Panangtaripato kadagiti Nawarawara a “Karnero” Idiay Caprivi

TI KOLOR gatas a Land-Rover ti napunno kadagiti abasto, piesa, ken literatura ti Biblia. Daytat’ sipapardas nga agturturong iti amianan manipud Windhoek, kabisera ti South-West Africa (Namibia). Ti panawen? Mayo idi 1981. Bayat ti panagpatpatarayda iti napatag, naganggangan nga aw-away, dagiti uppat a pasahero addaanda ti tiempo a mangmennamenna iti nakaay-ayat a panagdaliasat nga adda iti sanguananda

Ti tsuper, ni Chris du Plessis, ken ti kaduana ket Saksi ni Jehova ken regular payunirda, kayatna a sawen, amin-tiempo a manangaskasaba iti mensahe ti Pagarian. Kalkalpasda pay laeng a nangbusbos ti sumagmamano a nakaragragsak a lawas idiay Katatura, ti kadadakkelan nga ili dagiti nangisit nga asideg idiay Windhoek. Agpadpada a nakasarak a makaparagsak ti panangikaskasaba ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios manipud balaybalay kadagiti nangisit a tattao gapu iti nainggayyeman a kababalinda ken nasayaat nga isusungbatda iti mensahe.

Dagiti dua nga agtutubo a lallaki nakalikagumanda a mangipaay iti lugan iti manangaywan ti sirkito a ni Schalk Coetzee ken ti asawana a mapan kadagiti naiputputong a grupo dagiti Saksi iti amianan, a sadiay dadduma kadagiti kalsada ti di mapagnaan dagiti ordinario a luglugan. Babaen iti Land-Rover mabalinda ti agkampo iti uray sadino​—dagiti Coetzees ti maturog iti “makimbaba” a paset ti lugan ket dagiti dua nga agtutubo a lallaki iti “makingngato” a paset iti maysa a tolda iti atep!

Kalpasan ti panagmanehoda iti agarup 370 a kilometroa ti grupo ti nakagteng iti “triangulo ni patay”​—a naawagan a kasta agsipud ta adu a tattao ti nakapukaw ti biagda sadiay gapu iti nakaro nga ar-aramid dagiti gerilia babaen kadagiti manangraut manipud Angola. Idiay amianan nakakitada kadagiti sumagmamano a nadaddadael a lugan ngem awan met ti parikut.

Ti umuna a panagsarungkarda ket idiay Ondangwa, maysa a kampo militar a di adayo manipud Angola. Dagiti espesial a payunir ti mangay-aywan ti bassit a kongregasion sadiay. Insalaysay ni Christo Els ken ti asawana nga Elizabeth naadalda iti lokal a pagsasao, Ndonga​—a daytat’ maysa a pudno a karit. Ngem nagsayaat ti panagimdeng dagiti tattao ket addaanda ti nauneg a panagraem iti Biblia. No maminsan ni Christo ti mangiggem iti arado a mangusar kadagiti buriko wenno ni baketna ti aggabion iti talon tapno dagiti bumalay siwayawayada a dumngeg iti mensahe ti Pagarian!

Yantangay dayta a lugar ket lugar a paggugubatan, irisrisgo dagiti biahero nga agus-usar kadagiti kalsada a graba ti pannakabaddekda kadagiti mina. Gapuna ni Christo ken ni Elizabeth masansan ipagnada ti luganda kadagiti pannaraten a kalsada, ket dagiti tattao a masabsabatda ti agsidsiddaaw nga awan armas nga aw-awitenda.

Makaparagsak kadakuada ti mangsarungkar kadagiti tattao nga Ovahimba nga agbibiag pay laeng kadagiti kadaanan a pamay-an kadagiti naiputputong a luglugar. Dagitoy a tattao nakawesanda kadagiti lalat, ti bagbagida ti napulpulagidan iti nakoloran a pitak. Us-usaren dagiti payunir ti maysa a publikasion a naipatarus babaen ti itutulongda. Anian a ragsak ti pannakakita a dagitoy tattao a di makabasa wenno makasurat ti mangipakita iti panangapresiar iti mensahe ti Pagarian!

Ti maysa nga aldaw nga asamblea ti naangay bayat ti maysa a lawas a panagsarungkar ni Coetzee ken dagiti kakaduana. Yantangay dayta a lugar ti di unay natagitauan, ti bilang dagiti timmabuno bassit. Ngem amin iti daytoy nakaad-adayo a kampo maragsakanda iti programa ken ti nagsayaat a panagtitimpuyog.

Ti Caprivi Strip

Kalpasan ti ababa a panagsardeng idiay Rundu tapno mangala kadagiti permiso, nakastrek ti grupo iti Caprivi Strip. Kas ipakita ti mapa, daytoy ti maysa nga akikid a teritoria a naiyunnat manipud umamianan a daya ti Namibia agingga idiay tengnga ti umabagatan nga Africa. Dayta ti 480 kilometro ti kaatiddogna ken 80 kilometro ti kalawaan a pasetna ket dayta ti makibeddeng iti Angola, Zambia, ken Botswana. Nupay dayta ti adda iti panangtengngel ti militaria, dayta met ti nataltalna ngem ti teritoria nga adda iti laudna.

Ti populasion ti Caprivi ti agangay 40,000 a buklen nangnangruna dagiti nangisit, nupay dagiti Bushmen ti masansan nga agdakdakiwas met nga agturong iti lumaud a paset. Adu kadagiti umili ti agsao iti Ingles ken makabasa ken makasuratda. Bayat ti panagpadaya ti grupo, masansan agsardengda tapno makisaoda kadagiti tattao, ken tapno tagiragsaken met ti buya​—dagiti kaykayo ken dagiti atap a biag, agraman ti elepante ken ugsa. Apaman a makagtengda idiay Katima Mulilo, ti kakaisuna nga “ili,” ti grupo dagiti nakaur-urnos a kalkalapaw ti nakaad-adun. Nakayawan unay dagiti payunir iti lugar ta idi insaludsod ni Schalk Coetzee no kayatda ti agserbi iti daytoy nakaad-adayo a disso, inawatda a siraragsak dayta a pribilehio.

Kalpasan ti ababa laeng a panagtalinaedda idiay Katima Mulilo, rinugian manen dagiti uppat a sarungkaran ti naiputputong a grupo idiay Kasane idiay umamianan a Botswana. Nagdaliasatda a limmasat iti Chobe Game Reserve, a no maminsan kaasibayda ti nagdakkelan a buffalo ken ti pangen dagiti elepante. Agkampoda iti rabii, mangngegda pay ti panagngernger dagiti leon iti asideg.

Idiay Kasane, babaen ti panangipatarus dagiti lokal a payunir, nangaskasabada kadagiti kalkalapaw, iti estilo nga Africano. Iti iyaasidegda nakabambannayat ken nakadaydayaw. Agtakder ti bisita iti ruar ti kalapaw ket pumukkawda tapno makaawis ti atension. Addanto ti sumungbat ket awisenda ida a sumrek ken pagtugawenda ida. Masansan maawagan ti intero a pamilia tapno dumngegda. Kalpasanna sumaruno ti nakabaybayag a panagkikinnablaaw ken panagsisinnaludsod maipapan iti salun-at ken ti naggapuanda. Kalpasan dayta a makapangrugi ti Saksi a mangisalaysay ti maysa a topiko ti Biblia.

Maragragsakan ken agyamyaman dagiti lokal a Saksi a ti grupo immayda manipud nakaad-adayo tapno bumisita kadakuada. Dagiti gimong maangayda kadagiti kalapaw a nadidingan iti pitak. Gapuna pinaregta ida ni Schalk Coetzee a mangibangon iti kabukbukodanda a Kingdom Hall.

Idi makapagsublida idiay Katima Mulilo, tinagiragsak amin dagiti agbibiahe ti maysa a lawas a panagsarungkar kadagiti lokal a Saksi. Iti rabii agkampoda idiay asideg ti Karayan Zambezi ket inapresiarda a ti kinaulimek dayta a lugar, a singaen laeng ti ungor dagiti adayo a tambor​—ti “panagbitik ti puso” iti Africa. Nasarakanda a ti lokal a grupo ti nakaregregta ngem kasapulanda ti adu a panangaywan no kasano ti panangidaulo kadagiti gimgimong, no kasano ti panangasaba kadagiti kalkalapaw, no kasano ti panangaramid a legal iti panagasawada, ken dadduma pay.

Pudno a tinagiragsak unay dagiti sangaili ti panangaskasabada! Kuna ti maysa: “Idi naammuan dagiti tattao nga addaankam kadagiti libro iti Biblia iti Silozi, ti pagsasaoda, inaribungbongandakami, nga idawdawat a saan laeng a maaddaanda kadagiti libro no di ket adda koma met ti mangisuro kadakuada. Ngangngani di nakapapati!”

Mapilpilit pinanawan ti grupo dagiti baro a gagayyemda idiay Katima Mulilo ket rinugianda ti biaheda nga agawid. Nangbusbosda ti maysa a lawas a kadua ti lokal a kongregasion idiay Rundu iti umamianan a Namibia. Kaaduan kadagiti kakabsat sadiay ti nagkamang manipud Angola a Portuguese ti pagsasaoda. Maysa manen a parikut iti pagsasao! Kalpasan ti panagdaliasatda nga aganay 4,000 kilometro, nakagtengda idiay Windhoek, nabannog ngem naragsak ken agyamyaman unay ken Jehova kadagiti adu a pribilehio a tinagiragsakda.

Panagsubli idiay Katima Mulilo

Nagsubli dagiti dua a payunir idiay Katima Mulilo, nga ita tapno agtalinaedda ken tulongan dagiti “karnero” ni Jehova. Tapno makapagtalinaedda, kasapulanda ti pagdagusan ken ti paset-tiempo a trabaho. Iti umuna a panangipadasda nakakitada ti trabaho. Dimmawatda met ti palubos a mangusar iti maysa a caravan, maysa a lugan a de motor, a kukua ti Watch Tower Society. Ket agyamyamanda ken ni Jehova iti pannakaaywan dagiti kasapulanda.

Di nagbayag, nairamanen dagiti payunir iti panangtulong kadagiti lokal a Saksi iti nadumaduma a pamay-an. Ramanen daytoy ti panangibangon ti maysa a Kingdom Hall. Nagparaspasda kadagiti atiddog a ruruot nga isu ti pagatep, nagkolektada kadagiti naisangsangayan a pitak a masarakan kadagiti bunton a dayta ti agbalin a nakatangtangken, ket naadalda met ti panagatep​—ti estilo Africano. Babaen ti pannakapintura ti diding iti puraw, ti hall ti nakadaldalimanek ken nakapimpintas ti langana. Agsipud ta dida makagatang kadagiti tugtugaw, ti pagtugawan ket dagiti bangko wenno troso. Dayta ti saan unay a naan-anay, ngem dayta ti kabukbukodanda a Kingdom Hall!

Awan dagiti umiso ti pannakaidaulona a gimgimong. Gapuna dagiti payunir ti nagsagana kadagiti lima a linawas a gimong nga ang-angayen dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Daytoy ti adu a trabaho, ngem para kadakuada ken kadagiti lokal a Saksi, dayta ti makapabileg iti naespirituan. Masapul met nga adalen dagiti payunir ti Silozi, ti lokal a pagsasao.

Di nagbayag, nabuangay ti maysa a kongregasion. Idi agangay, uppat kadagiti lokal a kakabsat a lallaki ti makapagpalawagen iti publiko ken makaaywan kadagiti amin a gimong, ket maysa ti nadutokan kas ministerial nga adipen. Kabayatanna, tagtagiragsaken unay dagiti payunir ti panangaskasaba kadagiti kalkalapaw. Nakaad-adu a tattao ti agtarigagay a makipagadal iti Biblia ta dida mabalin nga aywanan amin dagiti agkalikagum. Dikay kadi kayat ti agserbi iti maysa a teritoria a kasta? Mabalinanyo aya?

Maminsan Pay a Panagsarungkar Idiay Kasane

Kinalikaguman ti manangaywan ti sirkito a sarungkaran dagiti payunir ti grupo idiay Kasane sadiay Botswana a sagpaminsan. Iti naminsan, naipasangoda iti maysa a serioso a parikut. Isuda ti pinasardeng dagiti soldado ti Botswana idiay asideg ti pagbeddengan.

“Espiakayo!” kuna ti pangulo.

“Saan, ministrokami, dagiti Saksi ni Jehova, a mangisursuro ti Biblia kadagiti tattao.”

“Diak patien a Kristianokayo. Soldadokayo a taga Sud Africa.”

Maysa a nagrikut a kasasaad dayta. Ngem idi makita dagiti soldado dagiti abastomi a literatura ti Biblia ken awan ti paltog, pinalubosanda a mapanen dagiti kakabsat a lallaki.

Ti nairteng a kasasaad ti militar iti dayta a lugar ti namagbalin met a nagrigat ti makiuman iti Zambia. Ti laeng Karayan Zambezi ti nangisina iti Katima Mulilo manipud Zambia, a sadiay nagpuskol dagiti Saksi ni Jehova ken aduanda ti abasto ti literatura a Silozi. Ngem gapu ta agsipsiput dagiti tropa, dagiti lokal nga umili dida kayat nga irisgo ti panangballasiw ti karayan kadagiti mokolos, wenno dagiti kinungkongan a bilogda. Naminsan wenno namindua addan ti panagpipinnaltog iti ballasiw ti karayan.

Panangtaripato kadagiti Nawarawara a “Karnero”

Amin dagitoy, nupay kasta, ti di nanglapped kadagiti payunir manipud panangaywan kadagiti “karnero” idiay Caprivi Strip, agraman ti sumagmamano kadagiti naiwarawara. Kas pangarigan, nangegda a ni Andrew, maysa a lakay iti maysa a bario nga agarup 70 kilometro manipud Katima, ti interesado unay iti Biblia. Idi isut’ nasarakanda, isut’ aktual nga agbasbasa ti libro a Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana ket isu ti maragragsakan unay iti pannakasarungkarna! Iti adu a tawtawenen isut’ agad-adal a bukbukodna, ket isut’ naparegta unay iti tulong nga impaay dagiti payunir kenkuana.

Ni Frank Mwemba naiputputong met unay. Isut’ agnanaed iti maysa a purok nga agarup sangagasut a kilometro manipud Katima. Ti balayna ti madanon laeng babaen iti maysa a lugan a four-wheel-drive, ken uray pay iti dayta kadagiti laeng naisangsangayan a tiempo ti tawen, yantangay kaaduan iti Caprivi ti lutlot ken dadduma a tiempo dayta ti natinep ti danum. Inawat ni Frank ti kinapudno idiay Zambia, nabautisaran sadiay, kalpasanna nagsubli idiay purok a nakaiyanakanna a Caprivi. Iti adu a tawen isu ti nagbukbukod. Intultuloyna aya ti nangaskasaba iti dayta naiputputong a lugar? Linabananna aya ti lokal nga ugali iti panangkukulam ken poligamia? Legal kadi ti pannakairehistro ti panagasawana? Wen! Ni Frank supsuportarna ti asawana a​—maymaysa laeng​—ken dagiti annakna babaen iti panagdaklis ken panagtalon, ket busbosbusenna ti adu nga aldaw a panangsarungkar kadagiti naiwarawara a purpurok babaen iti mokolo wenno babaen iti pampannagna tapno maisaknap ti naimbag a damag. Isut’ regular a mangiyad-adal iti pamiliana, a likliklikanna dagiti mangkukulam, ket addaan panagpannakkel nga impakitana kadagiti sangailina ti sertipiko ti panagasawana!

Iti sabali nga okasion nagbiahe ni Chris babaen iti maysa a lantsa idiay surong ti Karayan Zambezi a nagturong idiay tanap, a nakalotlotlot a lugar ti Nantungu. Nangngeganna nga addada dagiti tattao nga interesado sadiay. ‘Ania ngata ti innak masarakan?’ pampanunoten ni Chris, nga adda pasiking iti likudanna, timpuak manipud iti lantsa iti igid ti karayan. Iti ragsakna isut’ nakakita iti bassit a grupo a padpadasenna ti agbiag a maitunos iti Biblia kas insursuro dagiti Saksi a taga Zambia. Maragsakanda a makakita kadagiti publikasion a Silozi nga intugot ni Kris, agraman dagiti kaudian a ruar Ti Pagwanawanan. Iti sumaganad a tallo nga aldaw okupado unay ni Chris iti pannakipatpatang maipapan iti Biblia ken panangsarungkar kadagiti arubayan a purok tapno masarakan pay dagiti dadduma nga interesado. Sakbay ti ipapanawna, inyurnosna dagiti regular a panaggigimong ken panangikaskasaba ti Pagarian.

Ti Panagbalbaliw ti Kadua

Gapu iti parikut ti salun-at, masapul a panawan ti kadua ni Chris ti Caprivi idi karrugi ti 1982. Kamaudiananna, ni Chris ti kinaduaan ti maikadua a parehana, ni Melt Marais, maysa a kabsat a lalaki a nagserbi a sireregta idiay Caprivi iti ngangngani makatawen. Idi Mayo 1983 inasawana ni Magda, maysa nga agtutubo a kabsat a payunir a babai ket nagbalin a maikatlo a kaduana idiay Caprivi. Ti palawag ti kasarda ti naaramid idiay bassit a Kingdom Hall a timmulongan ni Chris nga imbangon.

Nawadwad a tiempo ti innala ti panangibagay ni Magda iti panagbiagna idiay Caprivi. Ti caravan naiyakar iti maysa a lugar iti ruar ti ili nga awan ti elektrisidad wenno ti agay-ayus a danum. Sadiay masansan nga isuda ti “rarauten” dagiti elepante no rabii. Ti panangsindi iti maysa a silaw a maiturong iti tawa ti caravan ken ti pannakakita iti nagdakkelan nga elepante dua a metro ti kaadayona wenno ad-adayo pay ti makapakigtot ken ni Magda! Ngem di nagbayag ammona met laengen ti makibagay iti baro a panagbiag ket pagay-ayatnan dayta. Ti ulidanna ti nangparegta iti bassit a kongregasion idiay Katima.

Ti met makaparegta kadagiti kakabsat idiay Caprivi isu ti itatabuno kadagiti asamblea sirkito idiay Francistown, Botswana (650 kilometro ti kaadayona). Maragsakanda a nangnangruna iti itatabuno ti kumbension distrito idiay asideg ti Johannesburg (agarup 1,400 kilometro ti kaadayona). Masdaawanda a makakita ti nagdakkelan a bunggoy dagiti Saksi ken ti naglamuyot ti pannakaimatonna nga organisasion ken ti panagpasarda iti kinamanangngaasi unay dagiti kakabsat a lallaki ken babbai a puraw​—amin pammaneknek ti panagtigtignay ti espiritu ni Jehova.

Ngem ti matalek, naayat a panangtulong dagiti agtutubo a payunir ti makapabileg unay kadagiti “karnero” idiay Caprivi a sigaganat a makasapul unay ti tulong. Ket, ti panangipaay iti dayta a tulong ti nangyeg ti dakkel a rag-o kadagiti payunir a situtulok nga agserbi iti dakdakkel ti pakasapulan.

Idi Setiembre 1983, nupay kasta, kasapulan ti ipapanaw da Chris ken Magda iti Caprivi. Apay? Inlawlawagna: “Naawiskami nga agserbi iti sanga ti Watch Tower Society idiay Sud Africa. Maladingitankami nga agpakada kadagiti 13 nga agibumbunannag iti Caprivi ken kadagiti adu pay nga interesado iti bassit a kongregasion ken tallo a grupo nga inkam pinanawan. Dagiti karkararagmi a ta sapay koma ta mangipaay ni Jehova ti ad-adu nga agtrabaho a mangsukay iti daytoy a tay-ak, a naluomen a maipaay iti panagani.”​—Mateo 9:37, 38.

Nagadu dagiti dadduma pay a lugar a pakasapulan ti tulong. Kabaelanyo aya ken situtulokkayo nga agserbi iti daytoy a pamay-an, nga ipaay ti bagiyo a mangaywan kadagiti karnero ni Jehova? No kasta, ad-adu dagiti nabaknang a gunggona a nakasagana nga agpaay kadakayo. Kas kinuna ni Jesus: “Dakdakkel ti ragsak ti mangted ngem ti umawat.”​—Aramid 20:35.

[Dagiti Footnote]

[Dagiti mapa/Ladawan iti panid 21]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

NAMIBIA

ANGOLA

OVAMBOLAND

Ondangwa

Rundu

Tsumeb

Otavi

Grootfontein

Ti “triangulo ni patay”

Windhoek

CAPRIVI STRIP

Karayan Zambezi

Katima Mulilo

Kasane

BOTSWANA

TAAW ATLANTICO

[Ladawan iti panid 23]

Panagkampo iti igid ti Karayan Zambezi idiay Katima Mulilo. Ar-aramiden ni Schalk Coetzee ti linawas a reportna kas manangaywan ti sirkito. Kitaenyo ti “makingngato” a paset a pagdagusan iti Land-Rover

[Ladawan iti panid 24]

Panangikaskasaba ti Pagarian idiay Kasane, umamianan a Botswana