Եգովըն ներա̈գու մեզի. Օ՞րի մենկ շընորագալինկ ա̈դու հոմար

1, 2. Ի՞նչով մենկ լըմոնինկկու ճահել դըղուն, վերին մասին կըրվաձեր առաչին աբզացին։

ԲԱՏԿԵՐԱԾՈՒՑԵԿ ճահել դըղումը, վեյնոր մեձըցաձա̈ հարուստ ընտանիկիմը։ Սըրըմը փիս պոմը բադահիգու հընու ընու ձընողնին մեռնինգու։ Ընու սիդը շադ ցավիգու։ Ամա ա̈դով փիս նորուտիննին բաշ ըլլիլ չին։ Ճահել դըղըն գիմընա, հընոր ուր ձընողնին խայջաձունին ալլայ ուրինց փարըն հընու ա̈դտի ավել, դալիկնուն նես խըրաձին։ Հիմի ա̈դ ճահել դըղուն բիդուա̈ դըվուշ ընեց դալիկնին։ Ըն մաշտիկը, վում-օր դալիկեյնը ընու ձընողնին, ուրինց փարըն եդ կուզին, ամա դալիկը ընկան մեձա̈, հընոր ա̈դ ճահել դըղըն գյանկի օրում ալլայ փարըն եդ դալ չի գայնի։

² Մենկա̈լ ինչիգովմը լըմոնինկկու ա̈դ ճահել դըղուն։ Միր առաչին ձընողնին, Ադամը հընու Եվըն, գաբռեյնը հըրաշալի ռային (Ծննդ. 1։27; 2։7—9)։ Ըներ մեխկ չոննող մաշտեյնը հընու գայնա̈յնը հավեռժ աբռիլ հընու բախտավեր ըլլիլ։ Ամա ըղավ շադ փիս պոմը՝ ըներ մեխկ ա̈րին։ Ա̈դու հոմար Ադամը հընու Եվըն ա̈լ չեյն գայնի հավեռժ աբռիլ ռային։ Ի՞նչպես ա̈դ ազդեց ընեց դըղոցը վըրըն։ Աստվաձաշընչին գա ա̈դ հառցին բադասխանը։ Հուն գաստըվի. «Մեգ մաշտումը [Ադամին] միչոցով մեխկը մըդավ աշխարը, մեխկին միչոցովա̈լ մեռնուշը, հընու ա̈դմունա̈լ մեռնուշը օնցավ ալլայ մաշտկացը վըրըն, ընու հոմար-օր ալլայկը մեխկի նես ընգոն» (Հռոմ. 5։12)։ Ադամին էրեսըն ալլայ մաշտիկը մեղավոր տառծոն հընու գոյսուցին հավեռժ աբռուշի հընարավորուտինը։ Մեխկը գարելիա̈ համեմադուշ մեձ դալիկիմը հեդ, վեյնոր մեզմըն հիչ մեգը չի գայնի փագիլ (Սաղ. 49։8)։

3. Օ՞րի մեխկը գարելիա̈ համեմադուշ դալիկի հեդ։

³ Իսուսը համեմադեց մեխկը դալիկի հեդ (Մատթ. 6։12; Ղուկ. 11։4)։ Եպոր մենկ մեխկ գընինկ, գարելիա̈ ասուշ-օր, Աստըձմըն փեխ գառնունկ։ Հընու Եգովըն իրավունկ ունի եդ ուզուշ ա̈դ դալիկը։ Հիչ ուվեկ մեզի յառդում ընա̈ հեչնա, սադա̈ միր մեռնուշը գայնա փագիլ ա̈դ դալիկը (Հռոմ. 6։7, 23)։

4. ա) Գա՞յնոն տա̈ մաշտիկ ուրինց ուժերով եդ առնուլ ըն, ինչ-օր գոյսուցին Ադամը հընու Եվըն (Սաղմոս 49։7—9)։ բ) Ի՞նչ Աստվաձաշընչին նես նըշանագա̈գու «մեխկ» խոսկը։ (Աշեցեկ ռամկըն «Մեխկը»։)

⁴ Գա՞յնոնկ տա̈ մենկ եդ առնուլ ըն, ինչ-օր գոյսուցին Ադամը հընու Եվըն։ Միր ուժերով մենկ ա̈դ գյանկի օրում չինկ գայնի ընիլ։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 49։7—9։) Ամա Եգովըն ըմուն ըղաձունի, հընոր մենկ ա̈կընս հավեռժ աբռուշի ումուդ ունինկ հընու համոզվաձինկ-օր մեռաձնին սաղնողըն։ Ըռոնց ընու մենկ չեյկը օննալ հավեռժ աբռուշի ումուդ հընու միր գյանկը բաշ գըլլեր մեռնուշով։ Գարելիա̈ ասուշ, հընոր ա̈դմուն ըլլերնա, մենկ հիչ ինչիգով դարպերվիլ չայկը գենտանիկնուն (Ժող. 3։19; 2 Պետ. 2։12)։

5. Ի՞նչպես Եգովըն յառդում ա̈րավ մեզի փագուշ միր դալիկը, վեյնոր մենկ ունինկ Ադամին էրեսըն։

⁵ Հիշինկ ճահել դըղուն օրինագը, վում մասին խոսեցակ քիչ առաչ։ Ի՞նչ ըն գըզգա̈ր, ետե իմընա̈ր, հընոր հարուստ մաշտմը կուզա̈ յառդում ընուշ ընու հընու փագուշ ալլայ ընու դալիկնին։ Հա̈լբա̈տ-օր, ըն շադ շընորագալ գըլլեր ընու ա̈դկան ջիմա̈ռդ ըլլուշին հոմար։ Ա̈դմունա̈լ միր հազ ընող Հա̈րը, Եգովըն, որոշաձունի փագուշ միր դալիկը՝ մեխկը, վեյնոր մենկ ունինկ Ադամին բատճառով։ Իսուսը պածադռեց, ինչը դիռտմեց Եգովին դըվուշ մեզի ա̈դմուն թոնգ պաշխիշ։ Ըն աստավ. «Աստվաձ ընկան շադ հազ ա̈րավ աշխարը, հընոր դըվավ ուր թա̈կ Դըղուն, հընոր ըմըն մեգը, վեվ ընու հավդագու, մեռնի հեչ, ամա միշտ աբռի» (Հովհ. 3։16)։ Հըմա̈լ, ա̈դ պաշխիշին խատեր մենկ հընարավորուտին ունինկ Եգովին հեդ մոդիգ ընգերուտին ընուշ։

6. Ի՞նչ մենկ գիմընոնկ ա̈ս տասին հընու օ՞րի։

⁶ Ի՞նծոյ խալըսուշի կինը խալըսա̈գու մեզի մեխկըն։ Ա̈դ հառցին բադասխանուշի հոմար աշինկ Աստվաձաշընչին նես, ինչ նըշանագա̈գու պարըշուշը, մեխկերըն խալըսուշը, խալըսուշի կինը, ազադվուշը հընու առտար հաշվըվուշը։ Ա̈դ յառդում գընա̈ մեզի ավելի թոնգ հաշվուշ ըն, ինչ Եգովըն ըղաձունի, հընոր ներվին միր մեխկերը։

ՊԱՐԸՇՈՒՇԸ

7. ա) Հավեռժ աբռուշի հընարավորուտինըն ղաիր, ա̈լ ի՞նչ գոյսուցին Ադամը հընու Եվըն։ բ) Ի՞նչպես Ադամին հընու Եվին չըլըսուշը ազդեց ալլայ ուրինց դըղոցը վըրըն (Հռոմեացիներ 5։10, 11)։

⁷ Ադամը հընու Եվըն գոյսուցին ռային աբռուշի հընարավորուտինը։ Ա̈դտի ավել, ըներ գոյսուցին ուրինց Հորը, Եգովին հեդ մոդիգ հարաբերուտիննին։ Ադամը հընու Եվըն Աստըձուն դըղա̈կնեյնը (Ղուկ. 3։38)։ Ամա եպոր ըներ լըսեցին հեչ Աստըձուն, տառծոն ընու դուշմոննին հընու Աստվաձ հետտը ա̈րավ ընեց ուր ընտանիկըն։ Ա̈դմունով ըներ գոյսուցին ուրինց մոդիգ հարաբերուտիննին Աստըձուն հեդ հընու ալլայ մաշտիկը քաշինգու ընեց որոշումին պերաձ զարարը (Ծննդ. 3։23, 24; 4։1)։ Ընու հոմար մեզի բիդուա̈ պարըշուշ Աստըձուն հեդ։ (Գաշտըցեկ Հռոմեացիներ 5։10, 11։) Մեգ կըրկիմը նես կըրվաձա̈, հընոր հոռմերեն «պարըշուշ» խոսկը նըշանագա̈գու «վազ օսնուշ դուշմոնուտին ընուշ հընու տառնուշ ընգեր»։ Զարմընուշի պոնա̈, ամա Եգովըն ինկը, միր հեդ պարըշուշի հոմար, ըղաձունի առաչին քա̈լկը։ Ի՞նչ ըն ըղաձունի։

ՄԵԽԿԵՐԸՆ ԽԱԼԸՍՈՒՇԸ

8. Ի՞նչ գընին մեգիմը խալըսուշի սըրա։

⁸ Մեխկ օննող մաշտկացը հեդ պարըշուշի հոմար, Եգովըն որոշեց խալըսուշ ընեց մեխկերըն։ Մեգիմը գամ ինչիմը խալըսուշի սըրա եդ գառնուն ըն, ինչ-օր գոյսուցաձունին։ Ընու դեղը, ինչ-օր գոյսուցաձունին, գուդոն ա̈դու հավսար կին օննող ուրիշ ինչիմը։ Աստվաձ որոշեր հեչնա մեզի խալըսուշ, մենկ գյանկի օրում չեյկ գայնի խաղաղուտին օննալ հընու ընգերուտին ընիլ ընու հեդ (1 Հովհ. 4։10, սնոսկըն)։

9. Ի՞նչ բիդուեր ընուշ իզրաիլտյաննուն, հընոր ընեց մեխկերը ներվին։

⁹ Եգովըն աստավ իզրաիլտյաննուն, ինչ բիդուա̈ ընուշ, հընոր ընեց մեխկերը ներվին հընու ըներ լավ հարաբերուտին օննոն ուր հեդ։ Ըմըն դարի Իզրաիլ ազգը նըշերգու Մեխկերը թողուշի օրը։ Ա̈դ օրը առաչի դերըն օխչուգ միլլա̈տին հոմար պերերգու ղուրբոն գենտանիկնուն։ Հա̈լբա̈տ-օր, ա̈դ ղուրբոննին չեյն գայնի մինչեվ վեռչ փագիլ մաշտկացը մեխկերը, քոնի-օր գենտանիկնուն գյանկին կինը հավսար չա̈ մաշտուն գյանկին կընին։ Ամա եպոր իզրաիլտյաննին մեղա կուկա̈յնը հընու, Եգովին ուզաձին բես, ղուրբոն պերեյնըգու, ըն ներերգու ընեց մեխկերը (Եբր. 10։1—4)։ Ա̈դտի ավել, ղուրբոննին, վերեկնոր իզրաիլտյաննին պերեյնըգու Մեխկերը թողուշի օրը հընու միգա̈լ օրերը, հիշեծընեյնըգու ընեց, հընոր ուրինկը մեխկ օննող մաշտին հընու բիդուա̈ ըմուն ղուրբոնմը, վեյնոր մինչեվ վեռչ փագողա̈ ընեց մեխկերը։

10. Ի՞նչ ա̈րավ Եգովըն, հընոր ներա̈ ալլայ մաշտկացը մեխկերը։

¹⁰ Ի՞նչ ա̈րավ Եգովըն, հընոր գայնա ներիլ ալլայ մաշտկացը մեխկերը։ Ըն ղըրգեց խողուն վըրըն ուր հազ ըղաձ Դըղուն, վեյնոր «սադա̈ մեգ բոյմը ուրինը ղուրբոն դըվավ, հընոր ուր վըրըն առնու շադերուն մեխկերը» (Եբր. 9։28)։ Իսուսը դըվավ «ուր գյանկը ինչպես խալըսուշի կին շադերուն հոմար» (Մատթ. 20։28)։ Ի՞նչընա̈ խալըսուշի կինը։

ԽԱԼԸՍՈՒՇԻ ԿԻՆԸ

11. ա) Ի՞նչ Աստվաձաշընչին նես նըշանագա̈գու խալըսուշի կինը։ բ) Ի՞նչ դեսագ ըլլողեր խալըսուշի կինը։

¹¹ Աստվաձաշընչին նես խալըսուշի կինը նըշանագա̈գու ըն կինը, վեյնոր գուդոն մեգիմը խալըսուշի գամա̈լ դուշմոննուն պարըշեծընուշի հոմար։ Խալըսուշի կինը հընարավորուտին դըվավ Եգովին սըրըմընա̈լ դըվուշ մաշտկացը ըն, ինչ-օր գոյսուցին Ադամը հընու Եվըն։ Ըներ մեխկ չոննող մաշտեյնը հընու գայնա̈յնը հավեռժ աբռիլ խողուն վըրըն, ամա գոյսուցին ա̈դ հընարավորուտինը։ Ընեց գոյսուցաձին տիմաց բիդուեր հավսար կինմը դըվուշ (1 Տիմոթ. 2։6)։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր ա̈դ կինը գայնա̈ր դալ սադա̈՝ 1) մեխկ չոննող դըղամառտմը, 2) ըն, վեվ-օր հընարավորուտին ուներ հավեռժ աբռուշ խողուն վըրըն հընու 3) հազըրեր դըվուշ ուր գյանկը մաշտկացը հոմար։ Սադա̈ ա̈դմուն մաշտուն գյանկը գայնա̈ր խալըսուշի կին ըլլիլ։

12. Օ՞րի Իսուսին գյանկը գայնա̈ր խալըսուշի կին ըլլիլ։

¹² Աշինկ իրեկ բատճառ, օրի Իսուսը գայնա̈ր դալ ուր գյանկը, ինչպես խալըսուշի կին։ 1) Ըն մեխկ չոննող մաշտեր։ Աստվաձաշընչին գաստըվի. «Ըն մեխկ ըղաձ չունի» (1 Պետ. 2։22)։ 2) Ըն գայնա̈ր հավեռժ աբռիլ խողուն վըրըն։ 3) Ըն հազըրեր միր հոմար դըվուշ ուր գյանկը (Եբր. 10։9, 10)։ Քոնի-օր Իսուսը մեխկ չոննող մաշտեր, ընու գյանկին կինը հավսարեր ըն գյանկին կընին, վեյնոր ուներ Ադամը մեխկ ընուշըն առաչ (1 Կորնթ. 15։45)։ Ընդի Իսուսը գայնա̈ր դալ ուր գյանկը, Ադամին գոյսուցաձ գյանկին դեղը (Հռոմ. 5։19)։ Եպոր Իսուսը մեռավ, ըն տառցավ «վեռչին Ադամը»։ Հիմի գարիկ չիկա, հընոր ուրիշ մեխկ չոննող մաշտմընա̈լ կա հընու Ադամին գոյսուցաձ գյանկին տիմացը դա ուր գյանկը։ Իսուսը մեռավ «առաչին հընու վեռչին բոյը» (Եբր. 7։27; 10։12)։

13. Ի՞նչ ա̈րավ Եգովըն, հընոր մենկ գայնոնկ ընու հեդ լավ հարաբերուտին օննալ։

¹³ Ինչպես դեսակ ա̈ս տասըն, Եգովըն մըտկին տըրաձուներ խալըսուշ մաշտկացը մեխկըն, հընոր ըներ գայնոն ուր հեդ լավ հարաբերուտին օննալ։ Ա̈դու հոմար բիդուեր դըվուշ խալըսուշի կինը։ Խալըսուշի կինը ըղավ Իսուսին գյանկը, վեյնոր ըն դըվավ մաշտկացը հոմար։ Ի՞նչի ա̈դ պերավ։ Հայդցեկ աշինկ (Եփես. 1։7; Եբր. 9։14)։

ԱԶԱԴՎՈՒՇԸ ՀԸՆՈՒ ԱՌՏԱՐ ՀԱՇՎԸՎՈՒՇԸ

14. Ի՞նչի մասին խոսողընկ հեդկըշի աբզացնուն հընու օ՞րի։

¹⁴ Եգովին ըղաձը, ի՞նչ օկուտ պերա̈գու մեզի։ Ա̈դ հառցին բադասխանուշի հոմար, հայդցեկ աշինկ, ինչ Աստվաձաշընչին նես նըշանագինգու ազադվուշ հընու առտար հաշվըվուշ խոսկերը։ Ա̈դ յառդում գընա̈ մեզի ավելի թոնգ հաշվուշ ըն-օր Եգովըն ներա̈գու միր մեխկերը։

15, 16. ա) Ի՞նչըն մեզի ազադեց խալըսուշի կինը։ բ) Ի՞նչ տունկ գըզգա̈կ, եպոր միտկը գընեկ մեխկըն հընու մեռնուշըն ազադվուշին մասին։

¹⁵ Քոնի-օր Աստվաձ դըվավ խալըսուշի կինը, մենկ ազադվեցակ, գամ խալըսվեցակ։ Պյոտըռը պածադռեց ա̈դ իսմուն խոսկերով. «Տունկ խոշ կիդեկ, հընոր միտկ չոննող գյանկըն, վեյնոր օնցաձա̈ ծեզի ծիր բաբերըն, ազադվեցա̈կ [գամա̈լ «ծեզի խալըսեցին»] ոչ տա̈ այձատով հընու օսկիյով, վերեկնոր գայնոն զայ ըլլիլ,ամա տունկ ազադվեցա̈կ Խրիստոսին թանգագին արունով, վեյնոր լըմոնիգու մակուր հընու բակսուտին չոննող օչխարին արունին» (1 Պետ. 1։18, 19, սնոսկըն)։

¹⁶ Իսուսին ղուրբոնը գայնա խալըսիլ մեզի մեխկըն հընու մեռնուշըն, վերեկնոր ընկան ցավ հընու դանջանկ պերինգու մեզի (Հռոմ. 5։21)։ Մենկ շադ շընորագալինկ Եգովին հընու Իսուսին ըն ազադուտինին հոմար, վեյնոր մենկ ունինկ Խրիստոսին թապաձ արունին խատեր (1 Կորնթ. 15։22)։

17, 18. ա) Ի՞նչ հընարավորուտին ունին ըներ, վում Աստվաձ առտար հաշվա̈գու։ բ) Ի՞նչ տունկ գըզգա̈կ, եպոր միտկը գընեկ ընու մասին, հընոր Աստվաձ ծեզի առտար հաշվա̈գու։

¹⁷ Եպոր Աստվաձ մաշտուն առտար հաշվա̈գու, ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր ըն ա̈դ մաշտուն ա̈լ ինչիգի նես մեղադռիլ չի հընու ընու բիդու չա̈ բադասխան դըվուշ ուր մեխկերուն հոմար։ Ամա Եգովըն խախտիլ չի ուր առտարուտինի օրենկնին։ Ըն մեզի առտար հաշվա̈գու, ոչ տա̈ ընու հոմար-օր մենկ առժանիինկ ա̈դու գամա̈լ ըն դեսնուլ չի միր ըղաձ սըխալնին։ Ըն ներա̈գու մեզի, քոնի-օր մենկ հավդոնկկու, հընոր Աստվաձ դըվաձունի միր հոմար խալըսուշի կինը (Հռոմ. 3։24; Գաղ. 2։16)։

¹⁸ Ի՞նչ ա̈դ նըշանագա̈գու ըմըն մեգիս հոմար։ Աստվաձ առտար հաշվա̈գու ընեց, վեվ-օր Իսուսին հեդ ղեգավարողըն երգընկին, հընու գասա̈-օր ըներ ուր դըղա̈կնին (Տիտոս 3։7; 1 Հովհ. 3։1)։ Ընեց մեխկերը ներվաձին։ Ըներ կիդիս տա̈ հիսկիտ ըղաձա̈լ չունեյնը ա̈դ մեխկերը։ Ընդի Աստվաձ ընեց առժանի հաշվա̈գու, հընոր թակավոր հընու դերա ձառաին (Հռոմ. 8։1, 2, 30)։ Հըմա̈լ Աստվաձ առտար հաշվա̈գու ընեց, վեվ-օր ումուդ ունի միշտ աբռուշ խողուն վըրըն, հընու ըներ գայնոն Աստըձուն հեդ ընգերուտին ընիլ (Հակ. 2։21—23)։ Ընեց մեխկեյնա̈լ ներվաձին։ Մաշտկացը մեձ խումպը, վեյնոր օսնի բիդի Առմագեդոնը ունի հավեռժ աբռուշի հընարավորուտին (Հովհ. 11։26)։ Աստվաձ սաղծընողա̈ «առտար ըլլողնուն» հընու «առտար չըլլողնուն», վերեկնոր մեռաձին (Գործ. 24։15; Հովհ. 5։28, 29)։ Գոմաց-գոմաց ալլայ Աստըձուն հավադարիմ ձառայողնին, վերեկնոր աբռողըն խողուն վըրըն, գոննոն «հըրաշալի ազադուտին, վեյնոր ունին Աստըձուն դըղա̈կը» (Հռոմ. 8։21)։ Խալըսուշի կընին խատեր մեզի շադ հըրաշա՛լի գյանկ բեդ գընա̈՝ մենկ մինչեվ վեռչ պարըշողընկ միր Հորը Եգովին հեդ։

19. Ի՞նչպես Եգովին հընու Իսուսին խատեր փոխվեցավ միր դըրուտինը։ (Հըմա̈լ աշեցեկ ռամկըն «Ի՞նչ ա̈դ նըշանագա̈գու միր հոմար»։)

¹⁹ Հա, առաչ մենկ լըմոնայկըգու ըն ճահել դըղուն, վեյնոր ալլայ գոյսուց հընու, ձընողնուն էրեսըն, խըրեցավ դալիկնուն նես։ Ամա Եգովըն փոխեց միր դըրուտինը։ Ըն որոշեց խալըսուշ մեզի հընու դըվավ միր հոմար խալըսուշի կինը։ Իսուս Խրիստոսին հավդոնկնա, մենկ խալըսվինկկու, գամ գազադվինկ, մեխկըն հընու մեռնուշըն։ Եպոր Եգովըն ներա̈գու միր մեխկերը, ըն հաշվա̈գու, հընոր ա̈դ մեխկերը մենկ կիդիս տա̈ հիսկիտ ըղաձա̈լ չունայկը։ Ամա ըմընա գարեվորը ընա̈-օր, հիմի մենկ գայնոնկ Եգովին հեդ մոդիգ հարաբերուտին օննալ։

20. Ի՞նչ մենկ օսնողընկ հեդկըշի տասին։

²⁰ Խորգըն միտկ ընինկնա ընու մասին, ինչ Եգովըն հընու Իսուսը ըղաձունին միր հոմար, մենկ շադ շընորագալ գըլլինկ ընեց (2 Կորնթ. 5։15)։ Ըներ չըլլեյնընա, մենկ ումուդ օննալ չայկը։ Միգա̈լ տասին մենկ խոսինկկու քոնիմը օրինագնուն մասին։ Ըներ յառդում գընին մեզի հասկըննուշ, հընոր Եգովըն մեզի ներաձունինա, մենկ ա̈լ ինկեյս մեզի մեղավոր հաշվուշի բատճառ չունինկ։