Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w00 12/1 rau 29-31
  • Oi Abia Dae be Namo, A?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Oi Abia Dae be Namo, A?
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Aonega Taudia be Nega Ibounai Idia Maoro, A?
  • “Aonega Koikoi”
  • Baibel​​—⁠Dirava Ena Lauma amo Ia Vara Heduru Bukana
  • “Darana”
  • Tanobada Ena Aonega
    Buka Helaga Herevalaia
  • Emu “Hadibaia” Karana Oi Naria Namonamo
    2008 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Oi Abia Dae Gaudia be Dahaka Dainai Oi Abia Dae?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2001
  • Abidadama Taudia Hamauridia Totona Iehova ese “Kavakava” Gaudia Ia Gaukarakaidia
    1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
w00 12/1 rau 29-31

Oi Abia Dae be Namo, A?

LAGANI 12 stiuden ta ia hekwarahi bada algebra (matematik dalana ta) ena taravatu badadia ia lalo-pararalaia totona. Iena tisa ese klas taudia dekenai haere tahua dalana ta ia gwauraia hedinarai, toana be ia auka lasi.

Ia hereva matamaia: “Namona be x=y bona namona be idia ruaosi edia namba be 1.”

Stiuden ia laloa, ‘Toana be unai ia maoro.’

To, tisa ese kahana hani dekena amo, bona toana be ia duahia maoro, haere idau hereana ta ia gwauraia hedinarai: “Unai dainai, 2=1!”

Idia daradara stiuden taudia dekenai ia gwau: “Mani umui hakoikoia.”

Unai stiuden matamata ena diba algebra dekenai be bada lasi, unai dainai ia hakoikoia diba dalana ta ia itaia lasi. Toana be tisa ena haere abia dalana be maoro momokani. Unai dainai ia ese unai haere idau hereana do ia abia dae be namo, a? Momokani, iena tisa ena diba matematik dekenai be iena diba ia hereaia. To do ia abia dae lasi be namo! Sibona ena lalonai, ia gwau: ‘Lau ese unai lau hakoikoia be anina lasi. Egu lalona ai lau diba unai haere be maoro lasi.’ (Aonega Herevadia 14:​15, 18) Ia diba iena tisa eiava ena klas turadia ta be 2 dola ena gabunai 1 do idia abia dae lasi!

Gabeai, unai stiuden ese unai haere ena kerere ia davaria. To ia vara gauna dainai gau badana ta ia dibaia. Diba bada tauna ta be hereva ta, toana be ta ese ia hakoikoia diba lasi herevana, ia gwauraia namonamo neganai, kamonai tauna be lalohadai kavakavadia do ia abia dae be anina lasi ena be unai hereva ia hakoikoia diba lasi. Unai stiuden merona be Baibel ena hereva namona Ioane Ginigunana 4:​1 dekenai ia badinaia​​—⁠oi kamonai gaudia ibounai oi abia dae lasi, herevana toana be mai ena siahu tauna ta ena amo ia mai.

Ai gwau lasi anina be oi abia dae vadaeni lalohadaidia do oi badinaia auka be namo. Lalohadai kereredia do idia hamaoromaoroa herevadia dekenai oiemu lalona oi koua be dika momokani. To namo lasi sibona ia gwauraia diba bada eiava siahu bada tauna ta ena doria karana dainai karaharaga oi “laloa daradara.” (2 Tesalonika 2:⁠2) Momokani, unai tisa tauna ese ena stiuden taudia ia hevaseha henidia sibona. To, nega haida taunimanima idia hevaseha sibona lasi. “Koikoi taudia edia hadibaia hereva ese haida idia hakaua kerere” haraga diba.​​—⁠Efeso 4:​14; 2 Timoteo 2:​14, 23, 24.

Aonega Taudia be Nega Ibounai Idia Maoro, A?

Ena be reana aonega taudia edia diba gau idauidau dekenai be bada, to edia lalohadai be idauidau bona idia haidaudia diba. Hegeregere, medikol saiens lalonai dahaka ese gorere ia havaraia be hepapahuahu badana. Harvard University lalonai medikol profesa ta ia gwau: “Iseda tama sina amo ita abia hanai maurina bona noho dalana eiava mauri dalana edia anina gorere ia vara lalonai ese saiens taudia huanai hepapahuahu badana ia havaraia noho.” Idia gwauraia ita biagua diba lasi gaudia ese gorere idia havaraia lalohadaina idia abia dae taudia be idia laloa momokani iseda genes dainai gorere idauidau do ita abia. To, ma haida idia gwau iseda noho dalana bona mauri dalana dainai iseda tauanina lalonai gorere idauidau idia vara. Unai orea rua be karaharaga idia stadilaia gaudia bona idia abia ripotina amo edia lalohadai idia hamomokania toho. To, unai hepapahuahu ia ore lasi.

Ladana bada diba bada taudia edia hahediba herevadia be idia hakoikoia loulou danu, herevana toana be unai neganai ta ese ia hepapahuahulaia diba lasi. Aonega tauna Bertrand Russell ia gwau Aristotle ese “aonega taudia ibounai ia hanaia.” To, Russell ese ma ia hahedinaraia, Aristotle ena hahediba herevadia momo herea be “koikoi momokani.” Ia gwau: “Hari inai nega ai, saiens, lalohadai, eiava aonega habadaia karadia kahirakahira iboudiai be Aristotle ena hahediba taudia ese idia dadaraia.”​​—⁠History of Western Philosophy.

“Aonega Koikoi”

Keristani taudia ginigunadia be reana ladana bada Greek aonega taudia, hegeregere Socrates, Plato, bona Aristotle, edia hahediba taudia momo idia davaria. Unai negai sikuli bada taudia idia laloa edia diba ese Keristani taudia edia diba ia hanaia momokani. Iesu ena hahediba taudia “momo lasi be mai aonega.” (1 Korinto 1:​26) Unai dainai, unai nega ena sikuli amo aonega idia abia taudia idia laloa Keristani taudia ese idia abia dae herevadia be “kavakava” eiava “anina lasi.”​​—⁠1 Korinto 1:⁠23, Phillips.

Bema oi danu be unai Keristani taudia ginigunadia huanai oi noho, unai nega ai idia noho diba bada taudia edia hadibaia herevadia dainai do oi hoa eiava edia aonega bada idia hahedinaraia dainai do oi gari henidia, a? (Kolose 2:⁠4) Aposetolo Paulo ese ia hahedinaraia unai hoa bona gari karadia be anina lasi. Ia ese Keristani taudia ia hamaorodia, Iehova ena vairanai unai negai idia noho “aonega taudia edia aonega” bona “diba bada taudia edia diba” be kavakava. (1 Korinto 1:​19) Ia gwau: “Inai tanobada ena aonega taudia, toretore taudia bona lalohadai idauidau idia gwauraia taudia be edena dala ai edia aonega idia hamomokania?” (1 Korinto 1:​20, Phillips) Ena be Paulo ena nega ai idia noho aonega taudia, toretore taudia, bona lalohadai idauidau idia gwauraia taudia edia diba be bada herea, to taunimanima edia hekwakwanai idia hanamoa diba lasi.

Unai dainai, Keristani taudia be aposetolo Paulo ia gwauraia “aonega koikoi” dadaraia dalana idia dibaia. (1 Timoteo 6:​20) Paulo ia gwau, unai be “aonega koikoi” badina be gau badana ta dekenai ia dabu​​—⁠Dirava ese ia henia gauna ta amo idia hamomokania diba lasi. (Iobu 28:12; Aonega Herevadia 1:⁠7) Unai gauna idia karaia diba lasi dainai, bona koikoi tauna badana, Satani, be unai bamona aonega idia abia dae taudia edia matana ia hakepulua dainai, hereva momokani idia davaria diba lasi.​​—⁠1 Korinto 2:​6-8, 14; 3:​18-​20; 2 Korinto 4:4; 11:14; Apokalupo 12:⁠9.

Baibel​​—⁠Dirava Ena Lauma amo Ia Vara Heduru Bukana

Keristani taudia ginigunadia be nega ta idia daradara lasi, Dirava be Buka Helaga amo iena ura, palani, bona hahekau herevadia ia hahedinaraia. (2 Timoteo 3:​16, 17) Unai ese idia ia gimaia ‘ta ese taunimanima edia sene herevadia hegeregerena lalohadai bona anina lasi koikoi herevadia amo idia do idia abia lao’ garina. (Kolose 2:⁠8, NW ) Hari inai nega lalonai danu be unai bamona. Dirava ena lauma amo ia havaraia Herevana be taunimanima edia daradara idia havaraia bona idia lalo-tamona lasi lalohadaidia hegeregerena lasi, to ia ese badina aukana ia henia, ita abia dae gaudia ita hamomokania totona. (Ioane 17:17; 1 Tesalonika 2:​13; 2 Petero 1:​21) Bema ia be lasi, ita be taunimanima edia miri manokana bamona lalohadaidia bona aonega dekenai badina aukana ta do ita haginia toho, bona unai dekenai ta ia kwalimu diba lasi.​​—⁠Mataio 7:​24-​27.

To reana ta ia gwau: ‘To, naria. Saiens ese ia hahedinaraia Baibel be kerere bona unai dainai ita tabekau henia be anina lasi, hanaihanai idia idau idia lao taunimanima edia aonega herevadia hegeregerena, ani?’ Hegeregere, Bertrand Russell ia gwau, “Copernicus, Kepler, bona Galileo be Aristotle bona Baibel idia hepapahuahulaia, badina tanobada be unives ena ihuana gauna lasi lalohadaina idia gwauraia.” Bona hari inai negai Dirava ese gau ibounai ia havaraia lalohadai idia abia dae oreana (creationists) be mai edia goada ida idia gwau Baibel ese ia hahedinaraia tanobada be hora 24 dinadia 6 lalonai ia karaia, ena be gau iboudiai ese idia hamomokania tanobada ena lagani be bilioni bilioni, ani?

To, Baibel be ia gwau lasi tanobada be unives ena ihuanai gauna. Unai be Dirava ena Hereva idia badinaia lasi dubu gunalaia taudia edia hahediba herevana. Genese be Dirava ese gau ibounai ia havaraia sivaraina ia gwauraia neganai, ia hahedinaraia tanobada be lagani bilioni bilioni ia noho bona ia gwau lasi Dirava ese gau iboudiai ia havaraia dinadia edia hora be 24. (Genese 1:⁠1, 5, 8, 13, 19, 23, 31; 2:​3, 4) Baibel ita tahua namonamo neganai ita itaia ena be ia be saiens bukana ta lasi, to ia be mai anina bada. To, ia be idia hamomokania saiens gaudia ida ia hegeregere.a

“Darana”

Ena be Iesu ena hahediba taudia be diba bada lasi tatau bona hahine, reana idia sikuli bada lasi, to Dirava ese idia dekenai idia gaukaralaia diba gauna ta ia henia. Herevana edia noho dalana be idauidau, to idia ibounai dekenai darana bona laloa dalana ia henia. Aposetolo Paulo ese ena Keristani tadikaka ia hagoadaia namona be edia “darana” idia gaukaralaia namonamo unai amo “do [idia] diba edena kara be namo, edena kara Dirava ia ura henia, bona edena kara be goeva momokani.”​​—⁠Roma 12:⁠1, 2, NW.

Keristani taudia ginigunadia be Dirava ia henia “darana” dainai, idia itaia goevagoeva Dirava ena Hereva ida ia hegeregere lasi aonega eiava hadibaia herevadia idauidau be anina lasi. Nega haida edia negai idia noho aonega taudia be ‘hereva momokani idia koua’ bona Dirava ia noho herevana idia hamomokania gaudia idia abia dae lasi. Aposetolo Paulo ia gwau: “Idia hereva koikoi, idia gwau, ‘Ai be mai aonega.’ To idia be kavakava sibona.” Dirava ena hereva momokani bona iena palani idia dadaraia dainai “edia laloa be ia kavakava vadaeni. Edia laloa be anina lasi, bona idia laloa maoro diba lasi.”​​—⁠Roma 1:​18-​22; Ieremia 8:⁠8, 9.

Nega momo idia gwau idia be aonega taudia idia gwau “Dirava ia noho lasi” eiava “Baibel ita abidadama henia diba lasi” eiava “Inai be ‘nega dokona’ lasi.” Dirava ena matana dekenai unai bamona lalohadai be kavakava momokani, hegeregere ta ia gwau “2=1.” (1 Korinto 3:​19) Unai dainai herevana taunimanima idia gwau edia siahu be bada, to edia hereva oi abia dae be anina lasi, bema unai hereva be Dirava ia gwauraia maoro lasi, ena Hereva ia dadaraia, bona bema oiemu lalona dekenai oi diba ia maoro lasi. To, nega ibounai aonega lalohadaina be inai, ena be “taunimanima ibounai be idia koikoi noho, to Dirava tamona be nega ibounai ia hereva momokani.”​​—⁠Roma 3:⁠4.

[Footnote]

a Hereva ma haida totona, Buka Helaga​​—⁠Dirava Ena Hereva Eiava Taunimanima Edia? bukana bona Is There a Creator Who Cares About You? bukana oi itaia, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia.

[Picture on page 31]

Taunimanima edia aonega be idia haidaua loulou, to Baibel be iseda abidadama ena badina aukana

[Credit Lines]

Left, Epicurus: Photograph taken by courtesy of the British Museum; upper middle, Plato: National Archaeological Museum, Athens, Greece; right, Socrates: Roma, Musei Capitolini

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia