EN-DOR

[mabalin nga, Ubbog (Burayok) ti Kaputotan].

Maysa a siudad iti tantanap a masarakan iti teritoria ti Isacar ngem naituding iti Manases. Saan a naan-anay a napaksiat dagiti Canaanita sadiay no di ket naipasidongda iti pinuersa a panagtrabaho. (Jos 17:11-13) Ti En-dor ket kadawyan a maikunkuna nga isu ti Khirbet Safsafeh (Horvat Zafzafot), agarup 11 km (7 mi) iti abagatan a daya ti Nazaret.

Iti Salmo 83:9, 10, ti En-dor adda nakainaiganna iti panagballigi ni Jehova maibusor ken Sisera. Nupay saan a nadakamat iti salaysay ti bakal a nailanad iti Uk-ukom kapitulo 4 ken 5, nabatad nga adda dayta sumagmamano laeng a milia iti abagatan ti Bantay Tabor, a manipud iti dayta simmalog ti buyot ni Barak. (Uk 4:6, 12) Adda met dayta iti rehion ti Taanac ken Megiddo ken ti naapres a ginget ti Kison, a sadiay iti namilagruan a pamay-an nariribuk dagiti puersa ni Sisera. (Jos 17:11; Uk 5:19) Gapuna, adda paset ti bakal a nabatad a dimmanon agingga iti En-dor, ket ti salmista, yantangay pagaammona unay dagiti detalye maipapan iti historia ken geograpia, maikunana a ti En-dor ti lugar a nakatalipuposan ti adu kadagiti agtaltalaw a Canaanita.

Nalatak unay ti En-dor kas ti lugar a napanan ni Ari Saul tapno umuman iti maysa a “kalaingan iti pannakiuman iti espiritu” sakbay unay ti pannakaabak ti Israel iti im-ima dagiti Filisteo.​—1Sm 28:7; 31:1-13.