Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 10/1 rau 24-27
  • Golo Ia Hereaia Gauna Lau Davaria

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Golo Ia Hereaia Gauna Lau Davaria
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • America Dekenai Lau Daradara
  • Egu Taihuna Bona Kakana Lau Davaria
  • Ruma Bese Bona Mase Ta
  • Hereva Momokani Lau Dibaia
  • Egu Vara Gabuna Lau Davaria
  • Hereva Momokani Atoa Guna
  • Matamata Negana amo Ai Ia Havaraia Tauna Ai Laloatao
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Iehova ese Egu Kara Ia Hanamoa
    1987 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iehova Dekenai Dahaka Do Lau Henia?
    2009 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Matana Bona Kudouna be Davana Dekenai Idia Noho
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 10/1 rau 24-27

Golo Ia Hereaia Gauna Lau Davaria

CHARLES MYLTON ESE IA SIVARAILAIA

Dina ta Tamagu ia gwau: “Namona be Charlie ita siaia America dekenai, unuseniai toana be moni be au dekenai idia tubu bamona. Haida ia abia diba bona ita dekenai ia siaia mai!”

GUNA taunimanima idia laloa America dekenai dala be golo amo idia karaia. Unai negai Europe ena ist kahana dekenai edia mauri be ia auka momokani. Egu tama sina be mai edia animal ubua gabuna maragina bona boromakau bona kokoroku haida idia ubua. Ai be paua lasi bona ranu be ruma lalonai ai abia lasi. To, ai kahirakahira idia noho taudia danu be unai gaudia idia abia lasi.

Lau be Hoszowczyk ai lau vara, January 1, 1893 ai, kahirakahira lagani 106 gunanai. Emai hanua be Galicia dekenai, ia be Austria bona Hungary basileiana ena provinsi ta. Hari Hoszowczyk be Poland ena ist kahanai ia noho, Slovakia bona Ukraine kahirakahira dekenai. Keru negana be dika momokani bona sinou be bada herea. Egu mauri lagani be 7 neganai, mita 500 bamona lau raka lao sinavai maragina ta dekenai bona ira ida aisi dekenai matu lau karaia ranu lau abia totona. Emai ruma dekenai lau huaia lao bona Sinagu ese nadunadu bona gabu hagoevaia totona ia gaukaralaia. Ia ese unai sinavai maragina dekenai dabua ia huria, bona aisi badadia ia gaukaralaia dabua huria reireina bamona.

Hoszowczyk dekenai sikuli be lasi, to Poland, Russia, Slovakia bona Ukraine gado lau dibaia. Ai be Greek Otodoks dubu lalonai ai bada bona lau be dubu ena tomadiho karadia lalonai pris taudia lau durua. To lau be do maragi neganai, pris taudia dekenai lau badu badina idia gwau Friday ai vamu do ai ania lasi, to idia be Friday ai vamu idia ania.

Aiemai turadia haida be United States dekenai edia moni gaukara amo mai edia moni ida idia giroa mai. Edia ruma idia hanamodia bona edia animal ubua gaukara totona masini idia hoia. Unai ese Tamagu ia doria America dekenai lau do idia siaia herevana ia gwauraia totona. Ia ura aiemai dekena taudia haida, palani idia karaia America dekenai do idia giroa lou taudia unai, do lau bamoa. Unai be lagani 1907 lalonai egu mauri lagani be 14 neganai.

America Dekenai Lau Daradara

Daudau lasi murinai lau be sisima dekenai lau guia, bona pura rua murinai Atlantic davara ai hanaia vadaeni. Unai neganai, oi be mai emu US$20 be namo, bema lasi, oi do idia siaia giroa lou emu hanua dekenai. Lau be mai egu US$20 siliva monina ta, unai dainai lau be Ellis Island, New York, amo America tanona dekenai idia vareai taudia milioni momo ta. Momokani, moni be au amo idia tubu lasi, bona dala be golo amo idia karaia lasi. Momokani, dala haida be idia karaia namonamo lasi!

Trein ai abia lao Johnstown, Pennsylvania dekenai. Lau idia bamoa tatau be guna unai gabu dekenai idia lao dainai, do lau noho diba renta rumana ta idia diba. Unuseniai do lau noho ela bona egu taihuna badana lau davaria. Ia be Jerome, Pennsylvania dekenai ia noho, gabeai lau davaria unai gabu ena daudau be kilomita 25 sibona. To lau be Jerome lau hereva lasi, to lau gwau Yarome, badina “J” egu gado dekenai be “Y” bamona ai gwauraia. To tau ta be Yarome ia diba lasi. Vadaeni lau be inai tano idauna dekenai, English gado lau diba lasi bona egu moni be sisina sibona.

Daba ibounai gaukara lau tahua. Gaukara tahua opesi dekenai, taunimanima hutuma amo, rua eiava toi sibona idia abia hidi. Unai dainai, dina ibounai lau noho rumana dekenai lau giroa lou bona English gado be sibona durua bukadia amo lau stadilaia. Nega haida, gaukara idauidau lau karaia, to hua haida idia hanaia, bona egu moni be kahirakahira ia ore.

Egu Taihuna Bona Kakana Lau Davaria

Dina ta trein guia gabuna kahirakahira dekenai hotel ta mai ena inuinu gabuna lau hanaia. Aniani bonana be namo herea! Inuinu gabuna dekenai, sanwis, hot dog, bona ma gau haida be davana lasi, bema ta be bia ia hoia, ena davana be 5 sens galasi badana totona. Ena be egu lagani be maragi, to inuinu gabuna dekenai ia gaukara tauna ese lau ia hebogahisi henia bona lau dekenai bia ia hoihoilaia.

Lau aniani noho lalonai, tatau haida idia vareai bona idia gwau: “Inua haraga! Jerome ena trein ia mai noho.”

Lau henanadai: “Yarome, a?”

Unai tatau idia gwau: “Lasi, Jerome.” Unai neganai egu taihuna ena noho gabuna lau diba. Unai inuinu gabuna ai, egu taihuna ena ruma kahirakahira dekenai ia noho tauna ta lau davaria! Unai dainai trein tiketi ta lau hoia bena egu taihuna lau davaria.

Egu taihuna bona ena adavana be coal maini gaukara taudia idia noholaia renta rumana ta idia naria, bona lau be idia ida lau noho. Lau totona gaukara ta idia davaria, ranu be maini lalonai ia vareai lasi totona ranu ia pamua masini ta lau naria. Bema ia gaukara lasi, mekaniki tauna do lau boiria. Egu dava be 15 sens dina ta ta. Bena trein idia heau dalana dekenai bona biriki idia karaia gabuna dekenai lau gaukara, bona insurens hoihoilaia gaukara lau karaia danu. Gabeai egu kakana, Steve, ia noho gabuna Pittsburgh dekenai lau lao. Unuseniai, auri idia karaia faktori lalonai ai gaukara. Egu moni ia hegeregere lasi egu tama sina dekenai lau siaia totona.

Ruma Bese Bona Mase Ta

Dina ta gaukara dekenai lau raka lao noho lalonai, ruma ia hagoevaia kekeni matamatana ta lau itaia, ia gaukara rumana vairanai ia gini. Lau laloa, ‘Ia be kekeni hairaina.’ Pura toi murinai, lagani 1917 ai, lau bona Helen ai headava. Lagani 10 idia hanaia lalonai, natudia 6 ai havaraia, ta be ia do maragi neganai ia mase.

Lagani 1918 ai, Pittsburgh Railways ese lau idia abia edia basi lau taria totona. Basi ai atodia rumana kahirakahira dekenai be aniani gabuna ta ia noho, unuseniai ta be kofi ia hoia diba. Lalonai, unai gabu idia biagua Greek taudia rua be oi idia haroro henia idia laloa bada, gau ta oi hoia eiava lasi idia laloa bada lasi. Nega haida lau gwau: “Emui hereva ena anina be tanobada ibounai be ia kerere bona umui ruaosi sibona emui hereva be maoro, a?”

Idia haere idia gwau: “Baibel dekenai oi tahua!” To unai nega ai, egu lalona idia veria lasi.

Madi, lagani 1928 ai, Helen, egu adavana lalokauna ia gorere. Emai natudia be heduru namona idia abia totona, Jerome ai egu taihuna bona ena adavana dekenai lau abidia lao. Unai neganai idia be uma gabu ta idia hoia. Nega momo emai natudia lau vadivadi bona edia aniani davana totona hua ibounai moni lau henidia. Idia dekenai dabua danu lau siaia. Madi, Helen ena gorere ia bada ia lao, bona August 27, 1930 ai ia mase.

Lau lalohisihisi bada herea. Helen guria gaukarana lau hegaegaelaia totona, pris tauna dekenai lau lao neganai, ia gwau: “Hari, oi be inai dubu ena memba tauna ta lasi. Oi be lagani tamona lalonai dubu dekenai moni oi henia lasi.”

Lau hamaoroa egu adavana be nega daudau lalonai ia gorere bona egu natudia dekenai moni lau henia Jerome ena dubu dekenai idia henia totona. Lau be US$50 lau abitorehai dubu dekenai lau do henia lasi monina lau henia totona, bena pris tauna ia gwau mase herevana do ia karaia. Pris tauna ia ura ma US$15 do ai henia bona guriguri do ia karaia egu nakimi ena ruma dekenai, unuseniai emai turadia bona emai bese taudia be Helen matauraia totona idia hebou. Lau be US$15 lau henia diba lasi, to pris tauna ia gwau guriguri do ia karaia bona egu davana lau abia neganai, unai moni do lau henia.

Egu davana lau abia neganai, unai moni lau gaukaralaia egu natudia edia sikuli tamaka bona dabua lau hoia totona. Vadaeni, pura rua idia ore murinai, pris tauna be lau taria basi dekenai ia guia. Ia gwau: “Oi be mai emu US$15 abitorehai lau dekenai.” Bena ia diho neganai, lau ia hagaria ia gwau: “Do lau lao emu gaukara biaguna do lau itaia bona unai moni be emu davana amo do ia kokia.”

Adorahi ai, lau lao egu gaukara biaguna lau itaia bona ia vara gauna lau hadibaia. Ena be ia be Katolik tauna, to ia gwau, “Bema unai pris tauna ia mai iniseniai, iena kara dainai do lau gwau henia!” Unai kara dainai, lau laloa, ‘Pris taudia be iseda moni sibona idia ura henia, to Baibel amo gau ta idia hadibaia lasi ita dekenai.’

Hereva Momokani Lau Dibaia

Greek taudia rua edia aniani gabuna dekenai lau lao neganai, pris tauna ida lau davaria hekwakwanai ai kikilaia. Unai dainai, Baibel lau stadilaia matamaia Bible Student taudia ida, unai neganai Iehova ena Witness taudia be unai ladana idia gaukaralaia. Hanuaboi ai Baibel bona Baibel bukadia lau duahia, lau mahuta lasi. Lau dibaia Helen be pegatori dekenai hisihisi ia ania noho lasi pris ia hereva bamona, to ia be mase dekenai ia mahuta noho. (Iobu 14:​13, 14; Ioane 11:​11-14) Momokani, lau ese golo ia hereaia gauna lau davaria​—⁠unai be hereva momokani!

Pura rua murinai, nega ginigunana Bible Student taudia edia hebou, Garden Theatre, Pittsburgh dekenai lau lao neganai, egu imana lau abia isi bona lau gwau, “Hari hanuaboi sibona ai, Baibel amo lau dibaia herevadia be lagani momo lalonai dubu dekenai lau dibaia herevadia idia hanaia.” Gabeai, idia henanadai daika ia ura kerukeru haroro gaukara lalonai ia vareai neganai, egu imana lau abia isi lou.

Bena, October 4, 1931 ai, ranu bapatiso amo egu gwauhamata Iehova dekenai lau hahedinaraia. Unai lau do karaia lasi neganai, ruma ta lau rentaia bona egu natudia lau abia mai lau danu idia noho bona ruma naria hahinena ta lau abia ia naridia totona. Ena be egu maduna ruma bese dekenai be bada, January 1932 amo ia lao June 1933 ai, heduru painia gaukara lau karaia bona hua ta ta ai hora 50 ia lao 60 lalonai Baibel ena hereva lau kikilaia taunimanima dekenai.

Inai nega lalonai lau be hahine matamatana ta mai hairaina lau itaia, nega ibounai ia lao gaukara bona ia giroa ruma neganai, egu basi dekenai ia guia. Basi ena hevarivari amo ta ta ai raraia. Lau bona Mary be unai bamona ai hedavari. Ai hetura heheni bona August 1936 ai, ai headava.

Lagani 1949 ai, nega daudau unai kampani dekenai lau gaukara dainai, gaukara negana ta lau abia hidi diba bona unai amo painia gaukara, ful-taim hesiai gaukara unai, lau karaia diba. Egu natuna kekeni maragina, Jean be lagani 1945 ai painia gaukara ia matamaia, bona ai ruaosi ai painia hebou. Gabeai, Jean be Sam Friend ia hedavari henia. Sam be Betele, Iehova ena Witness taudia edia hedikwota, Brooklyn, New York dekenai ia gaukara.a Lagani 1952 ai idia headava. Pittsburgh dekenai lau painia noho bona Baibel stadi momo lau karaia, nega ta pura ta ta ai ruma bese idauidau 14 ida Baibel lau stadilaia. Lagani 1958 ai, basi taria gaukarana amo lau ritaea. Unai murinai lau painia be auka lasi, badina moni gaukara dekenai hora 8 lau gaukara lasi.

Lagani 1983 ai, Mary ia gorere. Kahirakahira lagani 50 lalodiai lau ia naria namonamo hegeregerena, ia lau naria toho. To, September 14, 1986 ai, ia mase.

Egu Vara Gabuna Lau Davaria

Lagani 1989 ai, Jean bona Sam ese lau idia abia lao Poland ena hebouhebou dekenai. Lau vara gabuna ai vadivadi henia danu. Russia taudia be unai gabu idia abia neganai, taoni edia ladadia idia haidaua bona taunimanima be tano ma haida dekenai idia siaia lao. Egu kakana ta be Istanbul dekenai idia siaia bona egu taihuna badana ta be Russia dekenai idia siaia. Bona ai nanadaia taudia be egu hanua ena ladana idia diba lasi.

Bena daudau dekenai idia noho ororo haida edia toana lau diba. Ai lao kahirakahira neganai, unai gabu ena toana ma haida lau diba​—⁠ororo maragina ta, dala tamona be dala rua ai ia lao gabuna, dubu ta, sinavai ta mai ena nesehanai danu. Karaharaga, mai hoa bada ida saini ta ai itaia ia gwau “Hoszowczyk”! Vanegai, Komiunis taudia edia siahu idia haboioa, bona hanua edia ladadia korikori idia atoa lou.

Emai ruma ia noho lasi, to murimuri ai nadunadu aveni ai itaia tano ese ia koua sisina. Bena egu imana lau duduia au ta dekenai bona lau gwau: “Unai au umui itaia. America dekenai lau do lao lasi neganai lau hadoa. Itaia ia bada herea!” Unai murinai, gara gabuna dekenai ai lao, emai bese taudia edia ladadia ai tahua, to ta ai davaria lasi.

Hereva Momokani Atoa Guna

Jean ena adavana be lagani 1993 ai ia mase neganai, lau ia nanadaia bema lau ura Betele ia rakatania bona lau ia naria. Lau hamaoroa unai do ia karaia be dika momokani, bona unai bamona lau laloa noho. Lau sibona lau noho ela bona egu mauri lagani be 102, bena lau sibona lau noho diba lasi dainai, buruka taudia naria rumana ta dekenai lau vareai. Lau be elda gaukara lau do karaia noho Bellevue Kongregesen, Pittsburgh dekenai, bona Sunday ai tadikaka idia mai bona hebou totona Kingdom Hall dekenai lau idia abia lao. Ena be haroro gaukara lau karaia badabada lasi hari, lau be gorere eiava buruka taudia edia painia lista dekenai lau do noho.

Idia hanaia lagani lalodiai, Watch Tower Society ese elda taudia totona ia hegaegaelaia sikuli namodia lau moalelaia. December 1997 ai, kongregesen elda taudia totona idia karaia Basileia Hesiai Gaukara Ena Sikuli ena kahana haida dekenai lau lao. Bona vanegai April 11 ai, Jean ese Keriso ena mase ena Memorial hebouna dekenai lau ia abia lao, lagani 1931 amo ema bona hari lagani ta ta ibounai unai aria lalonai lau vareai karana lau laloa bada.

Lau ese Baibel amo lau stadi henia taudia haida be hari elda maduna idia huaia, haida be misinari gaukara idia karaia South America dekenai, bona haida be mai edia tubudia, edia natudia ida Iehova idia hesiai henia noho. Lauegu natudia toi​—⁠Mary Jane, John bona Jean​—⁠edia natudia momo bona edia tubudia danu be mai abidadama ida Iehova Dirava idia hesiai henia noho. Lau guriguri nega ta egu natuna kekeni ma ta bona egu tubudia bona edia natudia danu be unai bamona do idia karaia.

Hari egu mauri lagani be 105, bona lau be ibounai lau hagoadaia Baibel do idia stadilaia bona ma haida dekenai idia dibaia gaudia do idia herevalaia. Oibe, lau diba momokani, bema Iehova badinai oi noho, do oi lalohisihisi lasi. Bena oi ese ia dika diba golo ia hereaia gauna oi moalelaia diba danu​—⁠hereva momokani, ita ia durua iseda Mauri ia Henia Tauna, Iehova Dirava, ida ita hetura namonamo gauna.

[Footnotes]

a Sam Friend ena mauri sivaraina be August 1, 1986 ena Watchtower, rau 22-6 lalonai ia hedinarai.

[Picture on page 25]

Basi lau taria neganai

[Picture on page 26]

Hari lau noho gabuna buruka taudia naria rumana dekenai

[Picture on page 27]

Lagani 1989 ai, ai davaria dala ena saini

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia