¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús abal kin tʼokedhaʼ ani kin kʼaniy in bij a Jehová?

1, 2. a) ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús jun i akal okʼxidh ka tsemdháj? b) ¿Jantʼoj neʼets ki tókʼtsiy al axéʼ xi exobintaláb?

TI JUEVES 14 a nisán ti támub 33 a Jesús kʼapúts kʼal in abatwálejchik. Jajáʼ in exlálak abal neʼetsak ka kʼámbiyat kʼal a Judas. Jayej in exlálak abal neʼetsak ka kwadhan kʼal an atiklábchik kʼal axi tu kʼwiynal ani abal neʼetsak ka tsemdháj. Jaxtám, talbél ti kʼapúmadhchik in kanatbédhaʼ in abatwálej ani tam ti neʼetsak ka kʼaletschik, a Jesús in tʼajaʼ jun i oláb. Axéʼ xi oláb kʼwajat ti Juan capítulo 17.

² Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tsuʼuw jantʼoj i exobnál kʼal an oláb axi in tʼajaʼ a Jesús ani jayej neʼets ki tókʼtsiy axéʼ xi konowixtaláb, ¿kʼal jantʼoj u tʼeʼpindhábak a Jesús ani jantʼoj játsak axi más exbadh abal jajáʼ tam ti kʼwajiy ban tsabál?

«U OLNÁMALITS A BIJ»

3. ¿Jaleʼ ti a Jesús in uluw, «u olnámalits a bij»? (Juan 17:​6, 26).

³ Ban oláb axi a Jesús in tʼajaʼ in uchaʼ axéʼ a Jehová: «U olnámalits a bij», ani in tʼajaʼ tsab i kalel (ka ajiy Juan 17:​6, 26). ¿Walám in yéjenchalak a Jesús kin tʼilchij in aykolil jantʼiniʼ in bij a Dios? Imbáj. Jajáʼchik in exlálakits. Jajáʼchik pelak i judíos ani in exlálakits abal in bij a Dios kʼwajat yaníl ban Escrituras Hebreas. Jaxtám tam ti a Jesús in uluw, «u olnámalits a bij», yab kʼwajatak in ulal abal in exóbchij in aykolil abal in bij a Dios pel Jehová. Jawaʼ kʼwajat in ulal pel abal in exóbchij jantʼiniʼ in ey a Jehová. Jayej in exóbchij jantʼoj in tsalpayal a Jehová ani jawaʼ in tʼajámal. A Jesús játs axi in más alwaʼ exlál jantʼiniʼ játs a Jehová, jaxtám jajáʼ játs axi in éjtowalak kin tejwamédhanchij in aykolil jitaʼ játs a Jehová.

4, 5. a) Ka olnaʼ kʼal jun i tʼiplab jantʼoj in tʼajál abal ki tʼilchij in bij jun i atikláb. b) ¿Kal jantʼoj ti tolmiyat an aykolchik abal kin exlaʼ más alwaʼ a Jehová?

⁴ Xowéʼ ki tsalpay kʼal axéʼ xi tʼiplab, ta tamkuntalábil waʼats jun i ókʼnom axi in bij David ani pel i doctor. Walám tatáʼ biyálits ta exlál axéʼ xi epchal. Pero jun a kʼicháj tatáʼ a yéjenchal ki neʼdháj kʼal an doctor. Tam, i neʼdháb juʼtáj u tʼojnal axéʼ an epchal ani jajáʼ ti pidhál an ilál axi a yéjenchal abal ki jeley. Xowéʼ más a kʼanidhál axéʼ xi epchal kom ti kʼáninchij a ejatal, ani tam a atsʼanchal in bij i kʼwajíl ka tsalpay kʼal jawaʼ in tʼajaʼ abal ti tólmiy. A David belej pel an ókʼnom ta tamkuntalábil, pero jayej pel an doctor axi ti kʼáninchij a ejatal ani tatáʼ a lej kʼákʼnanchal patal jawaʼ in tʼajaʼ.

⁵ In aykolil a Jesús jayej in exlálakits in bij a Jehová, pero kʼal a Jesús tólmiyatchik abal kin exlaʼ jantʼiniʼ játs in lej ey a Jehová. ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús? In nitsʼbiy a Jehová kʼal jawaʼ in tʼajálak ani kʼal in ulalak. Jayej an abatwálejchik in tʼajálak ti kwéntaj jantʼiniʼ tu exóbchix a Jesús ani jantʼiniʼ tin tólmiyalak an atiklábchik. Nixéʼ in tʼajaʼ abal kin exlaʼchik jantʼiniʼ in ey a Jehová (Juan 14:9; 17:3).

«TATÁʼ TIN PIDHAʼ A BIJ»

6. ¿Jaleʼ tin uluw a Jesús, «Tatáʼ tin pidhámal a bij»? (Juan 17:​11, 12).

⁶ Tam ti a Jesús in ólonchij a Jehová abal kin kónchinchij i tolmixtaláb in aykolil, in uluw: «Ka béletnaʼchik kom tatáʼ tin pidhámal a bij» (ka ajiy Juan 17:​11, 12). ¿Walám kʼwajatak in ulal a Jesús abal xowéʼ jajáʼ neʼetsak ka bíjiyat Jehová? Imbáj. A Jesús yab kʼwajatak in ulal abal neʼets kin kʼálnaʼ in bij a Dios, jaxtám in uluw, «a bij». A Jesús yab kʼwajatak in jáluwal in bij. Tam, ¿jantʼoj játs axi a Jesús in léʼak abal ki exbay tam tin uluw, «tin pidhámal a bij»? Kʼwajatak in ulal abal pel kʼal a Jehová ti aban ti watʼbom kaw. Jajáʼ neʼetsak ka kawin tin bij a Jehová ani neʼetsak kin tʼajaʼ yan i labidh tʼajbiláb tin bij a Jehová (Juan 5:43; 10:25). Jayej ki tʼilaʼ abal in bij a Jesús in léʼ kin uluw «a Jehová u kʼanix». Kʼal axéʼ i éxbayal abal in bij a Jesús jayej in neʼdhál in bij a Jehová.

7. Ka olnaʼ kʼal jun i tʼiplab jaleʼ ti a Jesús in éjtowalak ka kawin tin bij a Jehová.

⁷ Ki punuw jun i tʼiplab abal ki exbay jawaʼ in léʼak kin uluw a Jesús. Jun i eyal in éjtowal kin bíjiy jun in tolmiwal abal ka kalchiyat ani kin abaʼ ka olnáj jun i olchixtaláb. Axéʼ xi atikláb in kwaʼal in ey abal ka belkáj jawaʼ neʼets kin olnaʼ, kom neʼets ti kaw tin bij an eyal. Jayetsej in tʼajámal a Jehová kʼal a Jesús, in pidhámal in ey ani in abamal ti kaw tin bij Jajáʼ (Mat. 21:9; Luc. 13:35).

8. ¿Jaleʼ ti a Jehová in uluw abal in bij kʼwajatak kʼal a Jesús okʼxidh ka chich ban tsabál? (Éxodo 23:​20, 21).

⁸ An Biblia jayej in ulal abal a Jesús u bijiyáb «An Kaw», kom pidhan i olchixtaláb kʼal a Jehová abal kin watʼbanchij an ángeles ani an atiklábchik (Juan 1:​1-3). Walám a Jesús játs an ángel axi a Jehová in eyendhaʼ abal kin béletnaʼ an israelitas ani kin ólchij an bel tam ti xeʼtsin ban desierto. ¿Jaleʼ ti an israelitas in tomnálak kin bélkaʼ axéʼ xi ángel? Kom a Jehová in uluw: «U pidhámal u bij» (ka ajiy Éxodo 23:​20, 21).a ¿Jantʼoj in léʼnaʼ kin uluw a Jehová kʼal axéʼ xi kaw? Abal kʼwajatak in eyendhál a Jesús abal ka olnáj jawaʼ Jajáʼ in léʼ, jayej a Jesús in tejwamedhál abal a Jehová in tʼajál patal alwaʼ ani in tejwamedhámal abal a Jehová pel jun i Dios tʼokat.

«TÁTAJ TI ÉB, KA PUWÉNCHIJ A BIJ»

9. ¿Jaleʼ ti lej exbadhak abal a Jesús in bij a Jehová?

⁹ I exóbnaʼits abal tam ti kʼwajatak ti éb, a Jesús etsʼey in pidhaʼ in jalbíl in bij a Dios ani tam ti kʼwajiy tejéʼ ban tsabál jayetsej in tʼajaʼ. In tejwamédhaʼ abal in léʼak ka exláj jantʼiniʼ játs a Jehová. Tam ti weʼits neʼets ka tsemdháj, in uluw axéʼ xi kaw: «Tátaj ti éb, ka puwénchij a bij». A Jehová dhúbatkʼij tokʼtsin ani in uluw axéʼ: «U puwenchíts u bij ani neʼets ku puwénchij juníl» (Juan 12:28).

10, 11. a) ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús abal kin puwénchij in bij a Jehová? (Ka tsuʼuw jayej an imagen). b) ¿Jaleʼ ti kwaʼal ka tʼokedhanchat in bij a Jehová ani ka kʼániyat?

¹⁰ ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús abal kin puwénchij in bij a Jehová? A Jesús in ólchij an atiklábchik jantʼiniʼ játs in ey a Jehová ani patal jawaʼ in tʼajámal. Pero a Jesús in tʼajaʼ kʼeʼat jantʼoj abal kin puwénchij in bij a Jehová, jajáʼ kwaʼalak kin tejwamédhaʼ abal in bij a Jehová tʼokat, kom jajáʼ in exlálak abal a Jehová etsʼey in tʼajál jawaʼ tekedh.b Ani játs jawaʼ in tejwamédhaʼ a Jesús tam tin exóbchij in aykolil jantʼiniʼ ti kwaʼalak kin ólonchij a Jehová. Jajáʼ in uluw: «Tátaj ti éb, i kónoyal ki tʼokedhanchat a bij» (Mat. 6:9).

¹¹ ¿Jaleʼ ti kwaʼal ka tʼokedháj ani ka kʼániyat in bij a Jehová? Kom a Satanás in kawiliy a Jehová ban jardín de Edén, in uluw abal a Jehová u janamkáw ani abal kʼwajatak in kʼanchal yan jantʼoj a Adán ani a Eva (Gén. 3:​1-5). A Satanás in léʼak abal ka tsálpayat abal a Jehová yab u ábatnom tekedh. Jayej awitsak kin tʼajaʼ abal an atiklábchik kin tsalpay abal a Jehová lej pojkax. A Satanás jayej in uluw kʼeʼat i janamtaláb. In uluw abal wawáʼ expidh i kʼakʼnál a Jehová kom tu lábliyal. Jayej in uluw abal wawáʼ yab i kʼanidhál a Jehová ani abal tam ki tamétnaʼ jun i kʼibataláb neʼets ki jilaʼ ki tʼojonchij (Job 1:​9-11; 2:4). Jaxtám kwaʼalak ka tejwamedháj jitaʼ in ulal an chubaxtaláb, max a Jehová o Satanás.

«NEʼETS KU BÍNAʼ TU BAʼ KIN TSEMDHÁJ»

12. ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jesús abal kin kʼáninchij ani kin tʼókedhanchij in bij a Jehová?

¹² A Jesús in lej kʼanidhálak a Jehová ani in léʼak kin kʼáninchij in bij ani kin tʼokedhaʼ, jaxtám in uluw: «Neʼets ku bínaʼ tu baʼ kin tsemdháj» (Juan 10:​17, 18). A Adán ani a Eva in jékʼomnaʼ a Jehová ani in tákuychik kin júnkunchij a Satanás. Pero a Jesús in batsʼuw ka chich tejéʼ ti tsabál ani kin bélkaʼ a Jehová tin nakél in ejatal, antsanáʼ in tejwamédhaʼ abal in kʼanidhál (Heb. 4:15; 5:​7-10).c A Jesús kʼwajiy putudh kʼal a Jehová ma ti tsemets (Heb. 12:2). Patal jawaʼ in tʼajaʼ a Jesús in tejwamédhaʼ abal in kʼanidhálak a Jehová ani abal in léʼak kin kʼaniy ani kin tʼókedhanchij in bij.

13. ¿Jaleʼ ti Jesús in éjtowalak kin tejwamédhaʼ abal a Satanás játs axi u janamkáw? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).

¹³ Patal jawaʼ a Jesús in tʼajaʼ ban tsabál, in tejwamédhaʼ abal axi u janamkáw pel a Satanás ani yab a Jehová (Juan 8:44). A Jesús játs axi más alwaʼ in exlál jantʼiniʼ játs a Jehová. Jaxtám dhúbatkʼij neʼetsak kin exlaʼ max chubax jawaʼ in ulal a Satanás o imbáj. A Jesús in exlálak abal yab chubax jawaʼ in ulal a Satanás, jaxtám etsʼey kʼwajiy putudh kʼal a Jehová ani in kʼáninchij in bij. Tam ti a Jesús kʼwájatakits ti tsémel, in tʼajaʼ ti kwéntaj abal yabáts kʼwajatak ti tolmiyáb kʼal a Jehová, belits antsanáʼ in áynanchij putudh ani yab in kʼibchij a Jehová (Mat. 27:46).d

«U TALAʼ TʼAJÁMAL PATAL JAWAʼ TIN UCHBIYÁMAL»

14. ¿Jantʼoj tam alwaʼtaláb in batsʼuw a Jesús kom kʼwajiy putudh kʼal a Jehová?

¹⁴ Ban oláb axi a Jesús in tʼajaʼ okʼxidh ka tsemdháj, in uchaʼ axéʼ xi kaw a Jehová: «U talaʼ tʼajámal patal jawaʼ tin uchbiyámal» (Juan 17:​4, 5). A Jesús in exlálak abal neʼets ka lábliyat kʼal a Jehová kom kʼwajinek putudh. Ani putun jawaʼ in aychalak a Jesús, yab ukʼchiyat kʼal a Jehová ban jolimtaláb (Hech. 2:​23, 24). Edháj kʼal a Jehová ani pidhan jun in púlik éy tiwaʼ ti éb (Filip. 2:​8, 9). A Jesús kʼwajiy ti aychix yan i támub ti éb ani talbél bíjiyat ti Tsʼalej tin Éyaltal a Dios. ¿Ani jantʼoj neʼetsak kin bajuw axéʼ xi Eyaltaláb? A Jesús in bínaʼ an tokʼtsixtaláb kʼal an oláb axi in tʼajchij a Jehová, in uchaʼ: «Ka chich a Éyaltal tejéʼ tsabál. Ka tʼajan a kulbétal tejéʼ tsabál, antsanáʼ jantʼiniʼ u tʼajnal tiwaʼ ti éb» (Mat. 6:10).

15. ¿Jantʼoj más neʼets kin tʼajaʼ a Jesús?

¹⁵ Lej wéʼits, a Jesús neʼets ti pejéx kʼal jitaʼchik in kʼwiyál a Jehová ani neʼets kin talabédhaʼ ti Armagedón an atiklábchik axi pojkax (Apoc. 16:​14, 16; 19:​11-16). Talbél, a Satanás neʼets ka petʼnáj al jun i lupudh jol, pel ejtíl max neʼets ka kʼwajiy tsémenek kom yab neʼets kin ejtow kin tʼajaʼ jantʼoj (Apoc. 20:​1-3). Talbél, a Jesús neʼets ti ábatnom al mil i támub, al nixéʼ xi kʼij neʼets ka waʼtsin i koyataláb ban tsabál ani neʼets kin tólmiy an atiklábchik abal ka tʼoke kʼal an walabtaláb. Jayej neʼets kin édhaʼ an atiklábchik axi koyomadh ani neʼets kin wenkʼow an tsabál ti jun i Paraíso. Tikʼelej neʼets ka putun an tsalap axi a Jehová in kwaʼalak abal an tsabál (Apoc. 21:​1-4).

16. ¿Jantʼiniʼ jats an ejataláb axi neʼets ka waʼtsin talbél kʼal an mil i támub?

¹⁶ ¿Jantʼiniʼ neʼets ka kʼwajiy an atiklábchik talbél kʼal an mil i támub? Yabáts neʼets ka waʼtsin i walabtaláb ani an atiklábchik neʼets ka kʼwajiyits tʼokat. Jayej, an atiklábchik yabáts neʼets kin yéjenchij kin konchij a Jehová abal ka pákwlanchat in wálab. Yabáts neʼets ki yéjenchij abal a Jesús ani an takudhchik tu ku tólmiy abal ku utey kʼal a Jehová. Al nixéʼ xi kʼij yabáts jitaʼ neʼets ka tsemets. Neʼets ka edháj an atiklábchik axi koyomadh ani an atiklábchik axi ka kʼwajiy ban tsabál neʼets ka kʼwajiyits tʼokat (1 Cor. 15:​25, 26).

17, 18. a) ¿Jantʼoj neʼets ka watʼey tin taltal an mil i támub? b) ¿Jantʼoj neʼets kin tʼajaʼ a Jesús tam ka taley ti eyal? (1 Corintios 15:​24, 28; ka tsuʼuw jayej an imagen).

¹⁷ Talbél kʼal an mil i támub neʼets ka watʼey jantʼoj lej kʼijidh: patal neʼets kin exlaʼ abal a Jehová pel jun i Dios tʼokat ani abal etsʼey in tʼajál jawaʼ tekedh. Ban jardín de Edén, a Satanás in uluw abal a Jehová u janamkáw, abal yab in tomnál ti ábatnom ani abal yab in kʼanidhál an atiklábchik. Pero ma ti biyál, yan in tʼojnálil a Jehová in tejwamedhámal abal yab chubax jawaʼ in ulal a Satanás. Ani talbél kʼal an mil i támub, neʼets ka jílkʼonits tʼokat in bij a Jehová. Kʼal patal jawaʼ in tʼajámal a Jehová, neʼets kin tejwamédhaʼ abal chubax tu kʼanidhál.

¹⁸ Talbél kʼal an mil i támub, patal neʼets kin exlaʼ abal jawaʼ in ulúmal a Satanás tin kwéntaj a Jehová yab chubax. ¿Jantʼoj neʼets kin tʼajaʼ a Jesús tam ka taley ti eyal? ¿Walám neʼets kin nitsʼbiy a Satanás ani neʼets kin tomolnaʼ a Jehová? Imbáj. (Ka ajiy 1 Corintios 15:​24, 28). A Jesús neʼets kin wíchbanchij in Éyaltal a Jehová ani neʼets kin jilaʼ abal ka abatnáj. Patal axéʼ neʼets kin tʼajaʼ kom in kʼanidhál a Jehová.

19. ¿Jantʼoj jats axi más exbadh abal a Jesús?

¹⁹ Xowéʼ i éxbayal jaleʼ ti a Jehová in takuyámal a Jesús abal ka nenchat in bij. A Jesús in ejtowamal kin putuw alwaʼ kʼal in uchbíl, jajáʼ in léʼ kin kʼaniy in bij a Jehová ani kin tʼokedhaʼ. Jaxtám in bínaʼ in ejatal ani neʼets kin wíchbanchij in Éyaltal a Jehová talbél kʼal an mil i támub. ¿Jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ abal ki nitsʼbiy a Jesús? Jats neʼets ki exóbnaʼ axi taʼtal an semana.