EXOBINTALÁB 21
¿Jantʼoj tu ólchal a Apocalipsis abal neʼets ka watʼey axi taʼtal a kʼicháj?
«¡Aníts! Kit chich Jesús» (APOC. 22:20).
AJATLÁB 142 Aferrémonos a nuestra esperanza
JAWAʼ NEʼETS KI EXÓBNAʼa
1. ¿Jantʼoj kwaʼal kin takuy patal an atikláb?
XOWÉʼ ta kʼicháj patal an atikláb kwaʼal kin takuy jantʼoj lej exbadh: kwaʼal kin takuy max neʼets kin tʼojonchij a Jehová o a Satanás. Expidh kwaʼal kin takuy junkats. Max i léʼ ki batsʼuw an ejataláb abal etsʼey, kwaʼal ki takuy jawaʼ tekedh (Mat. 25:31-33, 46). Ban «púlik yajchiktaláb» patal an atikláb ejtíl max neʼets ku tsʼoʼmayat. Talchik neʼets ka tsʼoʼmayat abal ka kʼwajiy abal etsʼey ani talchik abal ka talabedháj (Apoc. 7:14; 14:9-11; Ezeq. 9:4, 6).
2. a) ¿Jantʼoj tu ólchal Hebreos 10:35-39 ki tʼajaʼ? b) ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal an libro in kʼál a Apocalipsis?
2 (Ka ajiy Hebreos 10:35-39). Lej alwaʼ max tatáʼ a takuyámalits ka tʼojonchij a Jehová, játs jawaʼ tekedh. Walám jayej a léʼ ka tólmiy axi kʼeʼat abal jayetsej kin tʼajaʼ. An libro in kʼál a Apocalipsis neʼets ti lej tólmiy. Tanáʼ in olnál jantʼoj neʼets kin watʼaʼ jitaʼchik in tomolnál a Jehová, ani jayej in olnál jantʼoj tam lablixtaláb neʼets kin batsʼuw jitaʼchik kin tólmiy in Eyaltal. Max ki exóbnaʼ axéʼ, neʼets tu ku lej tólmiy ki aynanchij ki tʼojonchij a Jehová. Jayej i éjtowal ki eyendhaʼ jawaʼ i exobnámal abal ki tólmiy axi kʼeʼat kin takuy kin tʼojonchij a Jehová, ani yabchik kin walbaʼ tin baʼ.
3. ¿Jantʼoj neʼets ki tókʼtsiy al axéʼ xi exobintaláb?
3 Neʼets ki tókʼtsiy talchik i konowixtaláb al axéʼ xi exobintaláb: ¿Jantʼoj neʼets kin batsʼuw jitaʼchik kin tólmiy in Eyaltal a Dios?, ani ¿jantʼoj neʼets kin watʼaʼ jitaʼchik kin tólmiy an bestia salvaje de color rojo escarlata axi u olnáb ti Apocalipsis?
AN LABLIXTALÁB AXI NEʼETS KIN BATSʼUW JITAʼCHIK KIN AYNANCHIJ KIN TʼOJONCHIJ A JEHOVÁ
4. ¿Jitaʼchik in tsuʼuw an abatwálej Juan abal kʼwájatak kʼal a Jesús?
4 An abatwálej Juan in tsuʼuw tsab i mukeʼ i atikláb axi in tólmiyal in Eyaltal a Jehová, jajáʼchik in bátsʼuwal i ejataláb abal etsʼey ani kʼeʼatchik i lablixtaláb. Ban kʼaʼál mukeʼ waʼats 144.000 i atikláb (Apoc. 7:4). Jajáʼchik tákuyat tejéʼ ban Tsabál, ani neʼets ti éb ti eyal kʼal a Jesús. Tin yanél neʼets kin abatnaʼ an Tsabál (Apoc. 5:9, 10; 14:3, 4). A Juan in tsuʼuw abal axéʼ xi 144.000 i atikláb kʼwajat kʼal a Jesús al jun i bolchal axi in bij Sión (Apoc. 14:1).
5. ¿Jantʼoj neʼets ka watʼey kʼal axi tákudhchik ani u jílkʼonalej ti Tsabál?
5 An abatwálejchik játs axi kʼaʼál tákuyat abal ka kʼalej ti éb, pero ma ti nixéʼ a kʼicháj aynanchámej ka tákuyat kʼeʼatchik abal ka kidhban an 144.000 (Luc. 12:32; Rom. 8:17). Pero uchan an abatwálej Juan abal tin taltal a kʼicháj lej wekats axi neʼetsej ka kʼwajiy ejat. Okʼxidh ka tujey an púlik yajchiktaláb, jitaʼchik takudh abal ka kʼalej ti éb neʼets kin batsʼuw «jun i tsʼoʼmaxtaláb», axéʼ in léʼ kin uluw abal neʼets ka bátsʼuwat kʼal a Jehová abal ka kʼalej ti éb (Apoc. 7:2, 3; 12:17). Biyat kʼwajatej an púlik yajchiktaláb, neʼets ka neʼdhájchik ti éb, abal ka támkuyat kʼal axi kʼwajatits tiwaʼ, ani antsanáʼ ka kidhban an 144.000. Tam, neʼets ti abatnomchik patal junax tin Eyaltal a Dios (Mat. 24:31; Apoc. 5:9, 10).
6, 7. a) ¿Jitaʼchik in tsuʼuw a Juan ani jantʼoj neʼets ka watʼey kʼal jajáʼchik? b) Bélits max i aychal ku kʼalej ti éb o ku kʼwajiy ban Tsabál, ¿jaleʼ ti kwaʼal ki lej tʼajaʼ ti kwéntaj jawaʼ in ulal an capítulo 7 in kʼál a Apocalipsis?
6 Talbél, an abatwálej Juan in tsuʼuw kʼeʼat i «mudhél i atikláb». Jajáʼchik lej yan tin eb, jaxtám yab jitaʼ in éjtowal kin ajiy (Apoc. 7:9, 10). ¿Jitaʼchik játs jajáʼ? A Juan uchan abal jajáʼchik játs axi in jekʼaʼ in ejatal ban púlik yajchiktaláb, xowéʼ kʼwajatits tʼokat ani tóltomidh kʼal i dhakniʼ tóltom, kom an Cordero in tʼokedhaʼ kʼal in xitsʼál (Apoc. 7:14). Tam ka taley an púlik yajchiktaláb, axéʼ xi «mudhél i atikláb» neʼets ka kʼwajiy abal etsʼey ban Tsabál ani neʼets kin batsʼuw yan i lablixtaláb (Sal. 37:9-11, 27-29; Prov. 2:21, 22; Apoc. 7:16, 17).
7 Bélits max u takuyámej abal ku kʼalej ti éb, o abal ku kʼwajiy ban Tsabál, patal i lej léʼits ki tsuʼuw jantʼiniʼ ti neʼets ka putun an capítulo 7 in kʼál a Apocalipsis. ¡Neʼets kin atsʼaʼchik lej kulbél axéʼ xi tsab i mudhél i atikláb! Neʼets ki atsʼaʼ lej kulbél kom i takuy ki tólmiy in Eyaltal a Jehová. ¿Jantʼoj más in ulal an libro in kʼál a Apocalipsis tin kwéntaj an púlik yajchiktaláb? (Mat. 24:21).
JAWAʼ NEʼETS KIN WATʼAʼ JITAʼCHIK IN TOMOLNÁL A DIOS
8. ¿Jantʼiniʼ ti neʼets ka tujey an púlik yajchiktaláb, ani jantʼoj neʼets kin tʼajaʼ yan i atikláb?
8 Ti watʼey semana i exóbnaʼ abal an eyalchik lej wéʼits neʼets kin talabédhaʼ patal an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax, axi u exláb ti Babilonia la Grande (Apoc. 17:16, 17). Nixéʼ neʼets kin tʼajaʼ ka tujey an púlik yajchiktaláb. ¿Walám neʼets kin tʼajaʼ nixéʼ abal yan i atikláb ka utey kʼal a Jehová? Imbáj. Ti Apocalipsis capítulo 6, in olnál abal al nixéʼ xi kʼicháj, jitaʼchik yab in kʼakʼnál a Jehová neʼets kin aliy ka kʼaniyat kʼal an eyalchik ani kʼal an nújulchik, al axéʼ xi capítulo u jumbiyáb kʼal i tsʼen. Kom yabchik in léʼnaʼ kin bélkaʼ in Eyaltal a Jehová, neʼets ka talabedháj (Luc. 11:23; Apoc. 6:15-17).
9. Ban púlik yajchiktaláb, ¿jaleʼ ti neʼets ka lej exláj jitaʼ játs in bichówil a Jehová ani jantʼoj neʼets ka watʼey?
9 Al an púlik yajchiktaláb in bichówil a Jehová neʼets ka lej tejwaméj, kom ejtíl max neʼets ka jílkʼonchik tsʼejel. Expidh jajáʼchik játs axi neʼets kin aynanchij kin tʼojonchij a Jehová ani yab neʼets kin tólmiy «an bestia salvaje» (Apoc. 13:14-17). An atiklábchik neʼets ka lej tsakuy kʼal jajáʼ, kom in áynanchal kin tʼojonchij a Jehová. Nixéʼ neʼets kin tʼajaʼ abal jun i mukeʼ i eyalchik, kin otsánchij in bichówil a Jehová tin puwél an Tsabál. An Biblia in bíjiyal axéʼ xi mukeʼ i eyal ti Gog de Magog (Ezeq. 38:14-16).
10. ¿Jantʼoj in ulal Apocalipsis 19:19-21, abal neʼets kin tʼajaʼ a Jehová tam ka otsánchat in bichówil?
10 ¿Jantʼoj neʼets kin tʼajaʼ a Jehová tam kin tsuʼuw abal u otsancháb in bichówil? Jajáʼ in ulal abal neʼets «ka lej tsakuy» (Ezeq. 38:18, 21-23). An capítulo 19 in kʼál a Apocalipsis in olnál jantʼoj neʼets ka watʼey talbél. A Jehová neʼets kin abaʼ in tsakámil abal kin kʼaniy in bichówil, ani kin talabédhaʼ kʼal jitaʼ tu tomolnáb. Neʼets ka tólmiyat kʼal an ángeles ani an 144.000 axi kʼwajat ti éb (Apoc. 17:14; 19:11-15). ¿Jantʼoj neʼets ka watʼey? Neʼets ka talabedháj patal an atikláb ani an eyalchik axi in tomolnál a Jehová (ka ajiy Apocalipsis 19:19-21).
TALBÉL KʼAL AN PEXTALÁB, NEʼETS KA WAʼTSIN JUN I TOMKINTALÁB
11. ¿Jantʼoj in ulal a Apocalipsis abal neʼets kin tʼajaʼ ki atsʼaʼ lej kulbél?
11 ¿Jantʼiniʼ ti neʼets kin atsʼaʼ in bichówil a Jehová tam kin tsuʼuw abal talabedhájits patal jitaʼ in tomolnálak a Jehová? ¡Neʼets kin atsʼaʼchik lej kulbél! Ti éb patal neʼets ka dhajan kom in atsʼálchik lej kulbél, kom talabedhájits a Babilonia la Grande, pero jayej neʼets ka kulbéj kʼal kʼeʼat jantʼoj (Apoc. 19:1-3). A Apocalipsis in olnál abal neʼets kin bájuwits an kʼij abal «ka tómkin an cordero» o a Jesucristo (Apoc. 19:6-9).
12. ¿Jaykʼiʼ ti neʼets ka tʼajan an tomkintaláb? (Apocalipsis 21:1, 2).
12 ¿Jaykʼiʼ ti neʼets ka tʼajan an tomkintaláb? Bélits abal an 144.000 neʼets ka kʼwajiyits ti éb tam ka tujey a Armagedón, yabayej neʼets ka tʼajan an tomkintaláb (ka ajiy Apocalipsis 21:1, 2). An tomkintaláb neʼets ka tʼajan talbél kʼal an Armagedón, tam ka talabedhájits patal jitaʼ in tomolnál a Dios (Sal. 45:3, 4, 13-17).
13. ¿Jantʼoj in léʼ kin uluw abal an Cordero neʼets ka tómkin?
13 ¿Jantʼoj in léʼ kin uluw abal an Cordero neʼets ka tómkin? Tam jun i inik ani jun i mimláb u tómkinal, pel abal ka kʼwajiy junax. Jayej, tam an 144.000 ka kʼwajiyits kʼal a Jesús, ejtíl max neʼets ka tómkin kom neʼets ka tújeyits ti tʼojnal junax. Axéʼ pel jantʼoj lej kʼijidh kom neʼets ka tújeychik kin abatnaʼ an Tsabál al 1.000 i támub (Apoc. 20:6).
JUN I ALABÉL BICHOW AXI NEʼETS KIN TʼAJAʼ KI BÁTSʼUW YAN I ALWATALÁB
An capítulo 21 in kʼál a Apocalipsis in olnál abal an Ít Jerusalén neʼets kin chiʼdhaʼ yan i lablixtaláb abal an Tsabál. Ban Mil i Támub an atiklábchik axi ka bélkaxin neʼets kin bátsʼuw yan i alwaʼtaláb. (Ka tsuʼuw an exobintaláb 21, párrafos 14-16).
14, 15. ¿Kʼal jantʼoj tu jumbiyáb an 144.000 ti Apocalipsis 21? (Ka tsuʼuw an dibujo axi kʼwajat ban portada).
14 An capítulo 21 in kʼál a Apocalipsis in júmbiyal an 144.000 kʼal jun i bichow lej alabél axi u bijiyáb, «an Ít Jerusalén» (Apoc. 21:2, 9). Axéʼ xi bichow u teynáb kʼal 12 i tʼujub. Al junchik kʼal axéʼ xi tʼujub kʼwajat 12 i bijláb, pel in bij an 12 i abatwálej in kʼál an Cordero. An abatwálej Juan in atsʼaʼ lej kulbél tam ti in tsuʼuw axéʼ. ¿Jaleʼ? Kom al jun i tʼujub jayej kʼwajatak in bij. ¡Axéʼ pelak jun i lablixtaláb lej púlik! (Apoc. 21:10-14; Efes. 2:20).
15 Yab waʼats kʼeʼat i bichow ejtíl axéʼ. In belil kʼwajat tsʼejkadh walim kʼal i oro, an 12 i wiʼleb axi in kwaʼal, kʼwajat tsʼejkadh kʼal i tʼujub axi u bijiyáb ti perlas, an baʼteʼ kʼwajat tsʼejkadh kʼal i alabél tʼujub, patal an bichow kʼwajat alwaʼ lejbadh ani jununúl in puwém (Apoc. 21:15-21). Pero a Juan in tʼajál ti kwéntaj abal in kʼibchal jantʼoj. Jajáʼ in ulal abal yab in tsuʼuw nibal jun i templo, kom a Jehová ani an Cordero játs an templo, jayej in tsuʼuw abal an bichow yab in yéjenchal ka tájbayat kʼal a kʼicháj ani kʼal a itsʼ, kom u tajbayáb kʼal in tajáx a Dios ani in tajáx an Cordero (Apoc. 21:22, 23). Jitats ka kʼwajiy ban Ít Jerusalén neʼets kin ejtow kin tsuʼuw ani kin tʼilmay a Jehová (Heb. 7:27; Apoc. 22:3, 4). Jaxtám in ulal an Biblia abal a Jehová ani a Jesús játs an templo al nixéʼ xi bichow.
¿Jitaʼchik neʼets kin batsʼuw an lablixtaláb axi u tʼipoyáb kʼal jun «i itseʼ» ani «i téʼlomchik»? (Ka tsuʼuw an párrafos 16 ani 17).
16. ¿Jantʼoj tam lablixtaláb neʼets kin batsʼuw an atiklábchik, ban Mil i Támub axi ka kʼwajiy ti abatnom in Eyaltal a Dios?
16 Lej kulbél in atsʼál axi tákudhchik tam kin tsalpay abal neʼets ka kʼwajiy ban Ít Jerusalén. Pero jitaʼchik neʼets ka kʼwajiy ban ít Tsabál jayej in tomnál kin atsʼaʼ kulbél. Ban Mil i Támub axi neʼets ka kʼwajiy ti abatnom in Eyaltal a Dios, an Ít Jerusalén neʼets kin abaʼ yan i lablixtaláb abal an Tsabál. A Juan in tsuʼuw abal an lablixtaláb u adhilak jantʼiniʼ jun i itseʼ, kʼal yan i jáʼ axi in binál i ejataláb. Jayej in tsuʼuw abal walteʼ an itseʼ waʼats yántalom i téʼlom ani in kwaʼal i alwachik xeklek axi u eynal abal ka jeldháj an atiklábchik (Apoc. 22:1, 2). Patal an atikláb axi ka kʼwajiy al nixéʼ xi kʼicháj neʼets kin batsʼuw yan i alabél lablixtaláb. Ani jitaʼchik ka bélkaxin, kʼayúm kʼayúm neʼets ka tíxkʼan an walabtaláb ma ka tʼokej in ejatal. Yabáts neʼets ka waʼtsin i yawʼláts, nibal i yajal ani yabáts neʼets ku ukʼin kʼal i tʼeʼpintaláb (Apoc. 21:3-5).
17. ¿Jitaʼchik neʼets kin batsʼuw i lablixtaláb ban Mil i Támub axi ka kʼwajiy ti abatnom in Eyaltal a Dios? (Apocalipsis 20:11-13).
17 ¿Jitaʼchik neʼets kin batsʼuw axéʼ xi lablixtaláb? Okʼox, an atiklábchik axi kin jekʼaʼ in ejatal ban Armagedón, ani an tsákamchik axi ka waʼtsin ban ít tsabál. Pero yab expidh jajáʼchik. An capítulo 20 in kʼál a Apocalipsis jayej in ulal abal neʼets ka edháj an tsemélomchik (ka ajiy Apocalipsis 20:11-13). ¿Jitaʼchik neʼets ka edháj ti ít Tsabál? An atiklábchik axi in tʼajaʼ jawaʼ tekedh ani in tʼojonchij a Jehová, pero jayej an atiklábchik axi yab in tʼajaʼ jawaʼ tekedh kom yab in exlaʼ a Jehová (Hech. 24:15). Tam, ¿walám neʼets ka edháj patal an atikláb ban Mil i Támub? Imbáj. Jitaʼchik yab in léʼnaʼ kin tʼojonchij a Jehová ti biyál, yabáts neʼets ka edháj. Kom yabchik in léʼnaʼ kin tʼojonchij a Jehová ti biyál, in tejwamédhaʼ abal yabchik in léʼak ka kʼwajiy ban ít Tsabál (Mat. 25:46; 2 Tes. 1:9; Apoc. 17:8; 20:15).
JAWAʼ NEʼETS KA WATʼEY TIN TALTAL
18. ¿Jantʼiniʼ neʼets ka kʼwajiy an atikláb tam ka putun an 1.000 i támub?
18 Tin taltal an 1.000 i támub, nibal jun i atikláb neʼets kin koʼoy i walabtaláb. Yabáts jitaʼ neʼets kin yajchiknaʼ kʼal in wálab a Adán (Rom. 5:12). An walabtaláb axi tu jilchij a Adán yabáts neʼets tu ku ódhnaʼ. An Biblia in ulal abal talbél kʼal an 1.000 i támub, ejtíl max neʼets ku ejtsin, ani játs kom yabáts neʼets ki koʼoy i walabtaláb (Apoc. 20:5).
19. ¿Jantʼoj kwaʼal kin tejwamédhaʼ an atiklábchik tin taltal an Mil i Támub?
19 A Satanás, yaníl in exaʼ abal a Jesús kin kʼibchij a Jehová pero jajáʼ yab in jilaʼ ka atáj. Tam ka taley an Mil i Támub, a Satanás jayej neʼets kin exaʼ kin kʼambiy an atiklábchik abal kin kʼibchij a Jehová. ¿Walám neʼets ka kʼwajiychik putudh an atikláb antsanáʼ jantʼiniʼ in tʼajaʼ a Jesús? (Apoc. 20:7). Jitaʼchik ka kʼwajiy putudh kʼal a Jehová tam ka taknáj kʼal a Satanás, játs axi neʼets ka kʼwajiychik abal etsʼey (Rom. 8:21). Pero jitaʼchik kin tólmiy a Satanás neʼets ka talabedháj junax kʼal jajáʼ ani an demonios (Apoc. 20:8-10).
20. ¿Jantʼiniʼ ta atsʼál tatáʼ talbél ta exobnámal talchik i pejach in kʼál a Apocalipsis?
20 ¿Jantʼiniʼ ta atsʼál tatáʼ talbél ta exobnámal talchik i pejach in kʼál a Apocalipsis? ¿A atsʼál it kulbél kom kʼwajat a tsuʼtal jantʼiniʼ u putnal talchik i kʼej kaw? ¿A atsʼál abal a léʼ ka tólmiy kʼeʼatchik abal ka utey kin kʼakʼnaʼ a Jehová? (Apoc. 22:17). Talbél ti exobnámal jawaʼ neʼets ka watʼey axi taʼtal a kʼicháj, i atsʼál lej kulbél ani walám jayej i ulal ejtíl an abatwálej Juan: «¡Aníts! Kit chich Jesús» (Apoc. 22:20).
AJATLÁB 27 La revelación de los hijos de Dios
a Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki exóbnaʼ abal jitaʼchik kin aynanchij kin kʼakʼnaʼ a Jehová, neʼets kin batsʼuw yan i lablixtaláb. Pero jitaʼchik yab kin léʼnaʼ kin belkaʼ in Eyaltal a Dios, neʼets ka talabedháj.