Ինչպե՞ս կարող եք ձեր կյանքը դարձնել ավելի իմաստալից

ԱՀԱ ԹԵ ինչ է ասվում մի հին առակում. «Մի աշխատիր հարստանալու. քո այդ հասկացողութիւնիցը դադարիր։ Մի՞թէ աչքդ պիտի դնես այն բանին, որ ոչինչ է. որ իրան համար անշուշտ թեւեր կ’շինէ, արծիւի պէս երկինքը կ’թռչի» (Առակաց 23։4, 5)։ Այլ խոսքերով ասած՝ մարդու կողմից անխոհեմ քայլ է իր ողջ ուժերն ու կարողությունները վատնել հարստություն ձեռք բերելու համար, քանի որ այն կարող է «թևեր առնել» ու արծվի պես «թռչել–գնալ»։

Ինչպես Աստվածաշունչն է ցույց տալիս, նյութական հարստությունն իրոք կարելի է հեշտությամբ կորցնել։ Բնական աղետների, տնտեսական անկման կամ ուրիշ անսպասելի պատահարների հետևանքով այն կարող է մի գիշերվա մեջ իսկույն չքանալ։ Բացի այդ, նույնիսկ նրանք, որոնց հաջողվում է զգալի նյութական կարողություններ ձեռք բերել, հաճախ են հիասթափություններ ապրում։ Քննարկենք Ջոնի օրինակը, որի աշխատանքը կայանում էր նրանում, որպեսզի զվարճացնի քաղաքագետներին, նշանավոր սպորտսմեններին և թագավորի ընտանիքի անդամներին։

Ջոնը պատմում է. «Կյանքս ամբողջությամբ նվիրել էի աշխատանքին։ Մեծ հարստության տեր էի դարձել, ապրում էի շքեղ հյուրանոցներում և, պատահում էր, որ երբեմն ռեակտիվ ինքնաթիռով էի աշխատավայրս գնում։ Սկզբնական շրջանում ես այդ ամենից հաճույք էի ստանում, բայց հետզհետե ձանձրացա։ Սկսեցի նկատել, թե որքան սահմանափակ ու դատարկ անձնավորությունների հետ գործ ունեմ։ Ապրածս կյանքն ինձ անբովանդակ էր թվում»։

Ինչպես նկատել էր Ջոնը, կյանքն առանց հոգևոր արժեքների բավականություն չի պատճառում։ Իր հանրաճանաչ Լեռան քարոզում Հիսուս Քրիստոսը ցույց տվեց, թե ինչպես կարելի է մնայուն երջանկություն գտնել։ Նա ասաց. «Երանի՜ հոգով աղքատներին, որովհետեւ նրանցն է երկնքի արքայութիւնը» (Մատթէոս 5։3)։ Այս խոսքերից պարզ երևում է, որ հոգևորին կյանքում առաջնային տեղ տալը խելամիտ քայլ է։ Սակայն կան նաև ուրիշ գործոններ, որոնք կարող են նպաստել, որպեսզի կյանքն ավելի իմաստալից դառնա։

Ընտանիքի և ընկերների դերը

Կյանքը քեզ հաճելի կթվա՞ր առանց ընտանիքիդ անդամների հետ հաղորդակցման և առանց մտերիմ ընկերների։ Ինչ խոսք՝ ոչ։ Մեր Արարիչը մեզ ստեղծել է սիրելու և սիրված լինելու ներքին փափագով։ Ահա թե ինչու Հիսուսը շեշտեց ‘ընկերոջդ քո անձի պես սիրելու’ կարևորությունը (Մատթէոս 22։39)։ Ընտանիքը աստվածային պարգև է և անշահախնդիր սեր դրսևորելու համար՝ անփոխարինելի միջավայր (Եփեսացիս 3։14, 15)։

Իսկ ինչպե՞ս կարող է ընտանիքը մեր կյանքն իմաստավորել։ Համերաշխ ընտանիքը կարելի է համեմատել մի գեղեցիկ պարտեզի հետ, որտեղ հնարավոր է ապաստան գտնել առօրյա հոգսերի պատճառած լարվածությունից։ Վերոհիշյալ պարտեզի նման՝ ընտանիքում ևս կարող ենք գտնել թարմացնող հաղորդակցություն ու ջերմություն, որոնք մեզանից հեռացնում են միայնության զգացումը։ Իհարկե, ընտանիքը մեխանիկորեն և առանց լրացուցիչ ջանքերի չի կարող դառնալ այդպիսի պատսպարան։ Իսկ երբ ձգտում ենք ամրացնել մեր ընտանեկան կապերը և տնեցիների հետ է՛լ ավելի մտերմանալ՝ դրանից մեր կյանքը ավելի է արժեքավորվում։ Օրինակ՝ ամեն օր ժամանակ և ուշադրություն հատկացնելով, որպեսզի սեր ու հարգանք դրսևորենք մեր կողակցի հանդեպ՝ ինչի շնորհիվ վերջին հաշվով կարող ենք լավ արդյունքների հասնել (Եփեսացիս 5։33, ՆԿ–ի ՆԱԹ)։

Նրանք, ովքեր երեխաներ ունեն, պիտի ջանան ամեն կերպ համապատասխան ընտանեկան մթնոլորտ ստեղծել երեխաների դաստիարակության համար, ժամանակ տրամադրեն նրանց հետ հաստատելու ազատ հաղորդակցության ուղիներ, ինչպես նաև ապահովելու հոգևոր կրթությամբ։ Կարող ենք վստահ լինել, որ այդպիսի վարվելակերպը մեծ գոհունակության աղբյուր կդառնա մեզ համար։ Իր ծնողական պարտականությունները հաջողությամբ կատարող անհատը երեխային դիտում է որպես Աստծո կողմից տրված օրհնություն, ժառանգություն, որին հարկավոր է խնամքով հոգ տանել (Սաղմոս 127։3)։

Լավ ընկերները նույնպես կարող են մեր կյանքը լցնել իմաստով ու գոհունակության զգացումով (Առակաց 27։9)։ Կարեկցանք դրսևորելով կարող ենք շատ ընկերներ ձեռք բերել (Ա Պետրոս 3։8)։ Սխալվելիս կամ սայթաքելիս իսկական ընկերը կօգնի մեզ ոտքի կանգնել (Ժողովող 4։9, 10)։ ‘Բարեկամը.... եղբայր է՝ նեղ օրվա համար ծնված’ (Առակաց 17։17)։

Իրոք, իսկական ընկերությունը ներքին բավականության զգացումով կլցնի մեր սրտերը։ Երբ շրջապատված ենք ճշմարիտ ընկերներով, մայրամուտն ավելի հրապուրիչ է թվում, ուտելիքն՝ ավելի համեղ և երաժշտությունը՝ ավելի հաճելի։ Անշուշտ, միասնական ընտանիքն ու վստահելի ընկերները իմաստալից կյանքն ապահովող երկու կարևոր պայմաններ են։ Իսկ այժմ տեսնենք, թե ուրիշ ի՞նչ է Աստված նախապատրաստել մեր կյանքն է՛լ ավելի իմաստավորելու համար։

Հոգևոր կարիքների բավարարումը

Ինչպես վերևում նշվեց, Հիսուս Քրիստոսը երջանկությունը կապում էր հոգևոր կարիքները գիտակցելու հետ։ Մենք ստեղծված ենք թե՛ հոգևոր, և թե՛ բարոյական արժեքները գնահատելու ընդունակությամբ։ Ահա թե ինչու Աստվածաշունչը հիշեցնում է «հոգեւոր մարդու» և «սրտի ներսի մարդու» մասին (Ա Կորնթացիս 2։15, Ա Պետրոս 3։3, 4)։

Ըստ Վայնի «Նոր Կտակարանի բառերի բացատրական բառարանի»՝ «սիրտը» փոխաբերական իմաստով նշանակում է «մարդու ողջ մտային և բարոյական գործունեությունը՝ բանական և հուզական տարրերի հետ մեկտեղ»։ Վայնը շարունակում է բացատրել. «Այլ խոսքերով ասած՝ սիրտը փոխաբերական իմաստով գործածվում է՝ ցույց տալու համար մարդու ներքին էությունը»։ Այդ աշխատության մեջ նաև նշվում է. «Սիրտը, որ գտնվում է մեր ներսում, իր մեջ պարունակում է ‘ծածուկ մարդը’՝ իսկական մարդը»։

Իսկ ինչպե՞ս կարելի է բավարարել «հոգևոր» կամ «ծածուկ մարդու», այսինքն՝ «սրտի ներսի մարդու» կարիքները։ Նախևառաջ, կարևոր է ուշադրություն դարձնել ոգեշնչված սաղմոսերգուի հետևյալ խորհրդին. «Ճանաչեցէք որ Տէրն է Աստուած. նա արաւ մեզ, եւ ոչ թէ մենք, որ մենք նորա ժողովուրդը եւ նորա արօտի ոչխարներն ենք» (Սաղմոս 100։3)։ Այս խոսքերից կարելի է հասկանալ, որ մենք հաշվետու ենք Աստծու առաջ։ Եթե ցանկանում ենք «նորա ժողովուրդի եւ նորա արօտի ոչխարների» մեջ լինել, պետք է ապրենք նրա Խոսքի՝ Աստվածաշնչի համաձայն։

Վա՞տ բան է Աստծո առաջ հաշվետու լինելը։ Ոչ, քանի որ այն բանի գիտակցումը, որ Աստված անտարբեր չէ մեր արածների հանդեպ՝ կյանքն ավելի է իմաստավորում, և դա էլ իր հերթին մղում է մեզ ավելի լավ մարդ դառնալու. մի նպատակ, որին արժե՛ ձգտել։ «Երանելի է այն մարդը որ Տէրիցը վախենում է, եւ նորա պատուիրանքներին շատ հաւանում է»,— կարդում ենք Սաղմոս 112։1–ում։ Աստծո հանդեպ առողջ վախ ունենալով և նրա պատվիրաններին սրտանց հնազանդվելով մեր կյանքն ավելի իմաստալից կդարձնենք։

Ի՞նչն է պատճառը, որ Աստծուն հնազանդվելն իր հետ բերում է բավականության զգացում։ Մենք ունենք խիղճ՝ մի պարգև, որ Աստված տվել է մարդ արարածին։ Խիղճը հանդիսանում է բարոյականության չափանիշ, այն մեղադրում է մեզ կամ արդարացնում որևէ արարք կատարելուց առաջ, կամ՝ հետո։ Հավանաբար չի գտնվի մեկը, որը երբևէ խղճի խայթ զգացած չլինի (Հռովմայեցիս 2։15)։ Բայց մեր խիղճը ոչ միայն կարող է մեզ տանջել, այլև՝ վարձատրել։ Անշահախնդիր վերաբերմունք ունենալով թե՛ Աստծո, և թե՛ մեզ շրջապատող մարդկանց նկատմամբ, մենք ներքուստ գոհունակության ու բավարարվածության զգացում կապրենք։ Նաև ինչպես գիտենք, «երանելի է մանաւանդ տալը, քան առնելը» (Գործք 20։35)։ Իսկ դա իր հերթին ծանրակշիռ հիմքեր ունի։

Մեր Արարիչը մեզ այնպես է ստեղծել, որ ակամայից դժվարանում ենք անտարբեր անցնել մարդկանց ցանկությունների ու կարիքների կողքով։ Նրանց օգնելը հաճույք է պատճառում մեր սրտերին։ Բացի դրանից, Աստվածաշունչը վստահեցնում է, որ կարիքավորի հանդեպ ցուցաբերված հոգատարությունը Աստված համարում է որպես իրեն արված շնորհ (Առակաց 19։17)։

Հոգևոր կարիքներին համապատասխան ուշադրություն ընծայելը ներքին բավարարվածություն տալուց բացի կարո՞ղ է նաև օգնել գործնականում։ Այս հարցին դրական պատասխան է տալիս Միջին Արևելքում ապրող Ռեյմոնդ անունով մի գործարար։ «Կյանքիս միակ նպատակը դրամ վաստակելն էր,— ասում է նա։— Սկսած այն օրից, երբ սրտով ընդունեցի Աստծո գոյությունը, և համոզվեցի, որ Աստվածաշունչը նրա նպատակներն հայտնող գիրքն է, ես բոլորովին նոր մարդ դարձա։ Այժմ ապրուստ հայթայթելը իմ կյանքում երկրորդական տեղ է զբաղեցնում։ Աստծուն հաճելի լինելու համար կարողացել եմ մեջս հաղթահարել ատելության կործանարար զգացումը։ Հայրս մահացել է մի ընդհարման ժամանակ իրեն հասցված հարվածից, սակայն կարող եմ ասել՝ բոլորովին ցանկություն չունեմ մարդասպանից վրեժ լուծել»։

Ռեյմոնդի համար միանգամայն պարզ դարձավ, որ «հոգևոր մարդու» կարիքները հոգալը կարող է ապաքինել խորը զգացական վերքերը։ Բայց, միևնույն է, եթե առօրյա խնդիրները մեզ չհաջողվի հաղթահարել՝ կյանքը չի դառնա ամբողջապես գոհացուցիչ։

Կարող ենք «Աստծու խաղաղութիւնն» ունենալ

Այս անհանգիստ աշխարհում հազվադեպ է պատահում, որ օրերը խաղաղ անցնեն. անհաջողության ենք հանդիպում, ձախողվում են մեր ծրագրերը, կամ էլ մարդկանց կողմից հիասթափություն ապրում։ Այս ամենը զրկում է մեզ երջանկությունից։ Մինչդեռ, Եհովա Աստծո ծառաներին Աստվածաշունչը ներքին հանդարտություն է խոստանում՝ «Աստծու խաղաղութիւնը»։ Իսկ ինչպե՞ս կարելի է այն ձեռք բերել։

Պողոս առաքյալը գրել է. «Հոգ մի արէ՛ք, այլ աղօթքներով եւ աղաչանքներով ձեր խնդրանքները գոհաբանութեամբ յայտնի թող լինեն Աստծուն։ Եւ Աստծու խաղաղութիւնը, որ վեր է, քան ամենայն միտք, պիտի պահի ձեր սրտերը եւ մտածումները Քրիստոս Յիսուսով» (Փիլիպպեցիս 4։6, 7)։ Մեր խնդիրների ծանրությունը միայնակ կրելու փոխարեն, հարկավոր է ջերմեռանդորեն աղոթել՝ առօրյա հոգսերը «Աստծո վրա գցելով» (Սաղմոս 55։22)։ Հոգևորապես աճելուն զուգահեռ ավելի ու ավելի ենք համոզվում, որ Աստված անպատասխան չի թողնում իր Որդու՝ Հիսուս Քրիստոսի միջոցով իրեն ուղղված մեր խնդրանքները, և դա օգնում է, որպեսզի մեր հավատն է՛լ ավելի ամրանա (Յովհաննէս 14։6, 14, ԱԹ; Բ Թեսաղոնիկեցիս 1։3)։

Եթե զորացնենք Եհովա Աստծո՝ ‘աղոթք լսողի’ նկատմամբ մեր վստահությունը, ապա հաջողությամբ կկարողանանք հաղթահարել մեր դեմ ծառացող խնդիրները, ինչպես օրինակ՝ երկարատև հիվանդությունը, ծերությունը կամ ծանր կորուստը (Սաղմոս 65։2)։ Սակայն, իրականում իմաստալից կյանք ունենալու համար հարկավոր է նաև խոստումնալից ապագայի հույսն ունենալ։

Ուրախացիր ապագայի հույսով

Աստվածաշունչը «նոր երկինք եւ նոր երկիր» է խոստանում՝ արդար ու հոգատար երկնային մի կառավարություն, որը իշխելու է հնազանդ մարդկային ընտանիքի վրա (Բ Պետրոս 3։13)։ Աստծո խոստացած այդ նոր աշխարհում պատերազմին ու անարդարությանը կփոխարինեն խաղաղությունն ու արդարությունը։ Սա պարզապես վաղանցուկ փափագ չէ, այլ՝ համոզմունք, որն օրեցօր կարող է ավելի ամրանալ։ Սա մի անզուգական բարի լուր է, որն անշուշտ, ուրախանալու հիանալի հիմքեր է տալիս (Հռովմայեցիս 12։12; Տիտոս 1։2)։

Ջոնը, որի մասին խոսվեց հոդվածի սկզբում, այժմ զգում է, որ իր կյանքն ավելի մեծ իմաստ է ստացել։ «Երբեք մոլի կրոնասեր չեմ եղել, բայց միշտ հավատացել եմ Աստծուն՝ չնայած որ հավատիս համաձայն չեմ ապրել,— ասում է նա։— Երբ երկու Եհովայի վկաներ այցելեցին ինձ, ես սկսեցի նրանց բազում հարցեր տալ, օրինակ՝ «ինչո՞ւ ենք այստեղ՝ երկրի վրա գտնվում», «ապագայում ի՞նչ է մեզ սպասվում»։ Եվ երբ նրանց կողմից ստացա Աստվածաշնչով հիմնավորված և ինձ միանգամայն բավարարող պատասխաններ, առաջին անգամ անհրաժեշտություն զգացի փոխել կյանքիս նպատակաուղղվածությունը։ Բայց սա դեռ սկիզբն էր։ Ճշմարտության հանդեպ ծարավը պատճառ հանդիսացավ, որպեսզի ամբողջովին փոխեմ կյանքի արժեքների մասին ունեցած պատկերացումս։ Չնայած նրան, որ առաջվա պես այլևս հարուստ չեմ, սակայն հոգևորապես ես ինձ միլիոնատեր եմ զգում»։

Բացառված չէ, որ Ջոնի նման դուք էլ տարիներ շարունակ ձեր հոգևոր ընդունակությունները, այսպես ասած՝ քնեցրած լինեք։ Սակայն, «իմաստուն սիրտ» հանդես բերելով, կարող եք նպաստել, որ այն զարթոնք ապրի (Սաղմոս 90։12)։ Վճռական ու եռանդուն լինելով՝ ձեզ կհաջողվի իսկական ուրախություն, խաղաղություն ու հույս ձեռք բերել (Հռովմայեցիս 15։13)։ Այո՛, ձեր կյանքը կարող եք առավել իմաստալից դարձնել։

[նկար 6–րդ էջի վրա]

Աղոթքի միջոցով ստանում ենք «Աստծու խաղաղութիւնը»։

[նկարներ 7–րդ էջի վրա]

Գիտե՞ք արդյոք, թե ինչն է օգնում ընտանեկան կյանքից բավականություն ստանալ։