebogahisi hahedinaraia karana. Iesu ia gwau hegeregerena, ‘Henia karana ena moale be bada, abia karana ena moale be maragi.’ (Kara 20:35) Herevana lauma dalana ai gau ta ita henia, kohu ita henia, eiava iseda nega bona goada ita henia, to ma haida do ita hamoalea sibona lasi, do ita moale danu. Kongregesen lalonai, hebogahisi karana ta ese hebogahisi karadia ma haida do ia havaraia. Daudau lasi murinai, tadikaka lalokau henia karana ia bada momokani!—Luka 6:38.
18 Iehova ese ena orea taudia Israela ia hagoadaia hebogahisi karana idia hahedinaraia totona. Mika 6:8 ai ita duahia: “Lohiabada ese kara namo dalana ita ia hamaoroa vadaeni. Lohiabada ia ura ita karaia gauna be inai: Kara maoromaoro do ita karaia, taunimanima ibounai do ita lalokau henia nega ibounai, bona mai manau danu Dirava danu do ita raka hebou.” “Lalokau henia nega ibounai” ena anina be dahaka? Heberu gado dekenai unai “lalokau” (cheʹsedh) be nega haida English gado dekenai idia hahanaia “mercy” (hebogahisi). The Soncino Books of the Bible ia gwau unai hereva “ena anina be English gado herevana mercy ena anina hegeregerena lasi, ena anina momokanina be kara ta do ia vara. Ena anina be ‘hebogahisi karadia,’ ta ese lalokau bona hebogahisi karadia do ia karaia dabu bona ogogami taudia dekenai sibona lasi, to taunimanima iboudiai dekenai.” Diba tauna ma ta ia gwau cheʹsedh ena anina be “lalokau hahedinaraia karadia.”
19. (a) Edena daladia ai kongregesen lalonai ita be hebogahisi ita hahedinaraia diba? (b) Mani ta ese unai bamona lalokauna ia hahedinaraia oi dekenai ena sivarai oi gwauraia.
19 Iseda tadikaka lalokau henia karana be buka ena hereva ta sibona lasi. Ia be ia vara momokani gauna. Unai dainai, namona be tadikaka bona taihu hebogahisi henia daladia oi tahua goadagoada. Iesu bamona oi kara, ia naria lasi taunimanima be ia dekenai idia mai heduru noia totona, to nega momo idia dekenai ia lao guna. (Luka 7:12-16) Namona be idia dabu momokani taudia oi laloa guna. Reana ia buruka o ia gorere tauna oi vadivadi henia eiava gaukara ta oi karaia diba ia totona, a? Nega o heduru herevadia oi henia diba ‘tamana lasi’ mero o kekeni ta dekenai, a? Ia lalo-metau tauna ena hereva oi kamonai henia eiava hagoadaia herevadia haida oi henia diba, a? Ita hegeregere neganai, namona be nega ita atoa unai bamona hebogahisi karadia karaia totona. (Iobu 29:12; 1 Tesalonika 5:14; Iamesi 1:27) Oi laloaboio lasi, kongregesen be goevadae lasi taudia amo ia honu, unai dainai hebogahisi karana badana be gwauatao karana—ena be oi badu be mai badina, to unai badu oi negea sibona. (Kolose 3:13) Gwauatao henia haraga urana ese kongregesen ia durua tadikaka lalokau henia lahina habodoa gaudia, hegeregere taunimanima hapararaia gaudia, nega daudau ia noho badu, bona hepapahuahu do idia noho lasi totona.
20. Sibona dekenai dahaka gaudia ita tahua noho be namo?
20 Namona be ita ibounai be iseda lalona ita hadaia unai mai anina bada lahina, lalokau, do ita durua iseda kudouna dekenai do ia araia noho totona. Namona be sibona eda kara ita tahua noho. Ma haida ita hebogahisi henia, a? Ma haida dekenai laloa bada karana ita hahedinaraia, a? Ma haida dekenai kara namo karadia ita karaia, a? Bema unai gaudia ita karaia noho, lalokau ena lahi ese iseda tadikaka oreana do ia hasiahua, herevana unai tanobada be keru bona hebogahisi lasi gabuna. Namona be ‘iseda Keristani varavara taudia do ita lalokau henidia’—harihari ela bona hanaihanai!—Heberu 13:1.
[Footnotes]
a Baibel haida idia gwau Dirava ena orea taudia ia daua tao tauna be Dirava ena matana ia daua tao lasi, to ia ese Israela ena matana eiava sibona ena ia daua tao. Unai kerere be idaunegai toretore taudia amo ia mai, edia lalohadai be siri haida be Iehova hemataurai henia lasi siridia dainai idia laloa do idia hanamoa, bona unai neganai unai siri idia haidaua. Unai amo Iehova ena hebogahisi karana ena bada idia hunia.
Dahaka Oi Laloa?
◻ Tadikaka lalokau henia karana be dahaka, bona dahaka dainai ita karaia noho be mai anina?
◻ Edena dala ai hebogahisi ese ita ia durua iseda tadikaka ita lalokau henia noho totona?
◻ Tadikaka lalokau henia karana lalonai, laloa bada karana ena anina be dahaka?
◻ Keristani kongregesen lalonai hebogahisi karadia be edena bamona tadikaka lalokau henia karana idia habadaia?
18. Mika 6:8 ia herevalaia “lalokau” be edena bamona lalokauna?
[Box on page 16]
Lalokau Henia Karana
Lagani haida gunanai, tau ta be nega sisina vadaeni Iehova ena Witness taudia ida Baibel ia stadilaia, to tadikaka lalokau henia karana ia do abia dae momokani lasi. Ia diba Iesu ena hereva be inai: “Unai dekena amo taunimanima ibounai do idia diba umui be lauegu diba tahua taudia, ta ta dekenai do umui lalokau henia dainai.” (Ioane 13:35) To unai hereva abidadama henia be auka ia dekenai. Dina ta ia ese Keristani lalokau henia karana ia itaia.
Ena be uilisea dekenai ia helai diba sibona, to unai tauna be gabu daudauna dekenai ia laolao. Bethlehem, Israel dekenai, kongregesen hebou dekenai ia lao. Unuseniai Arab Witness tauna ese ia laolao Witness tadikaka ma ta mai ena ruma bese ia boiria mai ura ida ena ruma dekenai unai hanuaboi ai idia mahuta totona, bona unai Baibel stiuden tauna ia boiria danu. Idia do mahuta lasi neganai, Baibel stiuden tauna ese ruma tauna ia noia bema ena gwaumaoro ia abia kerukeru dabai do ia lao diba ruma ena patapata dekenai, dina ia daekau ia itaia totona. Ruma tauna ia gwau goadagoada do ia karaia diba lasi. Murina dina unai Arab tadikaka ese ena hereva ena badina ia hahedinaraia. Gado hahanaia tauna amo ia gwau bema ena dekena taudia idia diba Iuda vadivadi taudia idia noho ena ruma dekenai—bona unai Baibel stiuden tauna be Iuda tauna—ia bona ena ruma bese idia do noho negana ai ena ruma do idia gabua ore. Baibel stiuden tauna be mai daradara ida ia nanadaia, “Bema unai gau dikana ia vara diba, dahaka dainai ai oi boiria?” Gado hahanaia tauna ia gaukaralaia lasi, to Arab tadikaka ese ia vaira henia bona ia gwau sibona, “Ioane 13:35.”
Unai Baibel stiuden tauna ia hoa dikadika badina ia itaia tadikaka lalokau henia karana be momokani. Daudau lasi murinai ia bapatiso.
[Picture on page 18]
Aposetolo Paulo ena taunimanima ura henia bona laloa bada karana dainai, taunimanima be mai gari lasi ida idia hereva henia