Taunimanima Hamoaledia Totona Ita Hanamodia be Namo
OI MATAURAIA tauna ta bema oi ia hanamoa, bema ia gwau: “Namo herea; emu gaukara ai moalelaia bada,” unai ese emu lalona ia hanamoa bada, ani? Taunimanima ese hemataurai bona hahenamo idia abidia neganai, idia gaukara goada bona idia moale bada. Momokani, aniani namona ese ta ena tauanina ia hagoadaia hegeregerena, hahenamo herevadia ese ena darana bona ena lalona unai bamona idia hagoadadia.
Bema taunimanima ta ia laloa ia ese ma ta do ia laloa bada be namo, anina be ia matauraia, badina be ena kara ia lalohadailaia namonamo vadaeni dainai.
Hahenamo Idia Ura Henia
Ena parabole ta lalonai, Iesu ese ia hahedinaraia hahenamo be mai badina do idia abia taudia be do ita henidia be maoro. Tau ta ia herevalaia, ena hesiai taudia rua ia hanamodia, badina be ena moni idia hoihoilaia namonamo dainai; idia ta ta ia hereva henidia, ia gwau: “Namo herea! Oi be hesiai tauna namona, kara maoromaoro tauna.” (Mataio 25:19-23) To nega momo ita ese unai bamona karana ita reaia dainai, taunimanima edia lalodia ita hamanokadia. Hahine ta ladana Iona be ia gwau: “Ta ese ena hereva amo lau ia hanamoa neganai, mamina lau abia ia ese lau ia ura henia bona ia laloa bada . . . Unai dainai egu lalona ia goada. To bema lau ia laloa lasi, egu lalona ia metau.” Tau ta ladana Patrick ia gwau: “Bema unai bamona, lau gaukara namonamo bona goadagoada diba lasi.” Unai dainai, taunimanima be iseda hereva amo do ita hanamodia daladia bona negadia namodia do ita dibadia be gau badana. Ita ibounai ita ura taunimanima ese ita do idia abia dae bena unai dainai eda lalona do idia namo.
Herevana oi be tama o sina ta, o ta ena adavana, o natu ta, o kongregesen tauna ta, o elda ta, bema ta ese oi ia hanamoa, o ma gaukara ta o harihari gauna ta oi ia henia, unai ese oi ia hagoadaia, do oi gaukara namonamo noho totona. Margaret ia gwau: “Ta ese ia hanamogu neganai, lau moale bona lau ura egu gaukara ma do lau hanamoa.” Andrew ia gwau: “Lau moale bada dainai, lau gaukara goada.” To, namona be ta do oi lalohadailaia namonamo guna bena do oi hanamoa bona do oi matauraia be namo.
Iehova Ena Kara Oi Tohotohoa
Haida edia kara namo laloa karana ai Iehova Dirava be herea. Mai badina do ia lalodia taudia be ia ese ia lalodia. Ia ese Abel, Enok, bona Noa ia lalodia bada. (Genese 4:4; 6:8; Iuda 14) Iehova ese David ia hanamoa, iena kamonai bada dainai. (2 Samuel 7:16) Lagani momo lalodiai peroveta tauna Samuel ese Iehova ia matauraia, bena Dirava ese ia ia matauraia. Samuel ena noinoi hegeregerena, Dirava ese ia durudia haraga bena Filistia taudia idia halusidia. (1 Samuel 7:7-13) Bema Dirava ese oi unai bamona ia laloa bada, oi laloa oi ia matauraia unai, ani?
Edia heduru dainai ita lalodia bada taudia be ita tanikiu henidia. Baibel ia gwau, namona be ‘Dirava do ita tanikiu henia,’ ita dainai ia karaia karadia dainai. (Kolose 3:15; 1 Tesalonika 5:18) Unai sibona lasi, to dina dina iboudiai taunimanima haida do ita tanikiu henidia be namo. Aposetolo Paulo be inai ia diba. Ia ese Fibi ia hanamoa, “taunimanima momo ia durua vadaeni” dainai, bona Priskila bona Akwila ia hanamodia, badina be ia bona ma haida durudia totona “kahirakahira idia mase.” (Roma 16:1-4) Mani oi laloa, unai hahenamo herevadia idia kamonai neganai, idia moale bada! Paulo danu ia moale, unai hahenamo bona hemataurai bona hahegoada ia henidia dainai. Ita danu ese Iehova bona idia tanikiu henia taudia ita tohotohodia diba; hahenamo be mai badina do idia abia taudia be ita henidia diba.—Kara 20:35.
Hahenamo, Ruma Besena Lalonai
Mitchell, headava tauna bona elda tauna, be ia gwau: “Hahenamo sisina ese moale bada ia havaraia.” Keristen tauna ese maduna metauna ia huaia, bona ena famili ena namo havaraia dalana ia lalohadailaia loulou be mai anina bada. Lauma dalanai bona tauanina dalanai ia naridia, bona hamoaledia dalana ia karaia danu. (1 Timoteo 5:8) Iena kwara dagina, Dirava ese ia henia gauna, bema idia laloa maoromaoro, bona ena adavana ese bema “ia matauraia” bada, ena lalona ai ia tanikiu henidia bada!—Efeso 5:33.
Ruma hahinena ena gaukara danu ita laloa be namo; taunimanima ese idia itaia lasi gabunai ia karaia gaukarana unai. Ena be hari inai negai momo ese unai gaukara idia laloa maragi, to Dirava ese ia moalelaia. (Tito 2:4, 5) Bema hahine ena adavana ese ia hanamoa, bona ia karaia namo herea gaukaradia dainai bema ia hanamoa bada, unai ese ena lalona ia hagoadaia bada! (Hereva Lada-isidia 31:28) Hahine ta ladana Rowena ese ena adavana ia gwauraia, ia gwau: “Egu kara dainai lau ia hanamoa neganai, ia lau kamonai henia bona lau matauraia be haraga.”
America ena edukeiseni tauna Christian Bovee be ia gwau: “Hahenamo herevadia maorodia ese memero kekeni idia durudia, dina ese palaoapalaoa ia durudia hegeregerena.” Oibe, namona be mero maragina danu ena tamana sinana ese do idia hadibaia loulou ia idia laloa bada. Memero kekeni edia lagani be 13 ela bona 19 lalonai, edia lalodia bona edia tauanidia be idia idau idia lao lalonai, sibodia edia toadia idia lalodia bada, bona idia ura ura-kwalimu bona hemataurai do idia abia. Idia ura bada edia tamadia sinadia edia lalokau ena mamina do idia abia, bona idia ura do idia kara henidia mai edia lalo-parara bona mai edia hebogahisi ida. Taunimanima burukadia idia ura edia natudia bona edia tubudia ese edia heduru do idia laloa bada bona do idia lalokau henidia noho. Idia ura lasi ‘idia buruka neganai do idia negedia.’ (Salamo 71:9; Levitiko 19:32; Hereva Lada-isidia 23:22) Edia ura hagugurua maoromaoro karadia ese moale bona kwalimu be famili lalodiai idia havaradia badabada.
Hemataurai Bona Hahenamo, Keristen Kongregesen Lalonai
Bema Keristen kongregesen taudia ita lalodia bada bona edia kara bona edia gaukara dainai ita hanamodia momo, unai ese namo bada ia havaraia. Elda taudia ese unai kara do idia gunalaia be namo; namona be kongregesen taudia edia kara namodia dainai do idia hanamodia. Margaret ia gwau: “Elda taudia ese edia vadivadi gaukarana amo ai idia hagoadaia bona idia hamoalea. Guna lau be unai lau diba lasi, ela bona ta ese lau ia vadivadi henia loulou murinai.” Unai dainai, namona be kongregesen taudia iboudiai edia namo do ita tahua mai eda momokani bona mai eda lalokau ida! Edia gaukara namodia dainai do oi hanamodia, bona do oi hagoadadia. Kongregesen momo lalodiai be tama bona sina, adavadia lasi taudia; edia natudia be Baibel ena hereva idia hadibalaidia toho mai edia hekwarahi ida. Do oi hanamodia bada be namo. Emu lalokau be haida do oi hahedinarai henidia. Inai dala amo elda taudia mai edia lalokau be kongregesen hagoadaia totona idia gaukara. (2 Korinto 10:8) Kongregesen taudia ese edia hekwarahi, idia dainai idia hekwarahilaia hekwarahina, ena davana idia henidia dalana be, idia lalodia bada bona idia matauraidia.—1 Timoteo 5:17; Heberu 13:17.
To mani inai danu ita laloa: Hemataurai bona hahenamo abidia urana be bada taunimanima lalodiai. Iesu ena nega lalonai tomadiho gunalaia taudia edia ura badana be unai. Iesu ena hahediba taudia danu edia lalohadai be kerere dainai ia sisiba henidia. (Mareko 9:33-37; Luka 20:46) Namona be Keristen taudia do idia manau bona unai ura do idia biagua namonamo, lauma dalanai dika do idia davaria garina. (Iakobo 3:14-16) Bema elda ta ia hekokoroku bona ia ura tadikaka ese sibona ena lalohadai hegeregerena ai ia do idia matauraia bada, madi o!—Roma 12:3.
Aposetolo Paulo ese Keristen taudia Roma ai idia noho be ia sisiba henidia mai ena aonega ida, ia gwau: “Umui ta ta do umui lalokau henia, tadikaka edia lalokau ta ta dekenai bamona. Umui ta ta danu do umui matauraia.” (Roma 12:10) Inai hereva be mai anina bada Keristen elda taudia dekediai; namona be nega ibounai do idia abia dae Keriso be ekalesia ena Kwarana. Iena lohia siahuna do idia abia dae, anina be ena sisiba, ia ese lauma helaga, Baibel ena hahegani, bona “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” ena Hakaua Oreana amo ia henidia sisibana, be do idia tahua.—Mataio 24:45-47; ma danu Apokalupo 1:16, 20; 2:1 itaia.
Unai dainai, elda taudia do idia hebou bona Iehova do idia noia do ia hakaudia, iena mamoe oreana do idia naria namonamo totona negadiai, edia lalodia be Baibel ena hereva hegeregeredia do idia hadaidia toho. Keristen dalanai idia manau dainai, idia ta be sibona do ia abia isi lasi, bona ena tadikaka do ia fosidia toho lasi, iena lalohadai do idia abidia dae totona. (Mataio 20:25-27; Kolose 3:12) Bema mai dalana, namona be nega taina daudau ia do noho neganai, seamani ese elda taudia do ia nanadaidia guna, idia ura dahaka dahaka do idia herevalaidia hebou, bena lista do ia henidia, unai gau do idia lalodia namonamo guna diba mai edia guriguri ida totona. Edia hebou lalonai, edia lalodia do ia anidia toho lasi, to do ia hagoadadia, idia heboulaidia gaudia do idia ‘herevalaidia goadagoada’ totona. (1 Timoteo 3:13) Bona namona be elda taudia ta ta iboudiai ese edia bamodia edia hereva do idia kamonaidia namonamo, bona Keristen maurina be lagani momo lalodiai idia manadalaia vadaeni taudia edia lalo-parara amo namo do idia abia dae mai edia moale ida.—Esodo 18:21, 22.
To elda taudia be idia diba Keriso ese idia ta ia hagaukaraia diba, hekwakwanai ta kokia dalana o gau badana lalohadailaia maoro dalana be Baibel amo do ia gwauraia hedinarai totona. Bema elda taudia ese edia bamodia edia gaukara, kongregesen be lauma dalanai naria gaukaradia, be idia lalodia, bona unai dainai bema idia hanamodia, do idia lalo-namo heheni.—Kara 15:6-15; Filipi 2:19, 20.
Edia Namo Dainai Oi Hanamodia, Bona Hahenamo Oi Tahua
Ta ena namo dainai bema oi hanamoa neganai, unai amo ena lalona oi hagoadaia dainai, oi do ia ura henia. Mary ia gwau: “Ta ese eda lalona do ia hagoadaia be namo, siboda eda kara do ita lalo-namolaia diba totona.” Emu bamona edia kara, dina dina iboudiai idia karaia karadia, dainai, bema oi hanamodia mai emu momokani ida, mamina do idia abia edia mauri be mai anina bada, bona do idia moalelaia bada. Tama sina, natu, elda taudia, bona kongregesen taudia oredia e, emui hereva bona emui kara amo hahenamo do umui abia diba. Baibel ese gaukara goadagoada taudia bona lalo-manau taudia ia gwauraidia namo. (Hereva Lada-isidia 11:2; 29:23; Heberu 6:1-12) Namona be haida edia namo do oi gwauraia mai emu gado namo ida. Oi be idia ida do umui gaukara hebou negadiai, edia lalodia edia mamidia do oi lalodia be namo. Aposetolo Petero ia gwau: “Umui ibounai laloa tamona dekenai do umui noho, umui ta ta dekenai durua do umui henia. Umui ta ta dekenai do umui lalokau henia, tadikaka bamona. Umui ta ta dekenai do umui bogahisihisi henia, do umui manau.” (1 Petero 3:8) Inai ena anina be, iseda bamona do ita hanamodia, badina be taunimanima edia ura korikorina ta hagugurua dalana be unai.