Inton Amin a Rasa Agkakaduadan a Sangsangkamaysa
“INARAMID [ti Dios] ti maysa a tao a pagtaudan ti tunggal nasion dagiti tao tapno agnaedda iti amin a rabaw ti daga.” (Aramid 17:26) Kastat’ simple a kunaen ti Biblia a nagtaudan ti pamilia ti tao.
Ipakitana nga amin a sangatauan, sadinoman ti pagtataenganda wenno aniaman ti itsurada, naggapuda iti maymaysa a nagtaudan. Kaipapananna met nga agpapan pay kadagiti amin a makita a naggigiddiatan, “tunggal tao” ti addaan isu met laeng a potensial no abilidad ken kinalaing ti pagsasaritaan. Wen, iti imatang ti Dios, agpapada dagiti tao iti tunggal rasa wenno nasionalidad.—Aramid 10:34, 35.
No umiso ti panangmatmat ti Biblia, adda namnama a maikkatton amin a panangidumduma ken panangilupitlupit gapu iti panagduduma ti rasa. Kasta pay met a no umiso ti Biblia maipapan ti nagtaudan ti pamilia ti tao, nainkalintegan ngarud a ti isu met laeng a libro ti makaipaay kadatayo iti pannakaammo a mangipalgak no kasano a sangsangkamaysa a makapagbiag a natalna ti rasa ti tao.
Bueno, aniat’ ipakita dagiti kinapudno? Makitunos aya iti siensia ti rekord ti Biblia maipapan iti nagtaudan ti tao?
Nasientipikuan a Pammaneknek
Kunaen ti publikasion a The Races of Mankind, da antropologo a R. Benedict ken G. Weltfish: “Ti estoria ti Biblia maipapan kada Adan ken Eva, nga ama ken ina ti intero a natauan a rasa, adun a siglo nga imbagana ti isu met la nga isu a kinapudno nga ipakita ti siensia itatta: nga amin a tattao ditoy daga maymaysada a pamilia ken parepareho ti naggapuanda.” Itudo pay met dagitoy a mannurat a “ti komplikado a pannakabukel ti bagi ti tao . . . saan a mabalin a ‘basta timmaud lattan’ iti amin a kita ti tao no awan agpapada a nagtaudanda.”
Kunaen ti pampleta a Race and Biology ni L. C. Dunn, propesor ti zoology idiay Columbia University: “Nabatad nga amin a tao ket naggapu iti maymaysa a kita, nga agpapada iti amin a kangrunaan nga itsura ti bagi. Mabalin a makiasawa ti miembro ti amin a grupo ket talaga a kastat’ aramidenda.” Sana pay ilawlawag: “Kaskasdi a naisangsangayan ti tunggal tao ken naisalsalumina iti dadduma a tao iti sumagmamano a wagas. Maysa a gapu isut’ nadumaduma a lugar a pagtaengan ti tao ket no dadduma gapu iti nadumaduma a genes a natawidda.”
Nainkalintegan ti pammaneknek ti siensia. No biolohia ti pagsasaritaan, awan ti natan-ok wenno nanumo a rasa, puro wenno namulitan a rasa. Dagiti naggigidiatan no iti kolor ti kudil, buok, wenno mata—bambanag nga ibilang ti dadduma a napateg iti rasa—ket di pangrukodan iti kinalaing wenno abilidad. Imbes ketdi, bunga ida ti genetiko a tawid.
Kinapudnona, bassit laeng dagiti naggigidiatan ti rasa kas insurat ni Hampton L. Carson iti Heredity and Human Life: “Ti pagsiddaawantay ita isu ti panaggigidiat ti grupo ti tattao no iti makinruar a langa ngem iti makin-uneg bale agpapadada amin.”
No amin a tao ket talaga a buklenda ti maymaysa a pamilia, apay ngarud nga adda dagiti nakas-ang a parikut iti rasa?
No Apay Adda Parikut
Ti kangrunaan a gapu iti kaadda ti rasismo isut’ dakes a paguadan nga impaay dagiti immuna a nagannak ti tao kadagiti annakda. Sipapakinakem nga immalsa da Adan ken Eva maibusor ti Dios ket ngarud, nagbalinda nga imperpekto, addaan pakapilawan. Kas bungana, ti kinaimperpekto ni Adan—ti pagannayasan nga agaramid iti dakes—ket naiyallatiw kadagiti kaputotanna. (Roma 5:12) Isu a nakaisigudan ti amin a tao ti kinaagum ken kinapasindayag, a nangituggod iti panagsususik ken riribuk iti rasa.
Adda pay maysa a gapu ti kaadda ti rasismo. Idi simmina da Adan ken Eva manipud panangiwanwan ti Dios, inturayan ida ti maysa a nadangkes nga espiritu a parsua nga awagan ti Biblia a Satanas, wenno ti Diablo. Iti sidong ti impluensiana, isu a “mangal-allilaw iti isuamin a mapagnaedan a daga,” masansan a naparnuay dagiti inggagara a panangikagumaan a nangallilaw kadagiti tao no maipapan iti rasa. (Apocalipsis 12:9; 2 Corinto 4:4) Ti etnocentrismo—ti kapanunotan a ti nakaitimpuyogan a grupo isut’ kalaingan—ti nangitandudo, ket inggagara man wenno saan, minilion ti naimpluensiaan unay kadagiti makadangran nga imbungana.
Tapno nabatbatad, dagiti naagum, imperpekto a tao nga adda iti sidong ni Satanas ti nangisaknap iti amin nga ulbod a sursuro maipapan iti rasa a nakaigapuan dagiti parikut iti rasa.
Gapuna, tapno agkaykaysa ti rasa ti tao, masapul a patien ti amin a talaga a maymaysatayo a pamilia ti tao ken “inaramid [ti Dios] ti maysa a tao a pagtaudan ti tunggal nasion dagiti tao tapno agnaedda iti amin a rabaw ti daga.” (Aramid 17:26) Kanayonanna pay, tapno amin a rasa ket agbiag a sangsangkamaysa iti kinatalna, masapul a maikkat ti impluensia ni Satanas iti amin a ganuat ti tao. Mapasamakto kadi dagitoy a banag? Adda kadi pakaibatayan ti panamati a mapasamakto dagita?
Panagpatingga ti Panangidumduma iti Rasa
Impalgak ni Jesu-Kristo no kasano a maikkat ti panangidumduma iti rasa idi binilinna dagiti pasurotna nga “agayan-ayatda iti maysa ken maysa” kas ti panagayatna kadakuada. (Juan 13:34, 35) Daytoy nga ayat ket saan laeng a kadagiti kameng ti maysa a partikular a rasa wenno dagiti rasa. Saan a pulos! Indagadag ti maysa kadagiti adalanna: “Ayatenyo ti timpuyog dagiti kakabsat.”—1 Pedro 2:17.
Kasano a maipakita daytoy a Nakristianuan nga ayat? Ilawlawag ti Biblia babaen ti panagkunana: “No maipapan iti panagpipinnadayaw ipangpangrunayo ti sabali.” (Roma 12:10) Panunotenyo ti kaipapananna no mapasamakto daytoy! Tunggal maysa tratuennanto ti dadduma, aniaman ti rasa wenno nasionalidadda, buyogen ti napudno a pammadayaw ken panagraem, saan ket a tagtagibassiten ida, no di ket talaga a ‘padayawanna [ida] kas natantan-ok ngem isu met laeng.’ (Filipos 2:3) No adda ti kasta nga espiritu ti napudno a Nakristianuan a panagayat, marisut ti parikut maipapan ti panangidumduma iti rasa.
Pudno, iti biang dagiti nasursuruan a guraen ti sabali a rasa, masapul a pagreggetanda a mismo nga ilaksid dagiti impaltiing ni Satanas a kapanunotan. Ket kabaelanda dayta! Idi umuna a siglo, tinagiragsak amin dagiti nagbalin a paset ti kongregasion Kristiano ti awan kaaspingna a panagkaykaysa. Insurat dayta ni apostol Pablo: “Awan ti Judio ken Griego, awan ti adipen wenno agwayawaya, awan lalaki wenno babai; ta dakayo amin maymaysakayo ken Kristo Jesus.” (Galacia 3:28) Kinapudnona, tinagiragsak dagiti pudno a pasurot ni Kristo ti napaypayso a panagkakabsat.
Ngem mabalin a kunaen ti dadduma: ‘Dinto mapasamak dayta ita.’ Ngem, daytat’ napasamaken kadagiti Saksi ni Jehova—maysa nga organisasion ti nasurok nga uppat ket kagudua a milion a tattao! Pudno, saan nga amin a Saksi ti naan-anayen a nangiwaksi iti panangidumduma a nasursuroda iti daytoy a nadangkes a sistema. Impudno ti maysa a nangisit nga Americana maipapan kadagiti puraw a padana a Saksi: “Nadlawko iti dadduma nga adda pay laeng sagpaminsan a panangidumdumada iti rasa, ket napaliiwko a daddumat’ alusiisen no makilangenda kadagiti sabali ti rasada.”
Kaskasdi a binigbig daytoy a tao: “Dagiti Saksi ni Jehova, a di maartapan ti dadduma a tao ditoy daga, iwakwaksidan ti panangidumduma iti rasa. Talaga nga ikagkagumaanda nga ayaten ti maysa ken maysa aniaman ti rasada . . . Naminsan uray la a diak namedmedan ti agsangit gapu ta nariknak ti napaypayso nga ayat dagiti puraw a Saksi.”
Ti kadi panagkaykaysa iti rasa a tagtagiragsaken ti sumagmamano—nupay no minilion ti bilangda—ket adda naggiddiatanna yantangay minilion a sabsabali ti naimpluensiaan kadagiti Sataniko a kapanunotan iti kinatan-ok ti rasa? Saan, umanamongkam a dina marisut ti parikut maipapan iti rasa. Saan a kabaelan ti tao dayta. Ti laeng Namarsua, ni Jehova a Dios, ti makaaramid iti dayta.
Makaparagsak ta din agbayag, ni Jehova, babaen ti Pagarianna iti panangituray ti Anakna, ni Jesu-Kristo, ikkatennanton ditoy daga amin a panangilupitlupit ken amin dagidiay siaagum a mangitantandudo iti panangidumduma ken gura, iti rasa man wenno dadduma pay. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Ket babaen ti maysa a naan-anay a programa ti panangisuro iti sidong ti administrasion ni Kristo, talaga nga agkaykaysanton amin a rasa. Kabayatan ti irarang-ay dayta a panangisuro, agbiagdanto iti naan-anay a panagtutunos nga awan aniaman a tugot ti panangidumduma ti rasa. Matungpalto met laengen ti kari ti Dios: “Dagiti immuna a bambanag napalabasdan. . . . Adtoy! Pagbalbalinek a baro dagiti amin a banag.”—Apocalipsis 21:4, 5.
Maysakay kadi a mangsegsegga iti tiempo nga addanton napaypayso a panagkakabsat, inton amin a rasa agbiagdan a sangsangkamaysa iti kinatalna? No kasta, awisendakayo a tumabuno iti Kingdom Hall iti lugaryo, a sadiay ti pagtataripnongan dagiti Saksi ni Jehova tapno adalen ti Biblia. Paneknekanyo a mismo iti bagiyo no talaga nga ipakpakitada met laeng ti napaypayso a Nakristianuan nga ayat—iti tattao ti amin a rasa.
[Ladawan iti panid 10]
Amin a rasa agbiagdanton a sangsangkamaysa iti kinatalna