Nainsiriban a Panangusar iti Kuartam—Kasano?

ADDA tallo a kangrunaan a pamay-an iti panangusar iti kuarta: (1) Gastuem, (2) urnongem, wenno (3) iranudmo. Pagsasaritaantayo nga umuna ti nainsiriban a panaggasto.

Ti kapatgan a nasursurotayo iti Kakaruan a Panagsuek ti Ekonomia ket ti pagimbagan ti panangsurot iti badyet a naiplano a naimbag. Ania ti badyet? Iti ababa, dayta ti panangtantiar no kasano a ti sapul ket usaren ti indibidual, pamilia, negosio, wenno gobierno.

Proyekto ti Pamilia

Kasano ti agbadyet? Sigun iti Budgeting a libro ni Denise Chambers, “Rumbeng a mairaman ti amin a kameng ti pamilia iti panangikeddeng iti badyet tapno mariknada amin nga obligadoda a mangsurot iti dayta.” Sagpaminsan a rumbeng a pagsasaritaan ti sangapamiliaan no masursurot ti badyetda. Makaparagsak a proyekto ti pamilia ti panagaramid iti epektibo a badyet bayat nga ikagkagumaan ti tunggal maysa nga iyan-anay ti sapul ti pamilia.

Iti panagaramid iti badyet, agus-usar ti dadduma iti computer program. Adda met dagiti agusar laeng iti lapis ken papel a nabingay iti dua a benneg. Ti kannigid ket para iti sapul idinto ta paggastuan iti kannawan. Napateg met nga iraman iti badyet ti binulan nga urnong para iti maminsan-kada-tawen a paggastuan, kas iti buis ken nalabit bakasion.

Napaneknekanen nga epektibo ti panagusar iti sobre wenno folder a namarkaan iti “Taraon,” “Abang,” “Transportasion,” “Koriente,” “Pagpaagas,” ken dadduma pay. Binulan idi a maikabil kadagita a sobre ti badyet para kadagita a paggastuan. Ita, adu ti mangibilang a nataltalged ken nanamnam-ayen no maibanko ti kuarta sa iruar laeng no kasapulan.

Ti taga-South Africa a da Jonathan ken Anne, agraman ti dua nga annakda, ket masansan nga agusar iti folder iti panagbadyetda. “No nakabanko ti sueldom,” kuna ni Jonathan, “napateg met latta ti panagbalin a nainget iti panagbadyetmo iti kuartam. Kas pagarigan, no naibus ti binulan a badyetmo para iti karne, ti ur-urnongem a kuarta ket dimo usaren a paggatang iti karne.”

Dati nga adda negosio ni Jonathan, ngem inkeddengda a sangapamiliaan ti agboluntario nga agipatakder kadagiti pasdek a pagdaydayawan. Gapu ta kayatda ti agtalinaed iti kasta a serbisio, lallalo a kasapulan nga agbadyetda. Regular a pagsasaritaanda a sangapamiliaan no epektibo ti badyetda ken no kasapulan nga adda baliwanda iti dayta.

Naragragsakka No . . .

Sigun kadagiti panagadal, naragragsak ti maysa a tao no iburayna dagiti ik-ikutanna agraman ti tiempo, pigsa, ken ti dadduma a kuartana. Agingga a kabaelam, mabalin a dayta ti kasayaatan iti tallo a pagpilian a nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo.

Kinuna ni Chris Farrell iti librona a The New Frugality a no adda naurnong, “adda mabalin a gastuen.” Insingasingna: “Maysa kadagiti kasayaatan ken kapatgan a pangusaram iti kuartam ket ti panangiranudmo iti dayta.”a Innayon ni Farrell: “No panunotem no ania ti kapatgan, kadawyan a dayta ket dagiti relasion, kapadasan, ken ti pannakariknam nga adda matultulongam, saan a kuarta wenno ik-ikutan.”

Kasla umanamong ti ekonomista a ni Michael Wagner. Iti librona a Your Money, Day One, a nairanta a mangiparegta kadagiti agtutubo nga agurnong, kinunana: “No sibubulos ti riknam a tumulong kadagiti nakurapay, dayta a kinaasi ken kinaparabur ket masubadanto iti nadumaduma a nasayaat a pamay-an. Ngem ti kasayaatan a gunggonam ket ti pannakariknam a nakatulongka iti padam a tao.”

Isursuro ti Biblia a ti panangted ket mangyeg iti kinaragsak. Kas nailawlawagen naglaon ti Biblia kadagiti balakad a makatulong kenka tapno nainsiriban ti panangusarmo iti kuartam. Usigentayo ti pito pay.

[Footnote]