Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w96 12/1 rau 15-20
  • Idia Ia Havaraia Tauna Idia Laloatao Memero Kekeni

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Idia Ia Havaraia Tauna Idia Laloatao Memero Kekeni
  • 1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Oi Dekenai Dirava be Momokani, A?
  • Oi Laloa Ena Anina
  • Edukeisini mai Ena Badina
  • Emu Moni Oi Gaukaralaia Namonamo Ena Badina
  • Umui Tohotohoa Diba Memero Kekeni
  • Mai Ena Badina Dainai Diba Abia
    1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Edukeisini Atoa Ena Gabu Korikorina Dekenai
    Noga!—1995
  • Edukeisini Oi Gaukaralaia Iehova Hanamoa Totona
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Uhau bona Ulato Iehova ena Kudouna Idia Hamoalea
    1987 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w96 12/1 rau 15-20

Idia Ia Havaraia Tauna Idia Laloatao Memero Kekeni

“Oi be eregabe neganai, ia ese oi ia karaia Dirava do oi laloa.”—HADIBAIA TAUNA 12:1.

NATU maragidia edia kara bona hereva amo idia hahedinaraia idia dekenai Iehova Dirava be lauma tauna korikorina, bona ia idia ura henia bona idia ura hamoalea neganai, unai be namo herea! Lagani 11 merona ta ia gwau: “Lau sibona lau noho bona uindo amo murimuri lau itaia neganai, lau itaia Iehova ia havaraia gaudia ibounai be namo herea momokani. Bena Paradaiso be do ia hairai momokani bona unai neganai animal do lau dogodiatao diba lau laloa.” (Isaia 11:​6-9) Ma ia gwau: “Lau sibona lau noho neganai, Iehova lau guriguri henia. Lau diba lau do ia badu henia lasi nega iboudiai ia lau hereva henia dainai. Lau diba ia be hanaihanai lau ia itaia.” Inai mero ia laloa hegeregerena, oi dekenai ita ia Havaraia Tauna be momokani, a?

Oi Dekenai Dirava be Momokani, A?

2 Do oi abia dae Dirava bona ena gwauhamata be momokani totona, namona be Ia bona kara maoromaoro tanobada matamatana ai do ia henia gau namodia, Baibel lalonai ia herevalaia gaudia unai, oi dibaia guna. (Apokalupo 21:​3, 4) Bema oiemu tamana bona sinana ese inai gaudia be oi dekenai idia hadibaia, oi tanikiu henidia diba badina unai ese oi ia durua inai hahegani oi badinaia totona: “Oi be eregabe neganai, ia ese oi ia karaia Dirava do oi laloa.” (Hadibaia Tauna 12:⁠1) Kekeni ta be ena tamana bona sinana ese idia hadibaia karana ia herevalaia, ia gwau: “Gau ibounai mauri lalonai idia herevalaia neganai Iehova be mai anina. Unai be durua gauna badana, Havaraia Tauna lau laloa totona.” Hahine matamata ma ta ia gwau: “Hanaihanai egu tamana bona sinana do lau tanikiu henidia badina lau idia hadibaia Iehova be lauma tauna korikorina. Ia lau lalokau henia dalana be lau idia hadibaia bona iena ful-taim hesiai gaukara karaia ena moale be lau dekenai idia herevalaia.”

3 To, Dirava be idia ia laloa bada lauma tauna korikorina be momo ese idia lalo-pararalaia be auka. Oi danu a? Mero ta be Dirava ia noho momokani ia laloa totona Watchtower ta lalonai inai hereva ese ia durua: “Iehova Dirava ena tauanina ena bada be ita diba lasi.” To momokani, unai Watchtower ma ia hereva hegeregerena, Dirava ena dagi siahuna be iena bada eiava iena oromana amo ia hedinarai lasi, ia gwau: “Ia be edena bamona Diravana ese iena atai herea hairaina ia hahedinaraia.”a Momokani, ia be abidadama, hebogahisi, lalokau, bona dika gwauatao Diravana. (Esodo 34:6; Deuteronomi 32:4; Salamo 86:5; Iamesi 5:​11) Oi laloa vadaeni Iehova be unai bamona Diravana, oi abidadama henia diba turana ta, bona umui hebamo namo herea diba, a?​—⁠Isaia 41:8; Iamesi 2:​23.

4 Iesu ese ena hahediba taudia ia durudia idia ta ta be Dirava ida idia hetura totona. Unai dainai, aposetolo Ioane be gabeai guba maurina totona do idia abia toreisi lou ia herevalaia, ia gwau: “Ita be [Dirava ena] toana bamona do ita lao, badina be iena toana korikori do ita itaia.” (1 Ioane 3:⁠2; 1 Korinto 15:44) Hari inai negai memero kekeni ita durudia diba bena idia abia dae Dirava be lauma tauna korikorina, bona ena be ia idia itaia diba lasi, to idia dibaia namonamo diba. Uhau ta ia gwau: “Lauegu tamana bona sinana ese lau idia durua Iehova lau laloa totona, henanadai momo lau idia henia, hegeregere, ‘Iehova be dahaka do ia gwau? Oi sibona emu hereva amo edena bamona do oi gwauraia? Unai ena anina be dahaka?’ ” Unai bamona henanadai ese ita idia durua ita ta ta eda turana karana Iehova ida ita laloa totona, ani?

Oi Laloa Ena Anina

5 Inai hahegani, “Oi ia karaia Dirava do oi laloa,” ena anina be Iehova oi laloa sibona lasi. Anina be kara danu, ia hamoalea karana oi karaia. Taravatu utua tauna ese Iesu ia noia ia gwau, “Iesu e, oiemu Basileia do oi abia neganai, do oi laloa lau” neganai, iena ura be Iesu ese iena ladana do ia laloa lou sibona lasi. To ia ura Iesu be kara ta ia karaia, ia do ia hatoreaisi lou unai. (Luka 23:42) Unai hegeregerena, idia hadiburaia tauna Iosepa ese Farao ena kapusi dogoatao tauna ia hamaoroa ia do ia laloa neganai, ia ura unai tau ese ia dainai kara ta do ia karaia. Bona Iobu ese Dirava ia boiboi henia ia gwau, “Lau do oi laloa” neganai, ia be Iehova ia noia vaira negana ta ai do ia hatoreaisi lou.​—⁠Iobu 14:⁠13; Genese 40:​14, 23.

6 Buka ta ia gwau Heberu herevana ta, idia hahanaia “laloa,” be “lalona dekenai ura henia bona laloa neganai ta ese ia karaia karana,” ia herevalaia danu. Inai hereva “laloa” ese “ura henia” ia herevalaia danu be tano gagaena dekenai “idau bese taudia, Israela taudia bogaraginai idia noho taudia” edia maumau herevana amo ia hedinarai, idia gwau: “Ita laloatao Aigupito dekenai gwarume ita ania . . . !” Iobu ese Dirava ia noia hegeregerena, Hesekaia, Nehemia, Davida, bona salamo torea tauna ta danu be Iehova idia noia mai ena ura ida idia do ia laloa, edia abidadama dainai.​—⁠Numera 11:​4, 5, NW; 2 King Taudia 20:3; Nehemia 5:​19; 13:31; Salamo 25:7; 106:⁠4.

7 Unai dainai reana do ita henanadai, ‘Ita ia Havaraia Tauna ita laloa mai eda ura ida bona ia idia hahisia karadia ibounai amo ita siri, a? Kekeni ta ia gwau: “Egu sinana ese lau ia durua bena lau diba Iehova be mai ena hemami, bona lau maragi neganai, lau diba egu kara ena anina do ia mamia.” (Salamo 78:​40-​42) Kekeni ma ta ia gwau: “Lau diba lauegu kara ese Satani ena hepapahuahu herevana Iehova dekenai ia haerelaia dalana do ia durua eiava do ia hahekwakwanaia. Lau ura Iehova ena lalona lau hamoalea, bona unai ese lau ia durua bona hari lau ia do durua noho.”​—⁠Aonega Herevadia 27:⁠11.

8 Momokani, inai tanobada dikana lalonai, Iehova ita laloa dainai hamoalea karana ita goadalaia, be ia haraga lasi. To bema Timoteo, uhau matamatana aposetolo edia nega ai​—⁠bona hari inai negai Dirava idia gari henia matamata taudia tausen momo​—⁠oi tohotohoa bona ful-taim Keristani hesiai gaukarana lalonai painia hesiai tauna ai oi lao, unai be namo herea! (Kara 16:​1-3; 1 Tesalonika 3:⁠2) To reana do oi laloa henanadai haida be, Painia hesiai gaukara oi karaia lalonai tauanina gaudia dekenai oi sibona do oi durua diba, a? Bona bema gabeai oi headava, oiemu diba be hegeregere emu ruma bese oi naria totona, a? (1 Timoteo 5:⁠8) Unai henanadai be mai anina bada, bona oi lalodia namonamo be gau badana.

Edukeisini mai Ena Badina

9 Taunimanima edia mauri dalana ia idau ia lao dainai, reana edukeisini ma haida oi abia be namo, bena oi abia moni gaukarana be do ia hegeregere, painia gaukarana lalonai mauri durua gaudia oi davaria totona. Reana hari oi itaia iunivesiti edukeisini idia abia taudia haida be gaukara biagudia ese idia abia dae diba matamata idia abia totona, sikuli lalonai kosi ma haida idia hadibadia. Vadaeni umui matamata taudia, Dirava umui ura hamoalea taudia, ese do umui tahua edukeisini ena bada be edena bamona? Dala ta oi abia hidi namonamo neganai, inai lauma helaga ena siahu amo ia mai haheganina oi laloatao: “Oi ia karaia Dirava do oi laloa.”

10 Momokani, do oi ura tanobada bukadia momo ese idia gwauraia edukeisini hereadaena do oi abia​—⁠Dirava ena Hereva stadilaia karana amo ia mai gauna unai. German toretore tauna Johann Wolfgang von Goethe ia gwau: “[Bese ta] edia diba abia karana ia bada ia lao neganai, do ia hedinarai goevagoeva Baibel ita gaukaralaia, ia be badina korikori bona hadibaia gauna badana edukeisini lalonai.” Oibe, Baibel stadilaia karana ese mauri dekenai oi do ia durua bada herea, ma edukeisini iboudiai ia hereaia!​—⁠Aonega Herevadia 2:​6-​17; 2 Timoteo 3:​14-​17.

11 Dirava ena diba be mauri ia henia dainai, hari inai negai do oi karaia diba gaukarana mai anina bada be unai diba oi henia ma haida dekenai. (Aonega Herevadia 3:​13-​18; Ioane 4:​34; 17:⁠3) To, unai do oi karaia namonamo totona, namona be gau badadia oi dibaia. Namona be oi laloa goevagoeva diba, oi hereva diba mai lalo-parara ida, bona oi duahiduahi bona toretore namonamo diba​—⁠sikuli dekenai idia hadibaia gaudia unai. Unai dainai oiemu sikuli ena kosi oi lalodia bada, Tracy, kekeni ta Florida, U.S.A. dekenai, hegeregerena; haisikuli ia haorea mai ena gunalaia maka namodia danu. Ia be ena tahua gauna ia herevalaia, ia gwau: “Nega ibounai lalonai lau tahua gauna be egu Dirava Iehova ena ful-taim hesiai tauna ai do lau lao, bona lauegu ura be egu edukeisini ese lau ia durua unai tahua gauna lau abia totona.”

12 Sikuli oi lao ena badina oi lalohadailaia vadaeni, a? Badina badana be oi do ia durua Dirava ena hesiai tauna namona ai oi lao totona, a? Bema oibe, vadaeni do oi ura oiemu edukeisini ese unai lalohadai ia durua dalana do oi laloa namonamo. Emu tamana bona sinana ida umui herevahereva murinai, reana do oi laloa taravatu ese ia haheganilaia sikuli ena hetoana murinai do oi sikuli noho be namo. Reana unai edukeisini ese oi ia durua diba gaukara ta oi abia bona emu nega bona emu goada do ia noho Basileia gaukara oi goadalaia totona.​—⁠Mataio 6:​33.

13 Edukeisini ma haida idia abia taudia haida be ful-taim hesiai gaukara idia karaia, idia sikuli noho lalonai. Mani Nadia bona Marina umui laloa, idia be kekeni rua Moscow, Russia dekenai. Idia ruaosi be April 1994 ai idia bapatiso bena heduru painia gaukara idia karaia matamaia. Unai murinai haisikuli ai sikuli idia haorea bena lagani rua akauns kosi karaia totona ladana idia henia. May 1995 ai regula painia gaukara idia hamatamaia, to edia akauns ena klas idauidau dekenai A-maka idia do abia noho. Danu, idia ruaosi huanai Baibel stadi 14 bamona idia karaia wiki ta ta ai, idia sikuli noho lalonai. Unai kekeni edia ura be edia edukeisini akauns dekenai ese idia do ia durua ia hegeregere gaukarana do idia davaria totona, unai amo ful-taim hesiai gaukarana lalonai idia sibona idia durua diba.

14 Bema taravatu ese ia haheganilaia sikuli murinai edukeisini ma haida oi ura abia, oi abia ena badina oi laloa namonamo. Ena badina be oiemu ladana oi habadaia totona bona kohu dalana ai oi taga totona, a? (Ieremia 45:5; 1 Timoteo 6:​17) Eiava oi tahua gauna be unai edukeisini ese oi do ia durua Iehova ena hesiai gaukara do oi karaia nega hanaihanai totona? Lydia, edukeisini ma haida ia abia kekenina ta, be lauma gaudia laloa guna karana ia hahedinaraia, ia gwau: “Haida ese edukeisini badana idia tahua bona kohu ura henia karana ese ia koudia, bona Dirava idia negea. Lau sibona egu turana karana Iehova ida be mai anina bada herea gauna ginigunana lau dekenai.” Ita ibounai ese unai lalohadai do ita abia be namo herea!

15 Ita itaia diba Keristani taudia ginigunadia edia edukeisini ena bada be idauidau. Hegeregere, aposetolo Petero bona Ioane be haida ese idia gwauraia “sikuli bada lasi bona aonega bada lasi taudia” badina rabi taudia edia sikuli dekenai idia lao lasi. (Kara 4:​13) To, aposetolo Paulo ese ia abia edukeisini be hari inai negai iunivesiti edukeisini ida ita hahegeregerea diba. To, Paulo ese unai edukeisini ia gaukaralaia lasi ena ladana abia isi totona; lasi, to unai ese ia durua mauri dala idauidau ai idia noho taudia ia haroro henia totona. (Kara 22:3; 1 Korinto 9:​19-​23; Filipi 1:⁠7) Unai hegeregerena, Manaena, “distrik ena lohia King Heroda ida ia sikuli tauna,” be Antioka kongregesen lalonai gunalaia taudia ta.​—⁠Kara 13:⁠1, NW.

Emu Moni Oi Gaukaralaia Namonamo Ena Badina

16 Oi ia Havaraia Tauna hamoalea karadia amo oi hahedinaraia ia oi laloa, to bema oiemu moni oi naria namonamo lasi reana unai do ia auka sisina. Badina bema oi be mai emu abitorehai, ita gwau diba oi be mai emu biaguna ma ta. Baibel ia gwau: “Moni oi abia torehai bena oi be henia torehai tauna ena hesiai tauna.” (Aonega Herevadia 22:⁠7, Today’s English Version) Iesu ena haheitalai ta ese ia hahedinaraia moni ita do gaukaralaia lasi neganai ita laloa be mai anina bada. Iesu ia gwau: “Bema tau ta ia ura kohoro ruma do ia haginia, ia be guna do ia helai diho, bona haginia ena davana do ia laloa, bema ia be ruma do ia karaia haorea diba, o lasi? Ia be ruma ena badina bema ia hamatamaia, to bema ia haorea lasi, vadaeni do idia itaia taudia ibounai ese do idia kirikirilaia.”​—⁠Luka 14:​28, 29.

17 Unai dainai, aonega dalana be oi hekwarahi Baibel ena hakaua herevadia hegeregerena do oi noho, “tau ta dekena amo umui abitorehai lasi. To inai gau tamona umui laloa noho be namo: Ta ta dekenai do umui lalokau henia noho.” (Roma 13:⁠8) To unai be auka badina kohu idauidau momo idia halasia hanaihanai bona hahedinaraia taudia momo idia gwau oi abia be namo. Tama ta, ena natudia idia lalo-parara totona ia durudia tauna, ia gwau: “Nega sisina bada ai haorea dahaka be durua gauna bona dahaka be ura gauna sibona ai kikilaia totona.” Sikuli momo be unai kara idia hadibaia namonamo lasi, unai dainai moni naria namonamo dalana ai diba idia henia lasi. Welfea hahinena ta ia gwau: “Haisikuli ai haorea murinai ai diba momo isosceles triangle be dahaka to moni naria namonamo dalana ai diba lasi.” Vadaeni, dahaka ese oi ia durua diba mai aonega ida moni oi gaukaralaia totona?

18 Mai aonega ida emu moni oi gaukaralaia namonamo totona inai hahegani, “Oi ia karaia Dirava do oi laloa,” be durua gauna badana ta. Badina be unai hahegani oi badinaia neganai, oiemu tahua gauna badana be Iehova do oi hamoalea, bona oiemu lalokau ia dekenai ese emu moni gaukaralaia dalana ia biagua. Unai dainai, do oi ura lasi oi sibona emu ura gaudia ese Dirava ena gaukara karaia mai emu lalona ibounai ida karana ia hakererea. (Mataio 16:​24-​26) Oi gaukara goada emu matana do “ia namo” totona, anina be, Dirava ena Basileia bona iena ura badinaia karana oi itaia namonamo. (Mataio 6:​22-24) Unai amo oi be inai hagoadaia sisibana do oi laloa ia be hahenamo ta mai moalena: “Anina namodia, be Lohiabada dekenai do oi henia, oiemu matauraia karana Lohiabada dekenai be unai.”​—⁠Aonega Herevadia 3:⁠9.

Umui Tohotohoa Diba Memero Kekeni

19 Ita moale diba badina memero kekeni momo, guna bona hari danu, be Havaraia Tauna idia laloa. Mero maragina Samuela be kalaga helagana lalonai ena hesiai gaukara ai ia gini goada, herevana ia ida idia gaukara hebou taudia edia lebulebu karadia idia bada. (1 Samuela 2:​12-​26) Potifara ena adavana, hedibagani hahinena mai koikoi danu, ese Iosepa ena lalona ia ania diba lasi, idia heudahanai totona. (Genese 39:​1-​12) Ena be Ieremia “be mero sibona,” to mai ena gari lasi ida ia idia inai henia taudia huanai ia haroro. (Ieremia 1:​6-8) Israela kekeni maragina ta be mai ena gari lasi ida Suria ena ami tauna badana mai ena siahu ia hamaoroa Israela ai heduru do ia tahua, unuseniai Iehova do ia dibaia. (2 King Taudia 5:​1-4) Mero matamata, Daniela, bona ia bamoa memerodia edia abidadama Dirava ia haginia aniani taravatudia dekenai idia tohoa neganai, idia gini goada. Bona unai memero Sataraka, Misaka, bona Abitenigo ese lahi dekenai do idia negedia karana idia abia hidi, to idia ura lasi kaivakuku vairanai idia tomadiho amo edia badinaia karana Dirava dekenai do idia hadikaia.​—⁠Daniela 1:​8, 17; 3:​16-18; Esodo 20:⁠5.

20 Hari uhau bona ulato 2,000 mai kahana, edia mauri lagani be 19 ia lao 25 huanai be Iehova ena Witness taudia tanobada hegegemadai edia hedikwota ai idia gaukara noho, New York State, U.S.A. dekenai. Tanobada hegegemadai ai edia Havaraia Tauna idia laloa memero kekeni tausen momo amo idia be kahana maragina ta sibona. Guna Iosepa hegeregerena, edia kara goevagoeva idia negea lasi. (Kara 5:​29) Poland dekenai lagani 1946 ai, lagani 15 kekenina Henryka Zur be kaivakuku tomadiho henia karana ta ia karaia lasi dainai idia hahisia dikadika. Ia idia hahisia tauna ta ia gwau: “Dahaka oi ura oi laloa be oi sibona, to Katolik edia korosi karaia toana oi karaia sibona.” Ia karaia lasi dainai, uda dekenai idia veria lao bona idia pidia, ena mauri hanaihanai helaro momokanina ia dogoatao auka!b

21 Iehova ena lalona ia moale bada herea, lagani handred momo lalodiai matamata taudia ese ia idia laloa dainai! Iena boiboi, “Oi ia karaia Diravana do oi laloa,” do oi kamonai, a? Momokani, ia oi laloa be mai ena badina! Dina ta ta ai ia ese oi dainai ia karaia vadaeni bona do ia karaia gaudia ibounai oi laloa, bona iena boiboi oi abia dae, ia gwau: “Egu natuna e, do oi aonega, vadaeni do lau moale, bona unai dainai, bema tau ta ese lau ia gwauraia kerere neganai, lau ese iena hereva do lau halusia diba.”​—⁠Aonega Herevadia 27:⁠11.

[Footnotes]

a The Watchtower, December 15, 1953, rau 750.

b Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese idia halasia bukana 1994 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, rau 217-​18, oi itaia.

Oi Laloatao, A?

◻ Memero kekeni be edena bamona heduru idia abia bena idia laloa diba Dirava be lauma tauna korikorina?

◻ Oi ia Havaraia Tauna oi laloa ena anina be dahaka?

◻ Namona be iseda edukeisini ena badina be dahaka?

◻ Dahaka dainai iseda moni ita gaukaralaia mai eda aonega ida be mai anina bada?

◻ Edena memero kekeni umui tohotohoa diba?

[Study Questions]

1. Lagani 11 merona ese dahaka ia hereva, unai ia hahedinaraia ita ia Havaraia Tauna ia dekenai be momokani?

2. (a) Edena bamona do oi abia dae diba oi ia havaraia Tauna be momokani? (b) Tama sina be dahaka idia karaia diba bena edia natudia idia abia dae Dirava be lauma tauna korikorina?

3, 4. Dahaka ese oi do ia durua bena oi laloa diba Iehova be lauma tauna korikorina?

5. Edena Baibel sivarai haida ese idia hahedinaraia ta oi laloa ena anina be ena ladana oi laloatao sibona lasi?

6. Heberu herevana idia hahanaia “laloa” be edena dala ai laloa tauna o gauna ura henia karana ia herevalaia danu?

7. Bema Dirava ita laloa mai eda ura ida, iseda kara be edena bamona do ia durua?

8. (a) Dahaka ita tahua ese ia hahedinaraia Iehova ita laloa mai eda ura ida? (b) Memero kekeni ese dahaka henanadai idia laloa be namo?

9. Edukeisini dekenai dahaka abia hidi dalana be memero kekeni ese do idia laloa?

10. Edena edukeisini hereadaena ita abia diba?

11. (a) Edena gaukara mai anina bada ita karaia diba? (b) Kekeni ta ia ura ena edukeisini ia habadaia sisina ena badina be dahaka?

12. Bema ta ia abia hidi gauna be edukeisini ma haida do ia abia, reana do ia durua dahaka hagugurua totona?

13. Edukeisini ma haida idia abia Russia Keristani kekeni rua be edena bamona edia mauri ena badina idia hahedinaraia?

14. Herevana edena bamona edukeisini ena bada ita abia hidi, to iseda mauri lalonai mai anina bada gauna be dahaka?

15. Keristani taudia ginigunadia edia edukeisini ena bada idauidau haida be dahaka dahaka?

16. (a) Dahaka dainai bema ita be mai eda abitorehai ita ia Havaraia Tauna ita laloa be mai ena hekwarahi? (b) Iesu ena haheitalai ta ese edena bamona ia hahedinaraia moni ita do gaukaralaia lasi neganai ita laloa guna be namo?

17. Dahaka dainai nega momo ta ese ena moni gaukaralaia dalana ia biagua be auka?

18. Moni gaukaralaia namonamo karana dekenai durua gauna badana ta be dahaka, bona dahaka dainai?

19. Guna negadia ai memero kekeni ese edena bamona idia ia Havaraia Tauna idia laloa?

20. Hari inai negai memero kekeni momo be edena dala ai idia ia Havaraia Tauna idia laloa?

21. Edena boiboi ita abia dae be aonega karana, bona unai amo dahaka do ia vara?

[Picture on page 17]

Sikuli oi lao henia ena badina oi lalohadailaia vadaeni, a?

[Picture on page 18]

Mai emu aonega ida moni gaukaralaia dalana oi dibaia, a?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia