Աշխատեցէք որ ձեր ընտանիքը պահպանուի Աստուծոյ նոր աշխարհին մէջ

«Ո՛վ Տէր, դուն պիտի պահես զանոնք ու պիտի պաշտպանես այս ազգէն մինչեւ յաւիտեան»։—ՍԱՂՄՈՍ 12։7

1, 2. (ա) Կարգ մը ընտանիքներ ինչպէ՞ս գլուխ կ’ելլեն վերջին օրերու ճնշումներուն հետ։ (բ) Քրիստոնեայ ընտանիքները ինչպէ՞ս կրնան ջանալ վերապրիլ։

«ԱՅՍՕՐ սիրտս ուրախութեամբ կը յորդի», բացագանչեց Ճոն անունով Քրիստոնեայ երէց մը։ Ի՞նչ է իր ցնծութեան պատճառը։ «14 տարեկան մանչս եւ 12 տարեկան աղջիկս մկրտուեցան», կ’ըսէ ան։ Բայց անոր ուրախութիւնը հոն վերջ չգտաւ։ «17 տարեկան մանչս եւ 16 տարեկան աղջիկս, երկուքն ալ օժանդակ ռահվիրաներ եղան անցեալ տարի», կ’ըսէ ան։

² Մեր մէջ շատ մը ընտանիքներ այսպիսի գեղեցիկ արդիւնքներու կը հասնին, երբ Աստուածաշունչի սկզբունքները կը կիրարկեն։ Սակայն, ոմանք խնդիրներ ունին։ «Հինգ զաւակ ունինք», կը գրէ Քրիստոնեայ զոյգ մը. «Եւ երթալով աւելի դժուար կը դառնայ անոնց հետ վարուիլը։ Արդէն մեր զաւակներէն մէկը այս հին դրութեան դառնալուն պատճառաւ, զայն կորսնցուցինք։ Այնպէս կը թուի որ մեր պատանիները հիմակուընէ Սատանային յարձակումի գլխաւոր թիրախն են»։ Կան նաեւ ուրիշ զոյգեր որոնք ամուսնական խիստ պրկում կը դիմագրաւեն, երբեմն մինչեւ իրարմէ բաժնուելով կամ ամուսնալուծուելով։ Այսուհանդերձ, Քրիստոնէական յատկութիւններ մշակող ընտանիքներ պիտի կարենան վերապրիլ ‘մեծ նեղութենէն’ եւ Աստուծոյ մօտալուտ նոր աշխարհը մտնել։ (Մատթէոս 24։21. Բ. Պետրոս 3։13) Արդ, ի՞նչ կրնաք ընել ձեր ընտանիքին պահպանութիւնը ապահովելու համար։

Հաղորդակցութիւնը Բարելաւեցէք

3, 4. (ա) Ընտանեկան կեանքին մէջ հաղորդակցութիւնը որքա՞ն կարեւոր է, եւ ինչո՞ւ յաճախ խնդիրներ կը ծագին անոր հետ։ (բ) Ինչո՞ւ ամուսինները պէտք է ջանան լաւ մտիկ ընողներ ըլլալ։

³ Լաւ հաղորդակցութիւն մը, առողջ ընտանիքի մը ծուծը կը կազմէ. անոր պակասը պրկումներ եւ ճնշում կ’աւելցնէ։ «Առանց խորհուրդի՝ դիտաւորութիւնները կը ցրուին», կ’ըսէ Առակաց 15։22–ը։ Հետաքրքրական է ամուսնական խորհրդատուի մը հետեւեալ տեղեկագրութիւնը. «Ամէնէն սովորական գանգատը, զոր կը լսեմ այն կիներէն որոնց կը խրատեմ, հետեւեալն է. ‘Հետս չի խօսիր’ եւ ‘Ինծի մտիկ չ’ըներ’։ Իսկ երբ ես անոնց ամուսիններուն կը բացատրեմ այս գանգատը, ինծի ալ մտիկ չեն ըներ»։

⁴ Հաղորդակցութեան պակասին պատճառը ի՞նչ է։ Նախ, այրը եւ կինը իրարմէ տարբեր են եւ յաճախ յատկանշական տարբերութիւն մը կայ անոնց հաղորդակցութեան ոճին մէջ։ Յօդուած մը կը նշէր թէ ամուսին մը «հակումը ունի ուղղակի եւ գործնական ըլլալ»ու իր խօսակցութեան մէջ, մինչդեռ «[կին մը] ամէն բանէ աւելի լաւ մտիկ ընող մը կը փափաքի»։ Եթէ ձեր ամուսնութեան մէջ ասիկա խնդիր կը յարուցանէ, աշխատեցէք բարելաւել այս հարցը։ Քրիստոնեայ ամուսին մը թերեւս ծանր աշխատելու կարիքը ունի աւելի լաւ մտիկ ընող մը ըլլալու համար։ «Ամէն մարդ», կ’ըսէ Յակոբոս, «թող արագ ըլլայ լսելու մէջ եւ ծանր՝ խօսելու»։ (Յակոբու 1։19) Սորվեցէք դուք ձեզ ետ պահել հրամայելէ, խրատելէ, կամ քարոզ կարդալէ երբ ձեր կինը պարզապէս ձեզմէ ‘կարեկցութիւն’ կ’ուզէ։ (Ա. Պետրոս 3։8) «Իր խօսքերը զսպողը իմաստուն է», կ’ըսէ Առակաց 17։27–ն։

5. Ի՞նչ են կարգ մը կերպերը որոնցմով ամուսինները կրնան իրենց մտքերը եւ զգացումները արտայայտուելու մէջ բարելաւումներ ընել։

⁵ Իսկ միւս կողմէն, «խօսելու ժամանակ» կայ եւ թերեւս պէտք է սորվիք ձեր խորհուրդները եւ զգացումները աւելի արտայայտել։ (Ժողովողի 3։7) Օրինակի համար, ձեր կնոջ ըրած բաները գովելու մէջ առատաձե՞ռն էք։ (Առակաց 31։28) Անձնապէս շնորհակալութիւն կը յայտնէ՞ք ձեզի օգնելու եւ տան հոգ տանելու համար ծանր աշխատանքին համար, զոր ան կը կատարէ։ (Բաղդատել Կողոսացիս 3։15։) Կամ թերեւս ձեր ‘սէրը’ արտայայտելու մէջ կարգ մը բարելաւումներ պէտք է ընէք։ (Երգ Երգոց 1։2) Ասիկա սկիզբը ձեզի նեղի մէջ կրնայ ձգել, բայց անիկա մեծապէս պիտի վստահեցնէ ձեր կնոջ որ զինք կը սիրէք։

6. Կիները Ի՞նչ կրնան ընել ընտանեկան հաղորդակցութիւնը բարելաւելու համար։

⁶ Ի՞նչ կրնանք ըսել Քրիստոնեայ կիներուն մասին։ Կին մը կ’ըսէ որ իր ամուսինը գիտէ որ զինք կը գնահատէ, ուստի հարկ չի տեսներ այս մասին արտայայտուելու։ Սակայն, այր մարդիկն ալ կ’ուրախանան գնահատանք, գովասանք եւ փառաբանութիւն լսելով։ (Առակաց 12։8) Այս առնչութեամբ աւելի արտայայտուելու կարիքը ունի՞ք։ Իսկ միւս կողմէն, թերեւս աւելի ուշադրութիւն պէտք է ընէք, թէ ի՛նչպէս կը լսէք։ Եթէ ձեր ամուսինը դժուար կը գտնէ ձեզի հետ բաժնել իր խնդիրները, վախերը կամ մտահոգութիւնները, սորվա՞ծ էք ազնուութեամբ եւ փափկանկատութեամբ օգնել իրեն որ արտայայտուի։

7. Ի՞նչ բան կրնայ պատճառ ըլլալ որ ամուսնական կռիւներ պայթին, իսկ անոնց առաջքը ինչպէ՞ս կարելի է առնել։

⁷ Անշուշտ, նոյնիսկ իրար լաւ հասկցող զոյգեր կրնան երբեմն ընդհատում մը ունենալ հաղորդակցութեան մէջ։ Զգացումով տարուիլը կրնայ մթագնել տրամաբանութիւնը, կամ հանդարտ խօսակցութիւն մը կրնայ բուռն պատճառաբանութեան վերածուիլ։ (Առակաց 15։1) «Ամէնքս ալ շատ յանցանքներ կ’ընենք». ամուսնական բախում մը, սակայն, ամուսնութեան վերջ չի դներ։ (Յակոբու 3։2) Բայց, «աղաղակ[ը] եւ հայհոյութիւն»ը անպատշաճ եւ կործանարար են որեւէ յարաբերութեան։ (Եփեսացիս 4։31) Երբ վիրաւորական խօսքեր փոխանակուին, շուտով խաղաղութիւնը հաստատեցէք։ (Մատթէոս 5։23, 24) Արդէն երբ երկուստէք կիրարկէք Եփեսացիս 4։26–ին մէջ արձանագրուած Պօղոսի խօսքերը, կրնաք յաճախ կռիւներուն առաջքը առնել. «Արեւը ձեր բարկութեանը վրայ մարը թող չմտնէ»։ Այո, խնդիրներուն մասին խօսեցէք, երբ անոնք պզտիկ եւ ձեռք առնուելիք են։ Մի՛ սպասէք մինչեւ որ ձեր բարկութիւնը պոռթկումի աստիճանին հասնի։ Ամէն օր քանի մը վայրկեան ձեզ մտահոգող խնդիրներուն մասին խօսիլը կրնայ նպաստել հաղորդակցութեան եւ դիւրիմացութիւններու արգելք հանդիսանալ։

‘Եհովայի Վարժութիւն’ը

8. Կարգ մը երիտասարդներ ինչո՞ւ ճշմարտութենէն կը հեռանան։

⁸ Երեւոյթները ցոյց կու տան թէ կարգ մը ծնողներ կը գոհանան իրենց զաւակներուն մակերեսային ուղղութիւն մը տալով։ Զաւակները ժողովներու կը յաճախեն եւ քիչ մըն ալ կը մասնակցին քարոզչութեան, բայց Աստուծոյ հետ իրենց անձնական յարաբերութիւնը չեն կերտած։ Ժամանակի ընթացքին, «մարմնի ցանկութիւնը ու աչքերու ցանկութիւնը» կրնան այսպիսի երիտասարդները ճշմարտութենէն հեռացնել։ (Ա. Յովհաննու 2։16) Ծնողներուն համար ի՜նչ տխուր պիտի ըլլայ որ իրենք Արմագեդոնէն վերապրին, բայց իրենց անցեալի անտարբերութեան պատճառաւ իրենց զաւակները զոհ երթան։

9, 10. (ա) Զաւակները «Տէրոջը վարժութիւնովն ու խրատովը» մեծցնելը ի՞նչ կը բովանդակէ։ (բ) Ինչո՞ւ կարեւոր է զաւակներուն թոյլ տալ որ ազատօրէն արտայայտեն իրենց զգացումները։

⁹ Հետեւաբար Պօղոս գրեց. «Դո՛ւք, հայրե՛ր, ձեր որդիները մի՛ բարկացնէք, հապա զանոնք մեծցուցէք Տէրոջը վարժութիւնովն ու խրատովը»։ (Եփեսացիս 6։4) Ասիկա ընելու համար, դուք նախ անձամբ բոլորովին ծանօթացած պէտք է ըլլաք Եհովայի բոլոր չափանիշներուն։ Ժամանցի, անձնական ուսումնասիրութեան, ժողովներու ներկայ ըլլալու եւ քարոզչութեան մէջ լաւ օրինակ պէտք է հանդիսանաք։ Պօղոսի խօսքերը նաեւ կը յայտնեն այն գաղափարը թէ ծնող մը (1) խորագէտ կերպով պէտք է զննէ իր զաւակները եւ (2) լաւ հաղորդակցութիւն մը պէտք է պահէ անոնց հետ։ Միայն այդ պարագային կրնաք գիտնալ թէ ո՛ր մարզին մէջ անոնք ‘վարժութեան’ կարիքը ունին։

¹⁰ Բնական է որ երիտասարդները տենչան որոշ չափով անկախութիւն ունենալ։ Սակայն, արթուն պէտք է ըլլաք անոնց խօսակցութեան, մտածելակերպին, հագուելակերպին, յարդարանքին եւ բարեկամներու ընտրութեան մէջ աշխարհային ազդեցութեան նշանները ջնջելու։ Իմաստուն հայր մը ըսաւ, ինչպէս արձանագրուած է Առակաց 23։26–ին մէջ. «Որդեա՛կ իմ, քու սիրտդ ինծի՛ տուր»։ Ձեր զաւակները ազատօրէն իրենց խորհուրդները եւ զգացումները կը բաժնե՞ն ձեզի հետ։ Երբ անմիջապէս մեղադրուելու վախը չունենան, զաւակները կրնան աւելի պատրաստակամ ըլլալ իրենց գաղափարները յայտնելու արտակրթական գործունէութիւններու, ժամադրութեան, բարձրագոյն ուսումի, կամ ուղղակի Աստուածաշունչի ճշմարտութեան շուրջ։

11, 12. (ա) Ճաշի ժամերը ինչպէ՞ս կարելի է գործածել ընտանեկան հաղորդակցութեան նպաստելու համար։ (բ) Երբ ծնող մը յարատեւ ջանք թափէ իր զաւակներուն հետ հաղորդակցութիւնը բաց պահելու համար, ի՞նչ կ’ըլլայ արդիւնքը։

¹¹ Շատ մը երկիրներու մէջ սովորութիւն է որ ընտանիքը միասնաբար սեղան նստի։ Այս կերպով ճաշի ժամը լաւ առիթ մը կու տայ ընտանիքի բոլոր անդամներուն որ իրարու հետ շինիչ խօսակցութիւն մը ունենան։ Շատ յաճախ ընտանեկան ճաշը խճողուած կ’ըլլայ հեռատեսիլով կամ ուրիշ զբաղումներով։ Արդէն ձեր զաւակները անվերջ ժամեր դպրոցին մէջ ճիշդ պատանդի պէս են եւ աշխարհային մտածելակերպի ենթակայ։ Ճաշի ժամերը լաւ ժամանակ մըն են ձեր զաւակներուն հետ հաղորդակցելու։ «Մենք ճաշի ժամը կ’օգտագործենք օրուան մէջ պատահած բաներուն մասին խօսակցելու համար», կ’ըսէ ծնող մը։ Անշուշտ, ճաշի ժամերը կրթութեան կամ քննութեան խռովեցուցիչ պահեր պէտք չէ ըլլան։ Այս առիթը հանգստացուցիչ եւ հաճելի դարձուցէք։

¹² Շատ դժուար է եւ անսահման համբերութիւն կը պահանջէ որ ձեր զաւակները ազատօրէն բացուին ձեզի։ Սակայն, ժամանակի ընթացքին, կրնաք սրտապնդիչ արդիւնքներու հասնիլ։ «Մեր 14 տարեկան մանչը ընկճուեցաւ եւ մեկուսացաւ», կ’ըսէ մտահոգուած մայր մը։ «Մեր աղօթքներուն եւ յարատեւութեան շնորհիւ, ան կը վերսկսի բացուիլ ու խօսիլ»։

Ընտանեկան Ուսումնասիրութիւն մը Որ կը Կերտէ

13. Ինչո՞ւ շատ կարեւոր է կանուխէն մարզել զաւակները, եւ ինչպէ՞ս կարելի է զայն իրագործել։

¹³ «Վարժութիւն»ը նաեւ կը բովանդակէ Աստուծոյ Խօսքին ձեւական դաստիարակութիւնը։ Տիմոթէոսի նման, այսպիսի մարզում մը ‘մանկութենէն’ պէտք է սկսի։ (Բ. Տիմոթէոս 3։15) Կանուխ մարզումը զաւակները կը զօրացնէ հաւատքի փորձերու դէմ, որոնց կրնան հանդիպիլ անոնք դպրոցի տարիներուն, ինչպէս ծնունդի տարեդարձներ, հայրենասիրական արարողութիւններ, կամ կրօնական տօներ։ Երբ պզտիկ մը այս փորձերուն նախապէս չպատրաստուի, անոր հաւատքը կրնայ քանդուիլ։ Ուստի, օգտագործեցէք այն գործիքները զորս Դիտարանի Ընկերութիւնը պատրաստած է մանուկներուն համար, ինչպէս Մեծ Ուսուցիչին Մտիկ Ընել (Անգլ.) եւ Աստուածաշունչի Պատմութիւններու Հաւաքածոյ գիրքերը։a

14. Ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը ինչպէ՞ս կարելի է կանոնաւոր պահել. դուք ի՞նչ ըրած էք ընտանեկան կանոնաւոր ուսումնասիրութիւն մը ունենալու համար։

¹⁴ Ուշադրութեան ուրիշ մարզ մըն ալ ընտանեկան ուսումնասիրութիւնն է, որ շատ դիւրութեամբ կրնայ անկանոն դառնալ, կամ ձանձրացուցիչ, մեքենայական ըլլալ, ինչ որ կրնայ անհաճելի ըլլալ թէ՛ ծնողքին եւ թէ զաւակներուն։ Ինչպէ՞ս կրնաք այս մարզին մէջ բարելաւումներ ընել։ Նախ, ուսումնասիրութեան համար ‘ժամանակը ծախու պէտք է առնէք’, թոյլ չտալով որ անիկա խճողուի հեռատեսիլով կամ ուրիշ զբաղումներով։ (Եփեսացիս 5։15–17) «Դժուարութիւն ունէինք մեր ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը կանոնաւորաբար ընելու», խոստովանեցաւ ընտանիքի գլուխ մը։ «Տարբեր ժամեր փորձեցինք մինչեւ որ վերջապէս գտանք ժամանակ մը՝ ուշ երեկոյեան, որ մեզի յարմար եղաւ։ Հիմա մեր ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը կանոնաւոր է»։

15. Ձեր ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը ինչպէ՞ս կրնաք յարմարցնել ձեր ընտանիքի կարիքին։

¹⁵ Ապա, նկատի առէք ձեր ընտանիքին մասնայատուկ կարիքները։ Շատ մը ընտանիքներ շաբաթական Դիտարանի ուսումնասիրութիւնը միասնաբար պատրաստելու հաճոյքը ունին։ Բայց ժամանակ առ ժամանակ, ձեր ընտանիքը կրնայ մասնաւոր նիւթերու մասին խօսելու կարիքը ունենալ, ի ներառեալ դպրոցը դիմագրաւուած խնդիրները։ Երիտասարդները կը Հարցնեն—Գործնական Պատասխաններ (Անգլ.) գիրքը եւ Դիտարանի ու Զարթի՛րի յօդուածներ կրնան այս կարիքը լեցնել։ «Երբ անդրադառնանք որ մեր մանչերը սրբագրութեան կարօտող որոշ կեցուածք մը ունին», կ’ըսէ հայր մը, «մեր ուշադրութիւնը կը կեդրոնացնենք Երիտասարդները կը Հարցնեն գրքին այն գլուխին վրայ, որ այս մասնայատուկ նիւթը կը բովանդակէ»։ Անոր կինը կ’աւելցնէ. «Կը ջանանք դիւրաթեք ըլլալ։ Եթէ ուսումնասիրութեան համար բան մը ծրագրած ենք եւ կարիքը կը տեսնուի ուրիշ բանի մը մասին խօսակցիլ, կարիքին համաձայն կը փոխենք նիւթը»։

16. (ա) Ինչպէ՞ս կրնաք վստահ ըլլալ որ ձեր զաւակները կը հասկնան ինչ որ կը սորվին։ (բ) Ընտանեկան ուսումնասիրութիւն վարելու ատեն ի՞նչ բանէ պէտք է խուսափիլ։

¹⁶ Ինչպէ՞ս կրնաք վստահ ըլլալ որ ձեր զաւակները իրապէս կը հասկնան ինչ որ կը սորվին։ Վարպետ Ուսուցիչը՝ Յիսուս, դիմացինին տեսակէտը յայտնաբերող հարցումներ կ’ուղղէր, որոնցմէ մէկն է՝ «Քեզի ի՞նչպէս կ’երեւնայ»։ (Մատթէոս 17։24) Նոյնը ընելով, ջանացէք գիտնալ թէ ձեր զաւակները իրապէս ի՛նչ կը խորհին։ Քաջալերեցէք որ իւրաքանչիւր երախայ իր անձնական բառերով արտայայտուի։ Անշուշտ, եթէ անոնց անկեղծ արտայայտութիւնները լսելով տակնուվրայ ըլլաք, բարկանալով կամ ցնցուելով, անկէ ետք ձեզի բացէ ի բաց արտայայտուելէ առաջ թերեւս կրկին անգամ խորհին։ Ուստի, հանդարտ մնացէք։ Խուսափեցէք ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը պատիժի առիթի մը վերածելէ։ Անիկա հաճելի, կերտիչ պէտք է ըլլայ։ «Եթէ հասկնամ որ զաւակներէս մէկը խնդիր մը ունի», կ’ըսէ հայր մը, «զայն ուրիշ ատեն ձեռք կ’առնեմ»։ «Երբ զաւկի մը հետ անջատաբար խօսիս», կ’աւելցնէ մայր մը, «ան չամչնար եւ աւելի հակամէտ կ’ըլլայ ազատօրէն խօսելու քան երբ խրատուի ընտանեկան ուսումնասիրութեան ընթացքին»։

17. Ի՞նչ կարելի է ընել ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը հետաքրքրական դարձնելու համար. ձեր ընտանիքին պարագային ի՞նչ բան լաւագոյնս եղած է։

¹⁷ Զաւակները ընտանեկան ուսումնասիրութեան մասնակից ընելը կրնայ մարտահրաւէր մը ըլլալ, մանաւանդ երբ անոնք տարբեր տարիքի կը պատկանին։ Մանուկները կրնան անդադար շարժիլ, անհանդարտ ըլլալ, կամ կարճատեւ ուշադրութիւն ընծայել բանի մը։ Ի՞նչ կրնաք ընել։ Ջանացէք ուսումնասիրութեան մթնոլորտը հանգիստ պահել։ Եթէ ձեր զաւակները երկար ատեն չեն կրնար կեդրոնանալ, փորձեցէք աւելի կարճ, բայց աւելի յաճախ նիստեր ունենալ։ Ձեր խանդավառութիւնն ալ կ’օգնէ։ «Ան որ վերակացու է՝ ջանքով» թող ընէ։ (Հռովմայեցիս 12։8) Ամէնքը մասնակից ըրէք։ Մանուկները կրնան պատկերներուն մասին բացատրութիւն տալ կամ պարզ հարցումներու պատասխանել։ Պատանիներէն կարելի է խնդրել, որ յաւելեալ փնտռտուքներ կատարեն, կամ նկատի առնուած նիւթին մասին գործնական կիրարկումներ ընեն։

18. Ծնողներ ինչպէ՞ս կրնան ամէն առիթով Աստուծոյ Խօսքը քանդակել եւ ի՞նչ արդիւնքով։

¹⁸ Սակայն, շաբաթը մէկ ժամ հոգեւոր դաստիարակութիւն տալով մի՛ բաւականանաք։ Ամէ՛ն առիթով Աստուծոյ Խօսքը քանդակեցէք ձեր զաւակներուն մէջ։ (Բ. Օրինաց 6։7) Ժամանակ յատկացուցէք անոնց մտիկ ընելու։ Երբ անհրաժեշտ է, զանոնք յորդորեցէք եւ մխիթարեցէք։ (Բաղդատել Ա. Թեսաղոնիկեցիս 2։11, 12։) Խնայող եւ գթած եղէք։ (Սաղմոս 103։13. Մաղաքեայ 3։17) Այսպէս ընելով, ձեր զաւակներով պիտի ‘զուարճանաք’ եւ պիտի աշխատիք որ անոնք պահպանուին Աստուծոյ նոր աշխարհին մէջ։—Առակաց 29։17

«Ծիծաղելու Ժամանակ»

19, 20. (ա) Զբօսանքը ի՞նչ դեր կը խաղայ ընտանեկան կեանքէն ներս։ (բ) Ի՞նչ են կարգ մը կերպերը որոնցմով ծնողներ կրնան զբօսանք կարգադրել իրենց ընտանիքին համար։

¹⁹ «Ծիծաղելու ժամանակ, ... կաքաւելու ժամանակ» կայ։ (Ժողովողի 3։4) Եբրայերէն «ծիծաղիլ» բառը, կարելի է թարգմանել նաեւ որպէս «տօնել», «խաղալ», «մարմնամարզանք ընել», կամ նոյնիսկ «լաւ ժամանց մը ունենալ»։ (Բ. Թագաւորաց 6։21, ՆԱ. Յոբ 41։5. Դատաւորաց 16։25, ՆԱ. Ելից 32։6, ՆԱ. Ծննդոց 26։8, ՆԱ) Խաղը կրնայ օգտակար նպատակի մը ծառայել եւ մանուկներուն ու պատանիներուն համար անիկա կարեւոր է։ Աստուածաշունչի ժամանակներուն, ծնողներ ժամանց եւ զբօսանք կը կազմակերպէին իրենց ընտանիքներուն համար։ (Բաղդատել Ղուկաս 15։25։) Դուք ալ նոյնը կ’ընէ՞ք։

²⁰ «Մենք հանրային պարտէզներէն կ’օգտուինք», կ’ըսէ Քրիստոնեայ ամուսին մը։ «Կարգ մը երիտասարդ եղբայրներ կը հրաւիրենք եւ ոտնագնդակ կը խաղանք ու զբօսախնճոյք կը սարգենք։ Անոնք լաւ ժամանակ մը կ’անցնեն եւ առողջ ընկերակցութիւն կը վայելեն»։ Ուրիշ ծնող մը կ’աւելցնէ. «Մանչերուս հետ կարգ մը բաներ կը ծրագրենք։ Լողալու կ’երթանք, գնդակ կը խաղանք, արձակուրդի կ’երթանք։ Բայց զբօսանքը իր տեղը կը պահենք։ Հաւասարակշռութեան կարիքը կը շեշտեմ»։ Առոողջարար զբօսանքը, զոր օրինակ, պատշաճ հաւաքոյթները, կամ կենդանաբանական պարտէզներ եւ թանգարաններ այցելելը, կրնայ մեծապէս արգելք հանդիսանալ որ զաւակ մը աշխարհային հաճոյքներով հրապուրուի։

21. Ծնողներ ինչպէ՞ս կրնան արգելք հանդիսանալ որ իրենց զաւակները զրկուած չզգան, քանի որ աշխարհային տօներու չեն մասնակցիր։

²¹ Կարեւոր է որ ձեր զաւակները իրենք զիրենք զրկուած չզգան, քանի որ ծննդեան տարեդարձի եւ հեթանոսական տօներու չեն մասնակցիր։ Ձեր կողմէն, կրնաք կարգ մը բաներ կազմակերպել, որպէսզի անոնք ամբողջ տարուան ընթացքին ակնկալութեամբ սպասեն շատ մը հաճելի ժամանակներ ունենալու։ Բարի ծնող մը պէտք չունի տօնի մը սպասելու, որպէսզի իր սէրը յայտնէ նիւթական գետնի վրայ։ Իր երկնաւոր Հօրը նման, անակնկալօրէն ‘իր զաւակներուն աղէկ ընծաներ տալ գիտէ’։—Մատթէոս 7։11

Ձեր Ընտանիքին Համար Յաւիտենական Ապագայ Ապահովեցէք

22, 23. (ա) Մինչ մեծ նեղութիւնը կը մօտենայ, աստուածավախ ընտանիքներ ի՞նչ բանէ կրնան վստահ ըլլալ։ (բ) Ընտանիքներ ի՞նչ կրնան ընել, որպէսզի Աստուծոյ նոր աշխարհը միասնաբար մտնեն։

²² Սաղմոսերգուն աղօթեց. «Ո՛վ Տէր, դուն պիտի պահես զանոնք ու պիտի պաշտպանես այս ազգէն մինչեւ յաւիտեան»։ (Սաղմոս 12։7) Սատանայէն եկած ճնշումը վստահաբար պիտի աւելնայ. մանաւանդ Եհովայի Վկաներու ընտանիքներուն վրայ։ Սակայն, կարելի է յարատեւաբար աւելցող այս յարձակումին դէմ դնել։ Եհովայի օգնութեամբ եւ ամուսիններուն, կիներուն եւ զաւակներուն վճռակամութեամբ ու ծանր աշխատանքով, ընտանիքները, մէջը ըլլալով ձերինը, կրնան յուսալ մեծ նեղութեան ընթացքին ողջ պահուիլ։

²³ Ո՛վ ամուսիններ եւ կիներ, խաղաղութիւն եւ համերաշխութիւն բերէք ձեր ամուսնութեան, ձեր աստուածատուր դերերը կատարելով։ Ո՛վ ծնողներ, շարունակեցէք լաւ օրինակ հանդիսանալ ձեր զաւակներուն, ժամանակը ծախու առէք զանոնք մարզելու եւ կրթելու համար, որոնց շա՛տ պէտք ունին։ Անոնց հետ խօսակցեցէք։ Անոնց մտիկ ըրէք։ Անոնց կեանքերը խնդրոյ առարկայ են։ Ո՛վ զաւակներ, ձեր ծնողներուն մտիկ ըրէք եւ անոնց հնազանդեցէք։ Եհովայի օգնութեամբ կրնաք յաջողիլ եւ ձեզի համար յաւիտենական ապագայ մը ապահովել Աստուծոյ մօտալուտ նոր աշխարհը մտնելով։

[Ստորանիշ էջ 24]

Կը Յիշէ՞ք

◻ Ամուսիններ եւ կիներ ինչպէ՞ս կրնան իրենց հաղորդակցութիւնը բարելաւել։

◻ Ծնողներ ինչպէ՞ս կրնան Եհովայի «վարժութիւնով»ը մեծցնել իրենց զաւակները։ (Եփեսացիս 6։4)

◻ Ընտանեկան ուսումնասիրութիւնը կերտիչ եւ աւելի հետաքրքրական դարձնելու կարգ մը կերպերը ի՞նչ են։

◻ Ծնողներ ինչպէ՞ս կրնան իրենց ընտանիքին համար զբօսանք եւ ժամանց կարգադրել։

[Շրջանակ՝ էջ 25]

ԵՐԱԺՇՏՈՒԹԻՒՆ—ԶՕՐԱՒՈՐ ԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆ ՄԸ

Զաւակ մեծցնելու մասին գրքի մը մէջ հեղինակը կ’ըսէ. «Եթէ ունկնդիրներու դիմացը կայնէի ... եւ գինով վիճակով անառակութիւններ ջատագովէի, գոգային, կամ մտքին ազդող ուրիշ թմրեցուցիչներ քաշէի, անոնք ապշահար ինծի պիտի նայէին։ ... [Բայց] ծնողներ յաճախ իրենց զաւակներուն դրամ կու տան ձայնապնակներ կամ ձայներիզներ գնելու համար, որոնք բացէ ի բաց այս բաները կը ջատագովեն»։ (Raising Positive Kids in a Negative World, Զիկ Զիկլըրի կողմէ։) Միացեալ Նահանգներուն մէջ, զոր օրինակ, շատ մը երիտասարդներու շրթներուն վրայ կան սեռային բացայայտ արտայայտութիւններ։ Ձեր զաւակներուն կ’օգնէ՞ք որ ընտրողական ըլլան իրենց ուզած երաժշտութեան մէջ, որպէսզի այսպիսի դիւային որոգայթներէ խուսափին։