Ժամերն ու ժամանակները Եհովայի ձեռքին մէջն են
«Ձեզի չի՛ վերաբերիր ժամերը եւ ժամանակները գիտնալը, որ Հայրը իր իշխանութեանը մէջ դրաւ»։—ԳՈՐԾՔ 1։7
1. Ժամանակի հետ առնչուած իր առաքեալներուն հարցումներուն Յիսուս ի՞նչպէս պատասխանեց։
ԲՆԱԿԱՆ է որ Քրիստոնեայ Աշխարհի ու համայն աշխարհի մէջ «եղած բոլոր պղծութիւններուն համար հառաչող ու ողբացող» անհատներ հարց տան թէ իրերու այս ամբարիշտ դրութիւնը ե՛րբ վերջ պիտի գտնէ եւ Աստուծոյ արդար նոր աշխարհով փոխարինուի։ (Եզեկիէլ 9։4. Բ. Պետրոս 3։13) Յիսուսի առաքեալները իր մահուընէ ճիշդ առաջ ու յարութենէն ետք ժամանակի կապակցաբար հարցումներ հարցուցին։ (Մատթէոս 24։3. Գործք 1։6) Իր պատասխանին մէջ, Յիսուս թուականները չափելու միջոց մը չտուաւ անոնց։ Մէկ պարագային անոնց բաղադրեալ նշան մը տուաւ, իսկ միւս պարագային անոնց ըսաւ. «Ձեզի չի՛ վերաբերիր ժամերը եւ ժամանակները գիտնալը, որ Հայրը իր իշխանութեանը մէջ դրաւ»։—Գործք 1։7
2. Ինչո՞ւ կրնանք ըսել որ Յիսուս վերջին ժամանակին տեղի ունենալիք դէպքերուն համար Հօրը որոշած ժամանակը միշտ չէր գիտեր։
2 Թէեւ Յիսուս Եհովայի միածին Որդին է, ինք անգամ միշտ չէր գիտեր իրադարձութիւններու շուրջ իր Հօրը ժամանակացոյցը։ Վերջին օրերուն նկատմամբ իր տուած մարգարէութեան մէջ, Յիսուս խոնարհաբար ընդունեց. «Ո՛չ ոք գիտէ թէ ե՛րբ պիտի գայ այդ օրը կամ ժամը. ո՛չ երկինքի հրեշտակները ո՛չ ալ Որդին, բայց միայն՝ Հայրը»։ (Մատթէոս 24։36, Անթիլիաս) Յիսուս պատրաստ էր համբերութեամբ սպասելու որ իր Հայրը իրեն յայտնէր իրերու այս չար դրութեան դէմ առնուելիք կործանումի արարքին ճշգրիտ ժամանակը։a
3. Աստուծոյ նպատակներուն առնչութեամբ Յիսուսի տուած պատասխաններէն ի՞նչ կը սորվինք։
3 Աստուծոյ նպատակները ե՛րբ կատարուելուն մասին Յիսուսի պատասխանելու կերպէն երկու բան կրնանք քաղել։ Նախ՝ թէ Եհովա ժամանակացոյց մը ունի. իսկ երկրորդ՝ թէ միայն ինք իրաւասութիւն ունի ժամանակներ որոշելու եւ իր ծառաները չեն կրնար ակնկալել որ ժամերու կամ ժամանակներու մասին կանխայայտ տեղեկութիւն տրուի իրենց։
Եհովայի Ժամերն ու Ժամանակները
4. Գործք Առաքելոց 1։7–ի մէջ «ժամեր» ու «ժամանակներ» թարգմանուած Յունարէն բառերուն իմաստը ի՞նչ է։
4 «Ժամեր» ու «ժամանակներ» ըսելով ի՞նչ կը հասկնանք։ Գործք Առաքելոց 1։7–ի մէջ արձանագրուած Յիսուսի խօսքերը ժամանակի մասին երկու երեսակներ կը պարունակեն։ «Ժամեր» թարգմանուած Յունարէն բառը կը նշանակէ՝ «տեւողութեան առումով ժամ», այսինքն, ժամանակի երկարութիւն (երկար կամ կարճ)։ «Ժամանակներ»ը թարգմանութիւնն է բառի մը որ սահմանուած կամ որոշուած ժամանակի մը կ’ակնարկէ, մասնայատուկ ժամանակ մը կամ ժամանակաշրջան մը, որ որոշ երեսակներով նշուած է։ Այս երկու բնագրային բառերուն առնչութեամբ, Ու. Ի. Վայն կը նշէ. «Գործք 1։7–ի մէջ, ‘Հայրը իր իշխանութեանը մէջ դրած է’ թէ՛ ժամերը (խրոնոս)՝ ժամանակաշրջաններու երկարութիւնը, եւ թէ ժամանակները (գէրոս)՝ որոշ դէպքերով յատկորոշուած ժամանակաշրջաններ»։
5. Ապականած աշխարհը բնաջնջելու Իր նպատակին մասին Եհովա ե՞րբ տեղեակ պահեց Նոյը, եւ ան ի՞նչ երկեակ պաշտօն կատարեց։
5 Ջրհեղեղէն առաջ, Աստուած 120 տարուան ժամանակ մը սահմանեց այն ապականած աշխարհին, զոր մարդիկ եւ նիւթականացած ըմբոստ հրեշտակները յառաջ բերած էին։ (Ծննդոց 6։1-3) Այդ ժամանակ, բարեպաշտ Նոյ 480 տարեկան էր։ (Ծննդոց 7։6) Ան զաւակ չունէր եւ յաջորդ 20 տարիներու ընթացքին տակաւին անզաւակ մնաց։ (Ծննդոց 5։32) Շատ աւելի ետք, Նոյի որդիները չափահաս ըլլալէ ու ամուսնանալէ ետքն էր որ Աստուած Նոյի տեղեկացուց երկրէն ամբարշտութիւնը վերցնելու Իր նպատակին մասին։ (Ծննդոց 6։9-13, 18) Տապանը շինելու եւ իր ժամանակակիցներուն քարոզելու երկեակ պաշտօն տրուելէ ետքն իսկ, Եհովա ժամանակի նկատմամբ իր յայտագիրը չյայտնեց Նոյի։—Ծննդոց 6։14. Բ. Պետրոս 2։5
6. (ա) Նոյ ի՞նչպէս ցոյց տուաւ որ ժամանակի ազդակները Եհովայի ձեռքին մէջ ձգած էր։ (բ) Նոյի օրինակին ի՞նչպէս կրնանք հետեւիլ։
6 Տասնեակ տարիներ, թերեւս կէս դար, «Նոյ ըրաւ Աստուծոյ իրեն բոլոր պատուիրածին պէս»։ Նոյ «հաւատքով» ասիկա ըրաւ, առանց որոշ թուական մը գիտնալու։ (Ծննդոց 6։22. Եբրայեցիս 11։7) Եհովա զինք անտեղեակ պահեց իրադարձութիւններու ճշգրիտ ժամանակին առնչութեամբ, մինչեւ Ջրհեղեղը սկսելէն շաբաթ մը առաջ։ (Ծննդոց 7։1-5) Եհովայի վրայ Նոյի ունեցած բացայայտ վստահութիւնն ու հաւատքը օգնեցին որ ան ժամանակի ազդակները Աստուծոյ ձեռքին մէջ ձգէ։ Իսկ ան որքա՜ն երախտապարտ եղած ըլլալու էր, երբ Եհովայի պաշտպանութիւնը զգաց Ջրհեղեղի ընթացքին եւ հետագային երբ տապանէն ելլելով մաքրուած երկրին վրայ իր ոտքը դրաւ։ Ազատագրումի նոյնանման յոյս մը ունենալով, մենք ալ Աստուծոյ վրայ նման հաւատք մը պէտք չէ՞ ունենանք։
7, 8. (ա) Ազգեր եւ աշխարհակալ ուժեր ի՞նչպէս գոյացան։ (բ) Եհովա ի՞նչ առումով ‘որոշուած ժամանակներ հաստատեց եւ մարդոց բնակութեան սահմաններ’ դրաւ։
7 Ջրհեղեղէն ետք, Նոյի սերունդէն շատեր Եհովայի ճշմարիտ պաշտամունքը լքեցին։ Նոյն տեղ մնալու մարմաջէ տարուած, անոնք սկսան քաղաք մը եւ կեղծ պաշտամունքի համար աշտարակ մը շինել։ Եհովա որոշեց որ միջամտելու ժամանակը հասած էր։ Անոնց լեզուն խառնակեց եւ Բաբելոնէն «բոլոր երկրի երեսը ցրուեց զանոնք»։ (Ծննդոց 11։4, 8, 9) Հետագային, լեզուական խումբերը ազգեր կազմեցին, անոնցմէ ոմանք ուրիշ ազգեր կլլելով, շրջանի մը մէջ տիրող զօրութիւններ՝ նոյնիսկ համաշխարհային ուժեր դարձան։—Ծննդոց 10։32
8 Երբեմն, իր նպատակին իրագործման համաձայն, Աստուած ազգային սահմաններ որոշեց, ինչպէս նաեւ՝ թէ ե՛րբ որոշ ազգ մը պիտի տիրէր որոշ շրջանի մը վրայ, կամ համաշխարհային ոյժ մը պիտի ըլլար։ (Ծննդոց 15։13, 14, 18-21. Ելից 23։31. Բ. Օրինաց 2։17-22. Դանիէլ 8։5-7, 20, 21) Պօղոս առաքեալ Եհովայի ժամերու ու ժամանակներու այս երեսակին ակնարկեց, երբ Աթէնքի Յոյն մտաւորականներուն ըսաւ. «Աստուած, որ աշխարհը ստեղծեց եւ անոր մէջի բոլոր բաները, . . . բոլոր ազգերը մէկ արիւնէ [«մարդէ», ՆԱ] ըրաւ, որպէս զի բոլոր երկրի երեսին վրայ բնակին եւ որոշուած ժամանակներ հաստատեց ու անոնց բնակութեան սահմանները»։—Գործք 17։24, 26
9. Եհովա ի՞նչպէս թագաւորներուն նկատմամբ ‘ատեններն ու ժամանակները փոխած է’։
9 Ասիկա չի նշանակեր որ Եհովա պատասխանատու է ազգերուն մէջ տեղի ունեցող քաղաքական բոլոր նուաճումներուն եւ փոփոխութիւններուն։ Սակայն իր նպատակը իրագործելու համար, երբ որ ուզէ՝ ինք կրնայ միջամտել։ Անոր համար, Դանիէլ մարգարէն, որ Բաբելոնական Աշխարհակալ Ոյժին անկման եւ Մարա–Պարսկաստանի կողմէ անոր փոխարինուելուն ականատես պիտի ըլլար, Եհովայի մասին ըսաւ. «Ատեններն ու ժամանակները փոխողը, թագաւորներ վերցնողն ու թագաւորներ հաստատողը անիկա է. անիկա իմաստուններուն իմաստութիւն կու տայ ու հանճարեղներուն՝ գիտութիւն»։—Դանիէլ 2։21. Եսայեայ 44։24–45։7
‘Երբ Մօտեցաւ Ատենը’
10, 11. (ա) Եհովա գերութենէն Աբրահամի սերունդին ազատագրութիւնը ո՞րքան ժամանակ առաջուընէ որոշեց։ (բ) Ի՞նչ բան կը թելադրէ որ Իսրայելացիները ճշգրտօրէն չէին գիտեր թէ ե՛րբ պիտի ազատագրուէին։
10 Աւելի քան չորս դար առաջ, Աստուած Եգիպտական Աշխարհակալ Ոյժի թագաւորը խոնարհեցնելու եւ Աբրահամի սերունդը գերութենէն ազատագրելու ճշգրիտ տարին որոշեց։ Աբրահամի յայտնելով իր նպատակը, Աստուած խոստացաւ. «Ստոյգ գիտցիր որ քու սերունդդ իրենցը չեղած երկրի մէջ պանդուխտ պիտի ըլլան եւ ծառայութիւն պիտի ընեն ու հոն չորս հարիւր տարի պիտի չարչարուին։ Բայց այն ազգը որուն պիտի ծառայեն, ես պիտի դատեմ եւ անկէ ետքը շատ ստացուածքով պիտի ելլեն»։ (Ծննդոց 15։13, 14) Երբ Սենետրիոնի դիմաց Իսրայէլի պատմութեան ամփոփումը կ’ընէր, Ստեփանոս այս 400 տարուան ժամանակաշրջանին ակնարկեց ու ըսաւ. «Երբ մօտեցաւ խոստումին ատենը, որ Աստուած երդումով խոստացեր էր Աբրահամին, ժողովուրդը աճեցաւ ու շատցաւ Եգիպտոսի մէջ մինչեւ որ ուրիշ թագաւոր մը ելաւ, որ Յովսէփը չէր ճանչնար»։—Գործք 7։6, 17, 18
11 Այս նոր Փարաւոնը Իսրայելացիները գերեվարեց։ Մովսէս տակաւին Ծննդոց գիրքը գրած չէր, սակայն շատ հաւանական է որ Աբրահամի տուած Եհովայի խոստումը կա՛մ բերանացի եւ կամ գրաւոր կերպով փոխանցուած էր։ Հակառակ ասոր, այնպէս կը թուի որ Իսրայելացիները իրենց ունեցած տեղեկութիւնով չէին կրցած հարստահարութենէ իրենց ազատագրութեան ճշգրիտ թուականը հաշուել։ Աստուած գիտէր թէ ե՛րբ զիրենք պիտի ազատագրէր, բայց երեւութապէս տանջուող Իսրայելացիները ասկէ տեղեակ չէին։ Կը կարդանք. «Շատ օրեր ետքը Եգիպտոսի թագաւորը մեռաւ։ Իսրայէլի որդիները ծառայութեան պատճառով հառաչեցին ու աղաղակեցին։ Ծառայութեան համար անոնք աղաղակեցին Աստուծոյ։ Աստուած անոնց հեծեծանքը լսեց ու Աստուած յիշեց իր ուխտը՝ որ Աբրահամին, Իսահակին ու Յակոբին հետ ըրեր էր։ Աստուած նայեցաւ Իսրայէլի որդիներուն վրայ, գիտցաւ անոնց վիճակը»։—Ելից 2։23-25
12. Ստեփանոս ի՞նչպէս ցոյց տուաւ որ Մովսէս Եհովայի ժամանակէն առաջ գործի լծուեցաւ։
12 Ստեփանոսի ամփոփումէն ալ կրնանք ենթադրել որ Իսրայէլի ազատագրութեան ճշգրիտ ժամանակին մասին գիտութեան պակասը կար։ Մովսէսի մասին խօսելով, ան ըսաւ. «Երբ քառասուն տարեկան եղաւ, իր սիրտը ուզեց իր եղբայրներուն, Իսրայէլի որդիներուն այցելել։ Իսրայելացիներէն մէկը հարստահարուած տեսնելով՝ պաշտպանեց եւ զրկուածին վրէժը առաւ՝ Եգիպտացին սպաննելով։ Կը կարծէր թէ իր եղբայրները պիտի իմանային թէ Աստուած իր ձեռքով իրենց ազատութիւն պիտի տար. բայց անոնք չիմացան»։ (Գործք 7։23-25) Այս պարագային, Մովսէս Աստուծոյ ժամանակէն 40 տարի առաջ գործի լծուեցաւ։ Ստեփանոս նշեց որ Մովսէս ստիպուած եղաւ 40 տարի եւս սպասել, մինչեւ որ ‘Աստուած իր ձեռքով Իսրայելացիներուն ազատութիւն տար’։—Գործք 7։30-36
13. Մեր պարագան ի՞նչպէս նման է Եգիպտոսէն ազատագրուելէն առաջ Իսրայելացիներուն պարագային։
13 Թէեւ ‘մօտեցած էր խոստումին ատենը’ եւ Աստուած որոշած էր ճշգրիտ տարին, Մովսէս եւ մնացեալ Իսրայելացիները պէտք էր հաւատք ի գործ դնէին։ Անոնք պէտք էր Եհովայի սահմանած ժամանակին սպասէին, երեւութապէս չկարենալով նախապէս անոր հաշիւը ընել։ Մենք ալ համոզուած ենք որ իրերու այս ամբարիշտ դրութենէն մեր ազատագրումը մօտեցած է։ Գիտենք որ «վերջին օրեր»ու մէջ կ’ապրինք։ (Բ. Տիմոթէոս 3։1-5) Ուստի, մենք ալ մեր հաւատքը պէտք չէ՞ ցուցաբերենք եւ սպասենք որ Եհովա իր յարմար ժամանակին բերէ իր մեծ օրը։ (Բ. Պետրոս 3։11-13) Այն ատեն, մենք ալ Մովսէսի եւ Իսրայելացիներուն նման Եհովան գովաբանելու համար ազատագրութեան փառաւոր երգ մը պիտի երգենք։—Ելից 15։1-19
«Երբ Ժամանակը Լեցուեցաւ»
14, 15. Ի՞նչպէս գիտենք թէ Աստուած իր Որդւոյն երկիր գալուն համար ժամանակ մը որոշած էր, եւ ի՞նչ բանի մարգարէներն եւ նոյնիսկ հրեշտակները ակնկառոյց կը սպասէին։
14 Որպէս Մեսիա իր միածին Որդւոյն երկիր գալուն համար Եհովա ժամանակ մը որոշած էր։ Պօղոս գրեց. «Երբ ժամանակը լեցուեցաւ, Աստուած իր Որդին ղրկեց, որ կնոջմէ եղաւ ու օրէնքի տակ մտաւ»։ (Գաղատացիս 4։4) Ասիկա Աստուծոյ այն խոստումին կատարումն էր, թէ Սերունդ մը պիտի ղրկէր՝ ‘Սելովը, որու պիտի հնազանդէին ժողովուրդները’։—Ծննդոց 3։15. 49։10
15 Աստուծոյ մարգարէները՝ հրեշտակներն անգամ՝ ակնկառոյց կը սպասէին Մեսիային երկրի վրայ յայտնուելուն, եւ մեղաւոր մարդկութեան համար փրկութեան կարելիութեան «ատենը»։ Պետրոս ըսաւ. «Այդ փրկութեան համար փնտռեցին ու քննեցին մարգարէները, որ մարգարէացան ձեզի ըլլալու շնորհքը։ Ու կը քննէին թէ ե՞րբ կամ ի՞նչպիսի ատեն կ’իմացնէր իրենց մէջ եղած . . . Հոգին, որ առաջ կը վկայէր Քրիստոսին չարչարուիլը ու անկէ յետոյ փառաւորուիլը։ . . . որոնց հրեշտակները կը ցանկան տեսնել ակնկառոյց»։—Ա. Պետրոս 1։1-5, 10-12
16, 17. (ա) Ո՞ր մարգարէութեան միջոցաւ Եհովա առաջին դարու Հրեաներուն օգնեց որ Մեսիան սպասեն։ (բ) Դանիէլի մարգարէութիւնը ի՞նչպէս ազդեց Մեսիայի նկատմամբ Հրեաներուն ակնկալութեան։
16 Անխախտ հաւատքի տէր եղող Իր Դանիէլ մարգարէին միջոցով, Եհովա «եօթանասուն եօթնեակ»ներու մարգարէութիւնը տուաւ։ Այդ մարգարէութիւնը առաջին դարու Հրեաներուն պիտի օգնէր որ գիտնային թէ խոստացեալ Մեսիային յայտնուիլը մօտ էր։ Այդ մարգարէութիւնը մասամբ կ’ըսէր. «Երուսաղէմը նորէն շինելու հրամանը ելլելէն մինչեւ Օծեալ իշխանին գալը եօթը եօթնեակ ու վաթսունըերկու եօթնեակ կայ»։ (Դանիէլ 9։24, 25) Հրեայ, Կաթողիկէ եւ Բողոքական ուսումնականներ ընդհանրապէս կը համաձայնին որ հոս յիշուած «եօթնեակ»ները՝ տարիներու շաբաթներ են։ Դանիէլ 9։25–ի մէջի 69 «եօթնեակ»ները (483 տարի) սկսան՝ Հ.Դ.Ա. 455–ին, երբ Պարսիկ Արտաշէս Թագաւորը Նէեմիայի արտօնութիւն տուաւ որ ‘Երուսաղէմը նորէն շինէ’։ (Նէեմեայ 2։1-8) Անոնք 483 տարի ետք վերջացան՝ Հ.Դ. 29–ին, երբ Յիսուս մկրտուեցաւ եւ սուրբ հոգիէն օծուեցաւ, Մեսիան՝ կամ Քրիստոսը՝ ըլլալով։—Մատթէոս 3։13-17
17 Հարցական է թէ առաջին դարու Հրեաները ճշգրտօրէն գիտէի՞ն թէ 483 տարիները ե՛րբ սկսան։ Բայց երբ Յովհաննէս Մկրտիչ իր ծառայութիւնը սկսաւ, «ժողովուրդը կը սպասէր եւ ամէնքը իրենց սրտերնուն մէջ կը մտածէին Յովհաննէսին համար՝ թէ ‘Ա՞ս է արդեօք Քրիստոսը’»։ (Ղուկաս 3։15) Կարգ մը ուսումնականներ այս ակնկալութիւնը կը կապեն Դանիէլի մարգարէութեան հետ։ Այս համարը մեկնաբանելով, Մէթիու Հէնրի գրեց. «Հոս մեզի ըսուած է թէ . . . մարդիկ ինչպէս Յովհաննէսի ծառայութիւնը ու մկրտութիւնը տեսնելով, սկսան խորհիլ Մեսիայի մասին, եւ խորհիլ որ ան շատ շուտով պիտի յայտնուի։ . . . Դանիէլի եօթանասուն եօթնեակները վերջանալու վրայ էին»։ Վիկուրուի, Պագէզի եւ Պրասագի կողմէ գրուած Սուրբ Գրային Դասագիրք–ը (Ֆրանսերէն) կը նշէ. «Մարդիկ գիտցան որ Դանիէլի կողմէ սահմանուած եօթանասուն եօթնեակները վերջանալու վրայ էին. ո՛չ ոք զարմացաւ երբ լսեց որ Յովհաննէս Մկրտիչ կը ծանուցանէր թէ Աստուծոյ թագաւորութիւնը մօտեցած է»։ Հրեայ ուսումնական Ապպա Հիլլէլ Սիլվըր գրեց թէ այդ օրուան «ժողովրդական ժամանակագրութեան» համաձայն, «Մեսիան կը սպասուէր Հ.Դ. առաջին դարու երկրորդ քառորդին»։
Իրադարձութիւններ՝ Ո՛չ Թէ Ժամանակի Հաշիւներ
18. Թէեւ Դանիէլի մարգարէութիւնը Հրեաներուն օգնեց որ Մեսիայի երեւնալու ժամանակը բնորոշէին, բայց Յիսուսի Մեսիա ըլլալը ապացուցանող աւելի համոզիչ բաները ի՞նչ էին։
18 Թէեւ երեւութապէս ժամանակագրութիւնը օգնեց Հրեայ ժողովուրդին որ Մեսիայի երեւնալու ժամանակին մասին ընդհանուր գաղափար մը կազմէ, սակայն հետագայ դէպքերը ցոյց տուին որ այդ ժամանակագրութիւնը չկրցաւ շատերը համոզել որ Յիսուս՝ Մեսիան էր։ Իր մահուընէ հազիւ տարի մը առաջ, Յիսուս իր աշակերտներուն հարցուց. «Ժողովուրդը ինծի համար ո՞վ կ’ըսեն թէ եմ»։ Անոնք ըսին. «Ոմանք՝ Յովհաննէս Մկրտիչը եւ ուրիշներ՝ Եղիան, ուրիշներ ալ՝ առաջուան մարգարէներէն մէկը, որ յարութիւն առեր է»։ (Ղուկաս 9։18, 19) Արձանագրութիւն մը չկայ թէ Յիսուս որեւէ ատեն այլաբանական եօթնեակներու մարգարէութենէն մէջբերում ըրաւ, փաստելու համար թէ ինք Մեսիան էր։ Բայց առիթով մը, ան ըսաւ. «Ես Յովհաննէսին վկայութենէն ալ մեծ վկայութիւն մը ունիմ, քանզի այն գործերը որոնք Հայրը ինծի տուաւ որ կատարեմ, այն նոյն գործերը որոնք ես կը գործեմ, ինծի համար կը վկայեն թէ ‘Հայրը զիս ղրկեց’»։ (Յովհաննու 5։36) Յայտնաբերուած ժամանակագրութենէն աւելի Յիսուսի քարոզչութիւնը, հրաշքները եւ իր մահուան հետ առնչուած իրադարձութիւնները (հրաշքով կատարուած խաւարը, տաճարի վարագոյրին պատռուիլը, եւ երկրաշարժը) վկայեցին որ ինք Աստուծմէ ղրկուած Մեսիան էր։—Մատթէոս 27։45, 51, 54. Յովհաննու 7։31. Գործք 2։22
19. (ա) Քրիստոնեաները ի՞նչպէս պիտի գիտնային որ Երուսաղէմի կործանումը մօտ էր։ (բ) Երուսաղէմէն փախած նախկին Քրիստոնեաները ինչո՞ւ տակաւին շատ հաւատք ունենալու կարիքը ունէին։
19 Յիսուսի մահուընէ ետք, նախկին Քրիստոնեաներուն դարձեալ միջոց մը չտրուեցաւ, որպէսզի հրէական իրերու դրութեան վախճանը հաշուեն։ Ճիշդ է որ այլաբանական եօթնեակներու մարգարէութիւնը կը յիշէր այդ դրութեան կործանումը։ (Դանիէլ 9։26բ, 27բ) Սակայն ասիկա տեղի պիտի ունենար «եօթանասուն եօթնեակ»ներու վախճանէն ետք (Հ.Դ.Ա. 455–Հ.Դ. 36)։ Ուրիշ խօսքով, Հ.Դ. 36–ին առաջին հեթանոսները Յիսուսի հետեւորդներ ըլլալէ ետք, Քրիստոնեաները Դանիէլի 9–րդ գլուխէն ժամանակագրական յաւելեալ ցուցմունք մը չունէին։ Անոնց համար, իրադարձութիւնները եւ ո՛չ թէ ժամանակագրութիւնը պիտի նշէին թէ հրէական դրութիւնը շուտով վերջ պիտի գտնէր։ Յիսուսի կողմէ նախագուշակուած այս իրադարձութիւնները Հ.Դ. 66–ին սկսան իրենց գագաթնակէտին հասնիլ, երբ հռովմէական լեգէոնները յարձակեցան Երուսաղէմի վրայ, ապա քաշուեցան։ Ասիկա Երուսաղէմի ու Հրէաստանի հաւատարիմ ու զգաստ Քրիստոնեաներուն պատեհութիւն տուաւ որ ‘լեռները փախչին’։ (Ղուկաս 21։20-22) Ժամանակագրական նշանացողեր չունենալով, այդ նախկին Քրիստոնեաները չէին գիտեր թէ Երուսաղէմի կործանումը ե՛րբ տեղի պիտի ունենար։ Անոնց կողմէ որքա՜ն հաւատք կը պահանջուէր որ իրենց տուները, ագարակները եւ գործատեղերը ձգէին եւ գրեթէ չորս տարի Երուսաղէմէն դուրս մնային, մինչեւ Հ.Դ. 70, երբ հռովմէական բանակը վերադարձաւ եւ հրէական դրութիւնը բնաջնջեց։—Ղուկաս 19։41-44
20. (ա) Նոյի, Մովսէսի եւ Հրէաստանի մէջ գտնուող առաջին դարու Քրիստոնեաներուն օրինակներէն ի՞նչպէս կրնանք օգտուիլ։ (բ) Յաջորդ յօդուածով ի՞նչ բանի մասին պիտի խօսինք։
20 Նոյի, Մովսէսի եւ Հրէաստանի մէջ գտնուող առաջին դարու Քրիստոնեաներուն նման, մենք ալ այսօր վստահութեամբ ժամերն ու ժամանակները Եհովայի ձեռքին մէջ կը ձգենք։ Վերջին ժամանակին մէջ մեր ապրած ըլլալուն եւ մեր ազատագրութեան մօտալուտ ըլլալուն համոզումը, պարզապէս ժամանակագրական հաշիւներէ կախեալ չէ, այլ՝ Աստուածաշունչի մարգարէութիւններուն կատարումը նշող կենդանի իրադարձութիւններէ։ Ասկէ զատ, թէեւ Քրիստոսի ներկայութեան ընթացքին կ’ապրինք, հաւատք ի գործ դնելու եւ հսկելու հարկադրանքէն զերծ չենք։ Պէտք է շարունակենք ապրիլ, Սուրբ Գրութիւններուն մէջ նախագուշակուած ոգեցունց իրադարձութիւններու ակնկալութեամբ։ Ասիկա մեր յաջորդ յօդուածին նիւթը պիտի կազմէ։
[Ստորանիշ]
Վերաքաղի Համար
◻ Յիսուս իր առաքեալներուն ի՞նչ ըսաւ Եհովայի ժամերուն ու ժամանակներուն մասին։
◻ Նոյ ո՞րքան առաջուընէ գիտցաւ Ջրհեղեղը սկսելուն ճշգրիտ ժամանակը։
◻ Ի՞նչ բան ցոյց կու տայ թէ Մովսէս եւ Իսրայելացիները ճշգրտօրէն չէին գիտեր թէ Եգիպտոսէն ե՛րբ պիտի ազատագրուէին։
◻ Եհովայի ժամերուն ու ժամանակներուն կապակցաբար Աստուածաշունչի օրինակներէն ի՞նչպէս կրնանք օգտուիլ։
[Նկար՝ էջ 9]
Նոյի հաւատքը կարելի դարձուց որ ան ժամանակի ազդակները Եհովայի ձեռքին մէջ ձգէ