Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w99 6/15 rau 19-24
  • Oiemu Havaraia Tauna—Ena Kara Oi Diba be Namo

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Oiemu Havaraia Tauna—Ena Kara Oi Diba be Namo
  • 1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Sibona Ena Kara Ia Hahedinaraia
  • Hadibaia Tauna Badana Ena Heduru amo Havaraia Tauna Ita Diba
  • Edena Dala ai Ma Haida Oi Durua Diba Ia Idia Diba Totona?
  • Havaraia Tauna Dekenai Emu Abidadama Hagoadaia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu (Stadi)—2021
  • Havaraia Tauna Ia Noho Oi Diba Dainai Emu Mauri be mai Anina Korikorina
    1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Tuari Tauna Bona Kekeni Maragina
    Baibel amo Do Oi Dibaia Gaudia
  • Kekeni ta ese Tau Goadana ta Ia Durua
    Lauegu Baibel Sivarai Bukana
Ma Haida Itaia
1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w99 6/15 rau 19-24

Oiemu Havaraia Tauna—Ena Kara Oi Diba be Namo

‘Lauegu kara namona ibounai be oi dekenai do lau hahedinaraia, bona lauegu ladana Iehova be oiemu vairana dekenai do lau gwauraia.’​—ESODO 33:19.

1. Dahaka dainai Havaraia Tauna ita hanamoa be maoro?

APOSETOLO Ioane, Baibel buka ginigabena ia torea tauna, ese inai hereva mai anina bada amo Havaraia Tauna ia herevalaia, ia gwau: “Aiemai Lohiabada, aiemai Dirava e, oi be hegeregere momokani vadaeni, taunimanima ibounai ese hairai bona mataurai, be oi dekenai do idia henia, bona oiemu siahu henunai do idia noho. Badina gau ibounai be oi ese oi havaraia. Oiemu ura dainai oi karadia, bona oiemu ura dainai idia noho.” (Apokalupo 4:11) Hereva gunana ese ia hahedinaraia hegeregerena, hari inai negai saiens taudia ese idia davaria gaudia ese badina namona idia henia, gau iboudiai ia Havaraia Tauna ita abidadama henia totona.

2, 3. (a) Taunimanima ese Havaraia Tauna dekenai dahaka idia diba be namo? (b) Dahaka dainai Havaraia Tauna ida ita hedavari diba lasi?

2 Havaraia Tauna ia noho ita abia dae be gau badana, to ia be edena bamona tauna ita diba be gau badana danu​—namona be ita diba ia noho momokani, bona ena kara bona ena dala dainai taunimanima idia ura ia kahirakahira idia lao. Herevana unai oi karaia vadaeni, to emu diba oi habadaia be namo, ani? Ia ita diba namonamo totona, taunimanima ida ita hedavari bamona ia ida do ita hedavari be gau badana lasi.

3 Iehova be hisiu ia Havaraia Tauna danu, bona iseda dina be hisiu sisina maragina ta sibona. Oi laloa dina kahirakahira oi lao toho be namo, a? Lasi momokani! Taunimanima momo idia naria namonamo, dina idia raraia lasi bona nega daudau ena diari goadana ese edia kopina ia abia lasi be namo. Ena siahu be 15,000,000° Celsius (27,000,000°F.). Sekeni ta ta iboudiai, unai niuklia lahi gabuna ese mass ibounai ton milioni hani be siahu ai ia halaoa. Unai siahu ena kahana maragina sibona be tanobada dekenai siahu bona diari ia henia, to unai ese tanobada ai mauri ibounai ia durua. Namona be unai ita diba dainai Havaraia Tauna ena siahu ita laloa bada. Unai dainai Isaia ena hereva ia maoro, ia gwau “[Havaraia Tauna ena] siahu be bada herea.”​—Isaia 40:26.

4 To, oi diba lagani 1513 B.C.E. ai Israela taudia ese Aigupito idia rakatania bena hua haida murinai, Mose ese Havaraia Tauna ia noia, ia gwau: “Mani emu kara oiemu hairaina ena diaridiari lau dekenai do oi hedinaraia.” (Esodo 33:18) Bema oi laloatao Dirava be dina ia Havaraia Tauna, do oi lalo-parara dahaka dainai Mose ia hamaoroa, ia gwau: “Lauegu vairana be oi dekenai do lau hedinaraia lasi, badina be bema tau ta ese lauegu vairana ia itaia neganai, unai tau be do ia mase.” Havaraia Tauna ia gwau Ia “hanaia neganai” Mose be Sinai Ororona dekenai ia hunia diba. Bena Mose ese Dirava ena “doruna” ia itaia bamona, hegeregere Havaraia Tauna ia hanaia ena diaridiari sisina ia itaia.​—Esodo 33:20-​23; Ioane 1:​18.

5. Edena dala ai Havaraia Tauna ese Mose ia ura gauna ia hagugurua, bona unai amo dahaka ita diba?

5 Mose ia ura Havaraia Tauna ia diba namonamo, bona unai ura ia guguru. Dirava ese Mose ia hanaia neganai, aneru ta amo Mose dekenai ia gwau: “Lau be Lohiabada. Lau Lohiabada be bogahisihisi bona hariharibada Diravana. Lau be badu dekenai lau haraga lasi, to bogahisihisi bona lalokau dekenai lau be haraga. Taunimanima momo herea dekenai lau bogahisihisi henia noho, bona kara dika, bona kara kerere idauidau lau gwauatao noho. To kerere momokani taudia do lau panisia.” (Esodo 34:​6, 7) Unai ese ia hahedinaraia, iseda Havaraia Tauna ita diba namonamo totona, ena toana ita itaia be gau badana lasi, to ia be edena bamona tauna, ena kara ita lalo-pararalaia namonamo be gau badana.

6. Edena dala ai iseda tauanina ena gorere koua siahuna be hoa gauna?

6 Unai ita karaia diba dalana ta be Dirava ia havaraia gaudia amo iena kara haida ita tahua. Mani oiemu tauanina ena gorere koua siahuna oi laloa. Scientific American ese tauanina ena gorere koua siahuna ia herevalaia neganai, ia gwau: “Ita do vara lasi negana amo ela bona ita mase negana, tauanina ena gorere koua siahuna ia gaukara goada. Molekiul bona sel idauidau momo . . . ese parasait bona gorere havaraia gaudia amo ita idia gimaia. Bema unai gaudia idia noho lasi, taunimanima idia mauri diba lasi.” Unai be edena bamona ia vara? Unai magasin lalonai hereva ta ia gwau: “Tauanina dekenai gorere idia havaraia gaudia idia koua sel idauidau idia gaukara hebou namonamo bona idia be bogana lalonai beibi ia tubu matamaia bena pura 9 murinai idia hedinarai sel haida amo idia tubu.” Ia rogorogo hahine ese tauanina ena gorere koua siahuna sisina be ena bogana lalonai ia tubu beibi dekenai ia henia. Gabeai, ia ese ena beibi dekenai ena rata amo gorere koua sel bona muramura namodia ia henia.

7. Iseda tauanina ena gorere koua siahuna be edena bamona ita laloa, bona unai dainai dahaka lalohadai ita abia dae?

7 Badina namona dainai oi laloa diba oiemu tauanina ena gorere koua siahuna ese hari inai negai ia noho medikol heduruna ibounai ia hereaia. Unai dainai sibona oi nanadaia, ‘Unai ese dahaka ia hahedinaraia unai siahu ia Havaraia bona Henia Tauna dekenai?’ Unai siahu, ‘beibi ia tubu matamaia bena pura 9 murinai ia hedinarai’ gauna bona beibi matamata do ia gimaia siahuna, ese aonega bona palani ia hahedinaraia. To unai siahu amo Havaraia Tauna ena kara ma haida ita diba, a? Ita momo be Albert Schweitzer bona edia mauri ibounai lalonai ogogami taudia dekenai medikol heduru idia henia taudia ma haida be edena bamona ita laloa? Nega momo ita laloa unai bamona taudia edia kara be namo herea. Unai dainai, Havaraia Tauna, taga bona ogogami taudia dekenai gorere koua siahuna ia henia tauna, be edena bamona ita laloa be namo? Ia hedinarai goevagoeva, ia be mai ena lalokau, hebogahisi, kara maoromaoro, bona ta ena toana ia laloa lasi. Unai be Mose ese ia kamonai herevadia, Havaraia Tauna ena kara idia hahedinaraia herevadia, hegeregerena, ani?

Sibona Ena Kara Ia Hahedinaraia

8. Edena dala idauna ai Iehova be ita dekenai sibona ia hahedinaraia?

8 To, Havaraia Tauna ita diba namonamo dalana ma ta ia noho​—unai be Baibel. Unai be mai anina bada, badina gau haida be saiens bona iunives ese idia hahedinaraia diba lasi bona gau ma haida be Baibel ese ia hahedinaraia goevagoeva. Haheitalai ta be Havaraia Tauna ena ladana. Baibel sibona ese Havaraia Tauna ena ladana bona ena ladana ena anina ia hahedinaraia. Heberu gado Baibel toretoredia lalonai, ena ladana be leta hani amo nega 7,000 ia hedinarai, unai ita torea YHWH o JHVH, bona Hiri Motu gado ai idia gwauraia Iehova.​—Esodo 3:​15, NW; 6:3.

9. Havaraia Tauna ena ladana ena anina be dahaka, bona unai dainai dahaka lalohadai ita abia dae diba?

9 Ita ese Havaraia Tauna ita diba namonamo totona, namona be ita abia dae ia be “Badina Ginigunana” eiava “Lau Noho” sibona lasi. Ena ladana ese unai ia hahedinaraia. Unai be Heberu herevana ta bona ena anina be “halaoa.”a (Genese 27:29 itaia.) Dirava ena ladana ese ia hahedinaraia “Ia ese Ia Halaoa” bona ia hahedinaraia goevagoeva ia be mai ena ura bona ia noho kava lasi. Ita ese ena ladana ita diba bona ita gaukaralaia karana amo, ita abia dae ia ese ena gwauhamata ia gwauraia kava lasi bona ena kara amo ena ura ia hagugurua.

10. Genese ena sivarai amo dahaka diba ita abia?

10 Ita ese Baibel amo Dirava ena ura bona ena kara ita diba namonamo. Genese ena sivarai ese ia hahedinaraia nega ta taunimanima be Dirava ida maino ai do idia noho bona edia helaro be do idia mauri daudau bona edia mauri be mai anina. (Genese 1:​28; 2:​7-9) Iehova ese ena ladana ena anina ia badinaia dainai, ita diba momokani taunimanima ese nega daudau lalonai idia haheaukalaia hisihisi bona lalohisihisi do ia haorea. Ita ese ena ura ia hagugurua herevana ta ita duahia, ia gwau: “Ia karaia gaudia ese lalohisihisi idia davaria, sibona edia ura dainai lasi, to Havaraia Tauna ena ura dainai, bona unai bamona ia karaia neganai, edia helaro ia henia dina ta ai . . . Dirava ena natudia edia ura-kwalimu mai hairaina do idia abia.”​—Roma 8:​20, 21, The New Testament Letters, J. W. C. Wand ese ia torea.

11. Dahaka dainai ita ese Baibel ena sivarai ita lalodia, bona idia ta ese dahaka ia herevalaia?

11 Danu, Baibel ese ita ia durua iseda Havaraia Tauna ita diba namonamo totona, badina Iena kara idaunegai Israela besena dekenai ia hahedinaraia. Elisaia bona Namana, dagedage besena Suria ena tuari biaguna, dekenai ia vara gauna mani oi laloa. Unai sivarai be King Taudia Iharuana karoa 5 ai oi duahia neganai, do oi itaia Suria taudia ese idia abia mauri Israela kekeni maragina ia gwau reana Israela dekenai Elisaia ena heduru amo Namana ena lepera gorerena do ia ore. Namana be unuseniai ia lao bona ia laloa Elisaia ese ena imana amo kara haida do ia karaia bena ena gorere do ia ore. To, Elisaia be unai Suria tauna ia hamaoroa Ioridane Sinavaina lalonai do ia digu be namo. Ena be Namana ese unai ia karaia lasi ela bona ena orea taudia ese idia hagoadaia guna, to ia karaia neganai, ia goeva. Namana ia ura davana bada harihari gaudia ia henia, to Elisaia ese ia abidia dae lasi. Gabeai Elisaia ia bamoa tauna be hehuni dalanai Namana dekenai ia lao bona koikoi dalanai davana bada gaudia haida ia abia. Ia koikoi dainai lepera gorerena ia abia. Unai sivarai be iseda lalona ia veria, taunimanima edia manoka gaudia ia hahedinaraia sivaraina​—bona ia amo gau haida ita diba.

12. Elisaia bona Namana edia sivarai amo Havaraia Tauna be edena bamona ita laloa diba?

12 Unai sivarai ese dala namona ai ia hahedinaraia, guba bona tanobada ia Havaraia Tauna Badana be ataiai momokani to ia ese kekeni maragina ia laloa danu, hari inai negai tano momo taudia ese idia badinaia dalana amo ia idau. Ia hamomokania danu, Havaraia Tauna ese bese tamona taudia sibona ia abia dae lasi. (Kara 10:34, 35) Ia laloa lasi taunimanima ese kara idaudia​—gunaguna bona hari “gorere hanamoa” taudia ese idia karaia karadia​—idia karaia be namo, to Havaraia Tauna ese aonega bada ia hahedinaraia. Lepera gorere hanamoa dalana ia diba. Danu, ia ese lalo-parara bona kara maoromaoro ia hahedinaraia bona koikoi karana ia koua. Vadaeni, unai be Iehova ese ena kara ia gwauraia bena Mose ia kamonai hegeregerena, ani? Ena be unai sivarai Baibel lalonai be kwadogi, to ia amo iseda Havaraia Tauna ena kara momo ita diba!​—Salamo 33:5; 37:28.

13. Mani oi hahedinaraia, edena dala ai Baibel ena sivarai amo mai anina bada gaudia ita diba.

13 Israela taudia edia kara kereredia bona unai dainai Dirava ese ia kara henidia daladia edia sivarai ma haida ese idia hamomokania Iehova ese taunimanima ia laloa. Baibel ia gwau Israela taudia ese Iehova idia tohoa loulou, bona Iena lalona idia hahisia. (Salamo 78:40, 41) Unai dainai ita diba, Havaraia Tauna be mai ena hemami, bona taunimanima edia kara ia laloa. Taunimanima momo idia diba taudia idauidau edia mauri sivaraidia amo gau momo ita diba danu. Dirava ese Davida ia abia hidi Israela taudia edia king ai do ia lao neganai, Ia ese Samuela ia hamaoroa, ia gwau: “Taunimanima ese tau ena toana idia itaia, to Lohiabada ese tau ena kudouna ia itaia.” (1 Samuela 16:7) Oibe, Havaraia Tauna ese iseda lalona ia itaia, iseda toana sibona lasi. Unai ese ita ia hamoalea bada!

14. Heberu Revarevadia ita duahia neganai, edena kara amo namo do ita davaria?

14 Iesu ia do mai lasi neganai Baibel bukadia 39 idia torea ore vadaeni, bona idia ita duahia be namo. To Baibel ena sivarai eiava histori ita diba totona sibona lasi. Bema ita ura momokani iseda Havaraia Tauna ita diba, namona be unai sivarai ita laloa dobu, reana ita laloa ‘Inai sivarai ese dahaka ia hahedinaraia iena kara dekenai? Edena kara be iniseniai ia hedinarai badabada?’b Unai idia karaia neganai, idia daradara taudia danu be do idia itaia Baibel be Dirava ena amo, bona unai be badina namona Baibel ia Torea Tauna mai ena lalokau do idia diba namonamo totona.

Hadibaia Tauna Badana Ena Heduru amo Havaraia Tauna Ita Diba

15. Dahaka dainai Iesu ena kara bona hahediba herevadia ese ita idia hadibaia be namo?

15 Momokani, Havaraia Tauna ia noho eiava lasi idia daradaralaia taudia eiava Dirava idia diba namonamo lasi taudia ese Baibel idia diba sisina sibona. Reana taunimanima haida oi davaria bona idia diba lasi Mose be Mataio murinai eiava vairanai ia mauri noho bona Iesu ena kara bona hahediba herevadia idia diba lasi danu. Unai be dika, badina Hadibaia Tauna Badana, Iesu, amo Havaraia Tauna do ita diba namonamo. Iena hetura karana Dirava ida be namo herea dainai, iseda Havaraia Tauna ena kara ia hahedinaraia namonamo diba. (Ioane 1:​18; 2 Korinto 4:6; Heberu 1:3) Bona ia ese unai ia karaia. Momokani, nega ta ia gwau: “Lau ia itaia tauna ese egu Tamana danu ia itaia.”​—Ioane 14:9.

16. Iesu ese Samaria hahinena ia kara henia karana be dahaka ia hahedinaraia?

16 Mani inai haheitalai oi laloa. Nega ta, Iesu ia loaloa dainai ia hesiku, to Sukara kahirakahira ai Samaria hahine ta ia hereva henia. Ia ese hereva momokani mai anina bada ia hahedinaraia, ‘mai lauma bona mai momokani ida Tamana do ita tomadiho henia’ be namo ia herevalaia. Unai nega ai Iuda taudia ese Samaria taudia idia dadaraia. To, Iesu ese ia hahedinaraia Iehova ia ura bese idauidau lalonai lalo-momokani taudia ia abia dae, Elisaia bona Namana edia sivarai amo ita diba hegeregerena. Unai amo ita diba momokani Iehova be hari inai negai tanobada dekenai tomadiho idauidau taudia edia lalo-auka bona badu heheni karadia ia abia dae lasi. Namona be ita itaia danu Iesu ia ura hahine ta ia hadibaia, bona unai hahine be tau ta, ia be ena adavana lasi, ida ia noho hebou. Iesu ese unai hahine ia gwau henia lasi, to mai hemataurai ida ia kara henia, bona unai dainai ia durua diba. Unai murinai, Samaria taudia ma haida ese Iesu ena hereva idia kamonai bona idia gwau: “Hari ai diba ia be momokani tanobada ena Hamauria Tauna.”​—Ioane 4:​2-​30, 39-​42; 1 King Taudia 8:​41-​43; Mataio 9:​10-​13.

17. Lasaro ena toreisi lou sivaraina amo dahaka ita diba?

17 Namona be ita ese gau ma ta ita laloa, ia hahedinaraia ita ese Iesu ena kara bona ia hadibaia herevadia ita diba namonamo neganai, Havaraia Tauna ita diba danu. Iesu ena turana Lasaro ia mase negana mani oi laloa. Guna Iesu ese ia hahedinaraia vadaeni, ia be mai ena siahu mase taudia ia hatorea isi lou totona. (Luka 7:​11-​17; 8:​40-​56) To, Iesu ese Lasaro ena taihuna Maria ena lalohisihisi ia itaia neganai, dahaka ia karaia? Iesu ena “lalona ia hisihisi bada, mamina ia abia momokani.” Hemami lasi toana ia hahedinaraia lasi; to “ia tai.” (Ioane 11:33-35) Bona unai be hemami hahedinaraia kava karana sibona lasi. Ena hemami ese ia hagoadaia kara ta ia karaia totona​—ia ese Lasaro ia hatorea isi lou. Oi diba unai ese aposetolo taudia ia durua, Havaraia Tauna ena hemami bona ena kara idia laloa bada totona. Namona be ita bona ma haida ia durua danu, Havaraia Tauna ena kara bona ena dala idauidau ita lalo-pararalaia totona.

18. Taunimanima ese Baibel stadilaia karana be edena bamona idia laloa be namo?

18 Baibel ita stadilaia bona iseda Havaraia Tauna ita dibaia namonamo karana dainai ita hemarai be badina lasi. Baibel be idaunegai bukana, to ia be mai anina bada hari inai negai. Baibel ia stadilaia bona Iesu ena turana namona ai ia lao tauna ta be Ioane. Gabeai ia gwau: “Ita diba Dirava ena Natuna ia mai, bona ia ese ita dekenai darana ena goada ia henia, ita ese momokani tauna do ita diba totona. Bona ita be momokani tauna ida ita tamona, ena Natuna, Iesu Keriso, ena amo. Inai be Dirava momokanina bona mauri hanaihanai.” (1 Ioane 5:20, NW ) Mani oi itaia, bema “darana ena goada” ita gaukaralaia, “momokani tauna,” Havaraia Tauna unai, ita diba totona, “mauri hanaihanai” do ita abia diba.

Edena Dala ai Ma Haida Oi Durua Diba Ia Idia Diba Totona?

19. Idia daradara taudia durua totona dahaka ita abia?

19 Ita ia laloa bada Havaraia Tauna mai ena hebogahisi ia noho be taunimanima haida ese idia abia dae be auka bona ena kara idia laloa bada be auka. Havaraia Tauna ia noho eiava lasi idia do daradaralaia eiava edia lalohadai Ia dekenai be Baibel ena lalohadai amo ia idau taudia milioni momo idia noho. Edena dala ai idia oi durua diba? Lagani 1998/99 ai, Iehova ena Witness taudia idia karaia distrik bona intenesenel hebouheboudia ai, idia ese gado momo ai buka matamatana namona idia halasia​—⁠buka ladana Is There a Creator Who Cares About You?

20, 21. (a) Edena dala namona ai Creator bukana ita gaukaralaia diba? (b) Creator bukana ese namo ia havaraia sivaraidia mani oi gwauraia.

20 Unai buka ese oiemu abidadama Havaraia Tauna dekenai ia hagoadaia, bona iena kara bona iena dala idauidau oi laloa bada karana ia habadaia. Dahaka dainai unai ita diba momokani? Badina Is There a Creator Who Cares About You? bukana be unai totona idia karaia. Unai buka ibounai lalonai ia hedinarai hereva badana be “Dahaka ese Oiemu Mauri Lalonai Anina Korikori Ia Havaraia Diba?” Ena hereva be dala namona ai idia hahedinaraia dainai, edukeisen badana idia abia taudia danu ese idia ura henia. To, unai buka ese ita ibounai ita ura henia gaudia ia herevalaia. Havaraia Tauna ia noho eiava lasi idia daradaralaia taudia edia lalona veria herevadia namodia oi davaria diba. Unai buka idia torea taudia idia diba duahia taudia haida be Havaraia Tauna ia noho herevana idia abia dae lasi. Idia daradara taudia danu do idia duahia noho, badina ia be vanegai saiens taudia ese idia davaria gaudia ia hahedinaraia namonamo. Unai gaudia ese Dirava idia abidadama henia taudia edia abidadama idia hagoadaia danu.

21 Unai buka matamatana oi stadilaia neganai, do oi itaia ena kahana haida ese Baibel ena sivarai idia herevalaia bona unai amo Dirava ena kara idia hahedinaraia, bona duahia taudia idia durua Dirava idia diba namonamo totona. Unai buka idia duahia taudia momo idia gwau idia dekenai unai bamona ia vara. (Rau 25-6 ai, hereva gabena mani oi itaia.) Aiemai ura be unai buka oi stadilaia neganai bona ma haida be edia Havaraia Tauna idia diba namonamo totona oi durua neganai, oi dekenai unai bamona do ia vara danu.

[Footnotes]

a Jesuit diba bada tauna M. J. Gruenthaner be The Catholic Biblical Quarterly ena torea tauna badana neganai, ia ese unai bamona hereva ma ta ia herevalaia herevana be inai hereva dekenai ia gwauraia danu, ia gwau “nega ta noho sibona ia hahedinaraia lasi, to ita mamia diba dalanai ta ena noho eiava ena mai ia hahedinaraia, anina be, sibona ia hahedinaraia goevagoeva.”

b Tama sina ese edia natudia dekenai Baibel ena sivarai idia herevalaia neganai, unai bamona henanadai idia gwauraia karana amo edia natudia idia durua diba. Unai dala amo matamata taudia be Dirava do idia diba, bona ena Hereva idia laloa dobu dalana do idia diba.

Inai Oi Dibaia, A?

◻ Sinai Ororona dekenai Mose be edena bamona Iehova dekenai ena diba ia habadaia?

◻ Dahaka dainai Baibel ese ita ia durua Dirava ita diba namonamo totona?

◻ Baibel ita duahia neganai, dahaka ita karaia diba iseda Havaraia Tauna kahirakahira ita lao totona?

◻ Edena dala ai oi ese Creator bukana do oi gaukaralaia?

4. Mose be dahaka ia noia, bona Iehova ena haere be dahaka?

[Picture on page 20]

Oiemu tauanina ena gorere koua siahuna ese dahaka ia hahedinaraia iseda Havaraia Tauna dekenai?

[Picture on page 21]

Mase Davarana Revarevadia edia kahana ta ai Tetragramaton (Dirava ena ladana Heberu gado ai) idia hahedinaraia

[Credit Line]

Courtesy of the Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem

[Picture on page 23]

Iesu ese Maria ena lalohisihisi ia itaia neganai ia karaia karana amo dahaka ita diba?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia