Egu Tadikaka amo Lau Abitorehai be Namo, A?
SIMON ena natuna dokona ia gorere bona karaharaga muramura ia abia be namo. To Simon be ia ogogami momokani bona ia be mai ena moni lasi muramura hoia totona. Dahaka do ia karaia? Michael, iena Keristani tadikakana ta, be mai ena moni sisina bada. Reana Michael ese ia dekenai moni do ia heniatorehai. To, iena lalona dekenai, Simon ia diba ia be unai abitorehai davana do ia henia lou diba lasi.a
Simon ese ia hereva henia neganai, Michael ia laloa daradara. Ia diba Simon be ia dabu momokani to ia laloa Simon be unai moni do ia henia lou diba lasi, badina iena ruma bese ubua sibona totona ia hekwarahi danu. Michael be dahaka ia karaia be namo?
Tano momo dekenai, taunimanima be haraga momokani edia moni gaukara idia haboioa diba, bena idia be moni lasi eiava insurens lasi doketa eiava muramura davana idia karaia totona. Banika dekenai idia abitorehai diba lasi eiava idia henia lou neganai atoa kau monina be bada herea. Dika ta ia vara haraga neganai, idia karaia diba gauna tamona be ma ta amo idia abitorehai. To, abitorehai totona oi do noinoi lasi neganai, mai anina bada gaudia haida oi laloa be namo.
Laloa Namonamo
Baibel ese ia abitorehai tauna bona heniatorehai tauna dekenai heduru herevadia haida ia henia. Unai sisiba ita badinaia neganai, daradara bona lalohisihisi momo ita koua diba.
Hegeregere, Baibel ese ita ia hadibaia namo lasi moni abitorehai karana be gau maragina bamona ita laloa. Aposetolo Paulo ese Roma dekenai idia noho Keristani taudia ia hagoadaia, ia gwau: “Tau ta dekena amo umui abitorehai lasi. To inai gau tamona umui laloa noho be namo: Ta ta dekenai do umui lalokau henia noho, badina be lalokau henia tauna ese Mose ena taravatu ibounai ia badinaia momokani vadaeni.” (Roma 13:8) Momokani, namona be Keristani taudia huanai ia noho abitorehai gauna tamona be lalokau. Unai dainai, namona be ita sibona ita nanadaia, ‘Badina korikorina ia noho dainai inai abitorehai do lau abia, a?’
Bema haere be oibe, vadaeni aonega dalana be abitorehai ita abia murinai do idia vara gaudia ita laloa namonamo. Iesu Keriso ia hahedinaraia mai anina bada abia hidi ita karaia neganai, ita laloa namonamo bona ita palanilaia namonamo be gau badana. Iena hahediba taudia dekenai ia gwau: “Bema tau ta ia ura kohoro ruma do ia haginia, ia be guna do ia helai diho, bona haginia ena davana do ia laloa, bema ia be ruma do ia karaia haorea diba, o lasi?” (Luka 14:28) Tadikaka ta amo do ita abitorehai ita laloa neganai, unai hakaua herevana be mai anina. Davana do ita laloa ena anina be edena dala ai bona edena negai iseda abitorehai do ita henia lou ita laloa namonamo.
Heniatorehai tauna be mai ena maoro, edena dala ai bona edena negai moni do ia abia lou ia diba totona. Gau ibounai ita laloa namonamo neganai, ita ese haere korikoridia ita henia diba. Ita abitorehai monina be dina haida murinai do ita henia lou ita lalohadailaia vadaeni, a? Oibe, inai bamona iseda tadikaka ita hamaoroa be auka lasi: “Oiemu moni do lau henia lou haraga. Lau oi abidadama henia diba.” To, unai bamona gaudia be dala maorona ai ita karaia be namo, ani? Namona be abitorehai ita do karaia lasi neganai, iseda lalona ita hadaia do ita henia lou totona, badina Iehova ia ura unai ita karaia. Salamo 37:21 ia gwau: “Kara dika taudia ese idia abiatorehai, to idia henia lou lasi.”
Edena dala ai bona edena negai ita abitorehai monina do ita henia lou ita lalohadailaia karana amo, ita sibona dekenai ita hadibaia lou ita be mai anina bada gwauhamatana ita karaia. Unai ese ita ia durua abitorehai do ita karaia kava lasi. Bema dala ia noho abitorehai ita abia lasi totona, unai be mai ena hahenamo momo. Aonega Herevadia 22:7 ia gwau: “Moni ia abiatorehai tauna ese, heniatorehai tauna ena hesiai gaukara ia karaia noho.” Ena be heniatorehai tauna bona abitorehai tauna be tadikaka lauma dalanai, abitorehai karana ese edia hetura karana ia haidaua sisina diba. Kongregesen haida lalonai haida be abitorehai dainai idia daradara bona unai ese maino ia hadikaia.
Moni Oi Abia Ena Badina Oi Gwauraia Hedinarai
Heniatorehai tauna be mai ena maoro, ita abia monina be edena bamona do ita gaukaralaia ia diba totona. Ita be ma haida amo ita abitorehai danu, a? Bema oibe, namona be unai ita gwauraia hedinarai, badina unai be mai anina ita ese abitorehai do ita henia lou diba eiava lasi karana dekenai.
To gau badana be ita gwauraia hedinarai moni ita abitorehai ena badina be bisinesi karana ta, eiava ia vara haraga hekwakwanai ta. Baibel ese tadikaka dekenai maduna ia henia lasi bisinesi karana dainai moni do ia heniatorehai totona. To bema ia itaia tadikaka ma ta be sibona ena kerere lasi to gau haida idia vara dainai, aniani bona dabua ia hoia diba lasi eiava medikol heduru ia abia diba lasi, reana do ia ura heduru ia henia. Unai bamona kara lalonai, mai momokani ida gau ibounai gwauraia hedinarai karana ese daradara do ia koua.—Efeso 4:25.
Pepa Dekenai Torea
Gabeai daradara ia vara lasi totona kontraka torea karana be mai anina bada. Gwauhamata edia hereva idauidau ita laloaboio diba, bema pepa dekenai ita torea lasi. Moni hida ita abitorehai bona edena negai do ita henia lou ita torea be namo. Namona be abitorehai tauna bona heniatorehai tauna ese unai kontraka pepana do idia sainia bona idia ta ta be kopi ta do idia dogoatao. Baibel ia hahedinaraia moni gaukaralaia karadia be pepa dekenai ita torea be namo. Babulonia taudia ese Ierusalema idia do hadikaia ore lasi neganai, Iehova ese Ieremia ia hamaoroa iena varavara ta amo tano kahana ta do ia hoia. Idia karaia dalana ita laloa lou karana ese ita ia durua diba.
Ieremia ia gwau: “Vadaeni unai tano Anatoto dekenai be egu tadikakana Hanamele dekena amo lau hoia, siliva moni ibounai 17 davana dekenai. Egu ladana be tano biaguna pepa dekenai lau torea, bona hamomokania bona koua totona egu maka aukana lau atoa. Unai neganai danu, egu hoia kara uitnesi taudia ese danu unai pepa idia sainia, bona moni be metau abia sikele dekenai metau lau abia. Vadaeni tano biaguna pepa, koua maka lau atoa gauna, bona unai pepa ena kopi ta, mai koua maka lasi gauna, unai pepa, ruaosi lau abia, bona tau ta ladana Baruku dekenai lau henia. Baruku be Neraia Maseaia ena natuna tau. Ia dekenai unai pepa lau henidia neganai, Hanamele bona pepa idia sainia uitnesi taudia ese idia itaia.” (Ieremia 32:9-12) Ena be unai haheitalai ese hoihoi karana ia hahedinaraia bona abitorehai karana ia herevalaia lasi, to ia hahedinaraia moni gaukaralaia karadia be goeva bona maoro dalanai ita karaia be mai anina bada.—Gima Kohorona, August 1, 1997, rau 30-1 itaia.
Bema hekwakwanai idia vara, Keristani taudia ese Iesu ena sisiba Mataio 18:15-17 dekenai idia badinaia be namo, hekwakwanai idia hamaoromaoroa totona. To unai bamona hekwakwanai lalonai heduru ia henia elda ta, ia gwau: “Kahirakahira unai bamona hekwakwanai ibounai lalonai, kontraka pepana idia torea lasi. Unai dainai, abitorehai tauna bona heniatorehai tauna huanai edena bamona abitorehai do ia henia lou dalana idia daradaralaia. Lau diba momokani unai gaudia be pepa dekenai ita torea karana be lalokau ena toana, ia be ma ta abidadama henia lasi karana ena toana lasi.”
Gwauhamata ta ita karaia murinai, namona be ita hekwarahi unai hereva ita hamomokania totona. Iesu ia gwau: “Unai dainai inai bamona oiemu hereva do oi gwauraia, ‘Oibe’ sibona, o ‘Lasi’ sibona. Hereva haida ma oi gwauraia be Satani dekena amo idia mai.” (Mataio 5:37) Bema ia vara kava hekwakwanai ta ese ita ia koua dainai nega korikorina ai abitorehai davana ita karaia diba lasi, namona be heniatorehai tauna ita hadibaia haraga. Reana ia ese gwaumaoro do ia henia nega sisina daudau lalonai, ita abia monina be sisina sisina do ita henia lou diba.
To, idia vara kava gaudia ese iseda maduna amo ita idia ruhaia lasi. Iehova ia gari henia tauna be iena goada ibounai do ia gaukaralaia iena hereva ia hamomokania totona. (Salamo 15:4) Herevana ita laloa lasi gauna ta ia vara, namona be gau haida do ita dadaraia be namo iseda abitorehai monina ita henia lou totona, badina unai be iseda Keristani maduna.
Moni Heniatorehai Karana Dainai Ita Naria Namonamo
To, ita gwau lasi abitorehai tauna sibona ese gau ibounai do ia laloa namonamo be namo. Lasi, to namona be moni ia heniatorehai gwauraia tadikakana ese gau ibounai do ia laloa namonamo danu. Moni ita do henia lasi neganai, aonega dalana be nega do ita atoa gau ibounai ita lalohadailaia goevagoeva totona. Baibel ese ita ia sisiba henia, ia gwau: “Tau ta ena abiatorehai henia lou gwauhamata, be do oi karaia lasi.”—Aonega Herevadia 22:26.
Gwauhamata oi do karaia lasi neganai, namona be oi laloa dahaka do ia vara bema unai tadikaka be emu moni ia henia lou diba lasi. Oi be moni dalanai hekwakwanai badadia do oi davaria danu, a? Ena be tadikaka be mai momokani ida ia kara, to hekwakwanai ta ia vara diba eiava ia gwau do ia henia lou dinana ia laloa maoromaoro lasi. Iamesi 4:14 ese ita ibounai ia hadibaia lou: “Umui diba lasi kerukeru dina dahaka do ia vara. Badina be emui mauri be dahaka? Umui be kwalahu maragina bamona, nega sisina ia hedinarai, vadaeni ia boio momokani.”—Hadibaia Tauna 9:11 itaia.
Bisinesi abitorehai karana lalonai, aonega dalana be abitorehai tauna ena kara do ita laloa namonamo. Ia be ena hereva ia hamomokania tauna bona kara goeva tauna, eiava ia be moni ia gaukaralaia namonamo diba lasi tauna? Ia be kongregesen taudia ta ta dekenai ia lao bona moni totona ia noinoi tauna, a? Inai hereva ita laloa be aonega karana: “Mai ena lalona kehoa lasi tauna ese, hereva ibounai ia hamomokania noho, to laloa kehoa tauna ese, iena raka dalana ia laloa namonamo noho.”—Aonega Herevadia 14:15.
Nega haida, abitorehai karana be abitorehai tauna do ia durua lasi. Ia dekenai metau ia havaraia diba, bona iena moale do ia haorea. Ita ura unai bamona tadikaka be iseda “hesiai gaukara ia karaia” tauna ai ia lao, a? Abitorehai karana ese iseda hetura karana ia haidaua diba a, reana ia hadikaia eiava reana hemarai ia havaraia bema ia ese davana ia henia lou diba lasi, a?
Bema iseda tadikaka be ia dabu momokani, reana moni ita heniatorehai lasi, to ita ese harihari dalana ai moni sisina ita henia diba, ani? Baibel ese ita ia hagoadaia hebogahisi do ita hahedinaraia iseda tadikaka ia dabu neganai. Salamo torea tauna ia gwau: “Kara maoromaoro taudia be, mai hariharibada danu, durua bona moni idia henia.” (Salamo 37:21) Namona be lalokau ese ita ia doria dala namona ai iseda dabu tadikaka ita durudia totona.—Iamesi 2:15, 16.
Emu Dala Oi Abia Hidi Namonamo
Abitorehai karana be heiriheiri ia havaraia diba dainai, namo lasi ita laloa ia be ita abia hidi haraga gauna, ia be dala ginigabena bamona ita laloa be namo. Ita gwauraia vadaeni bamona, namona be abitorehai tauna be mai momokani ida heniatorehai tauna ida do ia hereva, pepa dekenai do idia torea edena dala ai bona edena negai moni davana do ia henia lou. Bema ta ia dabu momokani neganai, harihari gauna be ena hekwakwanai ia durua gauna namona.
Michael be Simon ese ia noia monina ia heniatorehai lasi. To, Michael ese moni sisina ia henia harihari gauna bamona. Simon be iena natuna ena muramura ia hoia diba dainai, unai heduru ia moalelaia bada. Bona Michael ia moale badina heduru dalana ai ia ese ena tadikaka lalokau henia karana ia hahedinaraia diba. (Aonega Herevadia 14:21; Kara 20:35) Michael bona Simon be mai edia ura ida Basileia henunai Keriso ese ‘ogogami taudia be ia dekenai idia boiboi neganai, do ia durudia’ bona ta do ia hereva lasi “lau be gorere” negana idia naria noho. (Salamo 72:12; Isaia 33:24) Unai nega ia do mai lasi lalonai, iseda dala do ita tahua namonamo bema ita ura iseda tadikaka amo do ita abitorehai.
[Footnote]
a Inai hereva lalonai ladana korikori edia gabu dekenai ladana idaudia ai gaukaralaia.
[Picture on page 25]
Abitorehai karana be pepa dekenai ita torea be lalokau ena toana, ia be ma ta abidadama henia lasi karana ena toana lasi