“Ibounai Ta Ta Sibona Ena Metau, Ena Metau Do Idia Huaia”
“Ita ibounai ta ta ese, iseda kara ena badina, be Dirava ena vairana dekenai do ita gwauraia hedinarai.”—ROMA 14:12.
1. Edena dala ai Heberu memero toi ese sibodia edia maduna idia huaia?
BABULONIA dekenai idia noho matamata taudia toi idia karaia abia hidi dainai, edia mauri idia haboioa diba. Unai tano ena taravatu hegeregerena, kaivakuku badana vairanai idia tui diho be namo, a? Eiava do idia tomadiho henia lasi bona lahi badana lalonai do idia negea vareai, a? Sataraka, Misaka, bona Abetenigo be nega lasi ma haida do idia nanadaia dahaka do idia karaia; bona unai bamona idia karaia be anina lasi. Maoromaoro idia gwau: “King e, inai do oi diba namo, oiemu dirava bona inai golo kaivakukuna oi haginia gauna, be do ai tomadiho henia lasi.” (Daniela 3:1-18) Unai Heberu memero toi be sibodia edia maduna idia huaia, ta ese idia totona abia hidi ia karaia lasi.
2. Iesu Keriso hamasea karana dekenai, daidia ese Pilato totona abia hidi idia karaia, bona unai dainai Pilato be kerere lasi, a?
2 Lagani siks handred murinai, gavana ta be ia vairanai ia gini tauna dekenai idia gwauraia samani herevadia ia kamonai. Bena idia gwauraia samani hereva ia tahua neganai, ia davaria idia samania tauna be ia kerere lasi. To, hutuma idia ura ia do idia hamasea. Gavana ese idia ia koua toho, to gabeai hutuma edia lalohadai ia abia dae. Unai amo ia hahedinaraia ena maduna ia huaia namonamo lasi. Iena imana ia huria murinai, ia gwau: “Inai kara maoromaoro tauna ena rarana be egu latanai do ia noho lasi, to umui sibona.” Bena gwaumaoro ia henia unai tauna idia hamasea totona. Oibe, Pilato be mai ena maoro Iesu Keriso dekenai dahaka do idia karaia ia abia hidi totona, to lasi, ia ese unai maduna be ma haida dekenai ia henia abia hidi idia karaia totona. Ena be Pilato ese ena imana ia huria, to unai ese ena kara dika ia kokia lasi, badina Iesu hamasea karana dekenai ia be mai ena kerere bada.—Mataio 27:11-26; Luka 23:13-25.
3. Dahaka dainai haida ese ita totona abia hidi idia karaia be namo lasi?
3 Oi be edena bamona? Abia hidi ta oi karaia gwauraia neganai, oi be Heberu memero toi bamona, eiava haida ese oi totona abia hidi idia karaia? Abia hidi karaia totona be auka. Lo tauna ese abia hidi namodia ia karaia diba. Hegeregere, tama sina ese edia natu maragidia totona abia hidi namodia idia karaia diba. Oibe, abia hidi karaia totona be mai ena hekwarahi bema abia hidi badana do oi karaia bona gau idauidau do oi laloa namonamo. To, anina be abia hidi karaia be ia metau herea dainai, lauma dalanai idia goada taudia ese ita totona do idia huaia, a? Lasi. (Galatia 6:1, 2) Unai be ita ta ta iseda maduna, “iseda kara ena badina, be Dirava ena vairana dekenai do ita gwauraia hedinarai.” (Roma 14:12) Baibel ia gwau: “Ibounai ta ta sibona ena metau, ena metau do idia huaia.” (Galatia 6:5) Vadaeni, edena bamona iseda mauri lalonai abia hidi namodia ita karaia diba? Gau ginigunana be, ita abia dae ita be gau ibounai ita karaia diba lasi, unai dainai gau haida ita dibaia toho be namo.
Mai Anina Bada Gauna
4. Adamu bona Heva edia kamonai lasi karana amo, abia hidi karaia karana dekenai dahaka mai anina bada gauna ita dibaia?
4 Matamana negana ai, tau bona hahine ginigunana idia karaia abia hidi ese dika ia mailaia. Edia lalona idia hadaia kara namo bona kara dika hadibaia au ena huahua idia ania totona. (Genese 2:16, 17) Dahaka dainai unai abia hidi idia karaia? Baibel ia gwau: “Hahine ese ia itaia, unai au ena toana be namo herea, bona ena au huahua ia itaia be aniani gauna namona, bona au ena aonega ia ura abia. Vadaeni, unai au ena huahua ia abia, bona ia ania. Ma iena tau dekenai ia henia danu, bona ia danu ia ania.” (Genese 3:6) Heva be sibona ena namo ia laloa bona unai abia hidi ia karaia. Adamu be ena adavana ese ia abia hidi dalana ia badinaia. Unai dainai, kara dika bona mase be “taunimanima ibounai ese idia abia.” (Roma 5:12) Adamu bona Heva edia kamonai lasi karana amo, mai anina bada gauna ita dibaia: Namona be taunimanima ese Dirava ena hakaua dalana idia badinaia, bema lasi, abia hidi maorodia do idia karaia lasi.
5. Iehova ese ita ia hakaua totona dahaka ia henia, bona ia henia gauna amo namo ita abia totona dahaka ita karaia be namo?
5 Ita moale diba badina Iehova Dirava ese ita ia hakaua noho! Baibel ia gwau: “Bema idiba kahanai o lauri kahanai do umui raka siri neganai, emui Hadibaia Tauna ena gadona do umui kamonai, do ia gwau, ‘Dala be inai, ia dekenai do umui raka lao.’ ” (Isaia 30:21) Iehova ese ena Hereva helagana, Baibel amo ita ia hereva henia. Namona be Baibel ita stadilaia bona diba maoromaoro ita abia. Abia hidi maorodia ita karaia totona, “taunimanima badadia” ese idia ania “aniani korikori” ita ania be namo. Bona iseda lalona “[ita] gaukaralaia” karana amo, maoro bona kerere edia idau ita dibaia. (Heberu 5:14, NW ) Bema Dirava ena Hereva amo ita dibaia gaudia ita badinaia, iseda lalona ita hadibaia diba.
6. Iseda lalomamina ia gaukara namonamo totona, dahaka ita karaia be namo?
6 Iseda lalomamina ese ita ia durua abia hidi ita karaia totona. Lalomamina dainai ta be ena lalona dekenai ia gwau ‘ena kara ia kerere bona nega haida ia gwau ena kara be ia maoro.’ (Roma 2:14, 15) Iseda lalomamina ia gaukara namonamo totona, namona be Baibel amo diba maoromaoro ita abia bona ita badinaia. Bema iseda lalomamina ita hadibaia lasi, kastom karadia, iseda noho dalana bona taunimanima ma haida edia lalohadai ese ita idia hakaua kerere diba. Bema iseda lalomamina ita kamonai henia lasi bona Dirava ena taravatu ita utua loulou, dahaka ia vara diba iseda lalomamina dekenai? Nega ia hanaia lalonai, ia be “auri siahu” amo iseda kopina ita gabua bona ita haberoa karana bamona. Iseda tauanina ena hemami varovarodia be idia mase dainai, hisihisi ena mamina ita abia diba lasi. (1 Timoteo 4:2) To bema Dirava ena Hereva amo iseda lalomamina ita hadibaia, unai ese dala maorona ai ita do ia hakaua diba.
7. Abia hidi namona ita karaia totona, dahaka be mai anina bada?
7 Vadaeni, abia hidi maorona karaia totona, mai anina bada gauna be inai, Baibel ena diba maoromaoro ita abia bona ita badinaia be namo. Namo lasi abia hidi ita karaia haraga, to nega bada ita atoa Dirava ena hakaua herevadia ita tahua, ita laloa namonamo, bena ita badinaia. Bema maoromaoro abia hidi ta do ita karaia, hegeregere Sataraka, Misaka bona Abetenigo bamona, do ita karaia diba bema Baibel amo diba maoromaoro ita abia bona eda lalomamina ita hadibaia vadaeni. Lo taudia ai ita lao neganai, unai ese ita ia durua abia hidi namodia ita karaia totona. Mauri daladia rua lalonai mani unai ita tahua.
Daidia Ita Bamodia be Namo?
8, 9. (a) Edena hakaua hereva ese ita ia durua hebamo dikana ita dadaraia totona? (b) Hebamo dikadia be matabodaga idia karaia taudia sibona, a? Gwauraia hedinarai.
8 Aposetolo Paulo ia gwau: “Umui laloa kerere lasi. Bema kara dika taudia danu umui turana karaia neganai, idia ese emui kara namona do idia hadikaia.” (1 Korinto 15:33) Iesu Keriso ese iena hahediba taudia ia hamaoroa: “Umui be tanobada ena lasi.” (Ioane 15:19) Unai hakaua herevadia ita dibaia neganai, ita laloparara namona be sihari kava, heudahanai, henaohenao, kekero bona unai bamona kara idia karaia taudia ita bamodia lasi. (1 Korinto 6:9, 10) Baibel ena hereva momokani dekenai iseda diba ita habadaia neganai, ita laloparara bema unai bamona taudia be televisen bona kompiuta ai ita itaia, eiava buka amo edia sivarai ita duahia, iseda kara namodia idia hadikaia diba. Danu, bema Internet amo “koikoi taudia” eiava edia kara korikori idia hunia toho taudia ita tura henia, iseda kara namodia idia hadikaia diba.—Salamo 26:4.
9 Ena be haida be kara maoromaoro dalana idia badinaia, to bema Dirava momokanina idia abidadama henia lasi, idia ita bamoa be namo, a? Baibel ia gwau: “Satani ese tanobada taudia ibounai ia gunalaia noho.” (1 Ioane 5:19) Unai hakaua herevana ese ita ia durua dainai ita laloparara, hebamo dikadia be matabodaga idia karaia taudia sibona lasi. Unai dainai aonega karana be Iehova idia lalokau henia taudia sibona, ita tura henia be namo.
10. Tanobada tura henia karana dekenai, dahaka ese ita ia durua abia hidi maorona ita karaia totona?
10 Tanobada taudia ibounai ita dadaraia momokani be hegeregere lasi. (Ioane 17:15) Badina iseda Keristani hesiai gaukara ai, sikuli ai, bona gaukara gabudia dekenai tanobada taudia ida ita hedavari. Bema tadikaka eiava taihu ta be Witnes lasi tauna eiava hahine ia adavaia, ena hetura karana inai tanobada ida be do ia bada. To iseda lalona ita hadibaia dainai, ita diba inai tanobada ida ita gaukara hebou karana be ia idau, ia ita tura henia karana amo. (Iamesi 4:4) Unai dainai abia hidi maorodia ita karaia diba, hegeregere sikuli murinai idia karaia spot gadara bona mavaru dekenai do ita lao eiava, o gaukara turadia ese idia hegaegaelaia pati dekenai do ita lao eiava lasi.
Moni Gaukara Abia Hidi
11. Moni gaukara ita abia hidi gwauraia neganai, dahaka gau ginigunana ita laloa be namo?
11 Baibel ena hakaua hereva badinaia karana ese ita ia durua, ‘ruma bese taudia ubua’ ena maduna ita huaia totona. (1 Timoteo 5:8) Gau badana be ita diba edena bamona gaukara ita karaia. Bema ita abia hidi gaukara be Baibel ena taravatu ia utua, unai be maoro lasi. Unai dainai, Keristani taudia momokanidia idia abia hidi gaukarana ese Baibel ia taravatua karadia—hegeregere kaivakuku tomadiho henia, henaohenao, rara gaukaralaia kerere karana—ia durua lasi. Danu, bema iseda gaukara biaguna ese ita ia hamaoroa ita koikoi totona, unai ita karaia lasi.—Kara 15:29; Apokalupo 21:8.
12, 13. Moni gaukara abia hidi karana dekenai, dahaka gau haida ita laloa be gau badana?
12 Bema ita karaia gaukara be Dirava ena taravatu ta ia utua lasi, be edena bamona? Hereva momokani dekenai iseda diba bona laloparara ita habadaia neganai, gau ma haida ita laloa danu be namo. To bema ita karaia gaukarana ese Baibel ia taravatua karana ta ia durua, hegeregere laki gadara rumana ena opesi dekenai ita gaukara, be edena bamona? Ita abia pei be edeseni amo ia mai bona iseda gaukara gabuna be gabu namona eiava, unai gaudia ita laloa danu be namo. Eiava bema Keristani tauna ta be mai ena bisinesi, ia namo bema Kerisendom ena dubu ta penia gaukarana ia abia dae bona unai dala amo tomadiho koikoi do ia durua, a?—2 Korinto 6:14-16.
13 Bema ita gaukara kampani ese kontraka ta ia abia dae, bona unai gaukara lalonai tomadiho gabuna do ita hanamoa, be edena bamona? Unai neganai, namona be inai gaudia oi laloa: oi be unai gaukara do oi naria eiava oi be gaukara tauna sibona? Eiava unai gaukara be nega daudau lalonai eiava nega sisina sibona lalonai do oi karaia? Eiava bema emu gaukara be hegeregere niuspepa oi abia lao haida edia ruma dekenai, eiava kara mirodia idia karaia gabudia dekenai, be edena bamona? Mataio 5:45 ena hakaua herevana ese ita do ia durua abia hidi maorona ita karaia totona, ani? Danu, dina ta ta ai unai gaukara ita karaia neganai, iseda lalomamina be edena bamona, unai danu ita laloa be gau badana. (Heberu 13:18) Oibe, abia hidi maorodia ita karaia totona, gau badana be iseda laloparara ita habadaia bona Dirava ese ita dekenai ia henia lalomamina ita hadibaia.
“Oi Karaia Gaudia Ibounai Lalonai, Lohiabada Do Oi Laloa”
14. Abia hidi ita karaia neganai, dahaka ita karaia be namo?
14 To abia hidi haida, hegeregere tanobada ena edukeisen tahua karana bona medikol heduru ita abia dae eiava dadaraia karana dekenai, be edena bamona? Bema ita ura abia hidi ta ita karaia, namona be Baibel ena hakaua hereva maorona ita tahua bona ita laloa namonamo bena ita badinaia. Idaunega King Solomona ia gwau: “Lohiabada do oi abidadama henia, mai emu kudouna ibounai. Oi sibona oiemu diba do oi abidadama henia lasi. Oi karaia gaudia ibounai lalonai, Lohiabada do oi laloa, vadaeni ia ese dala maorona, be oi dekenai do ia hadibaia.”—Aonega Herevadia 3:5, 6.
15. Keristani ginigunadia ese abia hidi idia karaia karana dekenai, dahaka ita dibaia?
15 Nega momo, ita karaia abia hidi ese ma haida do ia durua eiava lasi, bona unai ita laloa be gau badana. Hegeregere, Keristani ginigunadia edia nega lalonai, idia be Mose ena Taravatu henunai idia noho lasi, unai dainai aniani ena taravatu idauidau idia badinaia lasi. Guna Taravatu henunai idia ania diba lasi gaudia be hari idia ania diba, bona unai be kerere lasi. To, aposetolo Paulo be kaivakuku edia dubu lalonai idia gaukaralaia vamu ia herevalaia neganai, ia gwau: “Bema aniani ese lauegu varavara ia hakaua kara dika lalonai, lau be vamu do lau ania lasi ela bona hanaihanai, lauegu varavara tauna do lau hadikaia garina.” (1 Korinto 8:11-13) Paulo ese Keristani ginigunadia ia hagoadaia haida edia lalomamina idia laloa totona, unai amo do idia hahekwakwanaidia lasi. Namona be ita karaia abia hidi ese ma haida ia “hakaudia kerere lasi.”—1 Korinto 10:29, 32.
Dirava Ena Aonega Tahua
16. Abia hidi ita karaia neganai, edena dala ai guriguri ese ita ia durua?
16 Abia hidi ita karaia neganai, guriguri be mai anina bada. Hahediba tauna Iamesi ia gwau: “Tau ta bema ia be gau ta lasi, vadaeni Dirava do ia noia neganai, Dirava ese do ia badu henia lasi.” (Iamesi 1:5) Mai abidadama ida Iehova ita guriguri henia diba, bona ia ita noia ita dekenai aonega ia henia abia hidi maorona ita karaia totona. Dirava momokanina dekenai iseda lalohekwarahi gaudia ita gwauraia bona iena hakaua dalana ita tahua neganai, lauma helaga ese ita do ia durua ita laloa noho sirina ita lalopararalaia namonamo bona siri ma haida ita lalodia lou totona.
17. Haida ese edena dala ai ita idia durua diba abia hidi namona ita karaia totona?
17 Haida ese ita idia durua diba abia hidi ita karaia totona, a? Oibe, Iehova ese kongrigeisen dekenai lo taudia ia henidia. (Efeso 4:11, 12) Bema ita ura abia hidi badana ta ita karaia, unai taudia edia heduru ita tahua be namo. Edia laloparara lauma gaudia dekenai ia bada bona mauri idia diba namonamo dainai, ita dekenai hakaua hereva ma haida idia hahedinaraia diba. Unai ese ita do ia durua abia hidi namona ita karaia, bona mai anina bada gaudia ita atoa guna. (Filipi 1:9, 10) To inai sisiba herevana ita laloatao: Namo lasi haida ese ita totona abia hidi idia karaia. Ita ta ta sibona ese iseda maduna ita huaia be namo.
Baibel amo Ita Karaia Abia Hidi ese Namo Ia Havaraia, A?
18. Bema abia hidi maorona ita karaia, dahaka ita diba momokani be namo?
18 Baibel ena hakaua hereva hegeregerena ita karaia abia hidi ese namo ia havaraia, a? Oibe! To nega haida ita dekenai hekwakwanai ia mailaia diba. Sataraka, Misaka bona Abetenigo edia lalona idia hadaia kaivakuku badana do idia tomadiho henia lasi, bona idia diba unai abia hidi dainai idia mase diba. (Daniela 3:16-19) Unai hegeregerena, aposetolo taudia ese Iuda Sanhedrin idia hamaoroa Dirava do idia kamonai henia to taunimanima do idia kamonai henia lasi neganai, idia dadabadia bona gabeai idia ruhadia. (Kara 5:27-29, 40) Danu, ita ‘ibounai ese ia vara kava dika ita davaria noho’ dainai, ita karaia abia hidi be nega haida anina namona do ia havaraia lasi. (Hadibaia Tauna 9:11) Unai dainai ena be abia hidi maorona ita karaia, to bema hisihisi ita davaria, ita diba momokani Iehova ese ita ia durua dainai ita haheauka diba bona gabeai ita do ia hanamoa.—2 Korinto 4:7.
19. Dahaka dainai abia hidi namodia ita karaia diba?
19 Vadaeni abia hidi ita karaia neganai, namona be Baibel ena hakaua hereva ita tahua, ita laloa namonamo bona ita badinaia. Iehova ese ena lauma helaga amo bona kongrigeisen ena lo taudia amo heduru ia henia dainai ita moale bada! Unai bamona heduru gaudia idauidau idia noho dainai, namona be mai gari lasi ida iseda metau ita huaia bona abia hidi namodia ita karaia.
Dahaka Oi Dibaia?
• Abia hidi namona ita karaia totona, dahaka be mai anina bada?
• Lo taudia ai ita lao ese edena bamona ita ia durua iseda turadia ita abia hidi namonamo totona?
• Moni gaukara totona abia hidi ita karaia neganai, dahaka mai anina bada gaudia haida ita laloa be namo?
• Dahaka ese ita ia durua abia hidi maorodia ita karaia totona?
[Picture on page 4]
Adamu bona Heva edia kamonai lasi karana ese ita dekenai mai anina bada gauna ta ia hadibaia
[Picture on page 6]
Abia hidi badana ta ita do karaia lasi neganai, Dirava ena hakaua hereva ita tahua guna be gau badana