Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 5/1 rau 3-4
  • Gau Ibounai Ia Havaraia Tauna be Daika?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Gau Ibounai Ia Havaraia Tauna be Daika?
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iehova—Ia be Daika?
    Iehova—Ia be Daika?
  • Daika ese Ita Ia Hamaoroa Diba?
    Mauri ena Anina be Dahaka? Edena Bamona Oi Davaria Diba?
  • Inai Dainai Ita Diba Dirava Ia Noho
    Dirava ese Ita Ia Laloa Eiava?
  • Gau Iboudiai Havaradia
    Buka Helaga Herevalaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 5/1 rau 3-4

Gau Ibounai Ia Havaraia Tauna be Daika?

LAGANI 1800 murinai, gabu matamata ia tahua loaloa France tauna, Henri Mouhot, ese Cambodia ai uda lalonai kaia amo ena dala ia karaia neganai, dubu ta ia hagegea ranu koupa badana dekenai ia ginidae. Ia gini gabuna amo unai dubu ena daudau be kilomita tamona bamona, bona ena kohoro hani edia lata be mita 60 bamona. Unai dubu be Angkor Wat, tanobada ai tomadiho totona idia haginia dubu bada hereana. Mouhot ese ia davaria neganai, lagani 700 bamona ai dina ena siahu, lai, bona medu ese unai dubu idia botaia vadaeni, to ia do gini noho.

Mouhot be maoromaoro ia itaia diba, tubutubu gaudia idia koua rumadia be taunimanima edia imana gaukaradia. Ia torea: “Idaunegai tauna ta, ena diba be Michelangelo ena diba hegeregerena, ese ia haginia, bona unai dubu ese Greece eiava Roma taudia idia haginia gaudia ibounai ia hereaia.” Ena be lagani handred momo lalodiai unai gaudia idia noho kava, to Mouhot ia daradara lasi, unai ruma hereadia be mai edia havaraia tauna.

Lagani handred momo gunanai idia torea aonega bukana ta ese unai bamona lalohadai ia gaukaralaia, iseda tanobada be mai ena Havaraia Tauna ia hahedinaraia totona. Momokani, ta ese tanobada ia havaraia. Aposetolo Paulo ia torea, ia gwau: “Momokani, ruma ibounai be mai edia karaia tauna, to gau ibounai ia karaia tauna be Dirava sibona.” (Heberu 3:4) Reana haida ese unai lalohadai idia abia dae lasi, idia gwau: ‘Idia noho gaudia bona taunimanima idia karaia gaudia idia idau.’ To, saiens taudia ibounai ese unai hereva idia abia dae lasi. Michael Behe, Lehigh University ai biochemical gaudia ia stadilaia profesa ta, ia gwau “biochemical oreadia be mauri gaudia,” bona murinai ia henanadai: “Aonega tauna ta ese idia mauri noho biochemical oreadia ia havaraia diba, a?” Ma ia hahedinaraia hari saiens taudia ese genetic engineering amo mauri gaudia haidaua daladia idia havaraia. Ia hedinarai goevagoeva, mauri lasi gaudia bona idia mauri gaudia be mai ena havaraia tauna bona ta ese ia haidaua diba! Behe ese idia mauri noho sel maragimaragidia ia tahua namonamo bona hoa dalana ai edia orea ena kahana ta ta idia heduru heheni bona idia gaukara hebou daladia ia herevalaia. Vadaeni dahaka ia laloa? Ia gwau: “Unai sel tahua gaukaradia​—mauri gaudia edia kahana maragimaragi momokani idia tahua gaukaradia​—amo ia hedinarai goevagoeva momokani, ta ese ia ‘havaradia!’ ”

Cosmologist bona physicist taudia ese tanobada bona guba gaudia idia stadilaia namonamo bona hoa gaudia haida idia davaria. Haheitalai ta be inai, hari idia diba bema hanaihanai idia idau lasi siahudia be kahana maragina momokani amo idia idau, guba bona tanobada dekenai mauri gaudia do idia noho diba lasi.a Cosmologist tauna Brandon Carter ia gwau unai gaudia be nega tamona idia vara kava hoa gaudia. To bema hoa gaudia, toana be nega tamona ai idia vara kava gaudia oi davaria loulou, reana do oi laloa ta ese ia havaradia, ani?

Momokani, unai gaudia edia orea idauidau bona “nega tamona idia vara kava” gau namodia be mai edia Havaraia Tauna. Ia be daika? Profesa Behe ia gwau, “saiens taudia edia dala idauidau amo unai havaraia tauna ita dibaia be auka herea,” bona ia ese unai henanadai be “philosophy bona tomadiho hadibaia” taudia dekenai ia rakatania do idia haerelaia totona. Reana oi laloa unai henanadai be mai anina lasi oi dekenai. To, bema oi ese idia kumia namonamo harihari gauna ta oi abia bona ia lalonai be oi ura bada gaudia idia noho, do oi ura oi diba daika ese oi dekenai ia siaia, ani?

Unai bamona harihari gauna ita abia vadaeni​—unai harihari mauana lalonai gau namodia idia noho, idia dainai ita mauri bona mauri ita moalelaia. Unai harihari gauna be tanobada mai ena dala namodia idauidau mauri naria totona. Daika ese unai harihari gaudia ia henia ita dekenai do ita tahua be namo, ani?

Ita moale diba, badina unai harihari gauna ia siaia Tauna ese revareva ia siaia danu. Unai “revareva” be guna ai gwauraia idaunegai aonega bukana​—Baibel. Ena hamatamaia herevadia amo, Baibel ese unai henanadai, daika ese ita dekenai unai harihari gauna ia henia, ia haerelaia goevagoeva, ia gwau: “Matamaia neganai Dirava ese guba bona tanobada ia karaia.”​—Genese 1:1.

Unai “revareva” lalonai, Havaraia Tauna ese sibona ena ladana ia hahedinaraia danu, ia gwau: ‘Dirava ese guba ia karaia, ia ese danu tanobada bona tanobada noho gaudia ia karaia. Ia ese tanobada taudia ibounai dekenai, mauri bona laga ia henia. Bona hari Iehova Dirava ese, iena Hesiai Tauna ia hamaoroa noho.’ (Isaia 42:5) Oibe, Iehova be guba bona tanobada, bona tanobada dekenai tatau bona hahine ia havaraia Diravana ena ladana. To Iehova be daika? Ia be edena bamona Diravana? Bona dahaka dainai tanobada besedia ibounai ese ia idia kamonai henia be namo?

[Footnote]

a “Hanaihanai idia idau lasi siahudia” be guba bona tanobada ai idia hedinarai siahu idauidau bona toana be nega ibounai idia tamona. Haheitalai rua be diari ena sipidi bona gau ta ena metau hegeregerena gravity ese ia veria siahuna.

[Picture on page 3]

Angkor Wat be taunimanima ese idia haginia

[Picture on page 4]

Harihari gauna oi abia neganai, oi ura oi diba daika ese ia siaia, ani?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia