Ti Kaiyulogan dagiti Damdamag
Panangyalison iti Dara—Natalged Manipud AIDS?
“Diak pagarupen a ti pannakaseknan maipapan iti AIDS ket masapul a sumrek iti pangngeddeng maipapan iti panagopera wenno aniaman a sabali pay a rason iti panangawat iti dara,” kuna ti maysa a pannakangiwat iti adda iti Atlanta a Centers for Disease Control. Nupay kasta, maysa a 60-tawen a pasiente a naopera a naakaran iti virus ti AIDS kalpasan ti panangawatna iti naidonar a dara a nasukimat gapu iti AIDS ti mabalin a saan nga umanamong.
Ti The New York Times ipadamagna a ti pasiente nga immawat iti dara manipud iti nagidonar isu a nangited iti daytoy a dara “kalpasan la unay ti pannakidenna iti homoseksual ket saan pay a nakapataud iti antibodies a nakagapu iti pannakasukimat ti dara gapu iti AIDS.” Nupay kasta, agarup tallo a bulan kalpasanna, ti nagidonar nangted manen iti dara. Iti daytoy a tiempo “addaanen kadagiti pagilasinan iti AIDS antibodies ket saan a naawat dayta,” kuna ti Times.
Babaen iti panangusar kadagiti kabbaro a nadiskubre a panangsukimat iti dara gapu iti AIDS, dagiti medikal nga autoridad agtalekda a ti suplay ti nasion a dara ti sibaballigi a nadalusan iti narugitan a dara. Ngem, ti saan a pannakailasin iti narugitan a dara a saan pay a nakapataud iti antibodies a mangtignay iti umiso a resulta ti panangsubok ipakitana a ti peggad kadagiti tattao nga umawat iti panangyalison iti dara ket pudpudno. Nasurok a 21,000 a kaso iti AIDS ti naipadamag idiay Estados Unidos nanipud 1977, ngangngani 2 porsiento ti gapu iti narugitan a dara iti panangyalison.
Dagidiay mangal-alagad iti linteg ti Dios saanda a marugitan kadagiti epekto iti panangyalison iti dara. Apay? Agsipud ta “itultuloyda ti umadayo . . . manipud iti dara ken kadagiti animal a nalmes,” isu a saan a napadara. Bayat a dagita a tattao adaywanda dayta gapu iti narelihiusuan a rason, tagiragsakenda dagiti kanayonan a gunggona, ta ti manarawidwid a bagi ti immuna a kongregasion Kristiano kunana pay: “No agaluadkayo kadagitoy a banag, rumang-aykayto. Nasalun-atkayto!”—Aramid 15:28, 29.
Dagiti Katoliko Itandudoda ti Ebolusion
Bayat ti pannakiuman iti kaaduan a naaramid idiay Vaticana idi Abril 1986, ni Papa Juan Paulo II kinunana: “No maipapan iti doktrina iti pammati, awan ti pakarigatan iti panangilawlawag iti nagtaudan ti bagi ti tao babaen iti teoria ti evolutionismo.” Apay nga awan? Agsipud ta dagita a “doktrina iti pammati” iti Katoliko salimetmetanna a, malaksid iti bagi, ti tao addaan iti saan a matay a kararua. Kuna ti iglesia a daytoy a kararua, a saan a ti bagi, ti direkta a pinarsua ti Dios.
Sigun iti Genesis 2:7, nupay kasta, idi binukel ti Dios ti tao manipud iti tapuk ti daga ken impuyotna iti agongna ti anges ti biag, “ti tao nagbalin a kararua a sibibiag.” Saan a naikkan ti tao iti kararua no di ket nagbalin a kararua, sibibiag a tao. (Idiligyo iti 1 Corinto 15:45.) Idiay Ezequiel 18:4 naibaga kadatayo: “Ti kararua nga agbasol—matayto.” Daytoy ipamatmatna a ti kararua isu ti tao, saan a ti di makita a pasetna nga agtultuloy nga agbiag kalpasan ti ipapatay ti bagi.
Iti rabaw, kasla awan ti parikut iti panangawat iti ebolusion a nagtaudan ti tao. Ngem iti panangaramid itoy, ti Iglesia Katolika dina inawat ti salaysay ti Genesis maipapan iti panamarsua, maysa a rekord nga inawat a mismo ni Jesu-Kristo kas pudno. (Mateo 19:4-6) Makin-kapanunotan ti masapul nga awaten ti Kristiano?
Di Nainkasuratan a Pannakikompromiso
Ti ibibisita ni Papa Juan Paulo II idiay sinagoga ti Roma idi Abril 13, 1986, ti nadeskribir a kas maysa a “historikal nga okasion” a nairanta a ‘manglukat iti baro a panawen.’ Apay? Agsipud ta dayta ti immuna a tiempo a ti maysa a papa nangaramid iti opisial nga ibibisita iti maysa a lugar a pagdaydayawan dagiti Judio. Sigun iti La Repubblica, maysa a pagiwarnak iti Roma, babaen iti daytoy a tignay ti Iglesia Katolika ikagkagumaanna a “korihiren ti biddut iti historia,” ta ti iglesia saan a “kankanayon a nagbiag a maitunos iti rebbengen a panagayat ni Kristo kadagiti Judio a kakabsatna.”
Ti ibibisita ti papa ket nairanta a mangpabileg iti “gagangay a naespirituan a tawid” a pagrinnamanan dagiti Katoliko ken Judio. Nupay kasta, ti dinipinar ni Juan Paulo a kas “ti kangrunaan a nagdumaan” dagitoy dua a relihion agtalinaed pay laeng, kayatna a sawen, ti kinapudno a dagiti Judio dida awaten ni Jesus kas ti Mesias. Ania ti solusion ti papa iti daytoy a parikut? Iti palawagna, dinakamatna ti panangipakita iti “panagraem iti pammati ti maysa ken maysa” ken ti pannakasapul iti panangliklik iti aniaman a panangipilit iti pammati iti maysa ken maysa. Dagiti kakasta a sasao, kuna ti La Repubblica, patalgedanna ti “panangilaksid ti papa iti amin a porma ti panangkumberte” no maipapan kadagiti Judio.
Nupay kasta, ni apostol Pedro imbagana kadagiti Judio a papadi ken panglakayen idiay Jerusalem nga “awan ti pannakaisalakan iti asinoman” malaksid ken Jesu-Kristo. Kasta met, idi nabilin ni Pedro ken Juan nga agsardeng a mangasaba maigapu iti nagan ni Jesus, simmungbatda: “Ta dikam mabalin a di sawen ti nakita ken nangngegmi.” (Aramid 4:8, 12, 18-20) Saan kadi a kasta met ti aramiden dagiti paspasurot ni Kristo ita?