Disasta—Dahaka Dainai Momo Idia Vara?
NIUS ai disasta sivaraidia momo idia halasia. Guna bamona lasi, hari momo be dika idauidau idia davaria. Belgium ena ripoti ta (Centre for Research on the Epidemiology of Disasters) ese ia hahedinaraia, lagani 2010 ai disasta 373 idia vara bona taunimanima 296,000 idia mase.
Idia hanaia laganidia lalonai, ripoti momo ese idia hahedinaraia disasta edia namba idia bada daekau. Hegeregere, lagani 1975 bona 1999 huanai, disasta 300 bamona be lagani ta ta ai idia vara. To, lagani 2000 bona 2010 huanai, kahirakahira disasta 400 be lagani ta ta ai idia vara. Reana oi danu oi henanadai: ‘Dahaka dainai hari disasta momo idia vara?’
Ena be taunimanima ese nega momo unai disasta idia gwauraia “Dirava ena kara,” to unai be momokani lasi. Dirava ese momo idia davaria dika idauidau ia havaraia lasi. To, Baibel ese iseda negai idia vara disasta ia perovetalaia. Hegeregere, Mataio 24:7, 8 ai Iesu ia gwau: “Gabu idauidau ai hitolo bada bona tano mareremarere do idia vara. Unai ibounai be hisihisi ena matamana sibona, mara ena hisihisi bamona.” Dahaka dainai Iesu ese unai gaudia ia perovetalaia, bona ita dekenai edia anina be dahaka?
Dirava ena Natuna, Iesu, ese henanadai ta haerelaia totona, unai gaudia ia herevalaia. Unai henanadai be: “Inai nega oromana ena dokona ena toana be dahaka?” (Mataio 24:3) Iesu ia gwau gau idauidau do idia vara, ita herevalaia vadaeni gaudia danu. Bena inai mai anina bada herevana ia gwauraia: “Unai gaudia idia vara umui itaia neganai, umui diba Dirava ena Basileia be ia kahirakahira.” (Luka 21:31) Unai dainai, ita dekenai disasta be mai edia anina. Idia hahedinaraia kahirakahira gau badadia haida do idia vara.
Disasta Idia Vara Ena Badina
Momo idia henanadai noho, Bema Dirava ese disasta ia havaraia lasi, vadaeni daika o dahaka ese ia havaraia? Unai henanadai ena haere do ita diba, bema Baibel ai inai hereva momokanina ita lalopararalaia, ia gwau: “Tanobada ibounai be Dika Tauna ena siahu lalonai ia noho.” (1 Ioane 5:19) Unai siri ese ia hahedinaraia Dirava be tanobada ai idia vara hisihisi ia havaraia lasi, to iena inai tauna, “Dika Tauna” ese ia havaraia, Baibel ese ena ladana ia gwauraia, “Diabolo.”—Apokalupo 12:9, 12.
Dirava ena inai tauna be sibona ena ura ia badinaia bona ia laloa taunimanima be anina lasi. Ia ese tanobada ibounai ia biagua dainai, taunimanima edia lalona ia veria ia idia badinaia totona. Momokani, Baibel ese unai ia perovetalaia, ia gwau “dina gabediai” taunimanima be “sibodia do idia laloa bada, moni do idia ura henia bada, sibodia do idia abia isi, do idia hekokoroku.” (2 Timoteo 3:1, 2) Unai dainai ita hoa lasi, Diabolo ena kara dainai taunimanima be unai kara dikadia bona Dirava dadaraia karadia ma haida idia karaia. Ia ese taunimanima ia veria sibona idia laloa bada bona mataganigani karadia idia karaia, to unai ese nega momo idia ia hadikaia.
Edena dala ai hari taunimanima edia mataganigani dainai disasta idia vara? United Nations ena ripoti ta ese tanobada hegegemadai idia vara disasta ia herevalaia, ia gwau: “Nega momo taunimanima be abata idia vara diba gabudiai idia noho. Danu, uda badadia bona swampa bamona gabudia idia hadikaia dainai dika idia koua be auka. Unai ibounai ia hereaia gauna be, taunimanima ese idia karaia gaudia amo hodahoda dikana ia havaraia bona unai ese weda ia haidaua bona davara ena ranu ia habadaia.” Ena be idia gwau, “taunimanima ese idia karaia gaudia” amo edia tano idia durua moni momo abia totona, to momokani unai idia karaia ena badina be sibona idia laloa bada bona idia mataganigani.
Diba bada taudia momo be hari idia laloparara taunimanima be idia karaia gaudia idia laloa namonamo lasi dainai, disasta idia vara bona momo edia mauri idia hadikaia. Momokani, taunimanima be Diabolo ena gaukara idia durua dainai, hisihisi bada idia havaraia.
Ita itaia vadaeni, taunimanima be idia karaia gaudia idia laloa namonamo lasi dainai disasta momo idia vara. Bema disasta haida idia vara gabudiai taunimanima idia noho lasi, dika bada do idia vara lasi. Tanobada ena kahana momo ai, taunimanima edia gaukara dikadia dainai, disasta idia vara neganai momo be dika idia davaria, bona momo be moni ena hekwakwanai o edia noho dalana ia namo lasi dainai, dika idia vara diba gabudiai idia noho. Oibe, haida be disasta amo hisihisi idia davaria ena badina be ta ena kerere dainai lasi, to badina “ibounai ese nega dika idia davaria noho, bona inai dika ia vara kava noho.”—Hadibaia Tauna 9:11.
Herevana ena badina be dahaka, to bema oi noho gabunai disasta ta ia vara, edena dala ai do oi hanaia? Do ita karaia gaudia haida mani ita itaia.
[Picture on page 5]
Ruma be momo
[Picture on page 5]
Uda hadikaia
[Picture on page 5]
Hodahoda dikana
[Picture Credit Lines on page 5]
Left: © Mark Henley/Panos Pictures Middle: © Jeroen Oerlemans/Panos Pictures