Գիտէի՞ր

Հին ժամանակներուն, մարդիկ ինչպէ՞ս կրակ կը վառէին երբ կը ճամբորդէին։

ԾՆՆԴՈՑ 22–րդ գլուխը կը նշէ թէ Աստուած Աբրահամին ըսաւ որ իր տունէն հեռու տեղ մը երթայ, որպէսզի զոհ մատուցանէ։ 6–րդ համարը կ’ըսէ. «Աբրահամ ողջակէզին փայտերը առաւ ու իր որդիին Իսահակին վրայ դրաւ եւ ինք իր ձեռքը առաւ կրակը ու դանակը ու երկուքը մէկտեղ գացին»։

Սուրբ Գիրքին մէջ ո՛չ մէկ տեղ բացատրուած է թէ անցեալին մարդիկ ինչպէ՛ս կրակ կը վառէին։ Մեկնաբան մը ըսաւ թէ կրակը չէր կրնար «վառած մնալ այն երկար ճամբորդութեան ընթացքին», որ Աբրահամ եւ Իսահակ ըրին։ Ուստի համարը հաւանաբար կ’ակնարկէ կրակ վառելու պէտք եղած գործիքներուն։

Բայց ուրիշներ կ’ըսեն թէ այդ ժամանակներուն կրակ վառելը դիւրին չէր։ Թերեւս մարդոց համար աւելի դիւրին էր որ իրենց դրացիէն վառած ածուխ մը առնէին, քան՝ անձամբ փորձէին կրակ վառել։ Այս պատճառով, շատ մը ուսումնականներ կը կարծեն թէ Աբրահամ ճամբորդութենէն առաջ առաւ վառած ածուխներ նախորդ իրիկուան կրակէն, եւ զանոնք դրաւ անօթի մը մէջ,– թերեւս շղթայէ կախուած պզտիկ կաթսայ մը (Եսա. 30։14)։ Այսպիսով, ան ճամբորդութեան ընթացքին որեւէ ատեն կրնար վառած ածուխով ու չոր տախտակներով կրակ վառել։