Յիսուսի մարդկային կեանքին վերջին օրը
Իրիկնադէմ է. Ուրբաթ 14 Նիսան Հ.Դ. 33։ Խումբ մը տղամարդիկ ու կիներ սիրելի բարեկամ մը թաղելու վրայ են։ Մարդոցմէ մէկը՝ Նիկոդէմոս, համեմունքներ բերած է, մարմինը թաղումի պատրաստելու համար։ Յովսէփ անունով մարդ մը մաքուր կտաւ բերած է, որպէսզի կապտած ու ծեծուած դիակը անոր մէջ փաթթէ։
ՈՐՈ՞ՆՔ են այս մարդիկը, եւ որո՞ւ կը թաղեն։ Այս բոլորը որեւէ ազդեցութիւն ունի՞ն ձեր վրայ։ Այս հարցումներուն պատասխանելու համար, այդ նշանակալից օրուան սկիզբին երթանք։
Հինգշաբթի Իրիկուն՝ Նիսան 14
Երուսաղէմի վրայ պայծառ լիալուսին մը դանդաղօրէն կը բարձրանայ։ Եռուզեռով լեցուն օրուընէ մը ետք, խճողուած քաղաքը կը հանդարտի։ Այս երեկոյ, խորոված գառնուկի բուրմունքով լեցուած է օդը։ Այո, հազարաւոր անհատներ կը պատրաստուին մասնաւոր դէպքի մը՝ Պասեքի տարեկան տօնակատարութեան համար։
Մեծ հիւրասենեակի մը մէջ, պատրաստուած սեղանի մը շուրջ կը գտնենք Յիսուս Քրիստոս եւ իր 12 առաքեալները։ Մտի՛կ ըրէք. Յիսուս կը խօսի։ «Փափաքելով փափաքեցայ որ այս զատիկը ձեզի հետ ուտեմ իմ չարչարուելէս առաջ», կ’ըսէ ան։ (Ղուկաս 22։15) Յիսուս գիտէ թէ իր կրօնական թշնամիները մտադրած են զինք սպաննել։ Բայց անիկա պատահելէն առաջ, այս իրիկուն շա՛տ իմաստալից բան մը տեղի պիտի ունենայ։
Պասեքը տօնելէն ետք, Յիսուս կ’ըսէ. «Ձեզմէ մէկը զիս պիտի մատնէ»։ (Մատթէոս 26։21) Ասիկա կը տխրեցնէ առաքեալները։ Ո՞վ կրնայ ըլլալ։ Կարգ մը խօսակցութիւններէ ետք, Յիսուս Իսկարիովտացի Յուդային կ’ըսէ. «Ինչ որ պիտի ընես՝ շուտով ըրէ»։ (Յովհաննու 13։27) Թէեւ միւսները չեն հասկնար, բայց Յուդա դաւաճան մըն է։ Ան կը մեկնի, Յիսուսի դէմ եղած դաւադրութեան մէջ իր ստորին դերը կատարելու համար։
Մասնայատուկ Տօնակատարութիւն մը
Հոս Յիսուս ամբողջովին նոր տօնակատարութիւն մը կը հաստատէ. իր մահուան յիշատակատօնը։ Հացի նկանակ մը առնելով, Յիսուս շնորհակալութեան աղօթք մը կը մատուցանէ եւ զայն կը կտրէ։ «Առէ՛ք, կերէ՛ք», կ’ըսէ ան, «այս է իմ մարմինս, որ ձեզի համար տրուած է»։ Ամէն մէկը հացէն պատառ մը առնելէ ետք, ան գաւաթ մը կարմիր գինի կ’առնէ եւ անոր համար գոհութիւն կը մատուցանէ։ «Ամէնքդ ալ խմեցէ՛ք ասկէ», կ’ըսէ անոնց Յիսուս, ապա կը բացատրէ. «Այս գաւաթը նոր ուխտ է իմ արիւնովս, որ ձեզի համար պիտի թափուի»։ Հոն մնացած իր 11 հաւատարիմ առաքեալներուն կ’ըսէ. «Ասիկա ըրէք զիս յիշելու համար»։—Մատթէոս 26։26-28. Ղուկաս 22։19, 20. Ա. Կորնթացիս 11։24, 25
Այդ իրիկուն, Յիսուս սիրալիր կերպով իր հաւատարիմ առաքեալները կը պատրաստէ գալիք բաներուն համար եւ անոնց հանդէպ իր ունեցած խոր սէրը կը հաստատէ։ Ան կը բացատրէ. «Ասկէ աւելի մեծ սէր մէ՛կը չի կրնար ունենալ, որ մէկը իր կեանքը բարեկամներուն համար դնէ։ Դուք իմ բարեկամներս էք, եթէ ընելու ըլլաք ինչ որ ես ձեզի կը պատուիրեմ»։ (Յովհաննու 15։13-15) Այո, իր փորձութիւններուն ընթացքին Յիսուսի կառչած մնալով, 11 առաքեալները ապացուցանած են որ իրական բարեկամներ են։
Ուշ գիշերին, թերեւս կէս–գիշերը անց, Յիսուս անմոռանալի աղօթք մը կը մատուցանէ, որմէ ետք Եհովայի փառաբանութեան երգեր կ’երգեն։ Ապա, լիալուսնի լոյսով, քաղաքէն ելլելով կ’ուղղուին դէպի Կեդրոն հեղեղատը։—Յովհաննու 17։1–18։1
Գեթսեմանի Պարտէզին Մէջ
Կարճ ժամանակ ետք, Յիսուս եւ առաքեալները կը հասնին Գեթսեմանի պարտէզը։ Առաքեալներէն ութն պարտէզին մուտքը ձգելէ ետք, Յիսուս կ’առնէ Պետրոսը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը եւ ձիթենիներուն մէջ աւելի խորը կ’երթայ։ «Իմ անձս մեռնելու չափ տրտում է», կ’ըսէ երեք առաքեալներուն։ «Հո՛ս կեցէք եւ արթուն մնացէք»։—Մարկոս 14։33, 34
Երեք առաքեալները կը սպասեն, մինչ Յիսուս պարտէզին աւելի խորը կ’երթայ որ աղօթէ։ Սաստիկ գոչումով ու արցունքով, ան կը պաղատի. «Հա՛յր, եթէ կ’ուզես, այս գաւաթը ինծմէ անցուր»։ Յիսուսի ուսերուն վրայ շատ մեծ պատասխանատուութիւն մը կայ։ Այն գաղափարը թէ Եհովայի թշնամիները ի՛նչ պիտի ըսեն, երբ Իր միածին Որդին ցցահանուի, որպէս ոճրագո՛րծ մը՝ իրապէս կ’անհանգստացնէ զինք։ Իսկ Յիսուս աւելի կը չարչարուի, երբ մտածէ որ եթէ այս տանջալի փորձէն չկարենայ անցնիլ, անիկա շատ մեծ նախատինք պիտի բերէ իր սիրելի երկնաւոր Հօր վրայ։ Յիսուս ա՛յնքան ջերմեռանդօրէն կ’աղօթէ ու հոգեկան այնպիսի տագնապի մէջ է, որ իր քրտինքը արիւնի կաթիլներու նման գետին կը թափուի։—Ղուկաս 22։42, 44
Յիսուս հազիւ վերջացուցած է իր աղօթքը երրորդ անգամ ըլլալով, ձեռքերնին ջահեր ու լապտերներ բռնած մարդիկ կը մօտենան իրենց։ Անոնց առջեւէն քալողը Իսկարիովտացի Յուդան է, որ ուղղակի Յիսուսի քով կու գայ։ «Ողջոյն քեզ, վա՛րդապետ», կ’ըսէ ան, ու քնքշօրէն կը համբուրէ Յիսուսը։ «Յո՛ւդա, համբուրելո՞վ կը մատնես Որդին մարդոյ», կը պատասխանէ Յիսուս։—Մատթէոս 26։49. Ղուկաս 22։47, 48. Յովհաննու 18։3
Առաքեալները իսկոյն կը հասկնան եղելութիւնը։ Իրենց Տէրը եւ սիրելի բարեկամը ձերբակալուելու վրայ է։ Ուստի, Պետրոս սուր մը ձեռք կ’անցընէ ու կը կտրէ քահանայապետի ծառային ականջը։ Յիսուս անմիջապէս բարձր ձայնով կ’ըսէ. «Կը բաւէ»։ Առաջ անցնելով, ան կը բժշկէ ծառան եւ Պետրոսի կը պատուիրէ. «Սուրդ տե՛ղը դարձուր, վասն զի բոլոր սուր առնողները՝ սուրով պիտի կորսուին»։ (Ղուկաս 22։50, 51. Մատթէոս 26։52) Սպասաւորները եւ զինուորները կը բռնեն Յիսուսը եւ կը կապեն զինք։ Վախը ու շփոթութիւնը զիրենք պատելով, առաքեալները կը ձգեն Յիսուսը եւ գիշերուան մթութեան մէջ կը փախչին։—Մատթէոս 26։56. Յովհաննու 18։12
Ուրբաթ Առաւօտուն՝ Նիսան 14
Կէսգիշերը բաւական յառաջացած է եւ Ուրբաթ օրուան առաջին ժամերն է։ Յիսուս առաջ նախկին Քահանայապետ՝ Աննայի տունը կը տարուի, որ տակաւին մեծ հեղինակութիւն ու իշխանութիւնը կը վայելէ։ Աննա կը հարցուփորձէ զինք, ապա Կայիափա Քահանայապետին տունը կը ղրկէ, ուր Սենետրիոնը հաւաքուած է։
Արդ, կրօնական առաջնորդները կը ջանան վկաներ գտնել, Յիսուսի դէմ դատ մը բանալու համար։ Սակայն, սուտ վկաներն անգամ իրենց վկայութեան մէջ իրար կը հակասեն։ Այս ամբողջ տեւողութեան, Յիսուս լուռ կը մնայ։ Իր ռազմավարութիւնը փոխելով, Կայիափա կը հարցնէ. «Կենդանի Աստուծմով քեզ կ’երդմնցնեմ, որ մեզի ըսես, թէ դո՞ւն ես Քրիստոսը՝ Որդին Աստուծոյ»։ Ասիկա անուրանալի իրողութիւն մըն է, ուստի Յիսուս խիզախօրէն կը պատասխանէ. «Ես եմ. ու պիտի տեսնէք Որդին մարդոյ Զօրութեան աջ կողմը նստած ու երկնքի ամպերովը եկած»։—Մատթէոս 26։63. Մարկոս 14։60-62
Կայիափա կ’աղաղակէ. «Հայհոյութիւն ըրաւ. ալ ի՞նչ պէտք են մեզի վկաներ»։ Արդ, ոմանք Յիսուսը կ’ապտակեն եւ անոր երեսը կը թքնեն։ Ուրիշներ բռունցքով կը զարնեն ու նախատինքներ կը տեղացնեն իր վրայ։ (Մատթէոս 26։65-68. Մարկոս 14։63-65) Ուրբաթ օրը, արշալոյսէն քիչ ետք, Սենետրիոնը կը վերահաւաքուի, հաւանաբար գիշերուան ժամուն անօրէն դատին օրինական երեւոյթ մը տալու համար։ Յիսուս դարձեալ քաջաբար կը նշէ որ ինք Քրիստոսն է, Աստուծոյ Որդին։—Ղուկաս 22։66-71
Անկէ ետք, քահանայապետներն ու երէցները Յիսուսը քաշքշելով կը տանին Հրէաստանի Հռովմէացի կառավարիչ Պոնտացի Պիղատոսի քով, որպէսզի դատուի։ Անոնք Յիսուսը կը մեղադրեն որպէս մէկը որ ազգը կը մոլորեցնէ, Կայսրին տուրք տալէ կ’արգիլէ եւ «իրեն համար կ’ըսէր թէ ինք Քրիստոս ու թագաւոր է»։ (Ղուկաս 23։2. համեմատել՝ Մարկոս 12։17։) Յիսուսը հարցուփորձելէ ետք, Պիղատոս կ’ըսէ. «Ես այս մարդուն վրայ յանցանք մը չեմ գտներ»։ (Ղուկաս 23։4) Երբ Պիղատոս կը լսէ որ Յիսուս Գալիլիացի է, զինք Գալիլիայի կուսակալին, Հերովդէս Անթիպասի կը ղրկէ, որ Պասեքի համար Երուսաղէմ կը գտնուի։ Հերովդէս արդարութիւնը գործադրելով հետաքրքրուած չէ. ան պարզապէս կը փափաքի Յիսուսի մէկ հրաշքը տեսնել։ Քանի որ Յիսուս իր հետաքրքրութեան գոհացում չի տար ու լուռ կը մնայ, Հերովդէս եւ իր զինուորները կը ծաղրեն զինք ու ետ կը ղրկեն Պիղատոսի։
«Բայց ի՞նչ չար գործ ըրած է ատիկա», կը հարցնէ դարձեալ Պիղատոս։ «Ես ատոր վրայ մահու արժանի յանցանք մը չգտայ. ուրեմն պատիժ մը տամ ատոր ու արձակեմ»։ (Ղուկաս 23։22) Ուստի, ան Յիսուսը ձաղկել կու տայ, զանազան երկարութեամբ կաշիէ շերտեր ունեցող մտրակով մը անոր կռնակը պատռտելով, ահռելի ցաւ պատճառելով։ Ապա զինուորները փուշէ պսակ մը կը դնեն իր գլխուն վրայ։ Անոնք կը ծաղրեն զինք ու տոկուն եղէգով մը կը հարուածեն, որպէսզի փուշէ պսակը աւելի խրի գանկին մէջ։ Այս բոլոր աննկարագրելի ցաւերուն ու նախատինքներուն դիմաց, Յիսուս իր վեհանձնութիւնն ու կամքի զօրութիւնը կը պահէ։
Պիղատոս յուսալով որ Յիսուսի ծեծուած վիճակը թերեւս անոր հանդէպ կարեկցութիւն արթնցնէ, զինք դարձեալ կը ներկայացնէ ամբոխին։ Պիղատոս բարձր ձայնով կ’ըսէ. «Ահա զանիկա դուրս կը բերեմ ձեզի, որպէս զի գիտնաք թէ ես անոր վրայ յանցանք մը չեմ գտներ»։ Բայց քահանայապետները կ’աղաղակեն. «Խա՛չը հանէ, խա՛չը հանէ [ատիկա]»։ (Յովհաննու 19։4-6) Մինչ ամբոխը հետզհետէ աւելի կը պնդէ, Պիղատոս տեղի կու տայ եւ Յիսուսը կը յանձնէ որպէսզի ցցահանուի։
Տանջալից Մահ մը
Այժմ կէսօրուան մօտ է։ Յիսուս Երուսաղէմէն դուրս, Գողգոթա կոչուած տեղ մը կը տարուի։ Տանջանքի ցիցի մը վրայ իր ձեռքերն ու ոտքերը մեծ գամերով կը գամեն։ Կարելի չէ բառերով նկարագրել այն տանջանքը, երբ մարմնին ծանրութեան ներքեւ գամին պատճառած վէրքերը կը պատռտին, մինչ տանջանքի ցիցը կը բարձրացուի։ Ամբոխ մը կը հաւաքուի դիտելու համար Յիսուսի ու երկու աւազակներուն ցցահանուիլը։ Շատեր կը նախատեն Յիսուսը։ Քահանայապետները եւ ուրիշներ ծաղր կ’ընեն, ըսելով. «Ուրիշները ազատեց, ինքզինք չի կրնար ազատել»։ Զինուորներն ու ցցահանուած երկու աւազակներն ալ կը ծաղրեն զինք։—Մատթէոս 27։41-44
Կէսօրին, Յիսուս ցիցին վրայ բարձրացուելէն բաւական ետք, յանկարծ Աստուծմէ պատճառուած ահաւոր խաւար մը կը պատէ ամբողջ երկիրը ու կը տեւէ երեք ժամ։a Թերեւս ասիկա պատճառ կ’ըլլայ որ չարագործներէն մէկը յանդիմանէ միւսը։ Ապա դառնալով Յիսուսի, ան կ’աղաչէ. «Յիշէ՛ զիս, երբ քու թագաւորութիւնովդ գաս»։ Մօտալուտ մահուան դիմաց, ի՜նչ ապշեցուցիչ հաւատք։ Յիսուս կը պատասխանէ. «Ճշմարիտ կ’ըսեմ քեզի այսօր, ‘Դուն ինծի հետ դրախտին մէջ պիտի ըլլաս’»։—Ղուկաս 23։39-43, ՆԱ։
Կէսօրէ ետք ժամը երեքի ատենները, Յիսուս կը զգայ որ իր վախճանը հասած է։ «Ծարաւ եմ», կ’ըսէ։ Ապա, բարձր ձայնով կ’աղաղակէ. «Աստուա՜ծ իմ, Աստուա՜ծ իմ, ինչո՞ւ զիս թողուցիր»։ Յիսուս կը զգայ որ իր Հայրը կարծես թէ իր պաշտպանութիւնը քաշած է իր վրայէն, որպէսզի իր ուղղամտութիւնը ծայր աստիճան փորձի ենթարկուի. ուստի ան կը մէջբերէ Դաւիթի խօսքերը։ Մէկը քացախի մէջ թաթխուած սպունգ մը կը դնէ Յիսուսի շրթներուն։ Քացախը քիչ մը համտեսելէն ետք, Յիսուս հեւալով կ’ըսէ. «Ամէն բան կատարուեցաւ»։ Ապա կ’աղաղակէ, «Հա՛յր, քու ձեռքդ կ’աւանդեմ իմ հոգիս», ու գլուխը կախելով հոգին կ’աւանդէ։—Յովհաննու 19։28-30. Մատթէոս 27։46. Ղուկաս 23։46. Սաղմոս 22։1
Քանի որ արդէն յետմիջօրէն բաւական յառաջացած է, հապճեպով կարգադրութիւններ կ’ըլլան որպէսզի Յիսուսը թաղեն արեւնամուտէն առաջ, նախքան որ Շաբաթը (15 Նիսան) սկսի։ Արիմաթացի Յովսէփ՝ Սենետրիոնի հանրածանօթ անդամներէն մէկը, որ գաղտնաբար Յիսուսի աշակերտը եղած էր, Յիսուսը թաղելու համար արտօնութիւն կը ստանայ։ Նիկոդէմոս, որ իր կարգին Սենետրիոնի անդամ մըն էր եւ որ գաղտնաբար հաւատք կ’ընծայէր Յիսուսի, 33 քիլօկրամ զմուռս ու հալուէով իր օժանդակութիւնը կը բերէ։ Անոնք ուշադիր կերպով Յիսուսի մարմինը կը զետեղեն մօտակայ նոր գերեզմանի մը մէջ։
Դարձեալ՝ Կենդանի
Կիրակի առաւօտ, դեռ չլուսցած, Մարիամ Մագդաղենացի եւ կարգ մը ուրիշ կիներ Յիսուսի գերեզմանին կը մօտենան։ Ի՜նչ տեսնեն. գերեզմանին առջեւի քարը գլորուած է, իսկ գերեզմանը դատարկ է։ Մարիամ Մագդաղենացի անմիջապէս կը վազէ, որպէսզի Պետրոսի ու Յովհաննէսի լուր տայ։ (Յովհաննու 20։1, 2) Անոր մեկնելէն անմիջապէս ետք, հրեշտակ մը կ’երեւնայ միւս կիներուն։ Ան կ’ըսէ. «Մի՛ վախնաք»։ Ապա կը յորդորէ. «Շուտ մը գացէք անոր աշակերտներուն ըսէք թէ՝ ‘Անիկա մեռելներէն յարութիւն առաւ’»։—Մատթէոս 28։2-7
Մինչ անոնք արտորնօք կ’երթան, ճամբան ուղղակի Յիսուսի կը հանդիպին։ «Գացէք իմ եղբայրներուս ըսէք», կ’ըսէ անոնց։ (Մատթէոս 28։8-10) Անկէ ետք, Մարիամ Մագդաղենացի գերեզմանին մօտ է ու կու լայ, երբ Յիսուս իրեն կ’երեւնայ։ Ան չի կրնար զսպել իր ուրախութիւնը եւ կը վազէ որ միւս աշակերտներուն տայ այս հոյակապ լուրը։ (Յովհաննու 20։11-18) Իրապէս, այդ անմոռանալի Կիրակի օրը, յարուցեալ Յիսուս հինգ անգամ կ’երեւնայ տարբեր աշակերտներու, իր դարձեալ կենդանի ըլլալուն մասին ամէն կասկած վանելով։
Ասիկա Ի՛նչ Ազդեցութիւն Ունի Ձեր Վրայ
Հիմա որ ԻԱ. դարու սեմին կը գտնուիք, 1,966 տարի առաջ պատահած դէպքերը ի՞նչ ազդեցութիւն կրնան ունենալ ձեր վրայ։ Այս դէպքերուն ականատես եղող մը կը բացատրէ. «Այս բանին մէջ Աստուծոյ սէրը մեր վրայ յայտնի եղաւ, որ Աստուած իր միածին Որդին աշխարհ ղրկեց, որպէս զի անոր միջոցով ապրինք։ Այս բանին մէջ է սէրը, որ ո՛չ թէ մենք սիրեցինք Աստուած, հապա որ անիկա մեզ սիրեց ու իր Որդին ղրկեց մեր մեղքերուն քաւութիւն ըլլալու»։—Ա. Յովհաննու 4։9, 10
Քրիստոսի մահը ի՞նչ առումով մեր մեղքերուն «քաւութիւն» է։ Անիկա քաւիչ է, քանի որ անիկա Աստուծոյ հետ նպաստաւոր յարաբերութիւնը կարելի կը դարձնէ։ Առաջին մարդը՝ Ադամ՝ Աստուծոյ դէմ ըմբոստացաւ, իր սերունդին որպէս կտակ ձգելով մեղքն ու մահը։ Միւս կողմէ, Յիսուս իր կեանքը որպէս փրկանք տուաւ, մարդկութեան մեղքին ու մահուան գինը վճարելու համար. այսպիսով ան հիմ մը հայթայթեց, որպէսզի Աստուած իր ողորմութիւնը ու հաճութիւնը տայ։ (Ա. Տիմոթէոս 2։5, 6) Յիսուսի մեղք քաւող զոհագործութեան հաւատք ընծայելով, մեղաւոր Ադամէ ձեր ժառանգած դատապարտութենէն կրնաք ազատ արձակուիլ։ (Հռովմայեցիս 5։12. 6։23) Իր կարգին, ասիկա ձեր սիրալիր երկնաւոր Հօրը՝ Եհովա Աստուծոյ հետ անձնական յարաբերութիւն մը ունենալու համար հոյակապ պատեհութիւն մը կը բանայ ձեր առջեւ։ Կարճ խօսքով, Յիսուսի գերադրական զոհը կրնայ անվերջ կեանք մը նշանակել ձեզի համար։—Յովհաննու 3։16. 17։3
Այս բոլորին եւ ասոնց հետ առնչուող նիւթերու մասին պիտի խօսուի Հինգշաբթի Ապրիլ 1–ի երեկոյեան, համայն աշխարհի մէջ տասնեակ հազարաւոր վայրերու մէջ, երբ միլիոնաւոր անհատներ պիտի հաւաքուին, Յիսուս Քրիստոսի մահը յիշատակելու համար։ Դուք ալ հրաւիրուած էք։ Ձեր շրջանի Եհովայի Վկաները ուրախութեամբ պիտի ըսեն ձեզի թէ ո՛ւր եւ ե՛րբ կրնաք ներկայ գտնուիլ։ Հոն ներկայ գտնուելով, Յիսուսի մարդկային կեանքին վերջին օրը, մեր սիրալիր Աստուծոյ եւ իր սիրելի Որդւոյն ըրած բաներուն հանդէպ ձեր գնահատութիւնը վստահաբար պիտի խորանայ։
[Ստորանիշ]
a Կարելի չէր որ այս խաւարը պատճառուած ըլլար արեւու խաւարումով, քանի որ Յիսուսի մեռած ժամանակ լիալուսին էր։ Արեւու խաւարումը միայն քանի մը վայրկեան կը տեւէ, երբ՝ նոր լուսնի ժամանակ, լուսինը երկրին ու արեւուն միջեւ գտնուի։
[Ցուցակ/Նկարներ՝ էջ 7]
ՅԻՍՈՒՍԻ ՄԱՀԸ ԵՒ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԸ
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ 14 Հինգշաբթի իրիկուն
ԴԷՊՔ Պասեքի տօնակատարութիւն. Յիսուս առաքեալներուն ոտքերը կը լուայ. Յուդա դուրս կ’ելլէ Յիսուսը մատնելու համար. Քրիստոս իր մահուան Յիշատակատօնը կը հաստատէ (այս տարի, Հինգշաբթի Ապրիլ 1–ին պիտի տօնակատարուի, արեւնամուտէն ետք). իր մեկնումին համար առաքեալները պատրաստելու համար զանոնք կը յորդորէ
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸb 113, պարբ. 2–117, պարբ. 1
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ Կէսգիշերէն նախարշալոյս
ԴԷՊՔ Աղօթքէ եւ փառաբանութեան երգերէ ետք, Յիսուս եւ առաքեալները Գեթսեմանի պարտէզը կ’երթան. Յիսուս սաստիկ գոչումով ու արցունքով կ’աղօթէ. Իսկարիովտացի Յուդա մեծ ամբոխով մը կու գայ եւ կը մատնէ Յիսուսը. երբ Յիսուս կը կապուի ու Աննայի քով կը տարուի՝ առաքեալները կը փախչին. Յիսուս Կայիափա Քահանայապետին կը տարուի, Սենետրիոնին դիմաց երեւնալու համար. մահուան կը դատապարտուի. բերանացի ու ֆիզիքական նախատինքներու կ’ենթարկուի. Պետրոս երեք անգամ կ’ուրանայ Յիսուսը
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 117-120
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ Ուրբաթ առաւօտ
ԴԷՊՔ Արշալոյսին, Յիսուս դարձեալ կը բերուի Սենետրիոնին դիմաց. Պիղատոսի կը տարուի. Հերովդէսի կը ղրկուի. ետ Պիղատոսի կը բերուի. Յիսուս կը խարազանուի, կ’անարգուի եւ բերանացի ու ֆիզիքական նախատինքի կ’ենթարկուի. ճնշումի ներքեւ, Պիղատոս զինք կը յանձնէ որպէսզի ցցահանուի. կէսօրուան մօտ մեռցուելու համար Գողգոթա կը տարուի
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 121-124
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ Կէսօրէն մինչեւ իրիկնադէմ
ԴԷՊՔ Կէսօրուընէ քիչ առաջ կը ցցահանուի. Յիսուսի մահուան, կէսօրուընէ մինչեւ ժամը երեք խաւար կ’ըլլայ. զօրաւոր երկրաշարժ. տաճարի վարագոյրը երկուքի կը բաժնուի
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 125, 126
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ Երեկոյեան
ԴԷՊՔ Յիսուսի մարմինը Շաբաթէ առաջ պարտէզի գերեզմանի մը մէջ կը դրուի
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 127, պարբ. 1-7
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ 15 Ուրբաթ իրիկուն
ԴԷՊՔ Շաբաթը կը սկսի
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ Շաբաթ
ԴԷՊՔ Պիղատոս արտօնութիւն կու տայ որ պահակներ դրուին Յիսուսի գերեզմանին վրայ
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 127, պարբ. 8-9
Հ.Դ. 33 ՆԻՍԱՆ 16 Կիրակի
ԴԷՊՔ Առաւօտ կանուխ Յիսուսի գերեզմանը դատարկ կը գտնուի. յարուցեալ Յիսուս կ’երեւնայ (1) խումբ մը կին աշակերտներու, մէջը ըլլալով Սողովմէի, Յովհաննայի եւ Յակոբոսի մօրը՝ Մարիամի. (2) Մարիամ Մագդաղենացիի. (3) Կղէովպասի եւ իր ընկերակիցին. (4) Սիմոն Պետրոսի. (5) խումբ մը առաքեալներու եւ ուրիշ աշակերտներու
ՄԵԾԱԳՈՅՆ ՄԱՐԴԸ 127, պարբ. 10–129, պարբ. 10
[Ստորանիշ]
b Հոս տրուած թուանշաններու ցանկը, Ցարդ Ապրած Մեծագոյն Մարդը գրքին գլուխները կը նշէ։ Իսկ Յիսուսի ծառայութեան վերջին մասին շուրջ սուրբ գրային մանրամասնուած վերագրումներու ցուցակին համար տես՝ «Բոլոր Գիրքը Աստուծոյ Շունչն Է եւ Օգտակար Է» գրքին 290–րդ էջը։ Այս գրքերը հրատարակուած են՝ Նիւ Եորքի Դիտարանի, Սուրբ Գրոց եւ Թերթիկի Ընկերութեան կողմէ։