Պատասխաններու համար ո՛ւր դիմել

«Յաւիտենական տանջանքի վարկածը չի համապատասխաներ ստեղծուած բաներուն հանդէպ Աստուծոյ սիրոյն հետ։ . . . Հաւատալ որ քանի մը տարիներու սխալներուն համար, հոգին յաւիտենական պատիժի պիտի արժանանայ՝ առանց սրբագրուելու առիթ ունենալու՝ ամէն տեսակ բանականութենէ զուրկ է»։—ՆԻԳԻԼԱՆԸՆՏԱ, ՀԻՆՏՈՒ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅ

1, 2. Անդէնականի մասին պէսպիսի հաւատալիքներու ի տես, ի՞նչ հարցումներ կը յարուցուին։

ՀԻՆՏՈՒ փիլիսոփայ Նիգիլանընտային նման, ներկայիս շատերուն դիւր չի գար յաւիտենական տանջանքի մը ուսուցումը։ Նոյն գծով, ուրիշներու համար անըմբռնելի է Նիրվանա հասնելու եւ Թաոյի հետ մէկ ըլլալու գաղափարը։

² Սակայն, հոգիի անմահութեան գաղափարին պատճառով, թէ՛ Արեւելեան եւ թէ Արեւմտեան կրօնքները Անդէնականի շուրջ շփոթեցուցիչ եւ յարափոփոխ հաւատալիքներ զարգացուցած են։ Կարելի՞ է ճշմարտութիւնը գիտնալ թէ մեռնելէ ետք մեզի ի՛նչ կը պատահի։ Հոգին իրապէս անմա՞հ է։ Պատասխաններու համար ո՞ւր կրնանք դիմել։

Գիտութիւն եւ Փիլիսոփայութիւն

3. Արդեօք գիտութիւնը կամ գիտական հետազօտութիւնները յետ–մահու կեանքի մասին յարուցուած հարցումներուն պատասխաններ ունի՞ն։

³ Արդեօք գիտութիւնը կամ գիտական հետազօտութիւնները Անդէնականի շուրջ հարցումներու պատասխաններ ունի՞ն։ Վերջերս մահուան–մօտեցած կամ ‘մարմնէն անջատուածներու’ պատմութիւններուն վրայ հիմնուած, կարգ մը հետազօտողներ փորձած են յետ–մահու մասին կարգ մը դիտողութիւններ ընել։ Կաթողիկէ աստուածաբան Հէնզ Գիւնկ անոնց կարգ մը դաւանութիւնները վերաքաղ ընելով, «Մահը՝ Լոյսի Մէջ Մտնելու Միջո՞ց մը» բնաբանով իր բանախօսութեան մէջ եզրակացուց. «Այսպիսի փորձառութիւններ յետ–մահու կեանքի կարելիութեան մասին ո՛չ մէկ բան կը փաստեն. հոս հարցը մահուընէ առաջ՝ վերջին հինգ վայրկեաններուն մասին է եւ ոչ թէ՝ մահուընէ ետք յաւիտենական կեանքի»։ Ան աւելցուց. «Յետ–մահու կեանքի կարելիութեան հարցը, մահուընէ առաջուան կեանքին համար շատ մեծ կարեւորութիւն ունի։ Անիկա պատասխանի կը կարօտի, զոր ուրիշ տեղ պէտք է փնտռել, եթէ բժշկութիւնը չի կրնար տալ»։

4. Փիլիսոփայութիւնը կրնա՞յ մեզի օգնել որ տարբեր կրօնքներու կողմէ մատուցուած յետ–մահու շատ մը կարելիութիւններուն մէջէն պատասխան մը գտնենք։

⁴ Ի՞նչ կրնանք ըսել փիլիսոփայութեան մասին։ Անիկա մեզի կրնա՞յ օգնել տարբեր կրօնքներու կողմէ յետ–մահու մասին մատուցուած շատ մը կարելիութիւններուն մէջէն պատասխանները գտնելու։ Փիլիսոփայական հետազօտութիւնները կրնան պարփակել «ենթադրեալ գործունէութիւն», կ’ըսէ Ի. դարու Բրիտանացի իմաստասէր Պէրթրանտ Ռասըլ։ Տը Ուորլտ Պուք Ինսայգլոբիտիա–յի համաձայն (Անգլերէն), փիլիսոփայութիւնը «հարցաքննութեան կերպ մըն է. վերլուծումներու, արժեւորումներու, մեկնաբանութիւններու եւ ենթադրութիւններու գործընթաց մը»։ Անդէնականի մասին փիլիսոփայական վարկածները իրարմէ շատ տարբեր եղած են. ոմանք անմահութիւնը բարեբաղձիկ մտածում մը կոչած են, մինչ ուրիշներ՝ զայն նկատած են իւրաքանչիւր մարդուն բնածին իրաւունքը։

Պատասխաններու Միակ Աղբիւրը

5. Գրուած ամենահին գիրքը ո՞րն է։

⁵ Սակայն կայ գիրք մը որ կեանքի ու մահուան մասին եղած կարեւոր հարցումներուն ճշգրիտ պատասխաններ կը պարունակէ։ Անիկա գրի առնուած ամենահին գիրքն է, անոր որոշ մասերը շուրջ 3,500 տարիներ առաջ շարադրուած են։ Այս գրքին առաջին մասը գրուած է Հինտու սրբազան գրութիւններուն օրհներգները՝ Վետաները՝ շարադրուելէն քանի մը դար առաջ, եւ Պուտտա, Մէհավիրէ ու Կոնփիւկիոս երկրի վրայ ապրելէն շուրջ հազար տարիներ առաջ։ Այս գիրքը ամբողջացաւ Հ.Դ. 98–ին, Մուհամմէտ Իսլամութիւնը հիմնելէն աւելի քան 500 տարիներ առաջ։ Գերագոյն իմաստութեան այս յատուկ աղբիւրը՝ Աստուածաշունչն է։a

6. Ինչո՞ւ կրնանք ակնկալել որ Աստուածաշունչը մեզի ըսէ թէ հոգին ի՛նչ է։

⁶ Աստուածաշունչը գոյութիւն ունեցող ուրիշ որեւէ գիրքէ աւելի ճշգրիտ պատմութիւն կը պարունակէ։ Աստուածաշունչին մէջ արձանագրուած պատմութիւնը կ’երթայ մինչեւ մարդկային ընտանիքին սկիզբը եւ կը բացատրէ թէ մենք ի՛նչպէս գոյացանք երկրի վրայ։ Անիկա մեզ կը տանի տակաւին մարդկութիւնը ստեղծուելէն առաջ։ Այսպիսի գիրք մը արդարեւ կրնայ մեզի խոր հասկացողութիւն տալ թէ մարդը ի՛նչպէս ստեղծուած էր եւ թէ հոգին ի՛նչ է։

7, 8. Ինչո՞ւ կրնանք վստահութեամբ Աստուածաշունչին դիմել, յետ–մահու մասին ճշգրիտ եւ գոհացուցիչ պատասխաններ ստանալու համար։

⁷ Ասկէ զատ, Աստուածաշունչը մարգարէութիւններու գիրք մըն է, որոնք անվրէպ կատարուած են։ Օրինակ, անիկա ամենայն մանրամասնութեամբ նախագուշակած է Մարա–Պարսկական եւ Յունական Կայսրութիւններու բարձրացումն ու անկումը։ Այս խօսքերը ա՛յնքան ճշգրիտ էին, որ կարգ մը քննադատներ ի զուր ջանացին փաստել թէ անոնք դէպքերուն տեղի ունենալէն ետք արձանագրուած էին։ (Դանիէլ 8։1-7, 20-22) Աստուածաշունչի մէջ արձանագրուած մարգարէութիւններէն ոմանք ներկայի՛ս կը կատարուին ամենայն մանրամասնութեամբ։b—Մատթէոս 24–րդ գլուխը, Մարկոս 13–րդ գլուխը, Ղուկաս 21–րդ գլուխը, Բ. Տիմոթէոս 3։1-5, 13

⁸ Ոեւէ մարդ որքան ալ խելացի ըլլայ, չի կրնար ապագայի դէպքերը ճշգրտօրէն նախատեսել։ Միմիայն տիեզերքի ամենազօր եւ ամէնիմաստուն Ստեղծիչը կրնայ։ (Բ. Տիմոթէոս 3։16, 17. Բ. Պետրոս 1։20, 21) Արդարեւ, Աստուածաշունչը Աստուծմէ տրուած գիրք մըն է։ Վստահաբար այսպիսի գիրք մը մեզի կրնայ ճշգրիտ ու գոհացուցիչ պատասխաններ տալ յետ–մահու մեր վիճակին մասին։ Նախ տեսնենք թէ անիկա ի՛նչ կ’ըսէ հոգիի մասին։

[Ստորանիշեր]

[Նկար՝ էջ 18]

Գրուած ամենահին գիրքը

[Նկար՝ էջ 18]

Վստահելի եւ գոհացուցիչ պատասխաններ տուող գիրք մը